به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، «الخلیج آنلاین» در یادداشتی با این عنوان که «امارات بدین طریق، طی 10 ماه از شاخ آفریقا اخراج شد»، نوشت، امارات متحده عربی در حال از دست دادن کنترل و نفوذ خود در قاره آفریقاست، به ویژه پس از ضربات مکرری که به صورت متوالی و در کوتاه مدت از این منطقه دریافت کرده است.
الخلیج آنلاین آورده است: امارات متحده عربی در مدت اخیر به تدریج کنترل خود بر شماری از بنادر دریای سرخ در جیبوتی، سومالی و سودان را از دست داد همچنین در لیبی هم احتمالا متحمل زیانی سیاسی خواهد شد.
براساس مطالعه‌ای که الخلیج آنلاین درباره نفوذ امارات در شاخ آفریقا بین سال های 2017 تا سپتامبر 2018 انجام داده است در این مدت امارات متحده عربی با شکستن قراردادها و پایان دادن به کار خود در این سه کشور نفوذش در آنجا را از دست داده است.
این وبگاه خبری افزود: در همین حال آینده تسلط امارات بر تصمیم سیاسی در لیبی، مبهم و در معرض تهدید است آن هم در سایه، گزارش‌هایی تایید نشده که از مرگ «خلیفه حفتر»، ژنرال بازنشسته ارتش لیبی و اولین بازوی امارات متحده عربی در لیبی منتشر شده است.
جیبوتی
در ماه سپتامبر، جیبوتی با ملی کردن راه اندازی بنادر دورالیه ضربه شدیدی به حضور امارات متحده عربی در شاخ آفریقا وارد کرد.
جیبوتی چندی قبل قرارداد خود با شرکت جهانی بنادر دبی را که به امارات اجازه راه اندازی بارانداز دورالیه به مدت 50 سال را می دهد لغو واعلام کرد در این قرارداد مواردی وجود دارد که حاکمیت و منافع جیبوتی را نقض می‌کند.
دولت جیبوتی دهم سپتامبر جاری هم در بیانیه‌ای اعلام کرد که بندر دورالیه توسط دولت جیبوتی و به دور از دخالت هر گونه شرکت خارجی اداره می‌شود.
دولت جیبوتی تاکید کرد که در مقام تنها مذاکره کننده در برابر بنادر دبی یکی از راه حل‌های مناسب در ازای این شرکت اماراتی دریافت غرامت مالی عادلانه است.
تصمیم به ملی شدن بندر دورالیه، بزرگترین ساحل جهت بارگیری کانتینر در آفریقا، پنج روز پس از اعلام این خبر از سوی بنادر دبی گرفته شد که دادگاه لندن داوری بین المللی حکم قضایی صادر کرد که بر اساس آن شرکت «پورت دو جیبوتی سا»، مسئول اداره بارانداز دورالیه را از لغو قرارداد با بنادر دبی باز می‌دارد.
بنادر دبی روز چهارشنبه در بیانیه ای تاکید کرد، همچنان به استفاده از تمامی مراحل قانونی برای دفاع از حقوق خود به عنوان شریک و صاحب امتیاز پروژه مشترک استفاده از بارانداز کانتینر دورالیه در جیبوتی ادامه می‌دهد و با اقدام دولت جیبوتی در نادیده گرفتن حاکمیت قانون و عدم احترام به قراردادها و موافقت نامه‌های تجاری برخورد می‌کند.
این ضربه نتیجه دادخواستی است که توسط دولت جیبوتی در سال 2014 صادر شده است و شرکت اماراتی را متهم کرده که با پرداخت مبالغی غیرقانونی درصدد است امتیاز خاص بارانداز دورالیه برای مدت 50 سال به دست آورد.
به دنبال این تصمیم که برای امارات متحده عربی، که درصدد گسترش نفوذ خود در دریای سرخ است خسارتی جبران ناپذیر، محسوب می‌شود، بارانداز دورالیه به طور کامل تحت کنترل دولت جیبوتی درآمد.
در سال 2009، بنادر دبی، پروژه بارانداز بندر دوالیه را با هزینه 280 میلیون دلار افتتاح کرد حجم کل سرمایه گذاری بنادر دبی بیش از یک میلیارد دلار بود که شامل ایستگاه اول و دوم و جاده اصلی مواصلاتی بین بنادر با پایتخت.بود.
