سردار جلالی:
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، همایش تخصصی پدافند غیرعامل با رویکرد حمل و نقل دریایی در ششمین روز از هفته پدافند غیرعامل در سازمان بنادر و دریانوردی برگزار شد.
در این مراسم رئیس سازمان پدافند غیرعامل اظهار داشت: پدافند غیرعامل رصد و پایش تهدید مناسب بر هر حوزه است، یعنی در حوزه به عنوان مثال بنادر و دریانوردی که تهدیداتی مؤثر است.
غلامرضا جلالی افزود: کشف و احصای تهدیدات و میزان وابستگی متقابل بین زیرساخت‌ها در حوزه بندر و دریا از دیگر موارد در حوزه پدافند غیرعامل است و در بخش بعد رفتار‌های ریسک و آسیب را باید در سطح قابل قبول کاهش داد.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل اضافه کرد: باید در ساخت زیرساخت‌های دریایی تهدیدات را لحاظ کنیم، زیرا زیرساخت‌های ما برای مدت طولانی ساخته می‌شود و امکان تغییرات دیگر به سختی وجود دارد.
وی ادامه داد: تهدیدات نظامی، تهدیدات مؤثر بر زیرساخت‌های دریایی است، اما امکان وقوع آن دور یا نزدیک است.
سردار جلالی با بیان اینکه امروز درگیر جنگ مدرن اقتصادی علیه اقتصاد کشور هستیم، گفت: استفاده از همه ابزار‌های اقتصادی نظیر روابط بانکی، پول، ارز، تولید، مصرف و الگوی مصرف از ابزار‌های حوزه اقتصاد است و دشمن از همین ابزار‌ها برای حمله به کشور ما استفاده می‌کند.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل اظهار داشت: در حوزه جنگ اقتصادی تحریم از موضوعات مهم است، اتکا به برخی پروتکل‌ها و قرارداد‌های بین‌المللی بر مبنای اینکه با اتکا به آن‌ها تحریم نمی‌شویم، غیر منطقی است. در این راستا می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در حوزه ماهواره با وجود پایبندی به پروتکل‌ها تحریم شدیم، در حوزه بنزین هم اگر تلاش نکرده بودیم و تولید داخل نداشتیم، تحریم می‌شدیم؛ در هر حوزه وابستگی به خارج ممکن است به تحریم منجر شود.
وی اضافه کرد: در تبادلات سیاسی رویکرد کشور ما تعامل، انعطاف‌پذیری و نرمش قهرمانانه بود، اما باز با حداکثر انعطاف‌پذیری موضوع تحریم رخ داد و این موضوع همیشه جدی است.
سردار جلالی گفت: در برنامه ششم باید امکان وجود تحریم را مفروض بدانیم و سازوکار مقابله با آن را داشته باشیم.
* تهدیدات جدی سایبری
وی به تهدیدات سایبری اشاره کرد و اضافه کرد: توسعه زیرساخت‌های کشور ما مبتنی بر فضای سایبر است، در کنار این قابلیت‌ها، وابستگی‌هایی رخ می‌دهد که یکی از آن‌ها دسترسی از راه دور یا امکان اختلال، توقف و یا تخریب زیرساخت‌هاست که این جنگ سایبری است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل بیان کرد: در کنار توسعه و بهره‌برداری فناوری اطلاعات باید مراقب این دست از آسیب‌ها بود؛ طیف تهدید‌ها در حوزه مربوط به بنادر و دریانوردی در سه مولفه‌ای بود که ذکر کردیم.
سردار جلالی توجه به آسیب‌پذیری‌ها را از دیگر ابعاد پدافند غیرعامل دانست و گفت: یک‌سری آسیب‌پذیری داریم که ربطی به منشاء تهدید ندارد و آن آسیب‌پذیری سیستمی و ارادی است. چینش زیرساخت‌های خطرناک کنار یکدیگر نظیر مخازن سوخت و خطوط انتقال کنار هم، از این دست است که ممکن است استاندارد ایمنی آن رعایت شده باشد، اما استاندارد دفاعی آن رعایت نشده است.
