تقریباً هیچ؛ سهم جوانان گچساران از نفت شهرشان/ داستان جوانانی که با خلف وعده وزارت نفت دو سال زندگی‌شان بر باد رفت

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-زینب امیدی، بیژن زنگنه دوباره برای اداره وزارتخانه فخیمه نفت ابقاء شد و با ماندنش بسیاری از مشکلات مدیریتی چهار ساله خود را نیز ابقاء کرد. از کار قرارداهای نفتی و هر بشکه نفت خام چند دلار و توتال و IPC می‌گذریم؛ اینجا قرار است به سرنوشت ۱۷۰ دانشجوی بلاتکلیف اشاره شود که دو سال از عمر و توان مالیشان در راهی بی حاصل هزینه شده و حالا به سرنوشتی همچون سرنوشت دانشجویان دانشگاه صنعت نفت دچار شده اند. دانشجویانی که سال گذشته مقابل وزارت نفت اعتصابی دوازده روزه کردند، اما علی رغم تحصن شبانه روزی آن‌ها در هوای سرد، هیچ‌کدام از مسئولان دانشگاه و وزارت نفت نه تن‌ها واکنشی برای بهبود وضعیت بلاتکلیفی دانشجویان ندادند، بلکه وزیر نفت در گفت‌وگویی اعلام کرد: «با اعتصاب و تحصن کسی را استخدام نمی‌کنیم!»

 
سیاست اجرایی زنگنه در خصوص جذب نیروی انسانی متخصص در شرکت‌های تابعه وزارت نفت پای دانشجویان «مرکز آموزشی نفت گچساران» را هم به این مثلث برمودا باز کرد.

 
ماجرا چیست؟

از سال ۵۴ تا اواخر دهه هفتاد شرکت نفت ایران با برگزاری یک دوره تخصصی دو ساله با نام «ترینینگ» اقدام به پذیرش افراد با مدرک سوم راهنمایی می‌نمود که این افراد پس از گذراندن این دوره به استخدام شرکت نفت درمی‌آمدند. اکنون بسیاری از کارمندان شرکت ملی نفت از نیروهای جذب شده توسط دوره ترینینگی آن زمان هستند.

 

 

پس از گذشت سال‌ها این طرح دوباره در سال ۹۲ توسط شرکت ملی نفت به اجرا درآمد. با اعلام کریم سلحشور معاونت توسعه منابع انسانی و مدیریت وزارت نفت ثبت نام دانشجویان در مقطع کاردانی با شرط معدل آغاز شد. روند ثبت نام بدین نحو بود که سازمان سنجش طی دومرحله کسانی که درخواست ثبت نام کرده‌اند را از نظر معدل بررسی کرده و در نهایت اسامی را جهت انجام مصاحبه به مرکز آموزش اعلام کرد.

پس از انجام مصاحبه در چهار رشته نفت، گاز، مکانیک و برق تعداد ۱۷۰ نفر دانشجو در واحد آموزشی وابسته به شرکت نفت گچساران پذیرش شد. طبق صحبت دانشجویان این مرکز که در ادامه آن‌ها را خواهید خواند در بین پذیرش شدگان کسانی بودند که در دانشگاه‌های تهران امکان ثبت نام داشتند و یا امکان تحصیل در رشته‌های تجربی در دانشگاه‌های برتر کشور را دارا بودند، اما بدلیل وعده استخدام شرکت نفت در این مرکز ثبت نام نمودند. اما این در حالی است که پس از تحصیل دوساله این دانشجویان در واحد آموزشی گچساران، اکنون خبری از استخدام نیست!

استخدام شرکت نفت که نشدم هیچ؛ حالا در یک فروشگاه کار می‌کنم!

یکی از فارغ‌التحصیلان مرکز آموزشی نفت گچساران در خصوص وضعیت خود به خبرنگار ما می‌گوید: «من در ترم ۸ رشته IT مشغول تحصیل بودم وانصراف دادم تا در این دوره فنی شرکت مناطق نفت خیز جنوب شرکت کنم. دوستان دیگری هم بودند که همانند من از دانشگاه‌های دولتی و سطح بالا انصراف داده بودند تا در این دوره شرکت کنند. همه ما به دلیل امکان استخدام در صنعت نفت در این دروه شرکت کردیم. در غیر این صورت اگر وعده‌ای برای استخدام نبود، هیچ گاه تحصیل خود را نیمه تمام نمی‌گذاشتیم.

