خشاب خالی، دیگرکشی، ژن خوب و دیگر هیچ/ آیا وقت تغییر الگوی سربازی نرسیده است؟

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-سیدمهدی حاجی‌آبادی؛ دومین کشتار هم‌خدمتی‌ها توسط یک سرباز در طول یک ماه گذشته زنگ خطر را به صدا درآورد. باز هم یک سرباز خشمگین و خشابی که روی هم‌خدمتی‌هایش خالی شد. این حادثه حدود ساعت ٣ بعدازظهر یکشنبه در یکی از پادگان‌های نیروی هوایی ارتش رخ داد. در این حادثه یک سرباز به دلیل نامعلومی به روی هم‌خدمتی‌هایش آتش گشود و آن‌ها را مجروح کرد.
سید مجتبی‌هاشمی، مسئول دفتر شورای شهر کهریزک در خصوص این حادثه گفت: «طبق شنیده‌ها یک سرباز اهل سیستان‌وبلوچستان با اسلحه به سوی هم‌خدمتی‌های خود حمله‌ور شده و یک سرگرد و ۲ سرباز را با ضرب گلوله از پای درآورده و ۱۲ نفر دیگر را نیز زخمی کرده است. پس از این حادثه نیرو‌های نظامی حاضر در این پادگان به سرعت وارد عمل شده و طی این درگیری سرباز مسلح را با شلیک گلوله هدف قرار دادند که او بر اثر جراحات وارده جان خود را از دست داد. علت این حادثه هنوز مشخص نیست و مسئولان در حال بررسی جزییات بیشتر هستند.»
این مساله با واکنش کاربران در فضای مجازی رو به رو شد. فرهاد فخرآبادی در همین خصوص نوشت: شاید با اتفاقات اخیر در پادگان‌ها زمان اصلاحات در سربازی از سربازی اجباری به سربازی حرفه‌ای رسیده باشه کاش حضرات جای کمیت دنبال کیفیت باشند.

رضا علی هم با خطرناک خواندن تکرار این قبیل حوادثو لزوم ریشه‌یابی گفت: تعدد حوادث کشتار #سربازان نشان از فشار بالای روحی و روانی حاکم بر محیط #سربازی و پایین بودن آستانه تحمل دارد و #بازبینی_سربازی لازم است.

امیرعلی صفا هم نوشت: نوشته تیراندازی در پادگان کهریزک ۴ کشته و ۱۲ زخمی داشته! در نهایت هم مجبور به شلیک به سرباز شدن: (به وضع سربازی رسیدگی کنید، لطفا. لطفا

خشاب خالی، کشتار، خون و دیگر هیچ
چند هفته پیش هم در آبیک قزوین حادثه‌ای مشابه کهریزک تهران رخ داد. در تیراندازی مذکور هم سه سربازی و یک کادر خدمت ارتش کشته شدند و ضارب هم پس از تیراندازی اقدام به خودکشی کرد.
تکرار این حادثه آن هم با فاصله زمانی بسیار کم، در کمتر از ۲۴ ساعت باعث راه‌اندازی کمپین‌هایی درخصوص اصلاح و بازبینی سربازی شد.
سوالاتی از این قبیل که چرا سربازان باید کیلومتر‌ها دور‌تر از خانه هایشان خدمت کنند و یا چرا در حوزه هایی که در آن تخصص دارند به کار گرفته نمیشوند؛ مبین معضلی است که اصلاح قوانین سربازی را میطلبد.
مطابق با پژوهش‌های انجام شده، مهم‌ترین عامل نارضایتی سربازان، اتلاف وقت در مدت زمان طولانی خدمت سربازی‌ست. مسئله‌ای که روی فرصت شغلی، وضعیت تحصیلی، موقعیت اجتماعی و ازدواج جوانان تاثیرگذار است. از سوی دیگر و در مقیاسی بزرگتر، شیوه کنونی سربازی دارای تبعات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز هست، اثرگذاری بر روی نیروی انسانی شاغل، طولانی شدن کاذب مدت تحصیل پسران، خروج نخبگان، بالارفتن سن ازدواج و مشکلات مشمولان غایب، از جمله موارد مشهود در تبعات شیوه کنونی است.
محمد کجباف در توئیتر با ذکر معضلات اخلاقی که در دوران خدمت سربازی شیوع دارد نوشت: نزدیک به صدسال #سربازی باعث شده تحقیر، توهین، از زیرکار دررفتن، دروغگویی، زورگویی و زورپذیری به خورد نسل مردان بره.
ابراهیم علیزاده با ذکر آماری از مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: از ۱۹۸ کشور جهان تن‌ها ۲۰ کشور #سربازی_اجباری مانند ایران دارند. نداشتن صرفه اقتصادی تن‌ها یکی از چندین دلایل است. 