وی افزود: در این حوزه سه لایه ایمنی، امنیت و دفاع مهم است و باید به هر سه حوزه توجه شود.
سردار جلالی افزود: این چینش مخازن پرخطر کنار هم و کنار شهر‌ها آسیب‌پذیری است که خود ایجاد کرده‌ایم. این آسیب‌پذیری جدی است و باید توجه شود.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل افزود: در برخی آبراهه‌ها خط کشتیرانی داریم که اگر کشتی در آنجا غرق شود آبراه مسدود می‌شود که این چنین آسیب‌پذیری‌ها باید شناسایی و رفع شود.
* کنار هم چیدن مجتمع‌های پتروشیمیایی خطرناک است
وی گفت: تهدید‌ها و نحوه آثار آن به زیرساخت‌ها با شناسایی و اثرات آن را بررسی می‌کنیم. در ماهشهر ۵۱ مجتمع شیمیایی و پتروشیمی کنار هم چیده شده است که سناریوی آسیب‌پذیری آن خطرناک است.
سردار جلالی افزود: در بندر عسلویه، زیرساخت‌های مجتمع عسلویه آسیب‌پذیری‌هایی برای ما تولید کرده است.
* فرصت‌ها و تهدید‌های هوشمندسازی سیستم‌ها
رئیس سازمان پدافند غیرعامل آسیب‌پذیری سایبری را از دیگر موضوعات مهم در پدافند غیرعامل مطرح کرد و گفت: به میزانی که دارایی‌های ما از جنس سایبری شوند، آسیب‌پذیری‌ها هم افزایش می‌یابد. مثلاً تنظیم از راه دور زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی و تنظیم خارج از سیستم خوب است، اما همین امر امکانی را هم برای دیگران فراهم می‌آورد؛ مثلا دشمن می‌تواند کنترل از راه دور داشته باشد.
سردار جلالی اضافه کرد: هوشمند شدن زیرساخت‌ها همه آسیب‌پذیری‌های سایبری را به حوزه فیزیکی منتقل می‌کند، البته این آسیب‌پذیری‌ها قابل شناسایی است و راه‌حل دارد.
وی به اقدامات لازم برای مقابله با آسیب‌پذیری‌ها اشاره کرد و تصریح کرد: در حوزه بندر و دریا اولین کار احصا دارایی و طبقه‌بندی است. دارایی‌ها ممکن است فیزیکی یا اعتباری باشد.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل گفت: در موضوع دارایی‌ها مقوله زیرساخت‌ها مدنظر است. در پدافند غیرعامل سه موضوع اساسی صیانت از مردم، دفاع از زیرساخت‌ها و طرح و پاسخ داریم که این سه مولفه سه دسته طرح‌های پدافند غیرعامل را دنبال می‌کند.
سردار جلالی با تأکید بر اینکه در حفاظت از زیرساخت‌ها تداوم کارکرد‌های ضروری مهم است، اضافه کرد: پیش‌بینی تهدید مؤثر، آسیب‌پذیری و اختلال در هر حوزه و طراحی راه‌حل‌ها برای تداوم کارکرد جدی است.
وی اضافه کرد: موضوع زیرساخت‌های این حوزه که بندری، تجهیزاتی و سایبری است باید مورد توجه خاص باشد و به عنوان دارایی‌ها از آن‌ها حفاظت شود.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل بیان کرد: در تأمین لجستیک کشور موضوع حمل و نقل و بنادر، گمرک و حمل و نقل داخلی مطرح است؛ در حوزه کامیون‌داران چرخه تأمین ما دچار اختلال شد که باید این چرخه بازنگری و اشکالات احصا شود.
