گزارش/
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-حدیثه ایزدی، احتمالا شما هم موقع ورق زدن سایت‌ها و پیج‌های تبلیغاتی برندهای مد و پوشاک با عبارت‌هایی مثل: تغییر و تضمین دائمی، همیشه سرحال ماندن، حق همیشه و کاملا با مشتری است، باورش کن، من همانی هستم که هستم، کیفیت هرگز از مد نمی افتد و... مواجه شده‌اید. جملاتی که می‌خواهند تصوری مثبت پس از خرید لباس برند و خاص به شما مشتریان هستند اما آیا آن طورکه در تبلیغات می‌بینیم، برندهای مد و پوشاک می‌توانند به روح مشتریان خود زیبایی ببخشند؟ معیارهای جوانان در انتخاب و خرید لباس بر چه اساسی است؟ یکسان نبودن نظرات در انتخاب لباس، سلیقه‌های متفاوت، علاقه‌مندی به برخی مدل‌ها و رنگ‌ها، ابراز شخصیت فرد با پوشش متفاوت و ... موضوعی است که باعث شده افراد در مکان‌های مختلف با تیپ های متفاوتی ظاهر شوند. روزهای پایانی سال در فرهنگ بیشتر کشورها، روزهای خرید و نونوار کردن سر و ظاهر است. به همین خاطر یک روز میهمان دانشجوهای یکی از خوابگاه‌های تهران شدیم تا ببینیم نظر آنها درباره خرید و خرید کردن چیست!
خرید کردن مهم است؟
اهمیت خرید کردن برای همه ما یکسان نیست. بعضی‌ها اصلاً حال و حوصله ندارند و ترجیح می‌دهند اولین محصولی که نیازشان را برآورده می‌کند را بخرند. کلیشه پذیرفته شده در جامعه این است که معمولاً دخترها بیشتر از پسرها به جزئیات در خرید کردن توجه می‌کنند. سمیرا می‌گوید: «خرید کردن خیلی برای من مهم است، همیشه وقت زیادی گذاشتهام تا چیز خوبی بخرم و آن را دوست داشته باشم؛ حتی یک مداد! به همین خاطر خرید کردن وقت زیادی از من می‌گیرد.»
حساسیت در خرید برای هر محصولی درجات مختلفی دارد. مثلاً برای یلدا و امثال او لباس خریدن خیلی مهم است. او می‌گوید: «آدم خرید هستم و شیک پوشی برای من مهم است، به خاطر اینکه احساس می‌کنم از روی لباس خیلی چیزها معلوم می‌شود. لحظه اولی که کسی را می‌بینم کفش‌اش را نگاه می‌کنم.»
چقدر برای لباس‌هایت خرج می‌کنی؟
هرچند اندک افرادی در جامعه هستند که موقع خرید کردن آخرین چیزی که به آن فکر می‌کنند پول باشد اما برای بیشتر دانشجوها، هزینه خرید مسئله مهم و شاید تعیین کننده‌ترین آیتم باشد. از بین دانشجوهایی که هم صحبت ما شدند، بیشتر بچه‌های مثل مهسا و سمانه حدود 200 الی 300 هزار تومان برای خرید لباس‌های شان خرج می‌کردند اما بودند کسانی مثل مهرانه که خرید سالیانه لباسشان تا 3 میلیون تومان هم می‌رسد. برخی هم مثل الهه خرج و مخارج لباسشان را با برادر و خواهرها هماهنگ می‌کردند.
اسپرت یا سنتی؟
همانطور که پیش‌بینی هم می‌کردیم بیشتر دانشجوها مثل سمیرا تیپ اسپرت را ترجیح می‌دهند. او می‌گوید: «تو فاز سنتی نیستم، بیشتر اسپرت می‌پوشم و لباس محلی ما (بندر ترکمن)، با لباس سنتی فرق دارد، مثلا لباس‌های بلند تا مچ پا، شلوار دست دوز و روسری‌های بلند ترکمن پوشش رایج بین ما است.»
