وضعیت علمی نسبتا خوب در کنار شرایط صنفی بد!/ دانشگاه بجنورد از کمبود هیئت علمی رنج می‌برد‌

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو از بجنورد، حسین اکبری؛ دانشگاه بجنورد از سال 1384 فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون به عنوان دانشگاه مادر استان مطرح است. با توجه به اینکه در آستانه شروع سال تحصیلی جدید قرار داریم، گزارشی در سه حوزه علمی و آموزشی، صنفی و فرهنگی از دانشگاه بجنورد آماده کرده ایم که با هم می خوانیم.

علمی و آموزشی/ اساتید ضعیف، کمبود آزمایشگاه و جذب نامتوازن دانشجو 
دانشگاه بجنورد هم اکنون بیش از ۴۰۰۰ دانشجو در ۴۵ رشته را در خود جای داده است. از طرفی ۱۵۵ عضو هیئت علمی باعث شده که برای هر ۲۶ دانشجو، فقط یک عضو هیئت علمی در دانشگاه مستقر باشد؛ البته باید گفت که این آمار به صورت میانگین است. در حقیقت شاهدیم که در بعضی رشته‌ها به ازای هر ۴۰ دانشجو نیز یک عضو هیئت علمی ندارد؛ این تغییرات آماری به این دلیل است که برخی رشته‌ها تعداد هیئت علمی بسیار بالاتری نسبت به رشته‌های دیگر دارند؛ لذا باعث شده دانشجویان در برخی از رشته‌ها با مظلومیت تحصیلی مواجه شوند.

فقط ۲ عضو هیئت علمی در برخی رشته ها!
در این رابطه، امین هراسانی، دبیر انجمن علمی، مهندسی و شهرسازی دانشگاه بجنورد می گوید: این دانشگاه رشته‌های گوناگون مهندسی، انسانی و هنر دارد؛ اما اگر بخواهم راجع به جایگاه رشته‌های مهندسی در این دانشگاه بگویم، باید گفت که چیزی که قابل لمس است، تئوری محض بودن رشته‌هاست. در این رشته‌ها کار پژوهشی و عملی دیده نمی‌شود. مگر می‌شود دانشجوی رشته مهندسی باشی؛ اما کار عملی و اجرایی نداشته باشی؟

هراسانی می افزاید: تعداد هیئت علمی در رشته‌های مختلف به صورت نامتوازن پخش شده است. یک گروه تعداد بالایی دارد و یک گروه کم؛ به عنوان مثال در رشته مهندسی شهرسازی فقط ۲ هیئت علمی داریم که ضعف خیلی بزرگی است.

دبیر انجمن علمی دانشگاه بجنورد ادامه می دهد: اگر روند دانشگاه به همین منوال پیش رود، آینده خوبی برای دانشگاه نمی‌توان متصور شد. یک روزمرگی بدی در بین دانشجویان به وجود آمده است که این پویایی را از دانشگاه می‌گیرد. راه آن هم مشارکت تمام اعضای خانواده دانشگاه برای ایجاد پویایی در دانشگاه است.

جذب بیشتر دانشجو برای جذب بیشتر بودجه
رسول پیروز، دانشجوی فعال این دانشگاه درخصوص تعداد دانشجویان ورودی می گوید: فلسفه اصلی وجود دانشگاه، بحث آموزش است؛ اما متاسفانه در دانشگاه بجنورد مسئله آموزش در آخرین رده بندی قرار دارد و کمترین توجه به آن می‌شود؛ به عنوان مثال بیش از ظرفیت واقعی دانشگاه همواره جذب دانشجو وجود داشته است. هرموقع از مسئولان دانشگاه دلیل این اقدام پرسیده می‌شود، در پاسخ دریافت بودجه بیشتر را دلیل کار خود اعلام می‌کنند.