امارات متحده عربی و جیبوتی در حالی با یکدیگر اختلاف پیدا کرده اند که امارات حتی با حمایت از کشورهای محاصره کننده قطر (عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین) پس از آغاز بحران تحریم قطر در ماه ژوئن، سطح نمایندگی دیپلماتیک خود در دوحه را کاهش داد.
بارانداز دورالیه منبع ثروتی برای جیبوتی است که در نزدیکی دریای سرخ قرار دارد و برای کشورهایی مانند ایالات متحده، چین، ژاپن و فرانسه که همه آنها پایگاه‌های نظامی در این منطقه دارند از اهمیت راهبردی برخوردار است.
در ماه‌های اخیر و به دنبال فرود یک فروند جنگنده اماراتی در پایگاه نظامی در جیبوتی بدون اجازه مقامات این کشور، روابط جیبوتی و ابوظبی با بحران‌هایی مواجه شده است، بدنبال این اقدام، حملات لفظی شدیدی بین مسئولان دو کشور در گرفت و جیبوتی نیروهای اماراتی را از تاسیسات نظامی خود اخراج کرد، ابوظبی نیز کنسولگری خود را در جیبوتی تعطیل و ورود شهروندان این کشور را با خاک امارات منع کرد، اما در سال 2016 بار دیگر کنسولگری امارات در جیبوتی بازگشایی شد.
در سال 2014 نیز شرکت «بنادر امارات» توانسته بود با پرداخت رشوه امتیاز استفاده از بار انداز کانتینر بندر دورالیه که بزرگترین ساحل جهت بارگیری کانتینر در آفریقا است را بدست آورد که پس از افشاگری «اسماعیل عمر غیله» رئیس جمهوری جیبوتی این قرارداد، فسخ شد.
سومالی
بنادر دبی با یک بحران دیگر در آفریقا مواجه است، پس از آن که مجلس سومالی در ماه مارس به ممنوعیت کار این شرکت در سومالی رای داد که تهدیدی برای منافع آن در بندر بربره محسوب می‌شود.
ابوظبی، طی موافقتنامه ای با سومالی لند (که در سطح بین المللی به رسمیت شناخته نشده است) بدون توافق با دولت فدرال سومالی پایگاه نظامی بربره را تاسیس کرد چرا که ابوظبی در طول سال‌ها پشتیبانی قابل توجه نظامی و امنیتی به سومالی داده است.
اما حمایت امارات ازسومالی دوامی نداشت به خصوص پس از آن که مجلس خلق این کشور، در پاسخ به حضور امارات در بندر بربره، لایحه ای را درباره ضرورت حفظ حاکمیت دولت و تمامیت ارضی تصویب کرد.
امارات با ایجاد هرج و مرج برای کودتا در سومالی نقشه می‌کشد
این مصوبه خواستار توقف کار شرکت امارات متحده عربی در سومالی بود و این شرکت را به تعرض آشکار به حاکمیت و وحدت سومالی متهم کرد آن در حالی که ائتلاف ریاض-ابوظبی تلاش هایی جدی برای تسلط بر بنادر دریای سرخ بکار بسته اند.
ریشه‌های بحران بین بنادر دبی و دولت سومالی ممکن است به دلیل این واقعیت باشد که امارات متحده عربی از در اشتباهی وارد موگادیشو شده است یعنی همکاری امارات با سومالی‌لند تهدیدی برای وحدت سومالی برشمرده شده است.
حضور امارات متحده عربی در سومالی، از طریق همکاری بین امارات متحده عربی و دولت سومالی لند در جهت توسعه بندر بربره و ایجاد منطقه آزاد تجاری در آن صورت گرفته است.
سومالی لند یک منطقه مستقل در شاخ آفریقا است اما از سوی سازمان ملل و اکثریت جهان به رسمیت شناخته نشده و آن را تحت حاکمیت سومالی می دانند.
بندر بربره برای امارات متحدۀ عربی از حیث عملیات نظامی این کشور در یمن تحت رهبری عربستان سعودی مهم است، چرا که ابوظبی قصد دارد کنترل خود را بر آن گسترش دهد و آنجا را تبدیل به محل فرود هواپیماهای خود کرده، تا نفوذ خود را در منطقه تقویت کند.
سومالی در سواحل شرق قاره آفریقا روی خط استوا قرار دارد و قسمت شمالی آن بین خلیج عدن در قسمت شمال و اقیانوس هند در شرق واقع شده است، این کشور به همراه اتیوپی و جیبوتی را معمولاً به عنوان شاخ آفریقا می‌شناسند . مرزهای سومالی در شمال غرب به جیبوتی، در غرب به اتیوپی و در جنوب غرب به کنیا محدود می‌گردد. طول خط ساحلی سومالی کمی بیش از سه هزار کیلومتر است که بیشترین ساحل در بین کشورهای آفریقایی به حساب می‌آید.
