حاشیه نگاری از سفر ظریف به مسکو و بروکسل؛
گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- زهرا مهران راد:از زمان تصویب برجام براساس قانون اساسی امریکا رئیس جمهور این کشور هر سه ماه یک بار باید بر پای بندی ایران به تعهدات برجامی مهر تایید بزند این روند تا زمان دولت اوباما هر بار عملیاتی شد، اما فصل جدید تایید این توافق با روی کار آمدن ترامپ که در کارزار انتخاباتی خود بار‌ها به این توافق نامه حمله کرده و وعده پاره کردنش را داده بود با بیم و امید‌هایی همراه شد. البته ذکر این نکته ضروری است که طرح یک معاهده بین المللی که مهر تایید شورای امنیت را دارد برای طرفین آن معاهده نتایج منفی در عرصه بین الملل به بار خواهد داشت، اما به قول وزیر خارجه کشورمان انتظار رفتار معقولانه از ترامپ، غیرمعقول است. البته ترامپ با تمام نمایش‌های کاذب تا به حال دوبار این توافق نامه را تایید کرده، اما بار سوم از تایید پای بندی ایران به توافق هسته‌ای با گروه ۱+۵ خودداری و تصمیم گیری در مورد سرنوشت برجام را به کنگره سپرده است.
براساس این گزارش کنگره آمریکا نیز موظف بود ظرف مدت سه ماه تا پیش از موعد بعدی تایید برجام لایحه‌ای در مورد اصلاح توافق هسته‌ای ایران اعمال کند، اما در این فاصله کنگره اقدامی در مورد اعمال مجدد تحریم‌هایی که براساس برجام در سال ۲۰۱۵ معلق شده بود انجام نداد از این رو و در آستانه موعد جدید برای تایید یا رد پای بندی ایران به برجام فدریکا موگرینی هماهنگ کننده و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضمن دعوت از محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان از سه عضو اروپایی ۱+۵ یعنی «ژان ایولودریان »وزیر خارجه فرانسه، «بوریس جانسون» وزیر خارجه انگلیس، «زیگما گابریل» وزیر خارجه آلمان نیز دعوت کرد تا در جلسه مذکور با محتوای اقدامات فعلی برای اطمینان از تداوم پای بندی طرفین به اجرای برجام برگزار شود البته ظریف پیش از این جلسه و حضور در بروکسل سفری به روسیه و دیدار با لاوروف، دیگر عضو گروه ۱+۵ داشت.
موعد مقرر
برنامه ریزی این سفر برای روز‌های چهارشنبه و پنج شنبه ۲۰ و ۲۱ دی ماه برابر با ۱۰ و ۱۱ ژانویه انجام شده بود.پرواز حوالی ساعت ۱۱ با حضور نمایندگان ۹ رسانه تصویری، مکتوب و مجازی به سمت مسکو آغاز شد؛ در اواسط سفر از آقای عارفی مدیرکل دیپلماسی رسانه‌ای وزارت امورخارجه خواستم تا مصاحبه‌ای بادکتر ظریف یا آقای عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه داشته باشم، که عنوان شد به دلیل خستگی و احتمالا سنگینی مذاکرات پیش رو در حال استراحت هستند.
بنا بود دکتر ظریف در نخستین ملاقات خود عصر چهارشنبه با لاوروف وزیر خارجه روسیه دیدار کند و رایزنی‌های لازم در خصوص برجام را انجام دهد و پس از آن مذاکراتی با وزرای خارجه فرانسه، آلمان، انگلیس و هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا با محوریت برجام داشته باشد. مذاکراتی که گر چه شاید به سختی مذاکرات ابتدایی نباشد، اما با توجه به تصمیم ترامپ درباره ادامه تعلیق تحریم‌ها حساس و اثرگذار است.
حوالی وقت شرعی ظهر از دور دیدم سجاده‌های رنگین در قسمت Frist class هواپیما برای دکتر ظریف و هیئت همراه پهن شد سوال کردم آیا برای نماز در روسیه فرود نداریم؟ سرمیهماندارگفت: دیدارها در روسیه به شدت پشت سرهم و فشرده است و بهتر است همین جا نماز را به جا آورید. دیدن مرد مقتدر مذاکرات با حالت خضوع در پیشگاه خداوند از آن صحنه هایی بود که لذت دیدنش برایم غیر قابل توصیف است .به غیر از آن تجربه نماز در هواپیما برای خودم هم بسیار شیرین و جالب بود.
