معرفی شغل استاد دانشگاه

به گزارش گروه اشتغال «خبرگزاری دانشجو»، اگر به تدریس در بالاترین سطح آن یعنی سطح آکادمیک علاقه مندید و یا اگر مایلید با تحقیق و پژوهش در دانشگاهها و دیگر مراکز آموزش عالی مرزهای دانش را درنوردید، باید گفت این شغل مناسب شماست!

این نکته قابل ذکر است که اگرچه عنوان " عضو هیئت علمی " یا " مدرس دانشگاه" برای این شغل دقیق تر از عنوان "استاد دانشگاه" بوده و به عبارتی استاد دانشگاه یکی از مراتب عضو هیئت علمی است، اما در اینجا از عبارت "استاد دانشگاه" که در نگاه عموم  رایج تر می باشد، استفاده شده است.
 

همچنین یک عضو هیئت علمی ممکن است در یک مرکز آموزش عالی غیر از دانشگاه (نظیر پژوهشگاه، پژوهشکده، سازمان، شرکت دانش بنیان و نظایر آن) مشغول به کار شود که باز هم به جهت عمومیت فعالیت در دانشگاه، عنوان استاد دانشگاه به آن داده شده است. در هر حال شرایط کلی و تعاریف زیر به طور معمول در اکثر سازمان ها صدق می کند.
 

در یک دسته بندی کلی، اساتید دانشگاه به دو گروه آموزشی و پژوهشی تقسیم بندی می شوند. بخش عمده فعالیت اساتید آموزشی تدریس و بخش کوچکتری از آن تحقیق و پژوهش است. در حالی که برای اساتید پژوهشی شرایط برعکس بوده و عمده کار آنها پژوهش می باشد.
 

از نظر دسته بندی علمی نیز می توان اساتید دانشگاه (یا بهتر بگوییم اعضای هیئت علمی) را در 4 گروه جای داد که به ترتیب عبارتند از مربی، استادیار، دانشیار و استاد. به طوری که به صورت معمول، یک فرد با مدرک کارشناسی ارشد و در بدو خدمت در مرتبه مربی و فردی با مدرک دکترا ( بسته به سابقه خدمت و فعالیت های علمی، پژوهشی و اجرایی قبلی) در یکی از مراتب سه گانه بعدی قرار می گیرد. بدیهی است که هر عضو هیئت علمی تمایل به پیشرفت و ارتقاء به مرتبه بالاتر و استادی دارد و این یعنی تلاش مستمر برای به روز نگه داشتن معلومات و ارایه فعالیت های علمی لازم مثل مقاله، کتاب، کنفرانس و... و این رمز پویایی علمی یک دانشگاه است.
 

ساعت کاری یک استاد دانشگاه به طور معمول و در ابتدای کار 40 ساعت در هفته ( 8 ساعت در روز) و تمام وقت است. (برای اساتید گروه پزشکی این میزان تا 56 ساعت در هفته افزایش می یابد که به آن طرح تمام وقت جغرافیایی می گویند). به تدریج و با بالا رفتن سطح علمی از این میزان ساعت موظف کاسته می شود و استاد دانشگاه وقت آزادتری خواهد داشت. ساعات موظف یک استاد دانشگاه همانطور که بیان شد باید صرف تدریس، تحقیق، فعالیت های مدیریتی و اجرایی و پاسخگویی به دانشجویان و راهنمایی آنان و نیز ارتقاء علمی خود از طریق مطالعه، تألیف و ... شود.
 

معمولاً چند استاد دانشگاه که در یک رشته تحصیلی یا تخصصی مشترکند، تشکیل یک گروه آموزشی را می دهند. یک دانشکده مرکب از چندین گروه آموزشی است و وظیفه هماهنگی بین اعضای یک گروه آموزشی را فردی با عنوان "مدیر گروه" بر عهده دارد.
 

در ادامه با وظایف، دانش و مهارت های موردنیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، بازارکار و فرصت شغلی، میزان درآمد شغل استاد دانشگاه و برخی از اساتید برتر آشنا می شوید.
 

وظایف استاد دانشگاه

تهیه طرح درس (برنامه تدریس) منطبق بر سرفصل دروس دانشگاه

تدریس سرفصل های تعیین شده و راهنمایی دانشجویان و رفع اشکالات آنها

ارزیابی آموخته های دانشجویان و تعیین نمرات آنها

همراهی و هدایت دانشجویان در فعالیت های علمی هر درس (پروژه، آزمایشگاه، بازدید علمی و ...)