سردار جلالی کاهش آسیب‌پذیری را از دیگر ابعاد پدافند غیرعامل عنوان کرد و گفت: کاهش آسیب‌پذیری در برخی زیرساخت‌ها زمانبر است، از سوی دیگر موضوع وابستگی‌ها در آسیب‌پذیری باید توجه شود. به عنوان مثال وابستگی به انرژی برق در مراکز حساس و حیاتی باید مورد توجه باشد. این وابستگی‌ها باید قابل قبول باشد که مثلا وابستگی برق در حوزه بانکی، صنعتی و امثال آن وجود دارد که باید برای آن فکری کرد که در این حوزه مولد برق اضطراری باید مورد توجه جدی باشد.
* ساختار دور زدن تحریم‌ها در موضوع کشتیرانی باید نهادینه شود
وی به وابستگی‌های تحریمی اشاره کرد و گفت: یک موضوع تحریم در ساختار سازمان بنادر نظیر بیمه‌ها یا کشتی است که اساسا باید ساختار دور زدن تحریم‌ها به صورت نهادینه در سازمان بنادر داشته باشیم.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل تأکید کرد: برای هر زیرساخت نیاز به طرح‌های پاسخ اضطراری داریم که باید در سازمان‌هایی نظیر سازمان بنادر به آن توجه شود. در این حوزه تمرین مداوم و رزمایش برای ارتقای آمادگی و کم کردن امکان وقوع حوادث مهم است.
سردار جلالی تصریح کرد: در بخش‌های مهندسی بنادر با دو وضعیت مواجه هستیم؛ اول زیرساخت‌هایی که قبلا ساخته شده است و دوم زیرساخت‌هایی که در مرحله مطالعه و اجرا قرار دارد.
وی ادامه داد: در ماده ۵۸ احکام دائمی برنامه ششم و ماده ۲۳ برنامه پنجم بر توجه به پدافند غیرعامل در احداث زیرساخت‌ها تأکید شده است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل درباره کاهش آسیب‌پذیری زیرساخت‌های موجود گفت: طرح‌های ساماندهی وضع موجود از جنس مهندسی معکوس درباره این زیرساخت‌ها باید اجرا شود، نقاط پرریسک احصا شود و برای کاهش آسیب‌پذیری آن‌ها برنامه‌ریزی کنیم.
در این مراسم رئیس سازمان پدافند غیرعامل اظهار داشت: پدافند غیرعامل رصد و پایش تهدید مناسب بر هر حوزه است، یعنی در حوزه به عنوان مثال بنادر و دریانوردی که تهدیداتی مؤثر است.
غلامرضا جلالی افزود: کشف و احصای تهدیدات و میزان وابستگی متقابل بین زیرساخت‌ها در حوزه بندر و دریا از دیگر موارد در حوزه پدافند غیرعامل است و در بخش بعد رفتار‌های ریسک و آسیب را باید در سطح قابل قبول کاهش داد.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل اضافه کرد: باید در ساخت زیرساخت‌های دریایی تهدیدات را لحاظ کنیم، زیرا زیرساخت‌های ما برای مدت طولانی ساخته می‌شود و امکان تغییرات دیگر به سختی وجود دارد.
وی ادامه داد: تهدیدات نظامی، تهدیدات مؤثر بر زیرساخت‌های دریایی است، اما امکان وقوع آن دور یا نزدیک است.
سردار جلالی با بیان اینکه امروز درگیر جنگ مدرن اقتصادی علیه اقتصاد کشور هستیم، گفت: استفاده از همه ابزار‌های اقتصادی نظیر روابط بانکی، پول، ارز، تولید، مصرف و الگوی مصرف از ابزار‌های حوزه اقتصاد است و دشمن از همین ابزار‌ها برای حمله به کشور ما استفاده می‌کند.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل اظهار داشت: در حوزه جنگ اقتصادی تحریم از موضوعات مهم است، اتکا به برخی پروتکل‌ها و قرارداد‌های بین‌المللی بر مبنای اینکه با اتکا به آن‌ها تحریم نمی‌شویم، غیر منطقی است. در این راستا می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در حوزه ماهواره با وجود پایبندی به پروتکل‌ها تحریم شدیم، در حوزه بنزین هم اگر تلاش نکرده بودیم و تولید داخل نداشتیم، تحریم می‌شدیم؛ در هر حوزه وابستگی به خارج ممکن است به تحریم منجر شود.
