بررسی علل به نتیجه رسیدن انقلاب مخملی در ارمنستان
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، ادامه بیش از ده روز از گذشت تظاهرات ضددولتی در ارمنستان، با پیروزی به اصطلاح «انقلاب مخملی» به پایان رسید و "سرژ سارکسیان" که ازسال ۲۰۰۸ الی ۲۰۱۸ سمت ریاست جمهوری ارمنستان را برعهده داشته و اخیرا نیز با اصلاح قانون اساسی این کشور، به سمت نخست وزیری با اختیارات جدید رسیده بود، مجبور به استعفاء شد. روز دوشنبه در تظاهرات گسترده خیابانی، دانشجویان، پزشکان و حتی نیرو‌های نظامی به جمع مخالفان پیوستند.
"نیکول پاشینیان" رهبر مخالفان هنوز از بلندپروازی خود برای رسیدن به سمت نخست وزیری سخنی به میان نیاورده، ولی هدف بعدی انقلاب را موفقیت مخالفان در انتخابات پیش از موعد پارلمانی نامیده است.
روزنامه اینترنتی «وزگلیاد» روسیه در تحلیلی در باره اوضاع ارمنستان نوشته است: دولت یکی دیگر از کشور‌های حوزه نفوذ شوروی سابق در نتیجه اعتراضات خیابانی سرنگون شد. صد‌ها هزار نفر از مردم ارمنستان خواستار برکناری سارکسیان از سمت نخست وزیری بودند و بالاخره به این خواسته خود رسیدند. البته تا همین اواخر مخالفان سیاسی در ارمنستان، اصلا وزنه سنگینی محسوب نمی‌شدند. کارشناسان به این مسئله پرداخته‌اند که علت سرنگونی سریع و تقریبا بدون دردسر سارکسیان چه بوده و تحولات اخیر در ارمنستان چه تاثیری بر روابط ایروان با مسکو خواهد داشت؟
طی روز‌های اخیر بسیاری حوادث ده روز گذشته در ایروان را با «انقلاب میدان» سال ۲۰۱۴ در کی‌یف (پایتخت اوکراین) مقایسه کرده بودند. البته با وجود شباهت‌هایی در این دو رویداد، تفاوت‌ها زیادی نیز بین آن‌ها وجود دارد، از جمله اینکه در ارمنستان، مخالفان دست به خونریزی و کشتار نزدند.
برای سرژ سارکسیان چاره‌ای جز استعفاء باقی نمانده بود
"گرانت میخائیلیان" کارشناس مسائل سیاسی در ارمنستان به این روزنامه گفته است: «سرژ سارکسیان گزینه دیگری جز استعفاء نداشت. ابراز سیاسی وی دیگر تمام شده بود، اوضاع از کنترل خارج شده و امکان واکنش دیگری به تظاهرات گسترده مردمی وجود نداشت.»
به گفته وی، میزان محبوبیت سارکسیان بسیار پایین بود و در چنین شرایطی، ادامه اصرار وی برای باقی ماندن در قدرت، بی فایده بود؛ بنابراین همینکه پارشینیان توانست هدف اصلی خود یعنی برکناری نخست وزیر جدید را اعلام کند، انگیزه مردم برای شرکت در اعتراضات خیابانی افزایش یافت.
"السکاندر اسکندریان" مدیر موسسه مطالعات قفقاز در ایروان نیز می‌گوید، به احتمال زیاد بزودی در مورد برگزاری انتخابات پیش از موعد پارلمانی در ارمنستان تصمیم گیری خواهد شد و این روند ممکن است تغییرات اساسی در داخل این کشور بوجود آورد. مواضع حزب حاکم جمهوری خواه چندان قوی نیست، با این وجود احزاب سیاسی قدرتمندی نیز برای رقابت وجود ندارند. به همین دلیل پیش بینی روند آتی اوضاع هنوز بسیار دشوار است.
روابط ایروان با مسکو، در هر صورت همچنان مستحکم باقی می‌ماند
به عقیده هر دو کارشناس، البته نباید انتظار داشت که حوادث کنونی تاثیر زیادی بر روابط ارمنستان و روسیه بگذارد. خط مشی سیاست خارجی ایروان تغییری نخواهد نمود. انگیزه اصلی اعتراضات نیز در رابطه با مسائل و مشکلات داخلی بود و رهبران مخالفان نیز موضع گیری زیادی در باره سیاست خارجی نداشتند.