ساعت ۱۶ به وقت محلی فرودگاه« وونوکووی مسکو»
در بدو ورود با استقبال مقامات رسمی روسیه از ظریف و هیئت همراه وارد فرودگاه «وونوکووی مسکو» شدیم. دکترظریف در خصوص روند مذاکرات توضیحاتی در جمع خبرنگاران داد و به دو نکته مهم اشاره کرد؛ یکی اینکه پرزیدنت ترامپ استاد غیرقابل پیش بینی بودن است و قطعا تا الان خودش هم نمی‌داند روز جمعه چه تصمیمی در مورد تعلیق تحریم‌های ایران خواهد گرفت و مساله دوم جنس حنای نامرغوب آمریکایی ها بود که ظریف به آن اشاره کرد به قول او حنای دولتمردان آمریکا برای هیچ کس به ویژه ایرانی ها رنگی ندارد؛ وزیر خارجه این‌را در واکنش به صدور قطع نامه در کنگره امریکا علیه ایران و در حمایت از ناآرامی‌های اخیر در کشور بیان کرد.
لاوروف برعکس ظریف خندیدن بلد نبود
ساعت۱۷ به وقت مسکو-وزارتخارجه روسیه
اصلا انگار رسم است وزارت خارجه‌ها در همه جای دنیا سقف‌های بلند، در‌های سنگین و ساختمان‌های قدیمی داشته باشند، شبیه آنچه خودمان در مرکز تهران داریم.در بدو ورود به وزارت خارجه روسیه، درخت کریسمس فوق العاده عریض و طویلی به مناسبت آغاز سال نو میلادی و با دیزانی زیبا و منحصر به فرد جلب توجه می‌کرد .طبقه هفتم این ساختمان آسمان خراش و کهنسال محل قرار ظریف- لاوروف بود. همتای ظریفمان را تا به حال از نزدیک ندیده بودم با ابهت، جدی و با جذبه به نظر می‌رسید و برعکس ظریف خندیدن بلد نبود.
آنقدر با جذبه بود که پس از پایان رسمی دیدار با یک نگاهش خبرنگاران به ویژه خبرنگاران روسی فهمیدند باید اتاق را ترک کنند.
مذاکرات در حضور ما پیرامون بدعهدی امریکا به برجام و اجلاس سوچی با حضور ترکیه، روسیه و ایران بود و بقیه، پشت در‌های بسته ...
پدر معنوی تلگرام از روسیه متواری است
دقایقی که در مسکو بودیم با سنایی سفیر کشورمان در روسیه هم کلام شدیم و از او در مورد فراگیری تلگرام در روسیه یعنی زادگاه این نرم افزار پرسیدم میگفت به هیچ وجه تلگرام در روسیه مثل ایران فرگیر نیست و شاید 20درصد مردم روسیه مخاطب آن باشند.در مورد «پاول دوروف» پدر معنوی تلگرام که روسی تبار است نیز میگفت اصالتا اهل بلا روس است و با وجود آنکه ازنخبگان روسیه بوده از این کشور متواری ودر هلند به سر می برد.
خنده ای که امان نمی دهد ؛مذاکرات با او که به هیچ صراطی مستقیم نیست!
ساعت ۲۰ به وقت محلی فرودگاه مسکو، مقصد: بروکسل
همانطور که پیش تر گفتم،بنا بود ظریف به منظور دیدار با وزرای خارجه سه کشور عضو اتحادیه اروپا و خانم موگرینی به بروکسل سفر کند تا شاید راه علاجی برای ترامپ پیدا شود به این منظور شبانه راهی بروکسل شدیم.
اختلاف ساعت روسیه و بلژیک دو ساعت است و مدت زمان سفر سه ساعت و نیم زمان می‌برد. پس از یک برنامه سنگین کاری در مسکو در حال و هوای ارسال اخبار دیدار ظریف-لاوروف بودیم که دکتر ظریف به یک باره به کابین خبرنگاران آمد با همان روحیه شاد و بشاش همیشگی و در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران که مذاکره با لاوروف را چه طور ارزیابی می‌کنید گفت: مذاکره با روس‌ها همیشه خوب است، مذاکره با آن طرفی که به هیچ صراطی مستقیم نیست ،مشکل است.