با این حال خیلی از بچه‌ها هم از لباس‌هایی با طرح‌های سنتی در مقابل لباس‌های رسمی استقبال می‌کردند. فرناز درباره لباس‌های مورد علاقه‌اش می‌گوید: «بیشتر لباس اسپرت می‌پوشم و از لباس محلی خودمان(کرمانشاه)، در جشن‌ها استفاده می‌کنیم و من لباس محلی شمالی‌ها، خراسانی‌ها و... را هم دارم.» سمانه هم می‌گفت: «طرح‌های سنتی را استفاده می‌کنم و از طراحان لباس ایرانی حمایت می‌کنم.»
خارجی یا ایرانی؟ مسئله این است
خارجی! بیشتر پاسخ‌هایی که برای پرسش داخلی و یا خارجی شنیدیم. بچه‌ها اکثراً دوست دارند از برندهای خارجی استفاده کنند. آنها دلایل مختلفی هم برای انتخاب خود دارند. فرناز می‌گوید: «همه ما دوست داریم بهترین باشیم و لباس برند یک مدل شیک پوشی دارد که حس خوبی به آدم می‌دهد. در چشم بودن این اعتماد به نفس را به فرد می‌دهد که چیز خوبی انتخاب کرده‌ای و اعتماد تو به یک برند، اعتماد دیگران به این برند را هم بدنبال دارد. البته مهم بودن این موضوع از نظر خانواده و دوستان هم باعث تشدید آن شده است».
اسماء هم گفت: «جنس خارجی سمت ما (بندر عباس)، خیلی زیاد هست و جنس ایرانی وجود ندارد و من هیچ وقت جنس ایرانی تنم نکردم. یعنی اصلا نبوده که بخرم. به مارک ها زیاد توجه نمی‌کنم فقط به جنس و کیفیت آن خیلی دقت می‌کنم و معمولا پارچه‌های با کیفیت میخرم که خیاط آن را آماده کند. شاید بقیه فکرکنند با خرید برند و... خیلی روی مد می‌گردند و بیشتر دیده می‌شوند و جذابیت دارد، اما برند کجای لباس هست که دیده شود؟ مثلا برای کفش: چطور می‌شود فهمید که چرم مشهد است یا چرم خارجی!؟ اما برای چیزی که جنس و کارایی خوبی داشته باشد چرا آدم بابتش پول ندهد. به نظرم برند باز بودن بیشتر show هست و بخاطر کمبود اعتماد به نفس است.»
یلدا از دیگر طرفداران پروپاقرص برندهای خارجی بود. او می‌گوید: «از لباس برند، مطمئن هستم و بهتر است. می دانم خوبه و مارک‌های خوب در مغازه‌ها و جاهای شلوغ فروخته نمی‌شود و این مسئله باعث می‌شود احساس آرامش و امنیت بیشتری موقع خرید کردن داشته باشم. دبستانی که بودم یادم می‌آید که خانواده‌ام موقع عید از مغازه‌های خوب و معروف اهواز کیف و کفشم را می‌خریدند و آن موقع هم چون در خانه بودم و بیشتر فامیل را می‌دیدم باعث می‌شد لباس‌های جنس خوب با تعداد بیشتری بخرم که تکراری نباشند.»
مسئله سمیرا هم برای خرید برندهای خارجی، کیفیت آنها است. سمیرا می‌گفت: «معمولا خارجی . مارک‌هایی مثل: Martin Jones، bershka وlifan را از فروشگاه‌هایی که به آنها اعتماد دارم خرید می‌کنم. زیاد خرید نمی‌کنم اما ترجیح می‌دهم جنسی با کیفیت بالا بگیرم، شاید یک کاپشن بخرم که 500 هزار تومان باشد اما می‌دانم چند سال می‌توانم از آن استفاده کنم، به جای اینکه چیزی بخرم که بعد از یکی دو سال از بین برود. به همین خاطر برندهای خارجی را میخرم چون مهم است که چیز خوبی باشد و بتوانم بیشتر از آنها استفاده کنم. برندهای خارجی به من حس رضایت از انتخاب و لذت می‌دهد چون حس خوبی است که یک طراح مد خاص آن لباس را طراحی کرده، برای آن وقت گذاشته است و افرادی که به تیپ شان اهمیت می‌دهند اینگونه خرید می‌کنند.»
مهرانه و مهسا اما بیشتر علاقه دارند جنس ایرانی بخرند. آنها فاصله زیادی بین کیفیت جنس‌های ایرانی از خارجی قائل نشدند و البته دلیل مهمترشان حمایت از کارگران ایرانی است.
