استادی که همه سختی‌های درس تشریح جسد را برای دانشجویان شیرین می‌کند/ دانشجویان من را قضاوت کنند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو، محمدرضا غلامی، PHD رشته علوم تشریحی و دانشیار دانشکده پزشکی علوم پزشکی کرمانشاه است. وی در حال حاضر معاون دانشجویی فرهنگی دانشگاه کرمانشاه است و در رشته‌های دکترا، ارشد و پیراپزشکی تدریس می‌کند. غلامی از آن گروه استادانی است که دانشجویان سر و دست می‌شکنند که سر کلاس او حاضر شوند. هر چند او تشریح جسد درس می‌دهد؛ اما با این وجود آنقدر این درس نه چندان دلچسب را جذاب توضیح می‌دهد که برخی از دانشجویانش تغییر رشته داده اند و رشته تشریح را برای ادامه تحصیل انتخاب کرده اند.

گفتگوی ما به درخواست دانشجویانی انجام شد که استاد غلامی را به عنوان استاد محبوب دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه معرفی کرده اند. 

 

دانشجو: رسیدن به جایگاهی که در حال حاضر در آن هستید، کار آسانی نیست چه شد که به اینجا رسیدید؟
اولین روز شهریور سال ۵۷ در ایوان غرب استان ایلام به دنیا آمدم از همان سال‌های اول زندگی طعم جنگ و خون و محاصره و اشغال را چشیدم. پسر کوچکی بودم که شهرمان به اشغال نیرو‌های بعث عراق درآمدم و دوباره به دست نیرو‌های ایرانی از اشغال خارج شد. صحنه‌های جنگ چیزی نیست که از حافظه مردم این سرزمین محو شود. وسط جنگ و بمباران درس خواندم و بزرگ شدم به دبیرستان که رسیدیم، جنگ تمام شده بود و تلاش کردیم در جبهه دیگری فعالیت کنیم سال اخر دبیرستان، نظام جدید تازه راه اندازی شده بود و همه کسانی که معدل بالای ۱۷ می‌گرفتند، به نظام جدید می‌رفتند و من هم از آنجا که معدل بالایی داشتم، به اجبار به نظام جدید رفتم و با رتبه ۲۰۰۰ پرستاری اصفهان قبول شدم؛ اما به این رشته قانع نبودم و فوق لیسانس را در رشته آناتومی علوم پزشکی تهران قبول شدم و پس از آن PHD را در دانشکده پزشکی اهواز خواندم. ۴ سال طرحم را در خرم آباد طی کرده و سپس به کرمانشاه آمدم.

 دانشجو: از چه زمانی تصمیم گرفتید تدریس را انتخاب کنید؟
وقتی در دانشگاه علوم پزشکی تهران ارشد می‌خواندم، شرایط ویژه‌ای داشتم. متاهل بودم و نیاز مالی داشتم؛ به همین دلیل درخواست کار دادم و در آن زمان علوم پزشکی زنجان که نیاز به نیرو داشت، از من دعوت به کار کرد که از سال ۸۵ تدریس در دانشگاه را همزمان با تحصیل شروع و در رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی تدریس می‌کردم. این فرصت خوبی برای شروع کار بود. بعد که به اهواز رفتم، در کنار درس، تدریس هم می‌کردم و دیگر استرس و ترسم از تدریس ریخته بود. در علوم پزشکی لرستان نیز به عنوان معاون آموزشی مشغول به کار شدم و تحصیل هم می‌کردم و در حال حاضر نیز هم معاون آموزشی دانشگاه کرمانشاه هستم و هم در رشته تشریح تدریس می‌کنم.

 دانشجو: به نظر شما رشته تشریح برای دانشجویان کمی سخت نیست؟
قبل از تشریح جسد و پیش از اینکه دانشجویان با دیدگاه یادگیری در کلاس‌ها حاضر شوند، ترس و اضطراب موضوعی طبیعی است و گاهی دانشجویان با آن روبه رو می‌شوند؛ اما کنار آمدن با این مسئله از نظر ذهنی کمی سخت است و باید گفت درس تشریح مبحثی سه بعدی، تجسمی و هم عملی است؛ نمی‌توان دانشجویی را پیدا کرد که در این درس با حفظ کردن بتواند این درس را پاس کند؛اما باید به این نکته نیز توجه داشت که تشریح موضوعی است که در تک تک مباحث پزشکی کاربرد دارد.

