متکی در دانشگاه فردوسی مشهد:
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو از مشهد منوچهر متکی، وزیر اسبق امور خارجه ظهر دیروز در نشست تحلیل فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌ِروی جمهوری اسلامی ایران در دانشگاه فردوسی مشهد اظهار داشت: چرایی تحریم‌ها از دو منظر قابل بررسی است؛ اول از نظر کسانی که از تحریم به‌عنوان یک ابزار برای تأثیرگذاری بر دیگران و تحمیل دیدگاه‌ها و اقدامات مورد خواستشان انجام می‌دهند و دوم بررسی تحریم از نگاه واقعی بین‌المللی است.
متکی ادامه داد: از منظر برخی از اساتید بین‌الملل، تحریم نابرابر یک اقدام ضد حقوق بشری است، زیرا در آن، هدف اعمال یک نظر و تحمیل یک اقدام با ابزاری به‌نام تحریم است؛ تحریم بخشی از قدرت سخت است که کنار قدرت نرم برای اعمال نظرات به‌کار گرفته می‌شود.
وزیر سابق امور خارجه افزود: سابقه تحریم از همان اوایل انقلاب یعنی تقریباً از ۲۲ بهمن ۵۷ تا ۱۳ آبان ۵۸ وجود داشت؛ در واقع اگر اقدامی از سوی ملتی صورت بگیرد که مطابق خواست آمریکایی‌ها نباشد نخستین اقدام آن‌ها اعمال تحریم است؛ در دوران جنگ تحمیلی هم تحریم‌ها توسط آمریکایی‌ها و غربی‌ها با هدف تأثیرگذاری بر نتیجه جنگ بود و بعد از جنگ که دیدند ما همه تجارب جنگ را تدوین و همه نقایص را با یک نگاه انقلابی ترمیم می‌کنیم و در حوزه دفاع از کشور خودکفایی در رأس اقداماتمان قرار دارد مأیوس شدند.
وی بیان کرد: در موضوع هسته اى ما چند دوره را داریم، در دوره ریاست جمهورى اصلاحات این مسئله مطرح شد و نهایتا گفته شده که ایران غنی سازی را داوطلبانه متوقف کند تا آن‌ها راستى آزمایى کنند، اما مشخص نشد که پس راستى آزمایى قرار است چه بشود، دولت وقت این موضوع را پذیرفت، اما پس از گذشت دوسال اروپایی‌ها آمدند و بسته‌ای به ما دادند و اعلام کردند که در زمینه هاى مختلف با ما همکارى مى کنند، اما در آن پکیج همه چیز بود جز بحث غنی سازی که مسئله مورد نظر ما بود، در همان زمان تصمیم گرفتیم که غنی سازی را آغاز کنیم.
متکی افزود: با آغاز دولت نهم که با تصمیم اتخاذ شده در پایان دولت هشتم مواجه بود، تهدید غربی‌ها با تحریم و صدور قطعنامه مواجه شد و در نتیجه پرونده به شورای امنیت رفت و تحریم‌ها در قالب قطعنامه و به‌شکل‌های مختلفی در دوران دولت نهم و دهم همراه شد.
وزیر سابق امور خارجه اظهار داشت: در دولت یازدهم، فضای جدیدی ایجاد شد و مسئولان دولت این باور را داشتند که می‌توانیم با مذاکره، موضوع هسته‌ای را سامان بدهیم؛ تصور این بود که اگر بتوانیم مناسبات ویژه‌ای با کشور آمریکا داشته باشیم می‌توانیم مسائل را حل کنیم و با این نگاه برجام شکل گرفت و برای دو سال مذاکرات تداوم پیدا کرد و نهایتاً منجر به متن مورد توافقی شد که به‌سبب آن نخستین محصولش رفع تحریم‌ها بود؛ آمریکایی‌ها بلافاصله بعد از نهایی شدن برجام، زمزمه تداوم تحریم‌ها در قالب‌های دیگر را مطرح کردند و این در زمان خود اوباما بود؛ یعنی تحریم از نگاه آمریکایی‌ها هیچ وقت از مقوله سیاست خارجی آن‌ها در قبال ایران حذف نشده است.
وی به قدرت جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: قدرت ما در انقلاب اسلامی قدرت برتر از سلاح هسته اى است، تنها پیام سلاح هسته‌ای نابودی است.
متکی ادامه داد: مکانیسم هم به نحوی تدوین شده بود که طرف آمریکایی هویت جداگانه‌ای برای کنگره و مجلس و دولت خود قائل شدند و راه دخالت‌های کنگره باز گذاشته شد تا با مقوله تحریم بتواند اعمال فشار کند.
وزیر سابق امور خارجه اظهار داشت: ترامپ هم در شرایطی روی کار آمد که هیئت حاکمه آمریکا مشاهده کرد اُبهت آمریکا در حال از بین رفتن است و حنای آن‌ها در سیاست بین المللی کم‌رنگ شده؛ آن‌ها در حوزه سیاست خارجی دچار مشکل شدند و تصور این بود که سیاست خارجی جدیدی را ترامپ ارائه خواهد داد؛ اما خیلی زود او راه گذشتگان را در پیش گرفت یعنی سیاست خارجی تمامیت‌خواه را دنبال کرد.