کنایه ظریف به عکسان؛نور ذاتی را نمی توان مهار کرد
پس از گپ و گفتی خودمانی در حالی که دکتر ظریف در حال ترک کابین خبرنگاران بود گفتم آقای دکتر با ما سلفی می‌گیرید، چون سلفی با خانم موگرینی داستان دارد و برایمان حرف در می‌آورند، با روی باز پذیرفت و مشغول عکس گرفتن شدیم دسته جمعی، سلفی و زمانی که عکاس مجموعه خطاب به دکتر گفت نور زیاد است وعکس را خراب می کند لطفا، سمت ایستادنتان را تغییر دهید ظریف به شوخی گفت: این نور زیاد به خاطر صورت نورانی من است نور ذاتی را که نمی‌شود کاری کرد.
بالاخره پس از۳/۵ساعت پرواز به فرودگاه بروکسل رسیدیم، حوالی ساعت ده شب و سپس به هتل محل اقامت رفتیم تا پس از سپری کردن روزی سخت خود را برای روزی پرکار تر آماده کنیم.
ساعت ۷ و نیم صبح بنا بود به محل مذاکرات دو و چند جانبه دکتر ظریف با سه وزیر خارجه عضو گروه ۱+۵ و خانم موگرینی اعزام شویم.بنابود وزیر امور خارجه کشورمان امروز در بلژیک مذاکرات برجامی خود را با دیدار‌های دو جانبه با وزرای امور خارجه آلمان و فرانسه و همچنین دیدار چهار جانبه با سه وزیر اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشته باشد؛ که اولین دیدار خود را حوالی ساعت ۹ صبح با «ژان ایو لودریان» وزیر امور خارجه فرانسه انجام داد.
در این دیدار، وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به اهمیت اجرای تعهدات کشور‌های عضو برجام، بر نقش فعال‌تر کشور‌های اروپایی در این زمینه تاکید کرد.
همچنین وزیر امور خارجه فرانسه نیز در این دیدار بر اهمیت اجرای برجام و عزم فرانسه در این زمینه تاکید کرد.
برنامه بعدی ظریف، شرکت در نشست مشترک با نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای خارجه فرانسه، آلمان و انگلستان بود که ظهر پنجشنبه درمقر اتحادیه اروپا صورت گرفت.
فدریکا موگرینی، هماهنگ کننده کمیسیون برجام و وزرای خارجه فرانسه، آلمان و انگلستان در این جلسه بطور مشترک، بر تعهد اروپا و دولت‌های خود بر اجرای برجام به عنوان یک دستاورد منحصر به فرد دیپلماسی چند جانبه تاکید کردند.
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین به طور جداگانه با وزرای امور خارجه کشور‌های انگلستان، آلمان و خانم موگرینی، نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا ملاقات و در خصوص مسایل مورد علاقه گفتگو و تبادل نظر کرد.
عبور از خیابان‌های زیبای بروکسل بخش ناگزیر سفر ما بود، شهر ساختمانها،کلیسا‌ها وقصر‌های زیبا و قدیمی با مردمی که چندان شباهتی به حال وهوای شهر سرد و ابری شان نداشتند زبان اصلی مردم دربروکسل فرانسوی و در بعضی جا‌ها هلندی است.
بروکسل پایتخت بلژیک و مرکز جامعهٔ فرانسوی بلژیک و مقر اصلی اتحادیهٔ اروپا است. خود شهر بروکسل ۱۴۰۰۰۰ نفر جمعیت دارد در حالیکه جمعیت منطقهٔ کلانشهری آن بین ۲٬۱۰۰٬۰۰۰ تا ۲٬۷۰۰٬۰۰۰ نفر تخمین زده می‌شود.