تلاش برای توسعه رشته های دانشگاهی در مقاطع مختلف

هماهنگی و همکاری با مسؤولین دانشگاه در جهت پیشبرد اهداف علمی و شرکت در جلسات مربوطه

به روز نگه داشتن دانش خود از طریق شرکت در فعالیت های علمی و ارایه مقالات و تحقیقات علمی و پژوهشی

مهارت  و دانش مورد نیاز

علاقه مندی به امر تدریس، آموزش و پژوهش

توانایی ارتباط با جوانان و درک ویژگی ها، استعدادها و توانمندی های آنان

توانایی مدیریت کلاس های درس دانشگاهی

داشتن مدرک تحصیلی مناسب

تسلط بر فناوری ها و تخصص های ویژه رشته تحصیلی خود و آشنایی با تحولات علم روز دنیا در آن رشته

تحصیلات لازم و  نحوه ورود به شغل

در حال حاضر در عمده رشته ها به ویژه در کلان شهرها داشتن مدرک دکترای تخصصی(PhD) و یا دانشجوی مقطع دکترا بودن، شرط اصلی ورود به شغل استاد دانشگاه است. در برخی دانشگاه های آزاد، پیام نور، علمی – کاربردی و همچنین در بسیاری از دانشگاه های شهرستان ها و یا برای برخی رشته های خاص، از فارغ التحصیلان توانمند کارشناسی ارشد برای استاد دانشگاهی استفاده می شود.(مقاله جالب و مفید "شما هم می توانید استاد دانشگاه شوید" را در این مورد ببینید).
 

بازارکار، درآمد و آینده شغلی استاد دانشگاه در ایران

متأسفانه سالهاست که آمار و اطلاعات شفاف و دقیقی در خصوص جزئیات مشاغل در ایران منتشر نمی شود و دستگاههای مسؤول نیز غالباً نسبت به ارایه آمار مورد نیاز به ویژه آن دسته از اطلاعاتی که در زمینه مشاوره شغلی و هدایت تحصیلی مفیدند، واکنش درخور توجهی نشان نمی دهند. از این رو تیم کارشناسی مسیر ایرانی با هدف رفع نیاز علاقه مندان و ایجاد الگویی مناسب برای اطلاع رسانی، اقدام به تدوین اطلاعات از مراجع مختلف نموده و ضمن بررسی اطلاعات موجود، نسبت به حذف موارد نامعتبر و افزودن تحلیل های ممکن، اقدام کرده است.

اکنون نسخه اولیه راهنمای اطلاعات شغلی بازار کار ایران برای این شغل به تفکیک دو گروه پزشکی و غیر پزشکی در دسترس شماست. امیدواریم با دریافت نظرات اساتید و صاحبنظران ارجمند و رفع نواقص موجود، بتوانیم روز به روز بر کیفیت و کمیت این اطلاعات بیفزاییم و به سهم خود یاریگر دوستان و همراهان عزیز باشیم.

آنچه در این راهنمای شغلی ارایه شده است

تعاریف و دسته بندی های کلی نگاهی به آمارهای آموزش عالی
مراحل استخدام در دانشگاهها و دیگر مراکز دولتی
مراحل استخدام در دانشگاه آزاد
شرایط کلی لازم برای این شغل
نکاتی در خصوص فراخوان ها و بورس
جدول نیازهای آخرین فراخوان ها
وضعیت حقوق، مزایا و امتیازات این شغل
مشکلات و تنگناهای این شغل
تشخیص واقعی یا کاذب بودن علاقه به این شغل
معیارهای مورد نظر داوران در جلسه مصاحبه علمی و مصاحبه عمومی به همراه امتیازات مربوطه

شما با داشتن این راهنما، ضمن دریافت اطلاعات ارزشمند، به دیدگاه بهتری نسبت به این شغل دست خواهید یافت.

درآمد استاد دانشگاه در برخی کشورهای جهان عبارتند از :

آمریکا - درآمد سالیانه یک استاد دانشگاه (University Professor ) در این کشور در سال 2013 میلادی، 62.050 دلار اعلام شده است.
 

شخصیت های مناسب این شغل

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
 

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

شخصیت های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI :
 

 ENFJ این تیپ شخصیتی دوست دارند به دیگران کمک کنند تا رشد کنند. آنها دوست دارند با اشخاص سر و کار داشته و بیشتر مطالبی را تدریس کنند که بتوانند به معنای آنها توجه داشته باشند مانند علوم انسانی.

INFP  این تیپ شخصیتی دوست دارد به دیگران کمک کند در زندگی شان به رشد، دانش و فراست بیشتری دست پیدا کند. او از فرآیند آموزش و یادگیری لذت می برد به خصوص در حوزه های هنر و علوم انسانی.

ENTJ این تیپ شخصیتی از استقلال و تنوع این شغل لذت برده و دوست دارد با انواع مردم در مشاغل مختلف سر و کار داشته باشد. او معمولا محیطی چالشی با طرح های خلاق و جلسات پویا بوجود می آورد. این تیپ شخصیتی از آموزش دادن افراد با انگیزه و مشتاق لذت می برد.

INTJ این تیپ شخصیتی علاقه مند به تدریس در سطح عالی و دانشگاهی است زیرا تدریس در دانشگاه اغلب در زمینه های نظریه های پیچیده با دیدگاه های فراگیرتر است. او همچنین علاقه دارد در محیطی کار کند که بتوان میزان دانش و صلاحیت خود را افزایش دهد.

INTP این تیپ شخصیتی به محیط جذاب آکادمیک علاقه دارد. کاری همراه با بررسی و پژوهش و بدور از بوروکراسی و مقررات اضافی مطلوب او می باشد.

منبع: مسیر ایرانی