عطریانفر: آمریکا «تا اطلاع ثانوی» شیطان بزرگ است/ امینی: دولت انتظارات مردم را افزایش داده است

به گزارش خبرنگار سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، نشست تحلیلی (سیاست، اقتصاد و جامعه ایران پس از توافق هسته‌ای) تحت عنوان «و اما بعد ...» عضر امروز  با حضور محمد عطریانفر عضو سابق شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی و  پرویز امینی تحلیلگر مسائل سیاسی عصر امروز در خبرگزاری نسیم برگزار شد.

عطریانفر با اشاره به نقش  رسانه‌ها در حکومت‌ها گفت: معمولاً رسانه‌ها در جامعه نقش بسیار مؤثری دارند شاید در گذشته‌های دور رسانه‌ها بیشتر ابزاری در اختیار قدرت‌های حاکم بودند تا بتوانند کار خودشان را انجام دهند و از آنها استفاده ابزاری می‌شد اما در نظام‌ها سیاسی مؤثر رسانه‌ها نقش‌های مؤثر دیگری نیز دارند.

وی خطاب به خبرنگاران حاضر در این نشست اظهار داشت: برای شغل حرفه‌ای خودتان ارزش قائل باشید؛ پرسش‌گر و حقیقت‌‌طلب باشید، حقیقت‌طلبی شما می‌تواند بر روند جامعه  تأثیرگذار باشد.

عضو سابق شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی افزود: جمهوری اسلامی ایران از ابتدای شکل گیری اش دارای تحولات بسیاری بوده است که در ابتدا شاهد جریان های نفاقی در کشور بودیم که طی مراحلی این جریانات نفاقی به نهادهای تروریستی در کشور تبدیل شدند از سوی دیگر نظام سیاسی ما مدت ها دچار عارضه هایی همچون انقلاب و مسئله جنگ بود که در این عرصه نقش بسیاری ایجاد کرده اند.  

وی تصریح کرد: دشمن همواره به دنبال مخدوش کردن چهره نظام و زیر سوال بردن مشروعیت آن بوده است و حتی در زمان جنگ نیز شاهد بودیم که کشورهای همسایه به نمایندگی از استکبار جهانی در تلاش برای زیر سوال بردن کشورمان بودند.

عطریان فر افزود: بیش از 70 درصد از جامعه در حال حاضر درگیر مسائل هسته ای است و البته این به این معنا نیست که تمامی 70 میلیون جمعیت کشور افکارشان حول این محور می چرخد که البته قشر متوسط جامعه جزو مخاطبین اصلی و دنبال کننده بحث هسته ای کشور هستند.

عضو سابق شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ادامه داد: دیپلماسی کشورمان چه در حوزه هسته ای و چه در جنگ از یک سنخ است به این معنی که جنگ توانست تصویر خشن دیپلماسی را نشان دهد و در حوزه دیپلماسی وجه نرم افزاری نبرد با دشمن دیپلماسی مورد تاکید است بنابراین اگر امروز سخن ازاین می شود که شخصیت هایی که در عرصه دیپلماتیک حضور دارند سرداران بزرگی هستند حرفی گزافه نگفته ایم.  

وی با بیان اینکه تمام هدف توافق هسته ای برطرف کردن مشکلات و نارضایتی های جامعه نیست اظهار داشت: این مسئله را نمی توان یک عامل اصلی در حل مسئله هسته ای دانست بلکه باید از دیدگاه رفیع تری به مسئله هسته ای بنگریم.

عطریان فر ادامه داد: مطالبات و رفتارهای جامعه بی تاثیر از تدابیر رهبران نظام نیست هر تصمیمی که بگیریم باید بازتاب آن را در نظر بگیریم باید برای حاکمیت جایگاهی در نظر گرفت حاکمیت به این معنا که رهبران ارشد افق دیدشان استراتژیک است بنده معتقدم که بحث هسته ای در دستگاه فکری و ذیل پارادایم حاکمیت و همچنین کنترل هدایت گرایانه رهبران نظام به سامان رسیده است نه صرفا در بستر اتفاقات اجتماعی در جامعه اگرچه دولت کارگزار که اتفاقات را درون خود رقم می زند ارتباط تنگاتنگی با این مقوله دارد اما در این زمینه باید سرفصلی از ماموریت ها را تعریف کرد.