پیروز می افزاید: جذب دانشجو در دانشگاه بجنورد کاملا بدون برنامه‌ریزی انجام می‌پذیرد. امکاناتی همچون وجود آزمایشگاه‌ها و یا تعداد اعضای هیئت علمی مد نظر قرار نمی‌گیرد؛ به عنوان مثال رشته مدیریت بازرگانی فقط سه عضو هیئت علمی دارد که برای این حجم از دانشجو عدد بسیار پایین است.

دبیر سابق انجمن علمی مدیریت معتقد است یکی دیگر از مشکلات دانشگاه بجنورد ضعیف بودن ارتباط با صنعت است. عموما ما کار علمی نمی‌بینیم. از طرفی از ایده‌ها و نظرات دانشجویان و اساتید در صنعت استفاده خاصی نمی‌شود.

امکانات مناسب برخی رشته ها؛ کمبود کارگاه‌ها برای رشته‌های دیگر
محمد فردین، عضو انجمن علمی مهندسی برق دانشگاه بجنورد نیز از سطح پایین اساتید گلایه‌مند است و می گوید: در مورد سطح علمی اساتید باید بگویم هم استاد خیلی خوب داشته‌ایم که واقعا از سطح بسیار بالایی برخوردار بوده است و هم استاد متوسط که برای رفع نیاز علمی ما در مقطع کارشناسی کافی به نظر می‌رسید. همچنین اساتید خیلی ضعیف که هیچ علمی از آن‌ها یاد نگرفتیم.

فردین ادامه می دهد: در بعضی رشته‌ها امکانات آزمایشگاهی در حد کارشناسی و کارشناسی ارشد کاملا عالی و خیال ما از این بابت راحت است. آزمایشگاه برق و کامپیوتر که خود در آن فعالیت علمی داشته‌ام، از همه لحاظ مجهز بود؛ اما با کسری آزمایشگاه‌ها در بعضی رشته‌های مهندسی مواجه هستیم تا این حد که مشاهده می‌کنیم گاهی دانشجو برای یک کلاس کارآگاهی مجبور است از دانشگاه خارج شود و به کلاس‌های داخل شهر که از طرف دانشگاه برقرار شده، رجوع کند.

در پایان این بخش باید گفت شرایط فعلی این دانشگاه برازنده دانشگاه مادر استان نیست. از طرف دیگر باید پرسید چرا این دانشگاه به جای این که به نیاز اصلی استان یعنی کشاورزی توجه کند، سالانه از برخی رشته‌های مهندسی مانند مکانیک و برق بیش از ۱۰۰ دانشجو جذب می‌کند؟! در حالی که مهندسی کشاورزی جزو رشته‌های این دانشگاه نبوده. آیا نباید مقداری به فکر بومی سازی بود؟ آیا برای رئیس این دانشگاه فقط جذب دانشجو و افزایش بودجه ملاک است و به پیشرفت استان توجهی ندارد؟

صنفی و رفاهی/ تقریبا هیچ برای دانشجو؛ کارنامه‌ عالی برای رئیس!
این بخش را می توان پرحاشیه ترین بخش این دانشگاه دانست. به ندرت می‌توان دانشجویی را پیدا کرد که از وضعیت صنفی دانشگاه بجنورد راضی باشد. دانشجویانی که جزو با سابقه‌های دانشگاه هستند، نارضایتی مضاعفی دارند؛ چرا که آن‌ها وضعیت سال‌های ۹۳ و ۹۴ را دیده اند، می‌توانند با وضعیت کنونی مقایسه کنند.