اسکندریان معتقد است، اگر آن‌ها شعار‌های ضدروسی می‌دادند، مسلما نمی‌توانستند این تعداد مردم را به خیابان‌ها بکشانند و به خواسته خود هم نمی‌رسیدند. عامل نزدیکی روابط ارمنستان و روسیه، غیرقابل اجتناب است و روابط محکم اقتصادی و گسترش همکاری‌های نظامی بین دو کشور نیز به این مسئله کمک کرده است.
"ولادیمیر شاریخین" نائب رئیس موسسه کشور‌های جامعه مشترک المنافع نیز اطمینان دارد که سرنگونی دولت جدید ارمنستان، تغییری در تعهدات ایروان در قبال مسکو نخواهد داشت. برای اینکه اکثریت پارلمانی در این کشور همچنان در دست حزب حاکم جمهوری خواه ارمنستان است. وی افزود: «علاوه بر این، خط مشی سیاست خارجی سارکسیان و پانیشیان نسبتا به یکدیگر نزدیک است؛ و در شرایط جنگ سرد ارمنستان با جمهوری آذربایجان و روابط به مراتب دشوارتر این کشور با ترکیه، آسیب رساندن به روابط با مسکو، در هر صورت انتخاب عاقلانه‌ای برای ایروان نخواهد بود.»
امید مخالفان به برگزاری انتخابات پارلمانی پیش از موعد
روزنامه «ایزوستیا»، چاپ مسکو، نیز به نقل از منابع خبری خود نوشته است: برکناری سارکسیان نیز بعد از مذاکرات مفصل "نیکل پاشینیان با "کارن کاراپتیان" معاون نخست وزیر که اکنون نیز کفالت نخست وزیری ارمنستان را برعهده گرفته، محقق شد. مخالفان همچنین از امکان تشکیل دولت موقت و برگزاری انتخابات پیش از موعد پارلمانی خبر داده‌اند. بدین ترتیب مخالفان فعلا که خود را پیروز میدان مبارزه با دولت احساس می‌کنند.
"آلن سیمونیان" عضو بلوک چپگرایان «یلکا» و یکی از سازمان دهندگان اصلی اعتراضات خیابانی در گفت‌وگو با این روزنامه توضیح داد، قرار است مذاکرات جدی با نخست وزیر موقت در روز‌های سه شنبه و چهارشنبه انجام شود.
به گفته وی، تغییر در روابط با مسکو و اتحادیه اروپا که اولویت سیاست خارجی ارمنستان است، مورد توجه مخالفان نیست و حتی در هیچیک از تظاهرات برگزار شده، شعاری علیه هیچکدام از اعضای دیگر حزب حاکم، بغیر از سرژ سارکسیان، داده نشده است.
سیمونیان افزود: «تن‌ها خواسته مخالفان برکناری نخست وزیر جدید بود که در این زمینه پیروزی حاصل شده و اکنون باید تمرکز اقدامات روی برگزاری انتخابات پارلمانی و پیروزی در آن قرار بگیرد. البته تصمیم گیری در مورد اقدامات بعدی بعد از روشن شدن نتیجه مذاکرات یکی دو روز آینده اتخاذ خواهد شد که ما امیدواریم نتیجه آن‌ها مثبت باشد.»
به نوشته این روزنامه، جالب توجه است که دقیقا "کارن کاراپتیان" تا حدود زیادی در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۷ به حزب جمهوری خواه کمک کرد تا پیروز شود و در آن زمان به خاطر محبوبیت خود چهره نخست این حزب بشمار می‌رفت و اکنون نیز او به سمت کفالت نخست وزیری انتخاب شده است. چند مقام آگاه به «ایزوستیا» گفته‌اند که احتمال انتصاب کاراپتیان به سمت نخست وزیری بعید نیست و وی مناسب‌ترین فرد برای این پست است و مخالفان نیز احتمالا با این مسئله مشکلی نخواهند داشت.
مسکو حوادث اخیر در ارمنستان را موضوع داخلی این کشور می‌داند
روزنامه «کامرسانت» روسیه نیز با تشریح حوادث چند روز اخیر در ارمنستان و موفقیت مخالفان در تغییر وضعیت به نفع خود نوشته است، "دمیتری پسکوف" سخنگوی کرملین اعلام کرده که روسیه با دقت زیاد روند اوضاع در ارمنستان را زیر نظر دارد، البته حوادث اخیر در این کشور را «کاملا امور داخلی ارمنستان» دانسته و در آن هیچ مداخله‌ای نخواهد کرد.
