«شاه‌حسین گویان»؛ مراسم ویژه تبریزی‌ها در ایام محرم/ دانشجویان اهل تسنن در مراسم عزاداری امام حسین(ع) حضور می‌یابند

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، با رسیدن ماه محرم به گوشه کنار شهر که نگاه می‌اندازیم، می‌بینیم بیرق عزای امام حسین(ع) برافراشته شده و دسته‌های عزاداری در کوچه و خیابان‌ها فعالیت خود را آغاز کرده‌اند. بدون شک هیئت عزاداری یکی از مهمترین مراکز دینی شیعه است.

 

یک هئیت مذهبی اگر بتواند با استفاده از روشی صحیح، عالمانه حرکت کند، خواهد توانست بیشترین نقش را در رشد و تعالی جامعه اسلامی داشته باشد. در دانشگاه‌های کشور هم همواره شاهد برگزاری مراسم‌ پرشوری در این ایام بوده‌ایم.

دانشگاه تبریز سالیان متوالی هیئت دانشجویی فعال به نام شهدای گمنام دارد که همه ساله در ایام مختلف برنامه‌های متنوعی اجرا می‌کند و با شروع ماه محرم هم برگزاری مراسم عزاداری سید سالار شهیدان امام حسین (ع) از اصلی‌ترین برنامه‌های این هیئت است. در همین رابطه گفتگویی با حجت الاسلام محمد انوری، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تبریز داشتیم.

 

 

دانشجو: با توجه به اینکه دهه اول محرم امسال در ایام تعطیلی دانشگاه ها قرار دارد، آیا در دانشگاه تبریز باز در این ایام مراسم عزاداری برگزار می‌شود؟

بله. طبق روال سال‌های قبل مراسم عزاداری سید سالار شهیدان امام حسین (ع) در مسجد دانشگاه تبریز با حضور سخنرانان و مداحان مطرح در سطح استان برگزار خواهد شد.

دانشگاه تبریز در دهه اول محرم هر شب مراسم عزاداری برگزار می‌کند؛ اما با توجه به اینکه امسال زمان دهه اول محرم خارج زمان تحصیل دانشجویان است، تصمیم گرفته شد به صورت ویژه برای دهه‌های بعد از ماه محرم هم مراسم عزاداری تدارک دیده شود. ما سعی کردیم طوری برنامه ریز کنیم تا برای دهه های بعدی محرم هفته‌ای یک بار مراسم داشته باشیم.

دانشجو: برگزاری مراسم عزداری در تبریز همواره پرشور بوده آیا در دانشگاه هم به همین صورت است؟

بله. بیشترین مراسم عزاداری‌ها در تبریز با زبان ترکی اجرا می‌شود؛ اما چون بیشترین مخاطب‌های ما در ایام محرم دانشجویان و اساتید از شهر‌های مختلف هستند، سعی کردیم این مراسم‌ ها را در دانشگاه به زبان فارسی برگزار کنیم.

مسجد دانشگاه تبریز در موقعیت مکانی قرار گرفته است ورود خروج سخت نیست و مردم می‌توانند برای عزاداری سید سالار شهدیان در این مکان حضور پیدا کنند.

 

 

دانشجو: مشارکت دانشجویان دانشگاه تبریز در این ایام چگونه است؟
در ایام محرم تعدادی از فعالان بسیجی و دانشجویان هیئتی شبانه روز برای آماده سازی مراسمکار می کنند و ما خیلی دخالتی در زمینه اجرایی نداریم. در مراسم محرم و اعتکاف بیش از آنچه که تصور می‌کنیم، دانشجویان استقبال کردند. هیئت ما از تمام دانشجویان عضو دارد؛ به گونه‌ای نیست که فقط بسیج دانشگاه یا تشکل‌های دیگر فعالیت کنند.

 

دانشجو: آیا در مراسم عزداری از قومیت‌های دیگر هم شرکت می‌کنند؟
منطقه ما برای کرد‌ها منطقه بومی محسوب می‌شود و حدود ۲۰۰۰ دانشجوی کرد داریم که تعدادی از آن‌ها اهل تسنن هستند و بعضی از آن‌ها به عشق امام حسین(ع) در این مراسم‌ حضور دارند. مه ما مسلمان هستیم و نباید بحث شیعه و سنی بین ما تفرقه بیاندازد در بعضی از سخنرانی‌هایی که داشتیم، دانشجویان اهل تسنن نیز حضور داشتند.