بی‌توجهی به مطالبه رهبر انقلاب درخصوص سربازی
همانطور که گفته شد، در ایران سربازی برای پسران و مردان امری اجباری است که در سال‌های اخیر از فعالین و تشکل‌های دانشجویی گرفته تا مجلس طرح‌های «اصلاحی» متفاوتی درباره قوانین فعلی سربازی ارائه داده اند، اما علت عدم ورود ارگان‌های نظامی به این ماجرا قابل تامل است. نکته قابل تامل‌تر نگاه ویژه رهبر انقلاب به این موضوع است، ایشان در دیدار سال ۹۴ دانشجویان از بکارگیری «شیوه های» دیگری برای حل مشکل سربازی شده و فرمودند: سربازى مسئله ى مشکلى نیست؛ میشود در آن زمینه هم فکر کرد، کار کرد؛ راه حل مشکل سربازى به عنوان یک مانع در امر ازدواج، این نیست که ما مدت زمان سربازى را کوتاه کنیم؛ میتوان شیوه هاى دیگرى را به کار گرفت. 

این مساله تا جایی مهم شده است که سردار پورجمشیدیان معاون هماهنگ‌کننده نیرو زمینی سپاه پاسداران هم بر این مساله صحه گذاشت و گفت: 
اما آنچه مایه تعجب است، انکار و بیتفاوتی نسبت به چنین پدیده‌ای از سوی برخی دست اندرکاران است. کسی نیست بپرسد چرا عامل قریب به اتفاق خودزنی و دیگرکشی ها، سربازان وظیفه اجباری اند و پرسنل پایور نظامی، دست به چنان رفتاری نمیزنند؟

سربازی حرفه‌ای یا سرباز اجتماعی
تهیه «الگوی مناسب سربازی» هم یکی دیگر از چالش‌های بهبود این خدمت است. هم‌اکنون ۱۲۳ کشور سربازی اجباری ندارند و در مقابل ۱۷ کشور سربازی اجباری بیش از یک سال را به اجرا گذاشته‌اند. بقیه کشور‌ها نیز شیوه‌هایی مانند ترکیبی، سربازی اجتماعی، غیررزمی، انتخابی و سربازی داوطلبانه را در پیش گرفته‌اند. بسیاری از کشورهای مجری سربازی اجباری، فاقد صنایع نظامی و دفاعی بوده و از خودکفایی نظامی بی‌بهره هستند و در واقع کشورهای قدرتمندی به‌لحاظ نظامی محسوب نمی‌شوند. اکثر منتقدین وضعیت فعلی خدمت سربازی، با توجه به واقعیات کشور، به جای حذف کامل در پی راه حل هایی برای «بهبود» آن هستند.
سیدمحمدرضا اصنافی پیشنهادات خود را تیتروار درخصوص اصلاح وضعیت سربازی ذکر کرد و نوشت: پیشنهادم برا #بازبینی_سربازی ۱. جذب سرباز حرفه ای-برای امور نظامی نه نظافتچی/راننده/امریه ۲. آموزش ۱ ماهه اولیه تمدید با آموزش ۱ هفته‌ای هر ۵ سال
فرهاد محمدجانی هم نوشت: دوره‌ی سربازی باید متناسب با رشته‌ی تحصیلی و به نوعی تبدیل به یک دوره‌ی کارآموزی شود.