 

متخصص قلب باید بداند دقیقا جای قلب کجاست. رادیولوژیست، رادیوگرافی، متخصص داخلی و همه پزشکان در همه رشته‌ها باید واحد تشریح را سپری کنند و در واقع می‌توان گفت که واحد اصلی و مهم در رشته‌های پزشکی به حساب می‌آید؛ زیرا دانشجو باید جای اصلی تمام اجزای بدن را بداند و این چیزی است که دانشجویی که در زیرشاخه‌های پزشکی درس می‌خواند، باید به آن آشنا باشد. به همین دلیل تمامی دانشجویانی که وارد این رشته می‌شوند، از روز اول با این درس سر و کار دارند و تا زمانی هم تخصص می‌گیرندف به درس آناتومی وابسته هستند.

دانشجو: به نظر شما استاد خوب چه طور می‌تواند با دانشجویان ارتباط برقرار کند؟
استاد خوب باید بتواند با دانشجویان ارتباط خوب و صحیح برقرار کند؛ در واقع رابطه دوستانه بین استاد و شاگرد متقابل است و این استاد است که می‌تواند یک درس را برای دانشجو شیرین و یا تلخ کند. یک استاد باید فراتر از معلومات خودش باشد و توان این را داشته باشد تا بتواند دانشجو را سر کلاس میخ کوب کند. این‌ها برای خودش لم و ترفند‌های ویژه‌ای دارد، دانشجویی که در رشته پزشکی ورود پیدا می‌کند، دانشجوی خلاق و متفکر است؛ به همین دلیل استاد نیز باید زرنگی‌های خاص خودش را داشته باشد.

 

در رشته ما گاهی اوقات نوع برخورد استاد سبب می‌شود که دانشجو از درس زده شود و حتی تا تغییر رشته پیش برود؛ اما تا به حال تلاش کردم که دانشجویان را به درس تشریح علاقه‌مند کنم؛ حتی بار‌ها پیش آمده که دانشجویانی که در اتاق عمل درس می‌خواندند، بعد از مدتی برای ادامه تحصیل رشته تشریح را انتخاب کردند. آن‌ها خودشان در صحبت با من گفتند که به دلیل نوع درس دادن من به رشته آناتومی علاقه‌مند شدند.

 

دانشجو نباید احساس کند اجباری در یک کلاس شرکت کرده و مجبور است درس‌های خشک و بی روح را تکرار کند. هر استاد در بوته نقد دانشجو قرار دارد و مورد قضاوت قرار می‌گیرد به همین دلیل باید تمامی استادان از این قضاوت سربلند بیرون آیند. استاد الگوی یک دانشجو است و در مدت حضور دو ساعته در کلاس می‌تواند پایه‌های وجود یک پزشک متبحر و یا یک پزشک بدون تجربه را پی ریزی کند.  

دانشجو: خودتان را چه طور قضاوت می‌کنید؟
در هر ترمی آخر کلاس از تمامی دانشجویان می‌خواهم که تمامی ساعت‌هایی را که با من داشته اند، قضاوت کنند. اگر انتقاد و یا پیشنهادی از رفتار و یا گفتار من دارند، مطرح کنند تا در کلاس‌های بعد آن را به کار ببندم. این برگه‌های انتقاد و پیشنهاد بسیار به من کمک کرده است، زیرا دانشجویان بی نهایت صادق هستند و در این نامه‌ها تمامی نقاط ضعف را به من گوشزد می‌کنند؛ حتی تکه کلام‌ها و نحوه بیانی که می‌تواند مشکل ساز باشد را نیز مطرح کرده اند و من تلاش کردم در کلاس‌های بعد از آن‌ها استفاده نکنم.

دانشجو: چه توصیه‌ای به دانشجویان دارید؟
دانشجویان پزشکی آینده سازان مملکت به حساب می‌آیند و باید همه هم و غم شان روی درسشان باشد. رسالت بزرگی بر دوش آن‌ها قرار دارد و به همین دلیل کسب درآمد نباید اولین اولویتشان باشد.