کشمکش بین سیاستمداران به قیمت آلودگی محیط زیست / اصفهان تحمل بارگذاری آلودگی از منابع جدید را دارد؟

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * قرار است در اصفهان چهارمنطقه ویژه اقتصادی ایجاد شود. به گفته مدیرکل دفتر امور اقتصادی استانداری اصفهان، مناطق مصوب در شرق اصفهان، شاهین شهر، کاشان و شهرضا درنظر گرفته شده است.

اصفهان را به صنعتی بودن آن می‌شناسند. ایجاد صنایع کلان در این استان به اواخر دهه ۶۰ و آغاز دهه ۷۰ بازمی گردد؛ زمانی که قرار بود صنایعی سنگینی مانند فولاد و پتروشیمی در بندرعباس و در جوار منابع آبی کشور، بندر‌ها و گمرک جنوب کشور ایجاد شود، اما با دخالت برخی سیاستمداران اصفهانی، در استان کم آب و بیابانی اصفهان ایجاد شد.

از نظر کارشناسان توسعه صنعتی اصفهان می‌تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت اقتصادی کشور داشته باشد، اما اگر این توسعه اقتصادی هم حیات و هم محیط زیست را در معرض خطر قرار دهد، نابودی خود را هم رقم می‌زند؛ چراکه صنعت بدون انسان ها، معنی پیدا نمی‌کند.

تصمیمات گذشتگان درباره اصفهان، سرنوشت غم انگیزی را برای این استان و به ویژه شهر اصفهان رقم زده است. هوای اصفهان امسال حتی از سال‌های گذشته آلوده‌تر بود. روز‌هایی که دانش آموزان اصفهانی به دلیل آلودگی هوا از حضور در کلاس درس محروم شدند، به نسبت سال‌های گذشته در این کلان شهر، بیشتر شده و زندگی مردم اصفهان از این جهت در معرض خطر قرار گرفته است. از طرف دیگر، استفاده از منابع آبی این استان در سال‌های گذشته، باعث شده تا فروچاله‌هایی عظیم و عمیق در اطراف اصفهان ایجاد شود.

جانمایی منطقه ویژه اقتصادی در جوار اصفهان

به گفته امید شریفی، سرپرست دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان، منطقه ویژه اقتصادی شهرضا خارج از محدوده ۵۰ کیلومتری کلان شهر اصفهان قرار گرفته و جانمایی آن در شهرک صنعتی رنگسازان نیست و مقابل این شهرک برای این منظور درنظرگرفته شده است.

او همچنین گفته که قرار است منطقه ویژه اقتصادی شهرضا در مساحت حدود ۳۸۰ هکتاری ساخته شود و استقرار آن براساس آمایش سرزمینی است. در این شهرک هم قرار است صنایع غیرآلاینده استقرار یابد.

این اظهارات شریفی در واقع واکنشی بود نسبت به نامه رئیس اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان به مدیرکل دفتر حقوق و امور مجلس این سازمان درباره تبعات محیط زیستی ایجاد این منطقه ویژه اقتصادی.

این نامه را مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در صفحات مجازی خود منتشر کرده و شامل نظر کارشناسی این سازمان درباره این طرح مجلس است.

مخالفت حفاظت محیط زیست با منطقه ویژه اقتصادی شهرضا

در این نامه قید شده که «تغییر محل منطقه ویژه اقتصادی شهرضا از منطقه پاتله در ۹۰ کیلومتری استان اصفهان به حومه شهرک صنعتی رازی... با توجه به اثرات تجمعی ایجاد شده در اثر همجواری منطقه ویژه اقتصادی با شهرک صنعتی رازی و نیز قرار گرفتن محل اجرای طرح در حوزه مهیار جنوبی که در حال حاضر جزو مناطق مواجه با فرونشست زمین است، و نیز با توجه به بارگذاری ۷۰۰ هکتاری شهرک صنعتی رازی و استقرار صنایع شیمایی با پتانسیل آلایندگی بالا به دلیل فعالیت واحد‌های هیدروکربنی، تصفیه روغن و ترکیبات نفتی، واحد‌های ریخته گری و همچنین تکمیل توان اقلیمی، قرار گرفتن منطقه ویزه اقتصادی شهرضا در مجاورت شهرک صنعتی رازی مورد تأیید این اداره کل نیست.»

مدیرکل حفاظت محیط زیست اصفهان این نامه را در پاسخ به درخواست بررسی نماینده اصفهان نوشته و همانطور که از متن آن مشخص است، نظر کارشناسی این سازمان، مخالفت با ایجاد ظرفیت‌های بهره وری جدید از منابع آبی اصفهان و ایجاد آلاینده‌های جدید در جوار این کلان شهر است.

قبل از آن و در تاریخ ۶ اسفند امسال، طغیانی نیز نامه‌ای به مخبر، معاون اول رئیس جمهور نوشته بود و در آن بر این نکته تأکید کرده بود که هوای اصفهان از هر نظر از آلاینده‌ها اشباع شده است.

درخواست از مخبر؛ منطقه ویژه اقتصادی به پاتله برگردد

او در این نامه با برشمردن عواملی که باعث آسیب به محیط زیست اصفهان می‌شوند، بیان کرده که «اخیرا مصوبه‌ای در شورای عالی مناطق آزاد و سپس در هیات دولت تصویب شده که منطقه ویژه اقتصادی شهرضا را از منطقه پاتله در ۹۰ کیلومتری اصفهان به مجاور شهرک صنعتی رازی در ۳۵ کیلومتری این شهر تغییر داده و مصوب کرده است که از منظر تأثیرگذاری شدید بر آلایندگی اشباع شده کلانشهر اصفهان باعث تأسف و به نوعی خیانت در حق حیات مردم این شهر است.»

طغیانی در این نامه از مخبر خواسته که به قید فوریت مصوبه مذکور اصلاح شده و منطقه ویژه به همان منطقه پاتله انتقال یابد تا هم اثر آلودگی بر اصفهان نداشته باشد و هم باعث افزایش اشتغال و ثروت آفرینی در این منطقه محروم و کم برخوردار باشد.

تعیین شهرک صنعتی پاتله برای منطقه ویژه اقتصادی در استان اصفهان مربوط به حدود ۱۰ سال و آخرین سال‌های دولت دهم است. باتوجه به آمار ارائه شده درباره میزان صنعتی بودن شهرضا، حتی می‌توان گفت که احداث منطقه ویژه اقتصادی در پاتله هم می‌تواند اثرات محیط زیستی مخربی بر شهرضا و طبیعت اطراف آن داشته باشد. با این حال می‌توان گفت که بی توجهی به نظر کارشناسی سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند اثرات مخربی بر آینده فلات مرکزی ایران داشته باشد. در نهایت آنچه اهمیت دارد، یارکشی سیاستمداران نباید بر طبیعت و زندگی مردم اثر منفی داشته باشد.