منطقهٔ پایتخت بروکسل سه ناحیهٔ فدرال بلژیک، والونی و فلاندر تشکیل شده‌است. پارلمان اروپا در بروکسل واقع است و برخی جلسات عمومی اعضاء در این شهر (برخی دیگر در استراسبورگ) تشکیل می‌شود و مدیریت مرکزی آن در لوکزامبورگ است. بروکسل محل نشست سیاسی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، اتحادیهٔ غرب اروپا (WEU) و سازمان اروپایی امنیت و ناوبری هوایی یوروکنترول (EUROCONTROL) است.
مکان‌های مشهور این شهر شامل:گراندپالاس که در میدان مرکزی و مانند جواهری در تاج بروکسل می‌درخشد، این مکان بیشترین جاذبهٔ توریستی را دارد و از زان باروک، خانه‌های قدیمی قرن هفدهم در اطراف میدان دیده می‌شوند. قصر سلطنتی لاکن و قصر سلطنتی بروکسل موزهٔ سلطنتی هنر‌های زیبای بلژیک همچنین کلیسا‌های متعدد مانند کلیسای قلب مقدس در کوکلبرگ و کلیسای سنت میشل و سنت گودولا ازجمله سایر مکان‌های دیدنی این شهراست که البته به دلیل فشردگی دیدارها بازدیدی از هیچیک از این مکانها نداشتیم و فقط توضیحاتی در مورد انها شنیدیم.
سرانجام پس از یک خیابان گردی کوتاه در بروکسل به ساختمان عظیم و قدیمی وزارتخارجه بلژیک رسیدیم بنا بودوزیرخارجه کشورمان با«دیدیه ریندزر» وزیر خارجه بلژیک در محل وزارتخانه این کشور دیدار و گفتگو کند . این ساختمان نیز ویژگی مشترک تمام ساختمان‌های وزارتخارجه‌ای را که تابحال دیده بودم داشت زیبا، قدیمی باسقفهاو دیوار‌های بلند.
وزرای امور خارجه دو کشور در این دیدار با ابراز رضایت از روند رو به رشد روابط و مناسبات دو جانبه، بویژه روابط اقتصادی و تجاری، بر بهره گیری از فرصت‌های موجود و توانمندی‌های دو کشور برای افزایش این همکاریها، بویژه در زمینه‌های حمل و نقل و ترانزیت تاکید کردند.
وزیر امور خارجه بلژیک همچنین در این دیدار خواستار اجرای کامل برجام از سوی همه طرف‌های این توافق شد.
پس از این دیدار مستقیم از وزارتخارجه بلژیک عازم فرودگاه بروکسل شدیم در هواپیما و قبل از ترک بروکسل ظریف که به دلیل حجم بالای دیدارها کمتر در جمع خبرنگاران به سوالات آن‌ها پاسخ داده بود در جمع ما حاضرشد ازآنجا که شبکه خبر به دنبال برقراری ارتباط زنده با وزیر خارجه بوداز دکتر ظریف و بچه‌ها درخواست می‌کرد تا برقرای ارتباط زنده دست نگه دارند و ظریف هم با صبری که حکایت از هوش وی دارد، فقط میخندید.
پس از سپری شدن این زمان بالاخره ارتباط زنده شبکه خبر هم برقرار شد و وزیر خارجه کشورمان در این ارتباط تلویزیونی ضمن مثبت ارزیابی کردن این سفر گفت: آنچه دیروز و امروز در جلسات کاملا مشخص بود اجماع یکپارچه جامعه بین‌المللی بر این است که هر حرکتی به تخریب برجام بینجامد و برجام را دستخوش تغییر کنند، غیرقابل قبول است. دیروز در روسیه نظر فدراسیون روسیه و وزیر خارجه کاملا مشخص بیان شد و امروز هر سه کشور عضو اتحادیه اروپا و خانم موگرینی که اعضای مذاکره کننده در برجام بودند، هم در جلسه با ما تأکید کردند که تمام تلاششان را برای تضمین بهره مندی مردم ایران از تمامی منافع برجام به عمل خواهند آورد واتحادیه اروپا متعهد شده که اقداماتش را برای تضمین بهره مندی مردم از منافع اقتصادی برجام را دوچندان کند.
سرانجام سفردو روزه محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به مسکو و بروکسل به منظور گفتگو و تبادل نظر در خصوص آخرین تحولات مربوط به اجرای برجام به پایان رسید.
ارسال نظرات