 

 

آذربایجان شرقی در محرم مراسمی به نام «شاه حسین وای حسین» یا «شاه حسین گویان» دارند. «شاه حسین گویان» نوعی مراسم مذهبی است که در ایام ماه محرم در بیشتر نقاط آذربایجان و به طور گسترده در شهر تبریز برگزار می‌شود. این مراسم از چند روز مانده به ماه محرم تا دهمین روز از ماه محرم و ظهر عاشورا ادامه می‌یابد. در زبان ترکی آذربایجانی، مردم به این مراسم «شاخسِی» می‌گویند که مخفف واژه «شاه حسین» است.

عزاداران در مراسم شاه حسین گویان، نوعی چوب مخصوص این نوع عزاداری را از زمین تا فرق سر خود حرکت می‌دهند، در حالی که هماهنگ پا‌های خود را به زمین می‌کوبند، وقتی که چوب به سمت پایین آورده می‌شود.

گروهی با صدای بلند ندای «شاخسِی» (شاه حسین) و زمانی که چوب به سرشان نزدیک می‌شود، گروه دیگر با صدای بلند ندای «واخسِی» (وای حسین) سر می‌دهند. این حرکت به نشانه جنگ یاران حسین بن علی با لشگر یزیدبن معاویه در صحرای کربلا است.

علاوه بر ندای «شاخسی واخسی»، همچنین «حیدر صفدر»، «مظلوم حسین»، «حسن حسین»، «سوسوز حسین»، «عطشان حسین» و … از جمله شعار‌هایی است که گروه‌های شاه حسین گویان در حین حرکت منظم خود، سر می‌دهند.

همچنین عزاداران در حین این حرکت منظم و هماهنگ، دست خود را بر پشت یکدیگر قرار می‌دهند و با این حرکت خود، اتحاد و انسجام شان را نشان می‌دهند. شاه حسین گویان، در حالی که آرام و دایره وار حرکت می‌کنند، فردی نیز با مداحی مصیبت‌های امام حسین (علیه السلام) آنان را همراهی می‌کند.

صورت دیگری از حرکت شاه حسین گویان، به این صورت می‌باشد که به صورت قطاری، مسیر بلندی از کوی و برزن حرکت می‌کنند و نزدیک شدن ماه محرم را به همگان اعلام می‌کنند.

 

دانشجو: مراسم‌ عزاداری محرم چقدر می‌تواند روی دانشجویان تاثیر بگذارد؟
مراسم‌ عزاداری تاثیرات خوبی روی دانشجویان می‌گذارد، اگر غیر از این بود، هرسال اشتیاق و علاقه مردم برای حضور در این مراسم‌ زیاد نبود. دانشجویان در این مراسم‌ اندوخته‌های معنوی کسب می‌کنند و تاثیرات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی می‌گیرند. سطح سخنرانی نسبت به سال‌های قبل خیلی بهتر و شعر‌هایی در این مراسم‌های خوانده می‌شود، حاوی پیام عاشورا است و تاثیرات آن حضور در جلسات اربعین مشخص می‌شود که مردم به عشق حسین پیاده به کربلا می‌روند.

همچنین زمانی که در فضای دانشگاه ذکر مصیبت اهل بیت (ع) طنین انداز می شود، دانشگاه معنویت خاصی پیدا می‌کند.

 

دانشجو: آیا برنامه‌ای هم برای پیاده روی دانشجویان در ایام اربیعن دارید؟
هرسال زمینه برای شرکت دانشجویان در پیاده روی اربعین را اماده می‌کنیم، خیلی از دانشجویان خودجوش در این مراسم شرکت می‌کنند و ما دخالتی در سیستم حاکمیت حضور دانشجویان در اربیعن نداریم؛ البته تشویق و حمایت‌های لازم را داریم. بعضی از دانشجویان که هزینه برای گرفتن ویزا ندارند، ما با کمک خیرین دانشگاه به آن‌ها کمک می‌کنیم تا فرصت زیارت نصیب آن‌ها شود.

خوشبختانه سال گذشته استقبال خوبی از سوی دانشجویان، کارکنان و اساتید داشته ایم و در سال‌های آتی اگر عراق امنیت بهتر داشته باشد ، تعداد بیشتری به پیاده روی اربعین می‌روند. از شهر تبریز موکب‌های زیاد برقرار می‌شود؛ اما از طرف دانشگاه با اینکه دانشجویان علاقه به این کار داشتند؛ اما فعلا امکان پذیر نبوده؛ البته در تلاش هستیم که موکب‌هایی با نگاه فعالیت فرهنگی و تربیتی ارائه بدهیم.