روزه کله گنجشکی؛ فرصتی برای ارتقاء مفاهیم دینی در کودکان
گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛در شماره پیشین به استحباب روزه کله گنجشکی در متون فقهی پرداختیم و بیان کردیم که کودکان نابالغ، نیت می کنند و تا جایی که توان دارند امساک کنند و سپس روزه خود را افطار کنند؛ در همین راستا گزارشی تهیه کردیم که در آن با شیوه ها و ترفندهایی آشنا شویم که والدین به وسیله آن توجه، فرزندان خود را به ماه مبارک رمضان و فضای معنوی آن جلب می کنند.
پدرم سحرهای ماه رمضان را برای ما بسیار خاص و دوست داشتنی می کرد
لیلی رحیمی می گوید: زمانی که ما خردسال بودیم پدرم سحرهای ماه رمضان را برای ما خیلی خاص و دوست داشتنی میکرد؛ مثلا من با یک اسم خاص صدا می زد؛ خیلی با حوصله نوازش می کرد و حتی من را بغل می کرد و سر سفره افطار می برد.
حتی خاطرم هست که من مکلف نبودم و خانواده سحری خواب ماندند و من هم بدون سحری همراه خانواده روزه گرفتم؛ پدرم هنگام افطار من را یک شیرینی فروشی برد و گفت هرچه را دوست داری انتخاب کن.
الا من نیز برای پسرم این شرایط را فراهم میکنم که روزه کامل بگیرد با اینکه به سن تکلیف نرسیده است؛ البته این نکته را هم تاکید می کنم که خودش نیز روزه گرفتن را خیلی دوست دارد چرا که به وی حس بزرگ شدن می دهد؛ به نظر من باید این زمان را غنیمت شمرد و برای نهادینه کردن احکام شریعت تلاش کرد.
من و مادر امیرعلی از جدل های لفظی در ماه مبارک پرهیز می کنیم
محمد جواد کسایی پسری شش ساله به اسم امیر علی دارد و می گوید پسر من در این روزهای بلند به روزه کله گنجشکی هم راضی نمی شود و معمولا شب ها تا سحر همراه ما تا سحر بیدار است. البته مادر امیر علی خیلی تلاش میکند تا او را متوجه کند که سن او کم است و باید روزه کله گنجشکی بگیرد اما امیر علی در جواب مادرش می گوید چرا شما کامل می گیرید ؟ من نیز می خواهم کامل بگیرم. البته هنگام اذان ظهر و نماز عصر امیرعلی دست از امساک می کشد و مقداری غذا می خورد.
من فکر می کنم علت این همه علاقه امیر علی به این خاطر است که ما مسئله روزه در خانه بسیار پر رنگ جلوه داده ایم؛ مثلا من و مادرش در ماه مبارک رمضان با هم مهربان تر هستیم و از جدل های لفظی به حرمت ماه مبارک رمضان پرهیز میکنیم.
یا اینکه اگر امیر علی اشتباهی مرتکب شد و مادرش می خواست وی را تنبیه کند؛ من واسطه می شوم و می گویم نه امیر علی روزه است لطفا شما او را ببخشید.الا هم تصمیم دارم برای عید فطر اسباب بازی را که امیر علی دوست دارد تهیه کنم و به عنوان عیدی ماه رمضان به او بدهم در حقیقت یک جایزه کوچک برای روزه داری امیر علی است.
گام اول ایجاد مفاهیم دینی در ذهن کودکان
محمد جواد مجد کارشناس ارشد الهیات درباره آموزش های دینی به کودکان از جمله روزه در ماه مبارک رمضان گفت: در قدم اول ما باید مفاهیم دینی را در ذهن کودکان خود ایجاد کنیم؛ مثلا اینکه کودکان ما با مفهوم ماه مبارک رمضان، افطاری و یا دروغ نگفتن در این ماه مبارک آشنا شوند. ما نمی توانیم کودکان خود را مجبور کنیم تا به مفاهیم دینی حساس شوند مگر آنکه خود ما به ارزش های دینی حساسیت داشته باشیم.
بهترین و اساسی ترین راه برای نهادینه کردن ارزش های دینی آن است که خود والدین نسب به دین و ارزش های آن حساسیت داشته باشند؛ مثلا همسران در ماه مبارک رمضان با هم مهربان تر باشند، مناجات و نماز خواندن در ماه مبارک پر رنگ تر شود، اجتناب از حرام و پرهیز از بداخلاقی ها در محیط خانواده جدی گرفته شود. در این صورت شما در یک تلاش پنهانی، ذهن کودک خود را با فضای ماه مبارک و ابعاد آن به طور عملی آشنا می کنید.
گام دوم ارتقاء مفاهیم دینی از طریق تجربه خود کودک
گام بعدی آن است که شما مفاهیم دینی را که در ذهن کودک خود نقش بسته است را ارتقاء دهید؛ مثلا در گزارش شما آمده است که کودک در روز عید فطر هدیه دریافت می کند یا برای وی در هنگام افطار با خریدن خوراکی های مورد علاقه اش به وی پاداش می دهند اما اینکه شما اجازه بدهید خود کودک تجربه دینی داشته باشد امر دیگری است؛ امام علی (ع) می فرماید برای مومن سه شادی وجود دارد که یکی از آن هنگام افطار است؛ هنگامی که خود کودک روزه بگیرد و هنگام افطار این حس شادی معنوی را درک کند یعنی به یک تجربه دینی ارزنده دست یافته است؛ در حقیقت ماه رمضان باید کارکردی شبیه دهه عاشورا داشته باشد. در دهه عاشورا کودک ،نوجوان، سالمند هریک به نوعی درگیر هستند.یکی برای امام حسین (ع) خرج می دهد، دیگری طبل و سنج می زند، یکی دیگر خانه خود را محل اقامه عزا می کند، کودکی در آشپزی و پخش غذا کمک می کند، نوجوانی با شرکت در دسته های عزاداری و زنجیر زنی سهم خود را ادا می کنند. وقتی که همه به نوعی با این مفهوم درگیر هستند نمک گیر می شوند. در نتیجه در ماه مبارک رمضان نیز بایدخردسالان و کودکان را نیز با این مفهوم درگیر کرد.
ارسال نظرات