عضو سابق شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی تاکید کرد: آنچه که امروز به اسم دستاورد از آن یاد می کنیم چیزی نبوده که در سرمایه ملی ما به عنوان آورده ای برای نظام مطرح باشد ما در اصل چیزی را از دست داده ایم که اصلا روی آن تمرکزی نداشتیم طرف غربی همواره این مسئله را مطرح می کرد که ایران به دنبال تسلیحات هسته ای است و هیچ گاه اظهارات ایران را در رد این مسئله باور نمی کرد.

وی افزود: رهبری نظام ایران و رهبری سیاسی نظام در بحث هسته ای از گفته های صلح طلبانه نظام دفاع کرده اند که البته این مسئله را باید در حوزه رهبری دید که البته می توان گفت دولت در این راستا تنها کارگزار این سیاست بوده است. اگر فقط بخواهیم بگوییم که همه چیز مربوط به اقدامات دولت است و سیاست های نظام در آن دخیل نبوده پس در این مدت سهم رسالت رهبری نظام کجاست مگر مسئله ای مهمتر از این داریم و این مسئله نه تنها از باب تعلق خاطر به رهبر بلکه از منظر قانونی و وجه تبیین شده آن مطرح می شود که رهبران ماموریت دارند تا از منافع کشور دفاع کنند.

عطریان فر در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه مهمترین اثرات اجتماعی و اقتصادی برجام در سیاست داخلی کشور چه خواهد بود گفت: مهمترین اثری که می توان از آن نام برد تقویت رابطه احترام آمیز بین مردم و حاکمیت است امروز در عرصه شکل گیری قدرت های سیاسی تلاش می شود این مسئله احساس شود که اندیشه دینی فاقد تشکیل حکومت است که همواره شاهد بودیم انقلاب جمهوری اسلامی ایران اولین گام را در شکستن این باور برداشت.

عمده ترین دستاورد برجام احیا و تقویت رابطه اعتمادآمیز مردم با نظام بود

عضو سابق شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی تاکید کرد: دستاورد معنوی برجام این بود که مردم به نظام اعتماد کردند و ثابت کردند در بحرانی ترین مسئله و سخت ترین گرفتاری ها به نظام سیاسی اعتماد دارند.

وی با ذکر خاطره ای اظهار داشت: یک زمانی طی گفتگویی با هاشمی رفسنجانی وی اعلام کرد ما باید تلاش کنیم نشان دهیم که اسلام می تواند حکومت تشکیل دهد اگر کاری کنیم که ما را در مسیر موفق نشویم بزرگترین ضربه را به اسلام زده ایم از این رو می فهمیم که تمام تلاش وی این بود که به دیگر حکومت های جهان اثبات کند که حکومت دینی می تواند به مردمش خدمت کند از سوی دیگر شاهد هستیم که جامعه اسلامی ایران موجب شد تا تمام کشورهایی که به هر دلیلی از رویکرد معنوی حکومت رویگردان بودند آن را بپذیرند و روی این سرمایه بزرگ حساب باز کنند چرا که ایران عراق و سوریه نیست کشورمان از لحاظ تمدنی و تاریخی کشوری است که به هیچ عنوان با کشورهای منطقه قابل مقایسه نیست و از آن به عنوان قطب بزرگ قدرتمند در معادلات جهانی و خاورمیانه می توان استفاده کرد.

عطریان فر ادامه داد: در توافق هسته ای دو طرف ایران و قدرت های جهانی به سرکردگی آمریکا قرار داشتند از این توافق شعار برد برد درآمد که اگر این بحث را شرح دهیم به دیگر سوالات می توانیم بپردازیم.