ابوظبی درصدد بود با سوء استفاده از اختلافات داخلی در سومالی ، با ایجاد پایگاه نظامی در نزدیکی تنگه باب المندب ، ضمن تضعیف دولت مرکزی سومالی ، حضور نظامی خود در این منطقه مهم و ژئو استراتژیک را تقویت کند تا در تحولات احتمالی منطقه تاثیرگذار تر باشد.
سودان
در اواخر سال گذشته، به طور مشخص در نوامبر 2017، امارات درصدد بود از طریق شرکت بنادر دبی کنترل بندر پورت سودان را در دست بگیرد اما در این کار ناکام بود.
این شرکت که بخش اعظم آن در اختیار دولت ابوظبی است سال گذشته به همراه بیش از بیست شرکت دیگر برای مدیریت بندر پورت سودان به خارطوم کمک کرده و از اداره بنادر دریایی سودان خواستند مدیریت کامل این بندر را به آنها واگذار کند.
اداره بنادر دریایی سودان این درخواست امارات را رد کرده و به بنادر دبی پیشنهاد داد در اداره آن با شرکت فیلیپینی که بندر را از سال 2013 مدیریت می‌کند شریک شود اما بنادر دبی موافقت نکرد.
بندر پورت سودان رویای امارات برای نفوذ در دریای سرخ را برباد داد
با این وجود امارات مجددا پیشنهاد مذاکراتی محرمانه را به خارطوم داد اما به دنبال آن اعتراضات کارگران بنادر سودان به خصوصی سازی بندر پورت سودان به راه افتاد تا در نهایت واگذاری آن به امارات فیصله یابد.
در تاریخ 16 نوامبر 2017، سودان از انعقاد قراردادی استراتژیک با دولت قطر برای ایجاد بندر پورت سودان خبر داد تا امیدهای امارات متحده عربی برای کنترل بزرگ ترین بندر ساحل دریای سرخ و مهم ترین آن بر باد رود.
گرچه این اتفاق نفوذ امارات متحده عربی را در شاخ آفریقا کاهش می‌دهد، اما قدرت دوحه را برای توسعه و تقویت روابط با سودان تقویت می‌کند و یک برگه برنده سیاسی و اقتصادی جدیدی است که در مقابله با کشورهای محاصره کننده آن عایدش می‌شود.
لیبی
خسارت امارات در لیبی کاملا متفاوت است؛ به نظر می‌رسد به دنبال شایعاتی که درباره غیبت ژنرال خلیفه حفتر بازنشسته از صحنه لیبی مطرح می‌شود، آن هم به دنبال مشکلات سلامتی که حفتر از آوریل گذشته با آن روبروست و سرنوشت وی را در هاله ای از ابهام قرار داده است، بحران این کشور وارد مرحله جدید و غیرمنتظره‌ای خواهد شد؛ بخصوص که تا این لحظه جانشینی از بین نیروهایش وجود ندارد.
در حال حاضر، گمانه زنی‌های بسیاری درباره وضعیت خروج حفتر از عرصه پیچیده لیبی وجود دارد او یا توان ادامه کار ندارد و یا مرده است در هر حال او وفادارترین مهره در لیبی برای امارات بوده است.
امارات نگران این است که جانشین حفتر راه متفاوتی را در پیش بگیرد بخصوص که عملکرد نیروهای شرق لیبی یعنی طبرق که وابسته به خلیفه حفتر هستند مورد اختلاف زیادی در داخل لیبی است.
اگر اماراتی‌ها جانشینی به اندازه حفتر وفادار به خودشان پیدا نکنند بازوی خود را در لیبی از دست خواهند داد بخصوص اگر دولت وفاق ملی به ریاست فایز السراج در انجام وظایف خود در لیبی با حمایت‌های سازمان ملل که این دولت را به رسمیت شناخته است موفق باشد.
از سال 2014 ، ژنرال حفتر فرماندهی نیروهای شرق لیبی را که مورد حمایت پارلمان لیبی در طبرق است برعهده دارد که او ابزار نفوذ ابوظبی و قاهره در کشمکش لیبی است نزاعی که آتش آن را حفتر این مردی که از قلب رژیم دیکتاتوری معمر القذافی بیرون آمد، روشن کرده است.
ارسال نظرات