وی در ادامه گفت: در این دانشگاه با احساسات و عمر ما بازی شد. در طول تحصیل در این دانشگاه ما هزینه مالی هم متقبل شده ایم. بنده بعد از ۸ ترم تحصیل در رشته IT و دو سال تحصیل در دوره ترینینگ اکنون در یک فروشگاه مشغول به کار هستم. روزی ۱۰ ساعت کار می‌کنم و ۵۰۰ هزار تومان دریافت ماهانه دارم. امید‌های ما با تصمیم‌های لحظه‌ای مسئولین فروریخت. وضعیت امروز من و دوستانم گریبان مسئولین را در آخرت خواهد گرفت.»

مرکز آموزشی نفت گچساران بدلیل ترکیب کارهای عملی در کنار آموزش تئوری، نیروی متخصص مورد اطمینان صنعت نفت را تامین می‌کرد. در دوره‌های کارورزی دانشجویی نیز دانشجویان این مرکز با حضور در یک بخش صنعتی نفتی زیر مجموعه شرکت نفت مانند کارمندان رسمی در ساعات کاری تعیین شده حضور پیدا می‌کردند و در طول دوران تحصیل نگاه دیگران به آن‌ها نیز به عنوان همکار بود نه یک کارآموز.

اصلا استخدامی در کار نیست!

به گفته فارغ التحصیلان این مرکز در دو ترم اول تحصیل یعنی قبل از دوره وزارت آقای زنگنه به آن‌ها همکار می‌گفتند، دانشگاه نیز به آن‌ها وعده جذب می‌داده و مدیریت مرکز با شخص دیگری بود است. دانشجویان که دلگرم به داشتن آینده‌ای روشن بودند پس از شروع به کار وزیر جدید تازه می‌فهمند مشکلاتشان آغاز شده و همه چیز تغییر کرده است. یک روز می‌گفتند ۳ نفر اول جذب می‌شوند روز دیگری می‌گفتند معدل‌های ۱۶ به بالا پذیرفته می‌شوند. روز دیگر اعلام می‌کردند که معدل‌های بالای ۱۸ استخدام رسمی می‌شوند و بقیه در بخش‌های دیگر قراردادی مشغول به کار خواهند شد. در اصل حالا فهمیده اند اصلا استخدامی در کار نیست!

یکی دیگر از فارغ التحصیلان ماجرا را این طور بازگو می‌کند که: «من در حال تحصیل دوره کارشناسی در دانشگاه آزاد بودم. دوستان و پدرم که کارمند شرکت نفت بودند به من گفتند که شرکت نفت دوره‌ای آموزشی برای تربیت تکنسین تخصصی جهت به‌کارگیری در بخش‌های مختلف صنعت نفت برگزار خواهد کرد که افراد شرکت‌کننده در این دوره پس از دو سال آموزش و فارغ‌التحصیلی، اگر پایان خدمت داشته باشند به استخدام درمی‌آیند و کسانی هم که خدمت سربازی نرفته‌اند بعد از گذراندن سربازی به‌کار گرفته خواهند شد. با توجه به این شرایط بنده تصمیم گرفتم که از دانشگاه آزاد انصراف دهم و در این دوره ثبت‌نام کنم. اما حالا پس از گذشت چند سال دوباره به دانشگاه آزاد برگشته‌ام و با پرداخت هزینه‌ای بابت پنج ترم مرخصی به دانشگاه، دوباره در رشته قبلی خود تحصیل می‌کنم.»

در این آموزشگاه به دانشجویان اعلام شده بود که بر اساس دسته‌بندی A,B,C برحسب معدل و دیگر شاخصه‌های مخصوص وزارت نفت آن‌ها به استخدام درخواهند آمد. بدین‌صورت افرادی که رتبه A. را داشته باشند به صورت رسمی و کسانی که رتبه B. کسب کرده باشند در بخش‌های دیگر به صورت قراردادی استخدام می‌شوند. کسانی هم که حائز رتبه C. شده باشند در صنایع پایین‌دستی صنعت نفت مشغول به‌کار خواهند شد. اما اکنون هیچ‌کدام از دانشجویان با رتبه‌های مختلف A. و B. و C. مشغول به‌کار نشده‌اند.

تیر خلاص...

در میان این مشکلات، برگزاری آزمون استخدام برای ۲۵۰۰ نفر توسط شرکت نفت تیر خلاص به دانشجویان مرکز آموزشی نفت گچساران می‌شود. از این تعداد ۱۲۵۰ نفر نیروی جدید و ۱۲۵۰ نفر نیروهای قراردادی هستند که می‌خواهند استخدام رسمی شوند. اما هیچ کدام از رشته‌های دوره آموزشی دوساله دانشجویان در این آزمون نیامده است و هیچ یک از فارغ‌التحصیلان توانایی شرکت در این آزمون را ندارند.

