به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ برنامه سینمایی «هفت» شب گذشته در بامداد شنبه 17 مهرماه باحضور شهریار بحرانی و عوامل فیلم سینمایی «هیهات» به موضوع «سینمای حماسی» پرداخت.
خطر کاهش فروش فیلم‌ها در نیمه دوم سال!
بهروز افخمی در ابتدای برنامه با اشاره به فروش 120 میلیاردی سینما‌ها در نیمه اول سال گفت: می‌توان انتظار فروش 200 میلیاردی تا پایان سال را داشته باشیم به شرطی که فروش فیلم‌ها افت نکند که این اتفاق در حال افتادن است. اگر فیلم فروشنده را - که هفته‌ای یک میلیارد می‌فروشد - کنار بگذاریم، مجموع فروش فیلم‌ها به یک و نیم میلیارد هم نمی‌رسد. به این ترتیب تفاوت بسیاری در شش ماه دوم سال نسبت به اول سال خواهیم داشت.
مجری «هفت» با اشاره به مشکل پخش در ایران گفت: برخی فیلم‌ها تا 120 سالن دارند و دیگر فیلم‌ها 5 تا 6 سالن دارند. از طرفی هم بسیاری از فیلم‌ها پشت اکران مانده‌اند و پخش کننده‌های اصلی مثل آقایان سرتیپی و اسماعیلی باید برای پخش این فیلم‌ها تلاش کنند و حتی یک سانس در میان هم که شده آن‌ها را به نمایش بگذارند. فیلم‌های پرفروش زیادی تا پایان سال باقی نمانده است اما شاید بتوان تنوع در نمایش فیلم‌ها را جایگزین آن کرد.
تخریب یا ساختن؟!
«هفت» در ادامه میزبان شهریار بحرانی، کارگردان سینما بود تا درباره «سینمای حماسی» با بهروز افخمی گفتگو کند. بحرانی درخصوص عدم موفقیت در تولید فیلم‌های حماسی در سینمای ایران گفت: اولا سینمای ما نوپا است. ثانیا فرض کنید شما می‌خواهید ساختمانی بسازید. برای این کار مهندسین خبره این کار را جمع می‌کنید. حالا من به شما رجوع می‌کنم و می‌گویم متخصص خبره‌ای هستم که در خارج هم تقدیرهای زیادی از من شده است و می‌توانم زیر ساختمان شما بمب منفجره‌ای کار بگذارم که این ساختمان از پی به زیبایی فروبریزد! اما شما می‌گویید نه من قصدم ساختن است! به نظر طرز فکر و نگاه شما باهم متفاوت است. شما به دنبال تولید هستید، نه نابودی!
وی افزود: خداوند نیز در قرآن وقتی از انسان نام می‌برد از واژه صنع یا ساختن به کار می‌برد. در هنر نیز این بحث را داریم که باید به دنبال هنر صالحین برویم. برخی از آثار هنری و سینمای ما به دنبال تخریب هستند نه ساختن.
بحرانی: امروز هنرمند کسی محسوب می‌شود که تخریبگر خوبی باشد!
کارگردان «ملک سلیمان» با بیان آنکه «امروز هنرمند کسی محسوب می‌شود که تخریبگر خوبی باشد!» افزود: کسی که بتواند تحت پوشش زیبایی، انفجار بزرگی ایجاد کند و بنیان خانواده و ارزش‌ها را فروبپاشد. مثل کودکی که ساختن را بلد نیست و هر اسباب بازی‌ای که دستش می‌دهید، خراب می‌کند. اما انسان محصول محور آفریده شده است و اساسا به این دنیا آمده است تا ایجاد کند و بسازد! و این محصول سینمای غرب است.
بحرانی افزود: شما از سال 2012 به بعد با فیلم‌های فاجعه‌ای در دنیا روبرو هستید که همگی به دنبال نمایش نابودی جهان هستند. فضا، فضای تخریب است و این به لحاظ فلسفی که غرب به دنبال ساختن دنیای جدید بوده است، تفاوت دارد. اما آن‌ها چرا باید چنین فیلم‌هایی بسازند؟! آیا این ناشی از کودک صفتی غرب است؟ مسئله کمی عمیق‌تر است. اگر کسی به دنبال تحریب است، فرد مایوس و روان پریشی است. فرهنگ تخریب، که در مقابل فرهنگ الهی قرار دارد، به دنبال مایوس کردن انسان هاست.