وی اضافه کرد: در تبادلات سیاسی رویکرد کشور ما تعامل، انعطاف‌پذیری و نرمش قهرمانانه بود، اما باز با حداکثر انعطاف‌پذیری موضوع تحریم رخ داد و این موضوع همیشه جدی است.
سردار جلالی گفت: در برنامه ششم باید امکان وجود تحریم را مفروض بدانیم و سازوکار مقابله با آن را داشته باشیم.
* تهدیدات جدی سایبری
وی به تهدیدات سایبری اشاره کرد و اضافه کرد: توسعه زیرساخت‌های کشور ما مبتنی بر فضای سایبر است، در کنار این قابلیت‌ها، وابستگی‌هایی رخ می‌دهد که یکی از آن‌ها دسترسی از راه دور یا امکان اختلال، توقف و یا تخریب زیرساخت‌هاست که این جنگ سایبری است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل بیان کرد: در کنار توسعه و بهره‌برداری فناوری اطلاعات باید مراقب این دست از آسیب‌ها بود؛ طیف تهدید‌ها در حوزه مربوط به بنادر و دریانوردی در سه مولفه‌ای بود که ذکر کردیم.
سردار جلالی توجه به آسیب‌پذیری‌ها را از دیگر ابعاد پدافند غیرعامل دانست و گفت: یک‌سری آسیب‌پذیری داریم که ربطی به منشاء تهدید ندارد و آن آسیب‌پذیری سیستمی و ارادی است. چینش زیرساخت‌های خطرناک کنار یکدیگر نظیر مخازن سوخت و خطوط انتقال کنار هم، از این دست است که ممکن است استاندارد ایمنی آن رعایت شده باشد، اما استاندارد دفاعی آن رعایت نشده است.
وی افزود: در این حوزه سه لایه ایمنی، امنیت و دفاع مهم است و باید به هر سه حوزه توجه شود.
سردار جلالی افزود: این چینش مخازن پرخطر کنار هم و کنار شهر‌ها آسیب‌پذیری است که خود ایجاد کرده‌ایم. این آسیب‌پذیری جدی است و باید توجه شود.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل افزود: در برخی آبراهه‌ها خط کشتیرانی داریم که اگر کشتی در آنجا غرق شود آبراه مسدود می‌شود که این چنین آسیب‌پذیری‌ها باید شناسایی و رفع شود.
* کنار هم چیدن مجتمع‌های پتروشیمیایی خطرناک است
وی گفت: تهدید‌ها و نحوه آثار آن به زیرساخت‌ها با شناسایی و اثرات آن را بررسی می‌کنیم. در ماهشهر ۵۱ مجتمع شیمیایی و پتروشیمی کنار هم چیده شده است که سناریوی آسیب‌پذیری آن خطرناک است.
سردار جلالی افزود: در بندر عسلویه، زیرساخت‌های مجتمع عسلویه آسیب‌پذیری‌هایی برای ما تولید کرده است.
* فرصت‌ها و تهدید‌های هوشمندسازی سیستم‌ها
رئیس سازمان پدافند غیرعامل آسیب‌پذیری سایبری را از دیگر موضوعات مهم در پدافند غیرعامل مطرح کرد و گفت: به میزانی که دارایی‌های ما از جنس سایبری شوند، آسیب‌پذیری‌ها هم افزایش می‌یابد. مثلاً تنظیم از راه دور زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی و تنظیم خارج از سیستم خوب است، اما همین امر امکانی را هم برای دیگران فراهم می‌آورد؛ مثلا دشمن می‌تواند کنترل از راه دور داشته باشد.
سردار جلالی اضافه کرد: هوشمند شدن زیرساخت‌ها همه آسیب‌پذیری‌های سایبری را به حوزه فیزیکی منتقل می‌کند، البته این آسیب‌پذیری‌ها قابل شناسایی است و راه‌حل دارد.