وی تصریح کرد: در حوزه روابط خارجی براساس ویژگی‌های شخصی، ترامپ به‌دنبال معامله و تجارت برای آمریکا با استفاده از بحران‌زایی و ایجاد بحران است؛ مثال بارز این قضیه، سیاه‌نمایی وی از ایران در برابر عربستان و فروش سنگین تسلیحات به عربستان است و البته اظهارات تحقیرآمیزی نیز نسبت به آن‌ها روا می‌دارند و باج‌خواهی می‌کنند، اما سؤالی که مطرح است این است که؛ چند بار می‌شود این سناریو را تکرار کرد؟
متکی اضافه کرد: ترامپ در قبال ایران هم براساس همین نگاه فکر کرد می‌تواند با یک هجمه تمام‌عیار مقوله برجام را نفی و از آن خروج کرده و تحریم سخت و فلج‌کننده بر ایران اعمال کند و با تعیین زمان‌بندی و اظهارات گزاف در پی فلج‌کردن ایران با تحریم‌ها باشد.
وزیر سابق امور خارجه افزود: اگر عمق خطر را خوب درک نکنیم و اگر طراحی‌هایمان را خوب تنظیم نکنیم؛ سبب موفقیت آمریکا در اعمال تحریم‌ها می‌شویم، اما اگر شرایط را درک کنیم، اجازه نمی‌دهیم آمریکا در تحریم‌ها موفق شود؛ همه برهه‌های انقلاب برهه‌های حساسی است؛ اما این فراز، واقعاً برهه حساسی است.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ۶ ماهه سختی را پیش رو دارد، خاطرنشان کرد: این پیچ تندی که با آمریکایی‌ها داریم از این نظر که هر دو طرف تنها یک گزینه دارند بسیار سرنوشت‌ساز است، هرچند آمریکا ۴۰ سال به‌خاطر مواضع هوشمندانه امامین انقلاب نتیجه‌ای نگرفته است، اما با برنامه‌ریزی، توجه به‌رهنمود‌های قرآنی، جهاد کبیر و عدم تبعیت از دشمن از این ۶ ماه نیز عبور می‌کنیم.
متکی ادامه داد: از منظر برخی از اساتید بین‌الملل، تحریم نابرابر یک اقدام ضد حقوق بشری است، زیرا در آن، هدف اعمال یک نظر و تحمیل یک اقدام با ابزاری به‌نام تحریم است؛ تحریم بخشی از قدرت سخت است که کنار قدرت نرم برای اعمال نظرات به‌کار گرفته می‌شود.
وزیر سابق امور خارجه افزود: سابقه تحریم از همان اوایل انقلاب یعنی تقریباً از ۲۲ بهمن ۵۷ تا ۱۳ آبان ۵۸ وجود داشت؛ در واقع اگر اقدامی از سوی ملتی صورت بگیرد که مطابق خواست آمریکایی‌ها نباشد نخستین اقدام آن‌ها اعمال تحریم است؛ در دوران جنگ تحمیلی هم تحریم‌ها توسط آمریکایی‌ها و غربی‌ها با هدف تأثیرگذاری بر نتیجه جنگ بود و بعد از جنگ که دیدند ما همه تجارب جنگ را تدوین و همه نقایص را با یک نگاه انقلابی ترمیم می‌کنیم و در حوزه دفاع از کشور خودکفایی در رأس اقداماتمان قرار دارد مأیوس شدند.
وی بیان کرد: در موضوع هسته اى ما چند دوره را داریم، در دوره ریاست جمهورى اصلاحات این مسئله مطرح شد و نهایتا گفته شده که ایران غنی سازی را داوطلبانه متوقف کند تا آن‌ها راستى آزمایى کنند، اما مشخص نشد که پس راستى آزمایى قرار است چه بشود، دولت وقت این موضوع را پذیرفت، اما پس از گذشت دوسال اروپایی‌ها آمدند و بسته‌ای به ما دادند و اعلام کردند که در زمینه هاى مختلف با ما همکارى مى کنند، اما در آن پکیج همه چیز بود جز بحث غنی سازی که مسئله مورد نظر ما بود، در همان زمان تصمیم گرفتیم که غنی سازی را آغاز کنیم.
متکی افزود: با آغاز دولت نهم که با تصمیم اتخاذ شده در پایان دولت هشتم مواجه بود، تهدید غربی‌ها با تحریم و صدور قطعنامه مواجه شد و در نتیجه پرونده به شورای امنیت رفت و تحریم‌ها در قالب قطعنامه و به‌شکل‌های مختلفی در دوران دولت نهم و دهم همراه شد.