عضو سابق شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی اظهار داشت: اگر بگوییم در توافق تا حدی از انتظارات خود کوتاه آمدیم تا انتظارات طرف مقابل را نیز پایین بیاوریم گفته صحیحی است چرا که در یک توافق باید یک چیزی بدهیم تا بتوانیم چیزی دیگر را بگیریم. در مسئله هسته ای یک اجماعی به وجود آمده بود و در ادبیات حقوقی ما را زیر فصل هفت منشور سازمان ملل برده بودند که توانستیم آن را از دست طرف مقابل خارج کنیم. از سوی دیگر در دنیا تنها از نظر دستاوردهای هسته ای به این توافق نگاه می شود اما برای ما دستاوردهای داخلی نیز دارد ما توانستیم سهم خود را از یک کیک جهانی به دست آوریم.

وی اظهار داشت: آمریکا تا اطلاع ثانوی شیطان بزرگ است اگر در بزرگ بودن شیطان تردید دارید اما در شیطان بودنش هیچ گونه شکی وجود ندارد که البته این مسئله در شعارهای سلبی نظام مورد اتهام از سوی افراد جامعه قرار می گیرد.

عطریان فر تصریح کرد: ما در عرصه سیاسی نه دوست دائمی داریم و نه دشمن دائمی بنابراین شعار مرگ بر آمریکا قطعی نخواهد بود.

عضو سابق شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی با طرح این سوال که آیا می توان آمریکا را از سرفصل شیطان بودن خارج کرد اظهار داشت: بله این اتفاق می افتد این مسئله با مبانی ما ناسازگار نیست پیشرفت با استقلال در تعارض نیست اگر بخوهیم پیشرفت داشته باشیم بایدرابطه تنگاتنگ با جهانی برقرار کنیم استقلال ایران با پیشرفت هیچ گونه تعارض ندارد هم میتوان استقلال داشت و از سوی دیگر نیز پیشرفت کرد حتی حضرت امام خمینی در راستای رویکرد استکبارستیزی همواره می فرمودند اگر آمریکا هم آدم شود با آن ارتباط برقرار می کنیم.

وی تاکید کرد: در کیس هسته ای کشورمان آن کشوری که به مراتب در توافق طبق منطق با ما پیش رفت آمریکا بود و از همه سرسخت تر روسیه و سپس چین حتی می توان گفت در این مسیر بسیاری از مشکلات و دردسرها از سوی 1+5 در مقابل ما قرار گرفت که آمریکا برای رفع آن به ما کمک کرد.

عطریان فر تاکید کرد: اگر آمریکایی ها از ما عذرخواهی کنند و در سیاست های خود اصلاحاتی را به وجود آورند می توانیم بستری را برای برقراری رابطه با آنها ایجاد کنیم در واقع هر اندازه که تغییر را مشاهده کنیم تغییری را در حوزه استکبارستیزی مشاهده کنیم می توانیم به این همگرایی امیدوار باشیم.

عضو سابق شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه اثر توافق هسته ای بر رابطه دولت وجریان ها سیاسی و احزاب کشور چه خواهد بود متذکر شد: ما در احزاب کشور دچار یک توافق هستیم و تا زمانی که این مسئله را به نقطه مطلوب نرسانیم نباید این موضوع را مطرح کنیم. احزاب ما دچار یک توافق شده اند و هر اندازه که در این مسئله توافق باشد خروجی وجود نخواهد داشت.

وی در پایان خاطرنشان کرد: ما در سه روند مذاکرات از جمله ژنو لوزان و وین دستاوردهای مطلوبی را به دست آورده ایم در ژنو دستاوردمان به قدری خوب بود که تهدیدی نسبت به خطوط قرمزمان احساس نمی شد اما در لوزان اوضاع کمی تغییر کرد و بحث بازجویی از دانشمندان هسته ای و موشک های بالستیک را مشاهده کردیم اما سپس در ژنو دستاوردی شبیه آنچه که در وین داشتیم به دست آوردیم که همه اینها را می توان از مواضع قاطع مقام معظم رهبری و تیم هسته ای کشورمان بدانیم.

