مصلحت‌سنجی کارگزاران یقه‌سفید چگونه «لاتاری» را به حاشیه برد؟/ حاتمی‌کیا؛ ایستاده در اوج!

گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو -محمد صالح سلطانی؛ چند نکته درباره جشنواره فیلم فجر:

 

یک) پس از جشنواره فجر ۳۶، با خیال راحت‌تری می‌شود گفت که سینمای انقلاب، جان گرفته و دارد به بالیدن عادت می‌کند. تنگه ابوقریب و به وقت شام، دوقلو‌های تاریخی موسسه اوج، نشان دادند که دفاع مقدس و گفتمان مدافعین حرم، جای عرض اندام فیلم‌های متوسط نیست. این دو فیلم آن‌قدر خوب بودند و آن‌قدر استاندارد‌های فنی و هنری سینما را داشتند که حتی دولت حسن روحانی با مختصات فرهنگی خاص خودش هم نتوانست آن‌ها را نادیده بگیرد. شش سیمرغ ابوقریب و سه سیمرغ به وقت شام، نشانه‌ی یک دوران تازه اند. دوران جدیدی از جنگ نرم. دوران آغاز غلبه‌ی گفتمانی انقلاب اسلامی بر فرم و تکنیک و البته محتوای سینمای ایران. به این دوران تازه، خوش آمدید!

 

بازیگران ابوقریب در یک نما

 

دو) عمو ابراهیم، این بار و روی سن جشنواره ۳۶ هم مثل همیشه‌اش بود. رک و صریح. چشمانش پر از برقِ سال‌های دهه شصت بود و صدایش، پر از خشِ سال‌ها زخم زبان شنیدن. حرف‌هایی که سال‌هاست ته گلوی بچه‌های انقلابی رسوب کرده را در مقابل چشمان مردان سیاست به زبان آورد و در ۵ دقیقه‌ی طوفانی، آتش‌فشانِ انقلاب شد روی سنِ جشن انقلاب.

 

گناه حاتمی‌کیا، گناه بزرگی است. او در عصر ژست‌های روشنفکری، در دوران کراوات و خرس طلایی، صدایش را صاف کرد و با عزت و افتخار، وابستگی‌اش به خون شهدا را سر دست گرفت. این، در قاموس مردان یقه‌سفیدِ دهه ۹۰، گناه بزرگی است. حاتمی‌کیا در آخرین ساعات ۲۲ بهمن ۹۶، جام شوکران را سر کشید و یک بار برای همیشه، و چه باشکوه، بلندگوی همه‌ی سرداران و سربازان فرهنگی گمنام انقلاب شد. او، دیر یا زود، کفاره‌ی گناهش را خواهد داد و مغضوب مستقل‌های وابسته به بی‌شرافتی خواهد شد. سربازان انقلاب، اما به این وابستگی، به این ذنبِ لایغفرِ عمو ابراهیم‌شان افتخار خواهند کرد. او، از ۲۲ بهمن ۹۶ به بعد، آدم دیگری خواهد بود. یک سردار- سرباز ِ. ایستاده در اوج.

سه) حکایت لاتاری در فجر امسال، بازنمایی حکایت همیشگیِ قربانی شدن آرمان به پای مصلحت شد. مصلحت یقه‌سفیدها، اما نه مصلحت "نظام" که مصحلت ِکارگزاران محافظه‌کار نظام بود. مصلحتی که غیرت را قربانیِ لبخند‌های آن ور آب کند، مصلحت نظام نیست. لاتاری قربانی چنین مصلحتی شد و حالا شاید نماد تام و تمام سینمای "مستقل" و هم سینمای "وابسته" باشد. لاتاری از زد و بند‌های دولتی مستقل ماند و وابستگی‌اش به غیرت و شرف و مردانگی را وا نداد. این، شاید بهترین اتفاق برای لاتاری در فجر ۳۶ بود. مردم، از امروز، منتظر اکران فیلمی خواهند بود که قربانیِ جشنواره‌ی دولتی شد و در "تمام" بخش‌ها نادیده گرفته شد. فیلمی که پس از سال‌ها، یاد و خاطره‌ی "قهرمان"های دوست‌داشتنی سینمای ایران را زنده کرده. منتظر استقبال چشمگیر مردم از لاتاری هستیم، اگر مصلحتِ یقه‌سفید، جلوی اکرانش را نگیرد!

 

عوامل لاتاری در یک نما

چهار) جوایز اصلی مال فیلم‌های خوب، جوایز فرعی مال فیلمساز‌های حامی دولت! این، استراتژی توزیع جوایز در جشنواره امسال بود. روندی که هم سطح کیفی هیات داوران را حفظ می‌کرد و هم فیلمسازان سوگلی دولت را راضی! حالا عملا هیچکس از توزیع جوایز ناراضی نیست و هیچ جناجی نمی‌تواند اعتراض کند. دولت محافظه‌کار، سینما را هم محافظه‌کار می‌خواهد و می‌بیند.

وسط این سینمای محافظه‌کار هم اما، می‌بینی ناگهان گردان عمار از تنگه ابوقریب بلند می‌شود، یا ابراهیم حاتمی‌کیا با "به وقت شام" صدای مدافعین حرم می‌شود... این طور وقت‌هاست که مطمئن می‌شوی به آینده، و این‌طور وقت‌هاست که مطمئن می‌شوی حکایت سینمای انقلاب، تازه آغاز شده. فجر ۳۶، شاید در تاریخ سینمای ایران ماندگار شود، چون نقطه آغاز مسیری است که به #اوج خواهد رسید.