مطالعات ارتباطات یکی از شاخه های جوان علوم اجتماعی معاصر به شمار می آید که در ایران نیز بسیار جدید است. این مطالعات پس از جنگ جهانی دوم رو به رشد نهاد و از سایر رشته های علمی هم چون جامعه شناسی، روانشناسی، علوم سیاسی و حتی مهندسی کمک گرفت. ارتباطات با گسترش رسانه های الکترونیکی به تدریج به صورت رشته آموزشی مستقل در دانشگاه ها راه اندازی شد. توسعه فوق العاده وسایل ارتباط جمعی هم چون شبکه های ارتباطی و ماهواره‌ای، چند رسانه‌ای ها و رسانه های متعامل در دنیای معاصر، تا بدان جا موثر بوده است که نه تنها علم ارتباطات را به عنوان یکی از محورهای اصلی مطالعات دنیای معاصر قرار داده است، بلکه عصر معاصر را عصر ارتباطات و جامعه جدید را جامعه اطلاعاتی نامیده‌اند.
گرایش های رشته علوم ارتباطات اجتماعی در مقطع کارشناسی
1. پژوهش در رسانه
2. روابط عمومی
3. روزنامه نگاری
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف علوم ارتباطات
مبانی جامعه‌شناسی، مبانی جمعیت شناسی، مبانی روانشناسی، مبانی فلسفه، تاریخ و تفکر اجتماعی در اسلام، مبانی تاریخ اجتماعی ایران، آمار مقدماتی ، آمار در علوم اجتماعی ، زبان تخصصی ، اصول علم اقتصاد، روانشناسی اجتماعی، اصول علم سیاست، کلیات حقوق ، حقوق اساسی، روش تحقیق نظری، روش تحقیق عملی، نظریه‌های جامعه‌شناسی، اصول سازمان و مدیریت، سمینار مسائل سیاسی و استراتژی معاصر، اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم، مبانی ارتباطات جمعی، ارتباطات بین‌المللی، ارتباطات سیاسی، ارتباطات انسانی، روش‌های بررسی و تحلیل پیام‌های ارتباطی، ارتباطات تصویری، نظریه‌های ارتباطات اجتماعی، گرافیک و صفحه‌آرایی در مطبوعات، فتوژورنالیسم (عکاسی خبری) ، تکنولوژی چاپ و نشر، تجزیه و تحلیل برنامه‌های رادیو و تلویزیون، افکار عمومی و وسایل ارتباط جمعی، ارتباطات در جهان سوم، حقوق ارتباط جمعی، شیوه نگارش فارسی در مطبوعات.
گرایش روابط عمومی
کارشناس خوب روابط عمومی برخلاف ذهنیت عامه مردم سعی در پنهان ساختن اخبار بد ندارد، همچنین وظیفه‌اش در بسط اطلاعاتی که مستقیماً از سطوح بالاتر سازمان می‌گیرد، خلاصه نمی‌شود. بلکه کارشناس روابط عمومی یک مشاور است که جریان دو طرفه ارتباطی را بین سازمانی که برای آن کار می‌کند و مخاطبانش میسر می‌سازد و بر این اعتقاد است که رمز موفقیت یک برنامه مؤثر روابط عمومی، قابلیت انتقال پیام صحیح از راه صحیح، در زمان مطلوب و به فرد صحیح است.
در واقع کارشناس روابط عمومی از یک سو وظیفه آگاه کردن، خبر دادن و مطلع کردن مردم از مقاصد مدیریت سازمان را بر دوش دارد و از سوی دیگر مسؤولیت ارائه مشورت‌های کارشناسانه با مدیریت مؤسسه در مورد طرز تفکر مردم و گروه‌های مورد توجه آن حوزه و تجزیه و تحلیل افکار عمومی و بررسی جامعه‌شناختی گرایش‌ها و طرز تفکرهای مردم بر عهده او است.
دروس تخصصی گرایش روابط عمومی
اصول روابط عمومی ، مدیریت و روابط عمومی، روابط عمومی عملی ، تکنیک‌های روابط عمومی، اقناع و تبلیغ ، ارتباط با مطبوعات، ارتباطات شفاهی.
گرایش روزنامه نگاری
در این گرایش هدف تربیت نیروهای متخصص و کارشناسان ورزیده برای خبرگزاری‌ها، مطبوعات، رادیو، تلویزیون و فعالیت وابسته‌های مطبوعاتی و رسانه‌های الکترونیکی است.
در گرایش روزنامه نگاری تربیت نیروهای متخصص به منظور اطلاع‌رسانی، هوشیارسازی و آگاهی‌بخشی و همچنین برقراری ارتباطات بین دولت و جامعه در سطح ملی و بین المللی است.
در گرایش روزنامه نگاری تربیت نیروهای متخصص به منظور اطلاع‌رسانی، هوشیارسازی و آگاهی‌بخشی و همچنین برقراری ارتباطات بین دولت و جامعه در سطح ملی و بین المللی است.
دروس تخصصی گرایش روزنامه‌نگاری
اصول روزنامه‌نگاری، روزنامه‌نگاری عملی، ویراستاری و مدیریت اخبار، روزنامه‌نگاری تخصصی، تاریخ روزنامه‌نگاری، نقد، تفسیر و مقاله در مطبوعات.