وی به اقدامات لازم برای مقابله با آسیب‌پذیری‌ها اشاره کرد و تصریح کرد: در حوزه بندر و دریا اولین کار احصا دارایی و طبقه‌بندی است. دارایی‌ها ممکن است فیزیکی یا اعتباری باشد.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل گفت: در موضوع دارایی‌ها مقوله زیرساخت‌ها مدنظر است. در پدافند غیرعامل سه موضوع اساسی صیانت از مردم، دفاع از زیرساخت‌ها و طرح و پاسخ داریم که این سه مولفه سه دسته طرح‌های پدافند غیرعامل را دنبال می‌کند.
سردار جلالی با تأکید بر اینکه در حفاظت از زیرساخت‌ها تداوم کارکرد‌های ضروری مهم است، اضافه کرد: پیش‌بینی تهدید مؤثر، آسیب‌پذیری و اختلال در هر حوزه و طراحی راه‌حل‌ها برای تداوم کارکرد جدی است.
وی اضافه کرد: موضوع زیرساخت‌های این حوزه که بندری، تجهیزاتی و سایبری است باید مورد توجه خاص باشد و به عنوان دارایی‌ها از آن‌ها حفاظت شود.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل بیان کرد: در تأمین لجستیک کشور موضوع حمل و نقل و بنادر، گمرک و حمل و نقل داخلی مطرح است؛ در حوزه کامیون‌داران چرخه تأمین ما دچار اختلال شد که باید این چرخه بازنگری و اشکالات احصا شود.
سردار جلالی کاهش آسیب‌پذیری را از دیگر ابعاد پدافند غیرعامل عنوان کرد و گفت: کاهش آسیب‌پذیری در برخی زیرساخت‌ها زمانبر است، از سوی دیگر موضوع وابستگی‌ها در آسیب‌پذیری باید توجه شود. به عنوان مثال وابستگی به انرژی برق در مراکز حساس و حیاتی باید مورد توجه باشد. این وابستگی‌ها باید قابل قبول باشد که مثلا وابستگی برق در حوزه بانکی، صنعتی و امثال آن وجود دارد که باید برای آن فکری کرد که در این حوزه مولد برق اضطراری باید مورد توجه جدی باشد.
* ساختار دور زدن تحریم‌ها در موضوع کشتیرانی باید نهادینه شود
وی به وابستگی‌های تحریمی اشاره کرد و گفت: یک موضوع تحریم در ساختار سازمان بنادر نظیر بیمه‌ها یا کشتی است که اساسا باید ساختار دور زدن تحریم‌ها به صورت نهادینه در سازمان بنادر داشته باشیم.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل تأکید کرد: برای هر زیرساخت نیاز به طرح‌های پاسخ اضطراری داریم که باید در سازمان‌هایی نظیر سازمان بنادر به آن توجه شود. در این حوزه تمرین مداوم و رزمایش برای ارتقای آمادگی و کم کردن امکان وقوع حوادث مهم است.
سردار جلالی تصریح کرد: در بخش‌های مهندسی بنادر با دو وضعیت مواجه هستیم؛ اول زیرساخت‌هایی که قبلا ساخته شده است و دوم زیرساخت‌هایی که در مرحله مطالعه و اجرا قرار دارد.
وی ادامه داد: در ماده ۵۸ احکام دائمی برنامه ششم و ماده ۲۳ برنامه پنجم بر توجه به پدافند غیرعامل در احداث زیرساخت‌ها تأکید شده است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل درباره کاهش آسیب‌پذیری زیرساخت‌های موجود گفت: طرح‌های ساماندهی وضع موجود از جنس مهندسی معکوس درباره این زیرساخت‌ها باید اجرا شود، نقاط پرریسک احصا شود و برای کاهش آسیب‌پذیری آن‌ها برنامه‌ریزی کنیم.
ارسال نظرات