جاذبه‌های گردشگری استان کرمان؛
به گزارش خبر نگار«خبرگزاری دانشجو» از کرمان در 260 كيلومتري جنوب كرمان در دشت وسيع «بخش صوغان»از توابع شهرستان ارزوئيه در استان کرمان تپه خاكي مرتفعي قرار گرفته كه حدود ۲۰ متر از سطح دشت پيرامون ارتفاع دارد.
اين تپه كه در بخش صوغان از توابع شهرستان ارزئیه قرار داردکه به «تپه يحيي» شهرت دارد و امروزه به عنوان يكي از مهمترين آثار و تپه هاي كليدي در باستان شناسي ايران است.
بين هفت تا هشت هزار سال پيش مراكز روستا نشين در چند نقطه ايران، در منطقه تمدن جيرفت، تپه سيلك كاشان، شهر سوخته سيستان، تپه حصار دامغان، منطقه اوراتو آذربايجان، تپه گيان نهاوند، تپه يحيي صوغان و اطراف مرودشت وجود داشته است.
تپه يحيي يكي از قديمي ترين سكونتگاه ها ي شناخته شده ايران است و به عنوان يكي از نخستين آثار يك دهكده مربوط به7000 سال پيش از ميلاد مطرح است.
شهرنشيني مفهوم اخص آن از اواخر هزاره چهارم پيش از ميلاد و خصوصا هزاره سوم پيش از ميلاد در ايران موجوديت يافت .تپه يحيي يكي از كهن ترين سكونت هاي شناخته شده واز گذشته هاي دور داراي تمدن و فرهنگ بسيار شكوفا بوده است.
اين منطقه به لحاظ موقعيت خاص اقليمي، سياسي و فرهنگي مركز ارتباطات تمدن هاي بزرگ ماوراءالنهر، بين النهرين و هندوچين به شمار مي رفته است.
اندك شهرها ي باستاني شامل شوش، تپه مليان موهنجو دارو تنها از لحاظ قدمت با «تپه يحيي» برابري دارند واما سند يا كتيبه اي كه نام واقعي و قديمي اين شهر را مشخص مي كند هنوز بدست نيامده و اين منطقه مركز بسياري از فعاليتهاي صنعتي و هنري بوده است و تكنيك هاي بكار رفته در تپه يحيي با كارهاي مصريان باستان مشابهت دارد.
در طول تاريخ مهاجرت هاي انساني و جابجائي انسانها همواره به دليل دستيابي به شرايط بهتر زندگي بوده و در دوران باستان اين شرايط بهتر عبارت از آب فراوان و خاك حاصلخيز براي كشاورزي بوده است.
ايران نخستين سرزميني است كه در آن مردم به استخراج و استعمال از فلزات پي برده اند تعدادي از نخستين كوره هاي ذوب مس و در تل ابليس مربوط به هزاره پنجم قبل از ميلاد بدست آمده قديمي ترين فلزي كه مورد استفاده انسان قرار گرفته مس بوده است.
تپه يحيي يكي از مراكز مهم تمدن كهن ايران زمين است ارتفاع اين تپه از سطح زمين 20 متر و قطر آن 178 متر است وپيرامون اين تپه قطعات سفال پراكنده بسياري يافت مي شود و در فاصله نزديك و در دامنه اين تپه رودخانه كيش شور قرار دارد و مهمترين عامل سكونت انسانها وجود همين رودخانه بوده است.
تپه یحیی بعلت داشتن 7000 سال سكونت مستمر انسان از دوران نوسنگي تا چند قرن پس از ميلاد اهميت خاصي داشته و زنجير ارتباط فرهنگي جنوب شرق ايران بوده و دره سند را با مصر پيوند مي دهد.
تپه يحيي بقاياي شش دوره استقرار در بر مي گيرد كه كه قديمي ترين آنها به اواخر دوره نوسنگي و جديدترين انها به دوره ساسانيان تعلق دارد و از معدود تمدنهاي رودخانه اي جهان است كه همزمان با تمدن هليل نمود عيني تمدن كهن و فراتر از تاريخ استان كرمان است.
قديمي ترين ساكنان تپه يحيي ديوار خانه هاي خود را كه از اتاق هاي خشتهاي خام دست ساز بنا كرده بودند آنها علاوه بر ادوات سنگي و استخواني از ظروف سفالي بسيار كوچك خشني نيز استفاده مي كردند كه به شكل ساغرهاي كوچك و نيز خمره هاي بزرگ براي ذخيره مواد بودند .رنگ سفال اين دوره قرمز است و نقوشي از اشكال هندسي سياه رنگ دارد.
همزمان با دوره چهارم يعني 3600 سال قبل از ميلاد ايلاميان خط را اختراع كردند و خط همزمان در تپه يحيي رواج يافت.
در معماري اين دوره بناهاي بزرگ تر و وسيع تري ساخته شده وداخل اتاق هاي اين دوره 6 لوح گلي و 24 مهر گلي و تعدادي نيز مهر استوانه اي، نوشته هايي به خط ايلامي مربوط به رسيدهاي اقتصادي بدست آمده است.