این کارگردان اضافه کرد: ما برای مقابله با این فرهنگ و جبهه تهاجم چه کرده‌ایم؟ ما باید برای فیلم ساختن، بهانه دست خدا بدهیم. فیلم باید حاوی چیزی باشد که در مردم اثر کند. یا به تعبیر امام (ره) هنر دمیدن روح به انسان هاست. یعنی چه؟ یعنی زنده کردن خوابیده‌ها. برای این کار اولا باید هنرمندان خود واجد این روح باشند و دوم در این مسیر به خودسازی نیاز دارد.
از صحنه‌های خشن فیلم شما، دشمن بهره می‌برد!
وی نهایتا بیان کرد: نوجوانان به دنبال حماسه هستند اما نیاز نیست حتما با صحنه‌های خشونت فیلم را جلو ببریم. من در همه فیلم‌هایم صحنه‌های ضرب شمشیر و خشونت را حذف می‌کردم. چون من فکر می‌کردم اگر نشان دهم، ذهن مخاطب درگیر نمایش خشونت مادی می‌شود و از معنای مدنظر من دور می‌شود. صحنه‌های خشنی که فیلم شما خلق می‌کند، دشمن استفاده می‌کند. داعش استفاده می‌کند.
«هیهات» فیلم گرانی نبود
«هفت» در ادامه با حضور محمدرضا شفیعی، هادی نائیجی، هادی مقدم دوست و دانش اقباشاوی، تهیه کننده و 3 کارگردان فیلم 4 اپیزودی «ههیات» به بررسی این فیلم عاشورایی و حماسی روی پرده پرداخت.
شفیعی در ابتدای این گفتگو بیان کرد: در ابتدا قصد ساخت فیلم نداشتیم. قرار بود جمعی دغدغه‌مند درخصوص واقعا کربلا دور هم جمع شویم و به این مسئله فکر کنیم. بعد از حدود 30 جلسه به این نتیجه رسیدیم از ایده‌های موجود، 4 کارگردان با محتوا، قصه و شخصیت‌های خود فیلم بسازند. البته تغییرات زیادی کرد تا به «هیهات» رسید.
وی با بیان آنکه «هیهات» علی رغم آنچه نشان می‌دهد، فیلم گرانی نبود، گفت: اما هرکدام از این قصه‌ها پروداکشن یک فیلم مستقل سینمایی را دارد.
تهیه کننده «هیهات» با گلایه از تعداد سالن‌های محدود این فیلم گفت: قول بیشترشدن سالن‌ها با کم شدن سالن فیلم‌های کمدی در ماه محرم، هنوز محقق نشده است. لذا پیش بینی برای فروش در وضعیت فعلی سخت است اما به نظر می‌رسد فیلم در همین مدت کم جای خود را در میان اذهان مخاطب باز کرده است و امیدوارم همزمانی آن با ایام محرم به دیده شدن آن کمک کند.
در ادامه هادی مقدم دوست نیز بیان داشت: اگر قرار بود برای اپیزود خودم نام انتخاب کنم، «روز ورود» را انتخاب می‌کردم. فیلم من از باقی اپیزود‌ها بیشترین زمان را دارد. در روند تولید اتفاقات خوب و از روی خوش اقبالی برای من زیاد رخ داد و همین برایم بسیار هیجان انگیز بود. مثل بازی دانش اقباشاوی در اپیزود من.
ماجرای حرکت ضریح ساختگی میان مردم بدون اطلاع!
هادی نائیجی، درخصوص اپیزود خود بیان داشت: برای ضبط تصاویر انتقال ضریح امام حسین (ع) به کربلا یکی از نگرانی‌های ما این بود که نکند نتوانیم مردم و هنرجویان را برای تصویربرداری جمع کنیم و جمعیت خوبی شکل گیرد. یکی از همین شب‌های تصویربرداری تصمیم گرفتیم ماشین حامل ضریح ساختگی را بدون اطلاع وارد شهر کنیم و بصورت طبیعی به ضبط واکنش مردم بپردازیم. هرچند طبق معمول این اتفاق باعث نگرانی نهادهای امنیتی شهر هم شده بود اما اتفاق جالبی رخ داد و همان رفتار طبیعی شد که ما می‌خواستیم. گاهی مردم مدام می‌پرسیدند که دو سال قبل این ضریح از اینجا رفته است و این چیست؟
وی درخصوص بازی حامد بهداد در فیلم نیز گفت: بهداد هم بازی خوبی در فیلم داشت و به خوبی این کامیون بزرگ را کنترل کرد و برای این نقش زحمت زیادی کشید. خلق این ابعاد تصویر برای خود من بسیار جذاب بود.