در ادامه این نشست پرویز امینی استاد دانشگاه و تحلیل گر مسائل سیاسی اظهار داشت: ما تلاش می کنیم که از یک سو سیاست را در اجتماع بررسی کنیم و از سوی دیگر آثار و پیامدهای اجتماعی رخدادهای که از طریق مسائل اجتماعی در بحث سیاست انجام شده را در نظر بگیریم.

وی با بیان اینکه توافق وین نقطه اتصال بحث های ماقبل آن است تصریح کرد: باید شرایط اجتماعی که در این توافق موثر بوده را مورد توجه قرار دهیم. ما معتقدیم که اگر این شرایط اجتماعی نبود توافق وین به این شکلی که الان صورت گرفت انجام نمی شد در واقع اقتضای شرایط خاص منجر به چنین توافقی شده است.

امینی گفت: یکسری نارضایتی های اجتماعی در کشور وجود داشت که عمدتا هم ناظر بر مسائل اقتصادی و معیشتی بود که عامل به وجود آمدن آنها را می توان تحریم ها دانست از سوی دیگر عدم نتیجه در توافق هسته ای طی 10، 12 سال گذشته در شکل گیری این شرایط موثر بود.

این تحلیل گر سیاسی اظهار داشت: به اضافه اینکه دولتی که از 24 خرداد 92 سر کار آمده بود بر این برداشت از مسائل اجتماعی دامن می زد تا آنجا که حتی آب خوردن مردم را در گرو رفع تحریم ها می دانست از این رو دولتی که سر کار آمد برای اداره جامعه هدفی جز تعامل با دولت های توسعه یافته نداشت.

وی تصریح کرد: دولت تدبیر و امید همواره خواهان روابط گسترده با جهان و کشورهای توسعه یافته و قدرتمند بود تا بتواند در بحث توسعه گرایی اقداماتی انجام دهد از سوی دیگر دولت بر آن بود تا این توافق صورت گیرد چرا که اگر صورت نمی گرفت دیگر ایده برای اداره جامعه نداشت و این مرحله پایان کار دولت محسوب می شد این امر نیز در کشورهای غربی وجود دارد که دولت هایی برای حل ایده هایی بر سر کار می آیند و اگر نتوانند آن ایده ها را پیش ببرند آن لحظه را پایان دولت خود اعلام می کنند.

امینی تاکید کرد: دولت حل مسائل اقتصادی را در گرو انجام توافق می دانست و اگر این توافق صورت نمی گرفت یک نوع بن بست اجتماعی هم در سطح جامعه القا می شد از این رو دولت با وجود تمامی ریسک ها و هزینه ها که در توافق وجود داشت مصلحت را در آن دید که پایان کار دولت از هزینه هایی که این توافق می تواند داشته باشد بیشتر است.

این تحلیل گر سیاسی اظهار داشت: توافق وین سه ویژگی دارد که از جمله این سه کلیدواژه گستردگی آثار، کوتاه مدت بودن آنها و امکان بازگشت پذیری نیز می توان نام برد. آثار توافق گسترده است چرا که موجب معادلات اجتماعی می شود و همچنین دولت یازدهم را به دولت یازدهم پیش از توافق و دولت یازدهم پس از توافق تقسیم می کرد.

وی با تاکید بر اینکه 23 تیر 94 برای دولت یازدهم بسیار مهمتر از 24 خرداد 92 است تصریح کرد: این تاریخ در واقع تولد دولت یازدهم به شمار می رود اگر این توافق صورت نمی گرفت دولت دچار یک وضعیت منفعلی می شد.