 

 

شرکت نفت در قالب نیروی حراست افراد غیر متخصص را جذب می‌کند و سپس پس از گذشت مدتی از جذب نیرو، افراد را به بخش‌های مختلف صنعت نفت می‌فرستند که برایشان یک دوره آموزش کوتاه مدت نیز می‌گذارند و این یعنی صرف هزینه و وقت مضاعف برای شرکت نفت. این درحالی است که دانشجویان مرکز آموزشی نفت گچ ساران برای آن بخش‌ها آموزش دیده و هزینه پرداخت کرده اند. به نظر می‌رسد که وزارت نفت می‌خواهد این دوره به فراموشی سپرده شود. انگار که این دوره حاصل اشتباه مدیریتی مسئولین بوده و حالا با سکوت به دنبال فیصله دادن ماجرا هستند.

۳۷۰ نیروی غیر متخصص، غیر قانونی استخدام می‌شوند

رضوی مسئول واحد آموزشی شرکت مناطق نفت خیز جنوب گچساران می‌گوید: «ما به دنبال این بودیم که فارغ التحصیلان این دوره آموزشی در صورت نیاز شرکت نفت، به استخدام دربیایند. نامه نگاری‌های این کار هم انجام شد. قرار بود شرکت نفت زمانی که تصمیم به جذب نیرو داشت از این افراد آموزش دیده استفاده کند. اما در سال‌های اخیر شرکت نفت گچساران اقدام به استخدام نیرو به صورت آزاد و از افراد عادی که هیچ آموزشی ندیده‌اند نمود. این اجحافی بود که در حق این دانشجویان صورت گرفت و اعتراض دانشجویان را برانگیخت. دانشجویان واحد آموزشی گچساران، آموزش‌های سختی را دیدند و برای این دوره شهریه پرداخت کردند، اما اکنون در حالی که شرکت نفت نیروی جدید استخدام کرده است، بلاتکلیف و بیکار هستند.

رضوی تصریح کرد: در طول دوره ما وعده جذب به دانشجویان ندادیم؛ اما چند نامه زدیم و پیگیر بودیم که حداقل دانشجویان با معدل الف. به استخدام پیمانی شرکت نفت درآیند با در آزمون‌های استخدامی این دانشجویان در اولویت قرار گیرند. اما این نیز پذیرفته نشد. در نهایت مدیر عامل شرکت نفت گچساران تصمیم به توقف اجرای دوره نمود. این در حالی است که هم اکنون در اهواز و دیگر واحد‌ها این آموزش‌ها ادامه دارد و هر ساله چندین دانشجو از این واحد‌ها فارغ التحصیل می‌شوند و تاکنون هیچ یک استخدام نشدند.

وی تاکید کرد: اعتراض فارغ التحصیلان واحد گچساران به این دلیل است که در دوسال اخیر در حالی ۳۷۰ نفر نیرو به استخدام شرکت نفت گچساران درآمدند که هیچ کدام آموزش ندیده بودند. سال‌هایی که هرگونه استخدام در شرکت نفت ممنوع بود. البته پس از مدتی این افراد را اخراج کردند که با پیگیری نماینده گچساران مجدد مشغول به کار شدند، زیرا خانواده‌های این ۳۷۰ نفر دل به این استخدام بسته بودند. به نظر بنده در این مورد به حق دوستان اجحاف شد و انتظار می‌رفت حداقل افراد دارای معدل الف. به استخدام پیمانی شرکت نفت دربیایند.»

اصلا چرا آمدیم؟!

دانشجویان در هنگام ثبت‌نام تعهدنامه‌ای را امضا کرده اند که در واقع شامل همه کسانی که شرکت نفت چه در دانشگاه نفت و چه در دیگر مراکز آموزش می‌دهد، می‌شود. مضمون این تعهدنامه این است که اگر شرکت نفت نیازی به نیرو نداشت تعهدی در استخدام نمی‌دهد؛ اما در صورت نیاز به نیروی کار اولویت استخدام با دانشجویان مرکز آموزشی نفت گچ ساران است. چرا که آن‌ها نیروی رزرو منتظر خدمت محسوب می‌شوند. چطور ممکن است این دانشجویان از دانشگاه‌های مختلف انصراف دهند و به دوره‌ی آموزشی بیایند که هیچ آینده استخدامی برایش متصور نیست و مدرکی دارد که به‌جز شرکت نفت برای جاهای دیگر به‌کار نمی‌آید؟