كشف اين مهرها نشان از بالا بودن اقتصاد ساكنان شهر دارد و بنظر مي رسد كه اقتصاد آنان در اختيار زنان بوده است و از ميان آثار باقيمانده از دوره چهارم تعدادي ابزار و وسايل مفرغي نيز بدست آمده است كه شباهت زيادي به اشياء مشابه در موهنجو داروي هندوستان، دره سند شرق پاكستان تا بين النهرين و شهر سوخته زابل دارد.
اين منطقه يكي ازبزرگترين كارگاه هاي انسان شناسي خاور ميانه و تپه يحيي مركز بسياري از فعاليت هاي صنعتي و هنري بوده است.
در عصر آهن بار ديگر اقوام تازه اي به منطقه وارد شده و ساكن شدند پس از عصر آهن اين تپه بار ديگر در زمان هخامنشيان آباد شد و تا زمان اشكانيان و ساسانيان به حيات خود ادامه مي دهد اما پس از حمله اعراب به كلي متروك شد.
اما هنوز هيچكس نام اصلي و دليل از ميان رفتن اين شهر را نمي داندو باستان شناسان حدس مي زنند وقوع يك آتش سوزي مهيب يا خشكسالي و زلزله سبب متروكه شدن اين شهر شده است كارلوفسكي كه بمدت 6 سال در منطقه حضور داشت گفته است در تپه يحيي گورستان، مناطق مسكوني، بناهاي صنعتي و بخشهاي حفاظتي وجود داشته است.
بر اساس نظر اين دانشمند، علومي چون رياضيات، جواهرسازي، نقاشي، ذوب فلزات و نجوم در بين ساكنين منطقه رواج داشته است و مردم اين سامان روابط اقتصادي و اجتماعي با ساير تمدن هاي مجاور در خصوص تمدن هليل داشته اند.
همراهان پروفسور كارلوفسكي كه متشكل از محققاني در رشته گياه شناسي باستاني، زمين شناسي، انسان شناسي، جغرافياي طبي و پزشكي بودند موفق به كشف مجسمه ها و سفالهاي زيادي شدند، بعلاوه در مورد گورستان آن تحقيق جامعي بعمل آوردند.
به گفته شاهدان عيني آنها كليه كشفيات را بسته بندي كرده و جهت تحقيق و بررسي به امريكا بردند و اكنون درموزه هاروارد وجود دارد.
پروفسور كارلوفسكي خاطرات و نتايج تحقيقات خود را منتشر كرد و نام ان را «جستجوي سرچشمه تمدن بشر» نهاد متاسفانه اين نوشته ها تا كنون به زبان فارسي ترجمه نشده است.
براساس تحقيقات گروه باستان شناسي دانشگاه هاروارد رودخانه اي كه از كنار منطقه رد مي شده در آن زمان يكي از پرآب ترين رودخانه ها بوده است و همين رودخانه آب كشاورزي و شهر را تامين مي كرده است و در نخستين كاوش ها خانه هاي منظم، لوله كشي آب و فاضلاب با لوله هاي سفالي پيدا شده كه نشان دهنده وجود برنامه ريزي شهري در اين شهر است.
آب به وسيله يك كانال وسيع و سرپوشيده به محل سكونت شهرنشينان داده مي شده و شاخه اي ديگر از آن وارد خندق اطراف شده است .آب در كوره ها، گردش آسيابها، صنايع ذوب فلزات، پادگان و اصطبل ها، حمام ها و ساير جاهها مورد استفاده قرار مي گرفته است و بعلاوه دسترسي به آب با حفر چاه با عمق حداكثر 5 متر امكانپذيربوده است.
قنات دولت آباد در مجاورتتپه یحیی قرار داشته است و آسياب هاي زيادي را مي چرخانده است در مورد وجود تمدن اساطيري منطقه نيز اظهار نظرهايي وجود دارد.
برخي معتقدند كه زكرياي نبي در اين منطقه مي زيسته و زيارت شاهزاده زكريا هنوز هم مشتاقاني دارد و يحيي فرزند زكريا در همين جا به شهادت رسيده كه نام تپه يحيي به آن زمان برمي گرد.
مي گويند خون يحيي آنقدر جوشيده تا براي بند آمدن آن به اندازه اين تپه خاك ريخته اند و وجه تسميه سرخان در نزديكي تپه یحیی هم از خون سرخ يحيي گرفته شده است بعلاوه منطقه باغان نيز زمينهاي كشاورزي و باغات نشينان را در بر گرفته است ، منطقه آشين نيز آشيانه اصلي و دروازه ورودي منطقه بحساب مي آمده است.
تپه يحيي بخش صوغان شهرستان ارزوئيه يادگار انسانهايي است كه براي ادامه حيات اين منطقه و مرزوبوم با تمام عوامل ضد تكامل جنگيدند و اين ميراث آنها است كه اكنون در دست ماست و بايد شناخته و معرفي شود.
تعداد نظرات: ۲
بدون نام
۱۷:۲۱ - ۱۳۹۱/۱۱/۲۵
پاسخ
واقعا عجب شهري داشتيم و خودمون نمي فهميديم.بايد بيشتر معرفي بشه
بدون نام
۲۱:۳۳ - ۱۳۹۱/۱۱/۲۷
پاسخ
سلام واقعا شگفت انگيزه به چنين اثر باستاني بايد افتخار کرد
ارسال نظرات