خرید مجازی
خرید کردن در فضای مجازی هم مانند بسیاری پدیده‌های جدید دیگر در بین جوانان، به خصوص دانشجوها جا باز کرده است. با این حال هنوز بیشتر آنها برای خرید لباس‌هایشان به آنها اعتماد ندارند. یلدا می‌گوید: «سال قبل خیلی درگیر تبلیغات در اینستاگرام شده بودم و دیدن خانم های شیک پوش که حالا چرا من نمی‌توانم شبیهه آنها باشم باعث شد امید به زندگی‌ام پایین بیاید اما بعدش اینستاگرام را حذف کردم و به زندگی عادی خودم ادامه دادم. عکس ها و مدل لباس‌هایی که در تبلیغات می‌دیدم باعث شد آنها را دنبال کنم اما سفارش اینترنتی نمی دهم.»
اسماء هم درباره خرید مجازی اعتقاد داشت: «پیج‌هایی مثل باغچه و انارگل را دنبال می‌کنم اما از آنها خرید نمی‌کنم، چون کیفیت پارچه‌هایی که به کار می‌برند خیلی پایین است. اصلا خرید در فضای مجازی را قبول ندارم، چون نه آن جنس، نه کیفیت و رنگ چیزی نیست که شما فکر می‌کنید.»
چرا مُد؟
اگرچه دانشجویان درآمد مستقلی ندارند و نمی‌توانیم جزء اقشار متوسط یا بالا دستی جامعه دسته‌بندی‌شان کنیم، اما باز هم رسیدن به نتیجه ای کلی درباره معیارهایی که در انتخاب لباس در بین جوانان نقش دارد مشکل است و آنچه از این منظر در بین شان تمایز ایجاد می‌کند سطح درآمد اقتصادی خانواده‌ها است. بعد از آن مواردی چون شخصیت افراد، گروه دوستان، الگوهای تربیتی، سبک زندگی و... بر انتخاب لباس و خرید آنها تاثیر می‌گذارد.
خرید و فرهنگ آن در بین دانشجوها سوژه مورد علاقه پژوهشگران هم بوده است. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد جوانان زیر سال در همه طبقات اجتماعی برای دست یافتن به سرمایه اجتماعی، جنسی و فرهنگی اهمیت ویژه‌ای به مد لباس و بدن خود می‌دهند. حتی بدون خواندن این تحقیقات؛ با قدم زدن در اطراف دانشگاه‌ها، تبلیغات مجازی، پاساژها و همین گفت‌وگوهای ساده می‌توان دید تمایل جوانان در خرید برندهای پوشاک در حال افزایش است و مصرف کنندگان پوشاک برند، حرفه‌ای بودن طراحان لباس، اهمیت دادن به سلیقه مشتریان، تنوع، شیک بودن، کیفیت بالا و جنس خوب، حس اعتماد و اطمینان مشتری به مارک های خارجی و... را دلایل این انتخابشان می‌دانند. اما چه روندی بروی گسترش محبوبیت لباس های برند در بین برخی جوانان اثر گذار بوده است؟
لباس و پوشش فقط حالت ظاهری نیست و باورهای اجتماعی و فرهنگی است که افراد با پوشش‌های متفاوت در یک جامعه نشانه‌هایی از تمایز بخشی میان خود و دیگران را در مصرف کالاها و اشیاء به نمایش می‌گذارند. افراد هویت خود را در میان هویت‌ها و کیستی خود در میان دیگران به نمایش می‌گذارند که مد و پوشاک می‌تواند نمایشگر سبک‌های زندگی، واسطه‌ای بین مصرف و هویت فرد و عرصه‌ای برای نمایش تفاوت‌ها باشد. جوامع امروزی تغییرات اجتماعی و رشد فرهنگ مصرفی فزاینده‌ای را تجربه می‌کنند و با اهمیت دادن به ظاهر، بین من و دیگری تمایز ایجاد می‌کنند و روندهایی چون جهانی شدن، رشد صنعت تبلیغات، زنجیره‌ای شدن مارک‌ها و برندها، طراحی مد، لباس و الگو، خدمات آموزشی مرتبط با پوشاک، بازاریابی، صنعت لباس و... نقش مهمی در پیوستن افراد به چرخه پر سرعت مد داشته است.
ارسال نظرات