حق نداریم اسارت و جنگ را تبدیل به خیال و افسانه کنیم/ مثل برخی دنبال ساخت تاریخ نباشیم!

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، برنامه زنده تلویزیونی «شب روایت»، شامگاه گذشته با موضوع روایت درباره اسارت و در گفتگو با مهدی طحانیان، آزاده و راوی کتاب دفاع مقدسی «سرباز کوچک امام» و ابوالقاسم طالبی، کارگردان سینما که با سریال «بازگشت پرستوها» سابقه فیلمسازی در اینباره را دارد، روی آنتن شبکه چهار سیما رفت.

طحانیان درباره دوران اسارت خود از زندانهای بعث عراق، گفت: در دوران اسارت هم، دشمن با تمام امکاناتش به میدان جنگ با ما اسرا آمده بود، هرچند که ما از این فضا لذت می‌بردیم. آنجا هم با عراقیها پیکار داشتیم تا به هر نحو روحیه آنان را سست کنیم.

این راوی دوران دفاع مقدس ادامه داد: به واقع در مصاف با دشمن، گویی جان برکف عمل می‌کردیم چرا که اگر کوتاه می‌آمدیم باید طعم ذلت دشمن را می‌چشیدیم، درحالیکه هدف ما عزت ملت و شرافت مملکت بود.

• الزام بر تصویرسازی اسارت برای نسل جدید

در میزگرد این برنامه زنده ادبی نیز ابوالقاسم، طالبی سازنده سریال «بازگشت پرستوها» در اینباره گفت: زمانی سراغ ساخت این اثر رفتم که حتی هنوز آزاده‌ها به کشور برنگشته بودند. بطوری که شخصا به مرز خسروی رفتم و چندین روز آنجا و پادگانها بودم و با آزاده‌ها برخورد داشتم. خمیرمایه ساخت این اثر نیز از آنجا شکل گرفت.

این فیلمساز همچنین اضافه کرد: بعدها با مرحوم ابوترابی فرد، صحبت آدم‌هایی داشتم و نیز کتاب‌هایی که بعدتر به چاپ رسید کمکی برای نگارش مجموعه شد.

سازنده فیلم سینمایی «یتیمخانه ایران» به خاطرات اسارت راوی کتاب «سرباز کوچک امام» اشاره داشت و گفت: شجاعت اسرای ما به واقع از حضرت امام (ره) به رزمندگان و اسرا رسیده بود، تا جایی که یک بچه 13 ساله اینقدر شجاعت و ایستادگی دارد که همه جوره جلوی سیاست حزب بعث بایستد.

• گاه پیکر تکه تکه شده رزمندگان را جمع می‌کردیم ...

طالبی با بیان اینکه مردم ما رزمندگان و اسرا را مثل بچه‌های خودشان می‌دیدند، عنوان کرد: نسل قبلتر که فضا را لمس کرده و یا این داستان‌ها را می‌خواند، دیگر شگفتی خاطرات جنگ تحمیلی و اسارت را افسانه نمی‌داند. اما برای اینکه نسل فعلی و بعدی هم که این ماجراها را ندیده‌ نیز ان‌ را افسانه نداند، باید فیلم‌ها ساخت تا با دیدن اثار تحت تاثیر قرار گیرند.

وی تاکید داشت: خدانیامرزد کسانی که به خونهای شهدا و رزمندگان و دلاوران دفاع مقدس خیانت می‌کنند. واقعیت این است که از ابتدای انقلاب هم برخی دنبال راحت‌طلبی بودند و البته جماعتی نیز واقعا انقلابی هستند، و برای مملکت دل می‌سوزانند. چه بسا در در همین تحریمها دیدیم برخی که برخی سواستفاده کردند. پس جبهه حق و باطل را همیشه داشته‌ایم.

در ادامه نیز طحانیان درباره دوران اسارت خود گفت: صحنه‌هایی که من به چشم می‌دیدم، باعث می‌شد که دیگر ترسی در وجودمان پیدا نشود. جوری که گاه پیکر تکه تکه شده رزمندگان را جمع می‌کردیم و آنان را مثل الماس روی زمین کنار هم می‌گذاشتیم. با اینها دیگر ترسی جلوی دشمن نداشتیم.

• وانمود می‌کردند که ما شست وشوی مغزی شده‌ایم

راوی خاطرات «سرباز کوچک امام» اضافه کرد: به قدری این صحنه‌ها را دیده بودیم که عملا به این باور رسیدیم که مرگ دست خداست، نه دشمن. همچنانکه در دوران اسارت و مواجه با دشمن، بارها تهدید به مرگ می‌شدم ولی ترسی نداشتم.

طحانیان که در بخشهایی از «شب روایت» به خاطره‌گویی نیز می‌پرداخت عنوان کرد: عراقی‌ها از همه جای دنیا خبرنگارانی را به اردوگاه‌های ما می‌آورند و با شانتاز خبری، وانمود می‌کردند که ما شست وشوی مغزی شده‌ایم. ولی ما در فاصله کوتاهی در پاسخ به این خبرنگاران به دنبال اثبات حقانیت خودمان بودیم تا ذهنیت ساختگی آنان را تغییر دهیم.

وی ادامه داد: گاهی حتی جلوی چشم آنها قرآن می‌خواندیم، بطوری که برایشان جالب بود که مگر ما ایرانی‌ها قرآن هم می‌خوانیم؟ دلمان می‌خواست حس اسارت را به ملت هم تزریق کنیم ولی تنها وسیله ما نامه‌هایی بود که می‌نوشتیم.

• اسارت و جنگ را تبدیل به خیال و افسانه نکنیم

ابوالقاسم طالبی، کارگردان «بازگشت پرستوها» در ادامه درباره این سریال گفت: صحنه‌های سریال مابه ازای واقعی داشت. اولین کاری بود که راجع به اسرا ساخته شد. هرچند «دستهای خالی» را نیز در اینباره در سینما ساختم. سعی کردم واقعیتها را وارد فیلمسازی کنم نه اینکه افسانه باشد. اینها را باید روی پرده و یا آنتن اورد تا آن را بعدها انگاره‌های خیالی ندانند.

این فیلمساز سینمای ایران اعتقاد داشت: جوامعی همچون کره و دیگر کشورها، هرچند تاریخی ندارد اما با افسانه‌سازی در سریال و فیلمها، تاریخ درست می‌کنند تا در آیندگانشان هم ایجاد باور کنند. درحالیکه ما سابقه بسیار منحصری به فردی داریم مثل همین آزادگان که در دسترس هستد.

به گفته وی؛ امثال شهید حججی امروز، مثل طحانیان دیروز، همچنان موجودند همان کسانی که به چشم هم فضای دفاع مقدس را ندیده‌اند اما بسیار معتقدتر از قبلیها هستند و اسطوره هم می‌شوند.

لازم به ذکر است «شب روایت» برنامه ای است ویژه موضوعات و مباحث ادبیات ایران به تهیه‌کنندگی حسین شاه‌مرادی که با سردبیری و اجرای حجت‌الاسلام مسعود دیانی سه‎شنبه‌شب‌ها به شکل زنده از ساعت 23 به مدت 75 دقیقه در کنداکتور پخش شبکه چهار سیما قرار می‌گیرد.