امیر محمدی‌دوست با نقد بی‌تفاوتی به حوادث مشابه دیگرکشی در سربازی گفت: فکر میکنم نهاد‌ها و تشکلهای مدنی و ساختار تدبیر اموری که اولویتهای ۱ - ۳ اش مشخص نباشه، چنین اتفاقاتی رو با روزمره‌گی سپری میکنه

یکی از کاربران هم با ذکر قانون میزان دستمزد سرباز نوشت: طبق ماده ۴۹ و ۵۰ قانون خدمت و. ع، حقوق دریافتی یک سرباز باید بین ۶۰ تا ۹۰ درصد حقوق هم کادر خود (متوسط ۱. ۵ میلیون) باشد. الان بین ۹۰ تا ۱۲۰ تومنه.

اما ارسلان عبد از زاویه‌ای دیگر به ارتباط خدمت سربازی و وضعیت اقتصادی کشور پرداخت و نوشت: کشورهایی که سربازی ندارند مالیات بر درآمدشان حداقل ۳۳ ٪ درصد است. آیا ایرانیان برای این نرخ مالیات آماده اند؟ 

علی زهرابی هم با ارائه پیشنهاد سرباز اجتماعی نوشت:
سربازی_اجتماعی یعنی برای حل معضل اجتماعی معین خدمتی معین به وطن را در مدتی معین بر عهده فردی درمکانیزمی معین قرار دهیم

خرید سربازی، یک تبعیض قانونی یا چاه نفت دولت‌ها؟
در روزگاری که کارت هایِ جعلی پایان خدمت وظیفه برخی فوتبالیست ها، حضور یا عدم حضورشان در لیگ برتر و حتی همراهی‌شان با تیم ملی کشورمان در مسابقات آسیایی، سر و صداهای زیادی به راه انداخت و موجب شد بار دیگر بحث‌هایِ قدیمی مربوط به خدمت سربازی و فروش آن بر سر زبان‌ها بیافتد. بدین ترتیب طرح فروش خدمت در نگاه نخست، مخالف افزایش مدت خدمت سربازی و استدلالِ پشت آن، یعنی کاهش شمار مشمولان به نظر می‌رسید. بماند که بازگشت فروش خدمت سربازی بعد از مطرح شدن ایده هایی، چون حرفه‌ای کردن سربازی، به نوعی اجرای ناقص این ایده هم به شمار می‌آید و شائبه تکیه دولت مردان بر اجرای این طرح (یعنی فروش خدمت) برای فرار از کسری بودجه را دامن زد.
خرید و فروش سربازی و مساله اختلاف طبقاتی هم مورد اشاره کاربران قرار گرفت. بهزاد ارباب درخصوص تناقض خرید و فروش با قانون اساسی نوشت: اگر سربازی امر مقدس ست چرا خرید وفروش؟ اگر قابل خرید و فروش ست با ایجاد تبعیض بین جوان فقیر و پولدار، مغایرقانون اساسی ست! 

یکی دیگر از کاربران با کنایه به وجود ژن برتر در اعزام به خدمت گفت: برادرم سربازه خبردیروزویک ماه پیش من درک میکنم نه اینا که دغدغشون سلفی باموگرینی و بچه هاشون ژن_برتر هستن ونشستن وردلشون.

محمدعلی عبدالهی هم این مساله را فارغ از جناح‌های سیاسی و ملی قلمداد کرد و نوشت: اگر اختلافات سیاسی را کنار بگذاریم بسیاری از مطالبات مردم مشترک است. بازبینی_سربازی، بهبود وضعیت معیشتی، عدالتخواهی، آقازاده‌ها و ...