طبق گفته مسئول واحد آموزشی شرکت مناطق نفت خیز جنوب گچساران اکنون پس از دوسال از توقف کار این واحد آموزشی، از وزارت خانه نامه‌ای جهت شروع به کار مجدد این آموزشگاه آمده است. اما این مرکز برای استخدام برنامه‌ای ندارد. وزارت خانه ادامه آموزش‌ها را مفید می‌داند و تصمیم دارد این واحد آموزشی مانند یک دانشگاه علمی کاربردی عمل کند. اما در بین سخنان این شخص این نکته محل ابهام است که چرا می‌گوید «بنده انکار نمی‌کنم که شرایط پذیرش اولیه دانشجو در واحد آموزشی ما دلالت بر این می‌کرد که استخدامی در کار است.» یعنی به طور مثال دانشجویان باید در رده سنی زیر ۲۳ سال پذیرش می‌شدند و در غیر این صورت نیاز به کارت پایان خدمت داشتند. این شرایط شبیه شرایطی بود که در دوره‌های ترینینگی گذشته جهت پذیرش دانشجو لحاظ می‌شد.

وزیر نفت از این آموزشگاه اطلاعی ندارد!

یکی دیگر از دانش آموختگان این مرکز که حالا شرایطی همانند دیگر فارغ التحصیلان آن دارد به خبرنگار ما می‌گوید: در طول این دوسال ما شهریه نیز پرداخت می‌کردیم و بدین خیال بودیم که در آینده استخدام خواهیم شد و هزینه‌های ما جبران می‌شود. اکنون نیز با ارسال حدودا ۲۰۰ نامه به نهاد‌ها و مسئولین مختلف هنوز نتیجه‌ای نگرفته‌ایم. تن‌ها از معاونت منابع انسانی و یا بازرسی وزارت نفت و همچنین معاونت انسانی شرکت نفت با بنده تماس گرفته‌اند و از بنده خواستند که روند آموزشی آموزشگاه را برایشان توضیح دهم، اما در نهایت می‌گفتند که جناب آقای دکتر زنگنه وزیر محترم نفت، از این آموزشگاه اطلاعی ندارند و در نتیجه ما پاسخی نمی‌گرفتیم. همیشه هم بنده از آن‌ها درخواست کرده‌ام تا یکبار نامه‌های ما را به شخص وزیر برسانند تا ایشان اطلاع پیدا کنند. ولی این امر تاکنون تحقق نیافته است. هنوز هم همه ۱۷۰ نفر دانشجوی این مرکز بلاتکلیف هستند و دو سال از عمر و توان مالی خود را در این راه بی حاصل هزینه کرده‌اند.

دانش آموختگان مرکز آموزشی مناطق نفت خیز جنوب در گچساران روز ۳۰ مرداد پس از گذشت چهار سال و عدم استخدام حتی یک نفر از فارغ التحصیلان در شرکت نفت، سر اقدام به تجمع اعتراض آمیز مقابل وزارت نفت کردند.

 

پس از آغاز تجمع در مقابل وزارت نفت، نیرو‌های حراست با نماینده معترضین به گفتگو پرداختند. نهایتا یکی از مسئولین حراست با مشاهده مدارک دانشجویان مبنی بر وعده‌های وزارت نفت و معاونت منابع انسانی جهت استخدام نیروهای ترینینگی، بیان کرد: باید از روند قانونی وارد شوید و به دبیرخانه منابع انسانی نامه بزنید.

نماینده دانشجویان می‌گوید: ما تاکنون ۲۰۰ نامه به بخش‌های مختلف و مسئولین ذی‌ربط ارسال کرده‌ایم و بار‌ها تماس تلفنی برقرار کردیم، اما هیچ کدام پاسخ ما را ندادند. حتی ماهیت اینچنین آموزشگاهی را نفی می‌کنند.

لازم به ذکر است خبرگزاری دانشجو سال گذشته در خصوص شرایط و وضعیت دانشجویان دانشگاه صنعت نفت که وضعیتی مشابه این دانشجویان داشتند گزارش اختصاصی را تحت عنوان «اسنادی که نشان می‌دهد وزارت نفت نیاز شدیدی به جذب نیرو دارد/ دانشجویان صنعت نفت قربانی سیاسی کاری وزارتخانه» منتشر کرد و به بررسی ابعاد این ماجرا پرداخت.

دانشجویانی که در آرزوی خدمت به طلای سیاه‌اند

گچساران نیز یکی از مناطق مهم در صنعت نفت کشور است که در حال حاضر ۹۰ درصد از جوانانش بیکار هستند. نیاز به نیروی انسانی در صنعت نفت این منطقه وجود دارد، اما بدلیل بی عدالتی و مسائل مختلف، جوانان آموزش دیده این شهرستان، از طلای سیاه خود بهره‌ای نمی‌برند. باید دید که چه زمان صنعت نفت در مناطق مختلف ایران بومی می‌شود تا افراد شهر سهمشان از نفت تنها آلودگی نباشد.