بهروز افخمی با تمجید از تدوین فیلم «هیهات» گفت: به نظرم بازی حامد بهداد و حمید فرخ‌نژاد یکی از بهترین بازی‌های آن‌ها بود. به خصوص بازی صامت حمید فرخ‌نژاد.
شفیعی: این میزان بی‌توجهی و بی‌اعتنایی در دوران ایوبی بی‌نظیر است!
در ادامه محمدرضا شفیعی با بیان آنکه «این تدوین خوب حاصل فرصت زیادی بود که به مدد کنارگذاشتن فیلم توسط آقای حیدری از جشنواره فیلم فجر حاصل شده است» به طرح انتقاد از مدیریت سینمایی پرداخت.
وی خاطرنشان کرد: همچنین از جشنواره‌های موضوعی نظیر جشنواره مقاومت انتظار بیش از این است. نه توقع ویژه خواری داریم نه توقع اینکه قوانین بخاطر موضوعات زیرپا گذاشته شود. اما حداقل بنده چند رئیس سازمان سینمایی را تاکنون تجربه کرده‌ام، این همه بی‌توجهی و بی‌اعتنایی در دوران آقای ایوبی بی‌نظیر است!
در زبان چاکریم، در عمل هیچ!
وی ادامه داد: این میزان فقط حرف واقعا عجیب است. آدم از جایی به بعد دیگر احساس می‌کند یک دغل بازی در میان است. در زبان درخدمتیم و چاکریم؛ اما در عمل هیچ!
کنارگذاشتن «هیهات» از بخش بین الملل مقاومت عجیب است!
تهیه کننده «هیهات» افزود: جدلی در انتخاب داوران و اهدای جوایز نیست. اما اینکه فیلمی را به ناحق از جشنواره فجر کنار بگذارید و پاسخگو نباشند، یک خطای بزرگ است. در جشنواره مقاومت نیز نقد به انتخاب داوران نیست، به هیئت اجرایی جشنواره است. وقتی ما فرمی کلی را پر می‌کنیم و تقاضای حضور در جشنواره داریم، خیلی عجیب است که فیلمی مثل «ایستاده در غبار» در بخش بین الملل قرار داده می‌شود اما فیلم‌هایی مثل «هیهات» و «اروند» از این بخش کنار گذاشته می‌شوند. در حالی که دو اپیزود «هیهات» در خارج از کشور تولید شده است و اساسا درباره مسئله داعش است که بسیاری از کشور‌ها را تحت تاثیر قرار داده است. ما این مسائل را برای اصلاح بیان می‌کنیم.
دانش اقباشاوی نیز افزود: از آقای محمد حیدری برای اینکه به «هیهات» این فرصت را دادند تا ما با فراق بال به تکمیل روند فنی فیلم بپردازیم، متشکریم!
شفیعی درخصوص اکران‌های جهانی «هیهات» بیان داشت: قرار بود این اکران‌ها از ماه‌های گذشته در برخی کشورهای منطقه آغاز شود اما به دلیل برخی اتفاقات این مسئله با تاخیر همراه شد. برخی جشنواره‌ها اصرار کردند که تا فیلم در آن‌ها حضور داشته باشد و اگر این اکران‌ها رخ می‌داد، امکان حضور در جشنواره‌های کلاس A نبود، لذا تصمیم گرفتیم این نمایش‌ها را کمی به تاخیر بیاندازیم.
پدیده «ال نینو» تمام دکور ما را از بین برد!
در ادامه دانش اقباشاوی درخصوص اپیزود خود گفت: من دوست داشتم اسم «ماه» را برای اپیزودم انتخاب می‌کردم. هرچند فیلمنامه اولیه من چیز دیگری بود و در دقایق پایانی عوض شد و انرژی زیادی از من گرفت، اما نهایتا اتفاقات خوبی رخ داد.
وی با بیان آنکه رخ دادن پدیده «ال نینو» در حین تصویربرداری، اتفاق عجیبی بود که با لطف خدا سپری شد، گفت: شانس آوردیم که کسی جانش را از دست نداد. اتفاق وحشتناکی بود که از بچه‌های همان منطقه می‌گفتند ما تاکنون چیزی چیزی ندیده بودیم. به یک روزه زمین خشک به دریاچه بدل شد و تمام دکور ما را آب برد!