البته "مارسا زاخاروا" سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در صفحه «فیس بوک» خود مردم ارمنستان را «ملتی بزرگ» نامید که در طول تاریخ با دشواری‌های بسیاری مواجه شده و همواره توانسته‌اند وحدت و یکپارچگی خود را حفظ کرده و مورد احترام دیگران قرار بگیرند. این دیپلمات در پایان نوشت: «روسیه همواره در کنار ارمنستان باقی خواهد ماند.»
"نیکول پاشینیان" رهبر مخالفان هنوز از بلندپروازی خود برای رسیدن به سمت نخست وزیری سخنی به میان نیاورده، ولی هدف بعدی انقلاب را موفقیت مخالفان در انتخابات پیش از موعد پارلمانی نامیده است.
روزنامه اینترنتی «وزگلیاد» روسیه در تحلیلی در باره اوضاع ارمنستان نوشته است: دولت یکی دیگر از کشور‌های حوزه نفوذ شوروی سابق در نتیجه اعتراضات خیابانی سرنگون شد. صد‌ها هزار نفر از مردم ارمنستان خواستار برکناری سارکسیان از سمت نخست وزیری بودند و بالاخره به این خواسته خود رسیدند. البته تا همین اواخر مخالفان سیاسی در ارمنستان، اصلا وزنه سنگینی محسوب نمی‌شدند. کارشناسان به این مسئله پرداخته‌اند که علت سرنگونی سریع و تقریبا بدون دردسر سارکسیان چه بوده و تحولات اخیر در ارمنستان چه تاثیری بر روابط ایروان با مسکو خواهد داشت؟
طی روز‌های اخیر بسیاری حوادث ده روز گذشته در ایروان را با «انقلاب میدان» سال ۲۰۱۴ در کی‌یف (پایتخت اوکراین) مقایسه کرده بودند. البته با وجود شباهت‌هایی در این دو رویداد، تفاوت‌ها زیادی نیز بین آن‌ها وجود دارد، از جمله اینکه در ارمنستان، مخالفان دست به خونریزی و کشتار نزدند.
برای سرژ سارکسیان چاره‌ای جز استعفاء باقی نمانده بود
"گرانت میخائیلیان" کارشناس مسائل سیاسی در ارمنستان به این روزنامه گفته است: «سرژ سارکسیان گزینه دیگری جز استعفاء نداشت. ابراز سیاسی وی دیگر تمام شده بود، اوضاع از کنترل خارج شده و امکان واکنش دیگری به تظاهرات گسترده مردمی وجود نداشت.»
به گفته وی، میزان محبوبیت سارکسیان بسیار پایین بود و در چنین شرایطی، ادامه اصرار وی برای باقی ماندن در قدرت، بی فایده بود؛ بنابراین همینکه پارشینیان توانست هدف اصلی خود یعنی برکناری نخست وزیر جدید را اعلام کند، انگیزه مردم برای شرکت در اعتراضات خیابانی افزایش یافت.
"السکاندر اسکندریان" مدیر موسسه مطالعات قفقاز در ایروان نیز می‌گوید، به احتمال زیاد بزودی در مورد برگزاری انتخابات پیش از موعد پارلمانی در ارمنستان تصمیم گیری خواهد شد و این روند ممکن است تغییرات اساسی در داخل این کشور بوجود آورد. مواضع حزب حاکم جمهوری خواه چندان قوی نیست، با این وجود احزاب سیاسی قدرتمندی نیز برای رقابت وجود ندارند. به همین دلیل پیش بینی روند آتی اوضاع هنوز بسیار دشوار است.
روابط ایروان با مسکو، در هر صورت همچنان مستحکم باقی می‌ماند
به عقیده هر دو کارشناس، البته نباید انتظار داشت که حوادث کنونی تاثیر زیادی بر روابط ارمنستان و روسیه بگذارد. خط مشی سیاست خارجی ایروان تغییری نخواهد نمود. انگیزه اصلی اعتراضات نیز در رابطه با مسائل و مشکلات داخلی بود و رهبران مخالفان نیز موضع گیری زیادی در باره سیاست خارجی نداشتند.
اسکندریان معتقد است، اگر آن‌ها شعار‌های ضدروسی می‌دادند، مسلما نمی‌توانستند این تعداد مردم را به خیابان‌ها بکشانند و به خواسته خود هم نمی‌رسیدند. عامل نزدیکی روابط ارمنستان و روسیه، غیرقابل اجتناب است و روابط محکم اقتصادی و گسترش همکاری‌های نظامی بین دو کشور نیز به این مسئله کمک کرده است.