توانایی‌های لازم و قابل توصیه برای دانشجویان علوم ارتباطات اجتماعی
دانشجوی روزنامه‌نگاری باید دارای دوازده خصیصه باشد که این خصایص عبارتند از:
1ـ داشتن ذوق و استعداد نویسندگی
2ـ کنجکاوی، تیزبینی و نکته‌سنجی
3ـ داشتن ضریب هوشی بالاتر از متوسط جامعه
3ـ داشتن ضریب هوشی بالاتر از متوسط جامعه
4ـ توانایی جوشش با طبقات مختلف مردم
4ـ توانایی جوشش با طبقات مختلف مردم
5ـ صبر و حوصله زیاد
5ـ صبر و حوصله زیاد
6ـ داشتن توانایی جسمی و روانی برای دوندگی‌های اضطراری
7ـ قدرت تفکر سریع
8ـ عشق به کار خبری
9ـ مؤمن به رعایت اصول اخلاقی و داشتن تقوا
10ـ نداشتن خودبینی، غرور و تکبر، انزواجویی، ساده‌لوحی، تعصب فکری، فضل فروشی، گزافه گویی و تندخویی
11ـ داشتن توانایی‌های ارتباطی
12ـ داشتن حافظه‌ای بیش از حد متوسط جامعه (برای مصاحبه)
البته به ندرت ممکن است فردی از تمامی این خصایص برخوردار باشد و هدف از تجسم فردی با ویژگی‌های دوازده‌گانه فوق، صرفاً ترسیم تصویری ایده‌آل از یک روزنامه‌نگار است. ویژگی‌هایی که هر روزنامه‌نگار باید کوشش کند تا در حد امکان به آن‌ها دست یابد.
دانشجوی روابط عمومی نیز علاوه بر ویژگی‌های لازم برای یک روزنامه‌نگار باید از توان تجزیه و تحلیل بالا، قدرت ریسک، توان کارهای اجرایی و قدرت سخنوری برخوردار باشد.
موقعیت شغلی رشته ارتباطات در ایران
براساس آمار ارائه شده در فصلنامه "رسانه" از سال 1351 تا 1373 حدود یک هزار نفر دانشجوی علوم ارتباطات، فارغالتحصیل شده‌اند و از این تعداد تنها 60 نفر در مطبوعات مشغول به کار هستند و 940 نفر بقیه به مشاغل غیرمطبوعاتی اشتغال دارند. بدون شک عوامل بسیاری در این مسأله نقش داشته‌اند، اما یکی از مهمترین دلایل این است که تعدادی از دانشجویان در طی سال‌های فوق، رشته علوم ارتباطات را بدون شناخت لازم و از سرناچاری یا به طوری اتفاقی انتخاب کرده‌اند، در نتیجه آمادگی و توانایی لازم را برای حضور در مطبوعات نداشته‌اند.
از سوی دیگر وابستگی اکثر مطبوعات آن دوران به ارگان‌های دولتی و شرایط دشوار استخدام، عامل مهمی در عدم حضور فارغ‌التحصیلان این رشته در شغل‌های مربوط بوده است.البته در حال حاضر با توجه به تعدد و تنوع مطبوعات و خبرگزاری‌ها، اکثر فارغ‌التحصیلان این رشته جذب بازار کار می‌شوند.
امروزه مردم انتظارات بسیاری از روابط عمومی سازمان‌ها دارند و مایلند آن‌ها را در جریان آخرین اطلاعات و اخبار درون سازمانی قرار دهند و نظرات و دیدگاه‌هایشان را به گوش مسؤولین سازمان‌ها برسانند؛ کاری تخصصی که از عهده هر فردی برنمی‌آید و به همین دلیل سازمان‌ها ترجیح می‌دهند که از فارغ‌التحصیلان روابط عمومی برای کار در این بخش مهم و حیاتی بهره ببرند.
تعداد نظرات: ۶
حسين دبيري
۱۷:۲۵ - ۱۳۹۲/۰۵/۱۱
پاسخ
درود فراوان اميدوارم در تمامي زمينه ها موفق باشين.من دبير انجمن علوم ارتباطات پيام نور شيرازم.اگر مارو تو اين زمينه ها بيشتر ياري کنيد ممنون ميشم.مطلبتون هم با ذکر منبع کپي کردم.
مريم شمس بخش
۰۹:۵۳ - ۱۳۹۲/۰۶/۲۵
پاسخ
ببخشيد من ميخوام بدونم چه دانشگهايي اين رشته رو دارن؟؟؟هيچ جا نتونستم پيدا کنم .ميشه کمک کنيد لطفا ؟؟؟
حميد رضا ولي پور
۱۲:۳۰ - ۱۳۹۲/۰۶/۳۱
سلام . ميدونم دانشگاه هاي سراسري ، آزاد و پيام نور ، در مقطع هاي مختلف اين رشته رو دارن که شما فقط از طريق دفترچه گرفتن و مطالعه اون ميتوني ثبت نام کني .
رضا تهران
۱۲:۰۷ - ۱۳۹۷/۱۲/۲۷
سلام دوست گرامی دانشگاه ازاد اراک رشته علوم ارتباطات خودم خوندم
فاطمه حصاری
۱۹:۲۳ - ۱۳۹۳/۱۲/۲۳
پاسخ
جامع بود
حامد رفیق
۰۹:۵۵ - ۱۳۹۴/۰۳/۰۷
پاسخ
خیلی جامع بود ممنون. اما گرایش پژوهش در رسانه رو چرا توضیح ندادید
ارسال نظرات