در ادامه شفیعی با بیان آنکه «از روز اول اتفاقاتی رخ می‌داد که احساس کردیم یا نباید این فیلم را بسازیم یا باید رنج زیادی بکشیم» ادامه داد: در همه اپیزود‌ها اتفاقات عجیبی رخ داد. در اپیزود اقباشاوی، با پدیده «ال نینو» دو سوم داشته‌هایمان را آب برد! در اپیزود آقای نائیجی در همان پلان اول، دوربین RED به درون آب افتاد! بعد در اپیزود آقای مقدم دوست حجم عظیمی از تجهیزات تصویربرداری ما – که همزمان با ایام اربعین بود - در مرز عراق ضبط شد! و...
اقباشاوی افزود: و مورد آخر نیز آقای حیدری فراموش می‌کنند که فیلم ما تصویربرداری آن تمام شده است و فکر می‌کنند ما هنوز در عراق به سر می‌بریم!
در ادامه مقدم دوست با اشاره به مستند «پل» کار امیرحسین نوروزی گفت: این مستند کمک بسیاری در ساخت فیلمم به من کرد و از سازنده آن متشکرم. اساسا برای نزدیک شدن به واقعیت در فیلمم، فیلم‌های موبایلی زیادی دیدم.
فیلم حماسی هیچگاه بلااستفاده نیست
مقدم دوست درخصوص فیلم‌های حماسی بیان داشت: این روز‌ها بیشتر به گیشه و بدست آوردن سرمایه توجه می‌شود. فیلم بی‌فروش با فیلم بلااستفاده متفاوت است. فیلم حماسی شاید گیشه موفقی نداشته باشد، اما بالاخره یک روز قابل استفاده می‌شود. همان نوجوانانی که شما گفتید قطعا مخاطب این نوع فیلم‌ها خواهند بود.
وی ادامه داد: سیستم تفکر همزمان با سیستم تفکر نوبتی متفاوت است. باید این سیستم و اندام‌ها به طور همزمان کار کنند. این نمی‌شود که امروز به سراغ یک مسئله برویم و فردا سراغ مسئله دیگر. این سیستم نیاز دارد تا بطور همزمان مسائل را در نظر گرفت و حل کرد. امروز مدیریت سینمایی کشور دچار این مسئله است.
فیلم حماسی، فیلم افتخارآمیز است
این کارگردان بیان داشت: به نظر فیلم حماسی، به فیلمی گفته می‌شود که احساس افتخارآمیزی در مخاطبش ایجاد کند و هر فیلم افتخارآمیزی می‌تواند فیلم حماسی باشد. لذا این نگاه محدود را باید از فیلم حماسی عوض کرد.
اقباشاوی در ادامه داد: اساسا مخاطب فیلم‌های حماسی از خیابان انقلاب به پایان است تا آبادان! کسانی که از مواجه با مسائل نمی‌ترسند. ه‌مان‌ها که همیشه در وسط خیابان هستند. به طور مثال فیلم «نیاز» با اینکه فیلم کوچکی ست، خودش یک فیلم حماسی است که احساس افتخارآمیز در مخاطبش ایجاد می‌کند.
نائیجی نیز اضافه کرد: ما در دوره‌ای به فیلم آپارتمانی و رئالیزمی روی آوردیم که از فیلم حماسی دور شدیم. بالاخره جنس فیلم حماسی این است که از واقعیت روزمره زندگی کمی دور می‌شود و روی پرده تصاویر عظیم تری را شاهد هستیم.
شفیعی در انت‌ها بیان داشت: احساس عمومی این است که مخاطب محدودی که امروز مخاطب سینمابروی ما هستند، نوعی خاص از فیلم‌ها را می‌پسندند و دیگر سینمای جنگ و دفاع مقدس پرطرفدار نیستند، حال وقتی ما فیلمی می‌سازیم با این مضامین یعنی اعتناکردن به این مضامین! پس انتظار این است که از فیلم حمایت شود. به طور مثال وقتی ما فیلم «سر به مهر» را ساختیم و جایزه سمیرغ را نیز گرفت، موضوعی بود که اصلا کسی تصورش را هم نمی‌کرد که فیلمی راجع به نماز موفق شود، اما شد. آن زمان معاون سازمان سینمایی وقت حداقل با من تماس گرفت و گفت چیزی نیاز ندارید. حالا انتظار این است که حداقل یک تماس بگیرند و بگویند نیازی ندارید یا.... اما بی‌اعتنایی بیداد می‌کند.
برنامه سینمایی «هفت» با اجرا و سردبیری بهروز افخمی هر هفته جمعه شب‌ها روی آنتن زنده شبکه سه سیما می‌رود.