وزیر سابق امور خارجه اظهار داشت: در دولت یازدهم، فضای جدیدی ایجاد شد و مسئولان دولت این باور را داشتند که می‌توانیم با مذاکره، موضوع هسته‌ای را سامان بدهیم؛ تصور این بود که اگر بتوانیم مناسبات ویژه‌ای با کشور آمریکا داشته باشیم می‌توانیم مسائل را حل کنیم و با این نگاه برجام شکل گرفت و برای دو سال مذاکرات تداوم پیدا کرد و نهایتاً منجر به متن مورد توافقی شد که به‌سبب آن نخستین محصولش رفع تحریم‌ها بود؛ آمریکایی‌ها بلافاصله بعد از نهایی شدن برجام، زمزمه تداوم تحریم‌ها در قالب‌های دیگر را مطرح کردند و این در زمان خود اوباما بود؛ یعنی تحریم از نگاه آمریکایی‌ها هیچ وقت از مقوله سیاست خارجی آن‌ها در قبال ایران حذف نشده است.
وی به قدرت جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: قدرت ما در انقلاب اسلامی قدرت برتر از سلاح هسته اى است، تنها پیام سلاح هسته‌ای نابودی است.
متکی ادامه داد: مکانیسم هم به نحوی تدوین شده بود که طرف آمریکایی هویت جداگانه‌ای برای کنگره و مجلس و دولت خود قائل شدند و راه دخالت‌های کنگره باز گذاشته شد تا با مقوله تحریم بتواند اعمال فشار کند.
وزیر سابق امور خارجه اظهار داشت: ترامپ هم در شرایطی روی کار آمد که هیئت حاکمه آمریکا مشاهده کرد اُبهت آمریکا در حال از بین رفتن است و حنای آن‌ها در سیاست بین المللی کم‌رنگ شده؛ آن‌ها در حوزه سیاست خارجی دچار مشکل شدند و تصور این بود که سیاست خارجی جدیدی را ترامپ ارائه خواهد داد؛ اما خیلی زود او راه گذشتگان را در پیش گرفت یعنی سیاست خارجی تمامیت‌خواه را دنبال کرد.
وی تصریح کرد: در حوزه روابط خارجی براساس ویژگی‌های شخصی، ترامپ به‌دنبال معامله و تجارت برای آمریکا با استفاده از بحران‌زایی و ایجاد بحران است؛ مثال بارز این قضیه، سیاه‌نمایی وی از ایران در برابر عربستان و فروش سنگین تسلیحات به عربستان است و البته اظهارات تحقیرآمیزی نیز نسبت به آن‌ها روا می‌دارند و باج‌خواهی می‌کنند، اما سؤالی که مطرح است این است که؛ چند بار می‌شود این سناریو را تکرار کرد؟
متکی اضافه کرد: ترامپ در قبال ایران هم براساس همین نگاه فکر کرد می‌تواند با یک هجمه تمام‌عیار مقوله برجام را نفی و از آن خروج کرده و تحریم سخت و فلج‌کننده بر ایران اعمال کند و با تعیین زمان‌بندی و اظهارات گزاف در پی فلج‌کردن ایران با تحریم‌ها باشد.
وزیر سابق امور خارجه افزود: اگر عمق خطر را خوب درک نکنیم و اگر طراحی‌هایمان را خوب تنظیم نکنیم؛ سبب موفقیت آمریکا در اعمال تحریم‌ها می‌شویم، اما اگر شرایط را درک کنیم، اجازه نمی‌دهیم آمریکا در تحریم‌ها موفق شود؛ همه برهه‌های انقلاب برهه‌های حساسی است؛ اما این فراز، واقعاً برهه حساسی است.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ۶ ماهه سختی را پیش رو دارد، خاطرنشان کرد: این پیچ تندی که با آمریکایی‌ها داریم از این نظر که هر دو طرف تنها یک گزینه دارند بسیار سرنوشت‌ساز است، هرچند آمریکا ۴۰ سال به‌خاطر مواضع هوشمندانه امامین انقلاب نتیجه‌ای نگرفته است، اما با برنامه‌ریزی، توجه به‌رهنمود‌های قرآنی، جهاد کبیر و عدم تبعیت از دشمن از این ۶ ماه نیز عبور می‌کنیم.
متکی در پایان گفت: ما برای فروش نفت هیچ مشکلی نداریم؛ آمریکا در حوزه تحریم نفتی نیز موفق به‌جلوگیری از فروش نفت نشد، اما در بخش دوم یعنی استفاده از پول فروش نفت اروپایی‌ها این وعده را دادند که در زمینه نقل و انتقالات مالی سازوکاری را تعریف کنند و در غیر این صورت می‌توان از روش تبدیل کردن پول‌ها به‌نیازهای کشور و سپس وارد کردن نیازها بهره گرفت، همانطور که رهبری فرمودند نباید چشم امید به‌اروپایی‌ها باشد و باید خود ما در این زمینه راهکارهایی را بیاندیشیم.
ارسال نظرات