امینی با بیان اینکه دولت برای اینکه بتواند سرمایه اجتماعی اش را که همان مردم هستند حفظ کند باید آثار این توافق را در معیشت آنها نشان دهد تصریح کرد: دولت اکنون در گردنه ای برای اداره جامعه قرار گرفته است هر چند توانسته گردنه مربوط به توافق را رد کند اما در گردنه سخت دیگری قرار دارد چرا که باید به تعهداتی که پیش از این وعده داده بود عمل کند و اگر این امر صورت نگیرد ناکارآمدی توافق را نشان می دهد.

این تحلیل گر سیاسی خاطرنشان کرد: دولت فرصتی برای ناکارآمد نشان دادن خود ندارد در این فرصت باید انتظارات جامعه را در بخش اقتصاد تامین کند.

وی گفت: پس از مدت ها در جمهوری اسلامی دولتی روی کار آمده که به دنبال توسعه گرایی است و درصدد است تا مسیر توسعه یافتگی اش را در چارچوب نظریات مدرنیزه سوق دهد که از این روی در تلاش برای همگرایی و تعامل با کشورهای توسعه یافته است.

امینی با بیان اینکه دولت فرصتی پیدا کرده که از منظر اجتماعی مجددا آزموده شود تاکید کرد: آن چیزی که دولت از آن به عنوان توسعه یافتگی با کشورهای جهان مطرح می کند دارای الزاماتی است که یکی از این الزامات تقلیل استقلال و تغییر در مواضع سیاسی است چرا که حفظ استقلال با حفظ رویکرد فعلی امکان پذیر نیست و دچار نوعی تناقض است بنابراین برای داشتن پیشرفت باید تغییر رویکرد داد.

این تحلیل گر سیاسی گفت: سیاست های مشابه در دولت سازندگی و اصلاحات موجب شد تا یک فصل ایدئولوژیک در ایران ایجاد شود برخی ارزش های دینی و قلبی شان را حفظ می کنند و برخی نیز تمایل دارند تا از ارزش های غربی پیروی کنند.

وی خاطرنشان کرد: دولت یازدهم نمی تواند هم بر طبل خصومت با غرب بکوبد و هم در حل مسائل هسته ای نیز اقدام کند بنابراین باید چهره مثبت تری از طرف غربی در داخل کشور ایجاد کند تا بتواند ایده خود را برای اداره جامعه همسو کند.

امینی با اشاره به اظهارات جان کری گفت: دولتمردان آمریکایی همواره از این بحث سخن می گویند که اگر توافق نمی شد روحانی و ظریف در شرایط سختی قرار می گرفتند اما واقعیت این است که دولتی مثل دولت روحانی از یک سو برای داشتن یک سیاست قوی در داخل کشور تلاش می کند که این مسئله از بازگشت دولت هایی مثل دولت احمدی نژاد که رویه متفاوت در مقابل غربی ها داشتند جلوگیری می کند.

این تحلیل گر سیاسی با اشاره به آثار کوتاه مدت توافق اظهار داشت: این توافق آثار کوتاه مدتی در برخورد با جریان های اصلاح طلب و همچنین منتقدین دولت دارد اما چون دولت یک پایگاه ایدئولوژیکی نداشته و پیروزی اش در انتخابات هم یک پیروزی گفتمانی نبوده پس می توان گفت که به پایگاه اجتماعی اصلاح طلبان نیاز دارد.

وی با اشاره به توقیف برخی رسانه های منتقد دولت اظهار داشت: دولت از جریان منتقد زهر چشم گرفته و همان طور که مشاهده کردیم طی چند وقت اخیر چند رسانه منتقد دولت توقیف و برخی نیز از سوی آن تذکر گرفتند.

امینی در پایان خطاب به عطریان فر که اظهار داشت آمریکا تا اطلاع ثانوی شیطان بزرگ است خاطرنشان کرد: چگونه می شود آمریکا را شیطان بزرگ دانست در حالی که انتظار دارید در توافق حاضر هر دو به بازی برد برد دست یابند.