ایاب و ذهاب یکی از مشکلات اساسی این دانشگاه بوده تا حدی که طی سال‌های اخیر بار‌ها شاهد تجمعات دانشجویان بوده‌ایم. شروع این ماجرا‌ها نیز دقیقا از زمانی است که دانشگاه مسئولیت خود در قبال ایاب و ذهاب دانشجویان از داخل شهر به دانشگاه را از سر خود باز کرد. تا قبل از آن ایاب و ذهاب به صورت رایگان در اختیار دانشجویان قرار داده شده بود؛ اما کم کم هزینه‌ای از دانشجویان اخذ شد و سپس رقم دریافت هزینه بالاتر رفت. این برخلاف قول احمد محقر، رئیس دانشگاه بجنورد بود. محقر پیش از این اتفاق در جلسه پرسش و پاسخ دانشجویی قول داده بود اگر هزینه‌ای از دانشجویان دریافت شود، این هزینه افزایش نخواهد یافت.

در حوزه خوابگاهی نیز می‌توان گفت که دانشگاه بجنورد نتواسته است عملکرد مناسبی را به جای بگذارد. خوابگاه‌های خودگردان که از دانشگاه مجوز می‌گیرند، پس از مدتی تبدیل به مکانی ناامن برای دانشجویان بخصوص پسر‌ها می‌شود. پس از مدتی از شروع سال تحصیلی مواد مخدر به خوابگاه‌ها وارد شده و ممکن است هر اتفاقی بیفتد. خوابگاه‌های دولتی نیز شرایط جالبی ندارند. رئیس دانشگاه بجنورد در دوران چهار ساله مسئولیت خود در بخش پسران تنها کارنامه‌ای که به جا گذاشته، این است که اتاق‌های ۴ نفره را تبدیل به ۶ نفره کرده و برای دختران نیز طی این سال‌ها یک خوابگاه به مجموعه دانشگاه توسط یک نیکوکار اضافه شده است.

اما در بخش عمرانی کارنامه بسیار عالی است. احمد محقر توانسته در مدت ۴ سال دانشکده‌هایی به دانشگاه اضافه کند و دانشگاه را از چهره بیابانی خود خارج کند؛ البته این نیز مورد تایید دانشجویان نیست. دانشجویان معتقدند کادر دانشگاه پیشرفت عمرانی را فدای مسائل صنفی دانشجویان کرده است.

صف برای همه جا، حتی گرفتن قاشق در سلف
محمدرضا چاه بلندی، عضو سابق شورای صنفی دانشگاه بجنورد می گوید: در حالت کلی وضعیت صنفی نسبت به سال‌های قبل بدتر شده است. ایاب و ذهاب پولی شده و تعداد دانشجویان به شدت افزایش پیدا کرده است. دانشجویان برای هر کاری باید صف بایستند. اگر بخواهند سوار اتوبوس شوند، باید صف بایستند. بخواهند غذا بگیرند، باید منتظر بمانند و حتی بخواهند قاشق بردارند، باید منتظر بمانند قاشق‌ها شسته شود.

چاه بلندی ادامه می دهد: این شرایط پیش از این بسیار بهتر بود. دلیل آن هم تعداد کمتر دانشجویان بود. با افزایش دانشجویان و نبود امکانات شرایط سختی برای دانشجویان فراهم آمده است. ما شاهد آن بودیم به دلیل کمبود کلاس درسی، ساختمان نیمه کاره که سرویس‌های بهداشتی آن آماده نبود به کار گرفته شد. این وضعیت مناسب نیست.

این اتفاقات باعث شده تا ضعیف‌ترین عملکرد دانشگاه بجنورد حول این مسئله باشد. از آن جایی که به تازگی حکم رئیس دانشگاه بجنورد به مدت چهار سال دیگر تمدید شده، باید دید رئیس دانشگاه بجنورد در چهار سال آتی نیز همین روش را ادامه خواهد داد؟ آیا سیستم تحت فشار نگه داشتن دانشجویان قرار است باز هم ادامه داشته باشد؟