"ولادیمیر شاریخین" نائب رئیس موسسه کشور‌های جامعه مشترک المنافع نیز اطمینان دارد که سرنگونی دولت جدید ارمنستان، تغییری در تعهدات ایروان در قبال مسکو نخواهد داشت. برای اینکه اکثریت پارلمانی در این کشور همچنان در دست حزب حاکم جمهوری خواه ارمنستان است. وی افزود: «علاوه بر این، خط مشی سیاست خارجی سارکسیان و پانیشیان نسبتا به یکدیگر نزدیک است؛ و در شرایط جنگ سرد ارمنستان با جمهوری آذربایجان و روابط به مراتب دشوارتر این کشور با ترکیه، آسیب رساندن به روابط با مسکو، در هر صورت انتخاب عاقلانه‌ای برای ایروان نخواهد بود.»
امید مخالفان به برگزاری انتخابات پارلمانی پیش از موعد
روزنامه «ایزوستیا»، چاپ مسکو، نیز به نقل از منابع خبری خود نوشته است: برکناری سارکسیان نیز بعد از مذاکرات مفصل "نیکل پاشینیان با "کارن کاراپتیان" معاون نخست وزیر که اکنون نیز کفالت نخست وزیری ارمنستان را برعهده گرفته، محقق شد. مخالفان همچنین از امکان تشکیل دولت موقت و برگزاری انتخابات پیش از موعد پارلمانی خبر داده‌اند. بدین ترتیب مخالفان فعلا که خود را پیروز میدان مبارزه با دولت احساس می‌کنند.
"آلن سیمونیان" عضو بلوک چپگرایان «یلکا» و یکی از سازمان دهندگان اصلی اعتراضات خیابانی در گفت‌وگو با این روزنامه توضیح داد، قرار است مذاکرات جدی با نخست وزیر موقت در روز‌های سه شنبه و چهارشنبه انجام شود.
به گفته وی، تغییر در روابط با مسکو و اتحادیه اروپا که اولویت سیاست خارجی ارمنستان است، مورد توجه مخالفان نیست و حتی در هیچیک از تظاهرات برگزار شده، شعاری علیه هیچکدام از اعضای دیگر حزب حاکم، بغیر از سرژ سارکسیان، داده نشده است.
سیمونیان افزود: «تن‌ها خواسته مخالفان برکناری نخست وزیر جدید بود که در این زمینه پیروزی حاصل شده و اکنون باید تمرکز اقدامات روی برگزاری انتخابات پارلمانی و پیروزی در آن قرار بگیرد. البته تصمیم گیری در مورد اقدامات بعدی بعد از روشن شدن نتیجه مذاکرات یکی دو روز آینده اتخاذ خواهد شد که ما امیدواریم نتیجه آن‌ها مثبت باشد.»
به نوشته این روزنامه، جالب توجه است که دقیقا "کارن کاراپتیان" تا حدود زیادی در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۷ به حزب جمهوری خواه کمک کرد تا پیروز شود و در آن زمان به خاطر محبوبیت خود چهره نخست این حزب بشمار می‌رفت و اکنون نیز او به سمت کفالت نخست وزیری انتخاب شده است. چند مقام آگاه به «ایزوستیا» گفته‌اند که احتمال انتصاب کاراپتیان به سمت نخست وزیری بعید نیست و وی مناسب‌ترین فرد برای این پست است و مخالفان نیز احتمالا با این مسئله مشکلی نخواهند داشت.
مسکو حوادث اخیر در ارمنستان را موضوع داخلی این کشور می‌داند
روزنامه «کامرسانت» روسیه نیز با تشریح حوادث چند روز اخیر در ارمنستان و موفقیت مخالفان در تغییر وضعیت به نفع خود نوشته است، "دمیتری پسکوف" سخنگوی کرملین اعلام کرده که روسیه با دقت زیاد روند اوضاع در ارمنستان را زیر نظر دارد، البته حوادث اخیر در این کشور را «کاملا امور داخلی ارمنستان» دانسته و در آن هیچ مداخله‌ای نخواهد کرد.
البته "مارسا زاخاروا" سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در صفحه «فیس بوک» خود مردم ارمنستان را «ملتی بزرگ» نامید که در طول تاریخ با دشواری‌های بسیاری مواجه شده و همواره توانسته‌اند وحدت و یکپارچگی خود را حفظ کرده و مورد احترام دیگران قرار بگیرند. این دیپلمات در پایان نوشت: «روسیه همواره در کنار ارمنستان باقی خواهد ماند.»
ارسال نظرات