آرش دریابندری در گفت وگو با خبرگزاری دانشجو:
آرش دریابندری، پسر نجف دریابندی و از مترجمان آثار دینی به زبان انگلیسی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو گفت: امروز می‌شود گفت که ۹۹ درصد آثاری که در ایران به زبان انگلیسی ترجمه می‌شوند، ترجمه‌های معکوس هستند؛ ترجمه معکوس یعنی زبان مادری مترجم با متن اصلی یکی است و می‌خواهد به زبانی دیگر آن را ترجمه کند؛ این مدل از ترجمه به دلیل آنکه منطبق بر عادات نوشتاری بومی نیست، پر از اشکال هایی است که خواندن کتاب را برای یک انگلیسی زبان با دشواری مواجه می‌کند.
مترجم آثار دینی توضیح داد: مثلا در خصوص آثار دینی، به جز آن دسته از مخاطبان مسلمان انگلیسی زبان که به دلیل محدود بودن منابع دینی انگلیسی چاره‌ای جز استفاده از همین آثار ترجمه معکوس ندارند و بر اشکالات ترجمه‌ای آن چشم پوشی می‌کنند؛ مخاطبان دیگر سراغ این متون نمی‌روند! این طبیعی است، شما هم به عنوان یک فارسی زبان متنی پر از غلط را نمی‌توانید بخوانید.
او که خود از چهار سالگی اش ساکن آمریکا بوده و زبان مبدأش انگلیسی است در مورد میزان آثار اشکال دار نسبت به کل آثار ترجمه معکوس گفت: دقیق نمیدانم، ولی فکر میکنم چیزی حدود ۹۵ درصد از این آثار همین وضعیت را دارند، چون اساسا تا شما زبان مبدأتان انگلیسی نباشد، نمی‌توانید آنطوری که مخاطب انگلیسی زبان متوجه می‌شود آثار را ترجمه کنید. به طور مثال فرض کنید عبارت خشم و هیاهو در زبان فارسی را یک مترجم معکوس بخواهد ترجمه کند آن را «عصبانیت و سرو صدا» ترجمه می‌کند که خنده دار است و معنای اصلی را نمی‌رساند.
دریابندری در خصوص چرایی استفاده ناشران از این ترجمه‌ها ادامه داد: به دلیل اینکه هزینه ترجمه توسط کسی که زبان مبدأش انگلیسی است، زیاد به نظر می‌رسد. تعداد این افراد کم است و غالبا افراد تحصیلکرده در مدارج علمی بالاهستند که به دلیل علاقه مندی یا رشته تحصیلی، زبان فارسی را بلد هستند و طبیعتا به دلیل سطح بالایی که دارند تعداد ترجمه‌های کم و هزینه‌های زیاد را قبول می‌کنند، ناشر هم با هدف اقتصادی ترجمه اثرش را به مترجم معکوس می‌دهد.
پسر نجف دریابندری همچنین گفت: در مورد استفاده از ترجمه معکوس متاسفانه به نظر می‌آید نوعی هم مافیا وجود دارد و اجازه نمی‌دهند فرد جدیدی به این ورطه ورود کند، بنده که ۴۰ سال در خارج از کشور زندگی کرده ام امروز وقتی به مرکز ساماندهی ترجمه مراجعه میکنم و می‌گویم از این توانایی من استفاده کنید و ترجمه بخشی از آثار دینی را به من بسپارید، چون ترجمه آثار دینی حوزه تخصصی من است و به آن علاقه دارم، هیچ کاری به من نمی‌دهند!
او ادامه داد: واقعا برایم عجیب است که چطور چنین چیزی امکان پذیر است. من در این پنج سالی که به ایران آمده ام برای حوزه علمیه قم و دانشگاه تهران آثاری را ترجمه کرده ام، اما واقعا عجیب است که مرکز ساماندهی ترجمه به من کار نمی‌دهد و از این توانمندی که وجود دارد نمی‌خواهد استفاده کند!
دریابندری در توضیح بیشتری پیرامون این موضوع گفت: مرکز ساماندهی یک سیاست کلان در حوزه ترجمه دارد که من نمیدانم چه کسی آن را تدوین کرده، اما بر اساس آن، تصمیم دارند ترجمه آثار داخلی را به ناشران خارجی بسپرند. این اقدام دو جنبه مثبت و منفی دارد؛ جنبه مثبتش این است که ترجمه معکوس کمرنگ خواهد شد و جنبه منفی اش این است که این دوستان زیاد از حد به ناشران خارجی خوش بین هستند!
تا جایی که بنده اطلاع دارم ناشران خارجی در قبال دریافت پول هم به حوزه کتب دینی ورود نمی‌کند و مهم‌تر از آن اینکه در صورت چاپ هم کتب دینی اسلامی را توزیع نمی‌کنند! بازار بین المللی کتب دینی بیش از ناشر خارجی به بستر توزیع نیاز دارد که این همت جمعی حاکمیت برای اقناع رهبران دینی خارجی و تامین نیازهای آن را می‌طلبد، اتفاقی که متاسفانه رخ نمی‌دهد.
ارسال نظرات