فرهنگی/ دانشجویان فضای دانشگاه را زنده نگه داشتند
حوزه فرهنگی همواره جزو مسائلی بوده که در اصل آن، اجرا و نتیجه اختلاف نظر‌هایی وجود داشته است. فقط کافیست سال ۹۳ و ۹۷ در محوطه دانشگاه قدم برداشته باشی تا متوجه بشوی که هیچ برنامه‌ خاصی وجود ندارد. آمار روابط عاطفی، فساد‌های اخلاقی و اعتیاد هیچ گاه از زبان مسئولان دانشگاه بیان نشده است؛ اما اگر بخواهیم به صورت میدانی از این وقایع توصیفی کنیم، باید بگوییم اوضاع ابدا خوب نیست؛ به عنوان مثال در دانشگاه بجنورد مدتی است بنر‌هایی تحت عنوان «دانشگاه عاری از دخانیات» به در و دیوار نصب شده بود و پس از مدتی بنر‌هایی دیگر چسباندند و روی آن نوشتند دانشگاه بجنورد به دانشگاه‌های عاری از دخانیات پیوست؛ البته برای اثبات این جمله کافی بود چند قدم برداشت و به مکان‌های معلومی از دانشگاه رفت که فهمید آیا واقعا این گزاره صحیح است؟

حوزه‌ دیگر مباحث فرهنگی فعالیت‌های دانشجویان در کانون‌ها و تشکل هاست. به همت دانشجویان، این بخش وضعیت مناسبی دارد و دانشگاه بجنورد شاهد فعالیت‌های پررنگی در این زمینه است.

ترویج ازدواج دانشجویی ماموریت اصلی ماست
در این رابطه سجاد موسایی، دبیر کانون‌های فرهنگی دانشگاه بجنورد می گوید: در عصر امروزی مهم‌ترین مشکلی که کشور ما را تهدید می کند، جنگ نرم است. یکی از ارکان جنگ نرم تهاجم فرهنگی است. در طی سال‌های اخیر با آزمون و خطا‌های که تجربه‌هایی بسیاری را در اختیار ما گذاشته به این نتیجه رسیدیم که کار فرهنگی به صورت وابسته به نهاد و یا معاونت خاصی اثر چشم گیری در قبال نیروی از دست رفته روی جامعه نخواهد داشت؛ چرا که کار فرهنگی اگر به صورت وابسته به نهاد و یا معاونتی انجام شود، فقط جو را برای یک عده خاصی محیا می‌سازد؛ اما اگر کار فرهنگی به صورت خود جوش باشد، همه گیر می‌شود و فکر همه جامعه هدف را درگیر خود می‌کند.

موسایی ادامه می دهد: به عنوان مثال جنبش مهر مهدوی که در سال گذشته در دانشگاه بجنورد توسط یکی از دانشجویان راه اندازی شد، به طوری فراگیر شده که خارج از محدوده دانشگاه و در حیطه شهرستان در حال انجام شدن است. کار این جنبش تهیه غذا برای زباله گرد‌های خیابانی طی دو شب در هفته است.

این دانشجوی فعال فرهنگی می گوید: در صحبت‌هایی که با مسئول اجرای این کار داشتم، فهمیدم که پیشنهاد کمک‌های نقدی را از طرف دانشجویان و اساتید رد می کند تا خود دانشجو و یا استاد به فکر بیفتد و دست به کار شود تا غذایی را فراهم کند. وقتی فردی برای درست کردن غذا وقتش را صرف کند، آن موقع باید بگوییم تاثیر مستقیم بر فرد گذاشته شده است.

وی می افزاید: طی سال گذشته در دانشگاه روی فراگیر شدن چنین حرکاتی مانور دادیم تا این که چند جنبش مهر مهدوی، طرح یک لقمه مهربانی و... را راه انداختیم.

موسایی می گوید: هر جشن و یا مراسم دانشگاه را حول یک محور فرهنگی برنامه ریزی کردیم. ترویج فرهنگ ازدواج دانشجویی یکی از مهمترین ماموریت‌های ما بوده و هست. به یاری نهاد  رهبری رشد جالبی در ازدواج دانشجویان را شاهد بودیم.