به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو علی اکبر ولایتی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن اشاره به اهمیت « پیوند اعضاء» تصریح کرد: مفاخر پزشکی تمدن اسلام و ایران از جمله حکیم ابن‌سینا و سید اسمعیل جرجانی در نوشته‌های خود به مسئله انتقال اعضاء اشاره دارند که این موضوع را شاید بتوان اولین یادداشت ها در این زمینه دانست، ولی موضوع پیوند اعضاء به معنی معاصر آن که همان جایگزینی یک عضو با عضوی مشابه است، در طب ایران سابقه ای بیش از 80 سال دارد که پیوند قرنیه بود و توسط شادروان دکتر "شمس" در تهران پایه گذاری شد و سپس این راه توسط شاگردان این استاد برجسته ادامه یافت.
وی ادامه داد: در سال های اخیر هم دکتر " خدادوست " استاد جراحی چشم دانشگاه شیراز که از اساتید مجرب و شناخته شده در جهان است، به صورت فعال پیگیری شد و پیوند قرنیه در حال حاضر که بسیار هم برای بیماران ضروری و لازم است در بیشتر بخش های کشور در حال انجام است. تاکنون در کشور ما ده ها هزار نفر پیوند قرنیه انجام داده اند و به صورت دقیق تر این آمار افزون بر 50 هزار نفر بوده است که رقم قابل توجهی محسوب می شود و در این میان از نقش مهم دکتر حمید سجادی هم نمی توان به راحتی عبور کرد
ولایتی اضافه کرد:اقدام دکتر سنادی زاده در پیوند اعضا در بیمارستان نمازی شیراز، خیلی زود به سایر نقاط کشور هم تسری پیدا کرد و در عرض ده سال 80 مودر عمل پیوند کلیه در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه تهران انجام شد. البته در آن مقطع دشواری های بسیاری نیز وجود داشته است. به عنوان مثال بیماران ناگزیر بودند برای کلیه‌های مورد استفاده هزینه زیادی پرداخت کنند و این کلیه ها غالبا با قیمت گزاف از شبکه "یوروترانسپلانت" خریداری می‌شد که در مواردی هم باعث انتقال بیماری و مرگ بیماران دریافت کننده کلیه می شد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد روند رو به رشد پیوند اعضاء پس از پیروزی انقلاب اسلامی اطر نشان کرد: آذر ماه سال 1362 در بیمارستان شهید مصطفی خمینی در اولین عمل پیوند عضو، کلیه یک برادر به خواهر 21 ساله او پیوند شد و خوشبختانه این پیوند کلیه بدون عارضه بود. پس از آن چند مورد مشابه پیوند به همین ترتیب انجام شد و با جلب توجه همکاران نفرولوژیست و اظهار علاقه آنها به مشارکت در این امر، طی سال‌های 1361ش تا 1363 تعداد 50 عمل پیوند در بیمارستان‌های مختلف از جمله شهید مصطفی خمینی، سامان، شرکت نفت و طالقانی انجام شد و با تحلیل نتایج رضایت‌بخش آن برنامه اساسی پیوند کلیه در ایران طراحی شد که اصول اساسی این برنامه جمله لزوم انجام عمل پیوند در بیمارستان‌های دانشگاهی، آموزش گسترده تیم های پیوند و استفاده از دهنده فامیل بود و بر اساس این برنامه برای اولین بار درسال 1363 ش عمل پیوند کلیه در بیمارستان هاشمی نژاد به مورد اجرا گذاشته شد.
وی استقبال جامعه پزشکی کشور از عمل پیوند اعضاء مطلوب دانست و بیان داشت: از همان آغاز کار، پزشکان علاقمند جهت آموزش دراین برنامه پذیرفته شدند و پایه کار برای شروع اعمال پیوند در شهرستان‌ها از جمله شیراز و اصفهان و سایر شهرها گذاشته شد.در ادامه این روند در سال 1364 ش دومین مرکز پیوند کلیه در بیمارستان لبافی نژاد به همت دکتر ناصر سیم فروش به راه افتاد و یک سال بعد اولین مورد پیوند کلیه از دهنده غیر فامیل در این مرکز انجام شد. با توجه به موفقیت‌های کسب شده در این مسیر، اولین پیوند موفق کبد در ایران در روز چهاردهم خرداد ماه سال 1372 ش توسط دکتر ملک حسینی استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد و از آن زمان به بعد این دانشگاه به عنوان یک مرکز موفق پیوند کبد به فعالیت گسترده خود ادامه داده است.
ولایتی تصدیق کرد: با توجه به لزوم وجود یک نهاد مسئول در این زمینه، در سال 1374 ش انجمن پیوند اعضاء ایران تاسیس شد و درسال ۱۳۷۹نیز اولین پیوند موفق ریه توسط دکتر احمدی استاد دانشگاه در بیمارستان امام خمینی (ره) دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد و با کوشش قابل توجه دکتر عباسی در بیمارستان مسیح دانشوری ادامه پیدا کرد و اولین پیوند پانکراس توسط دکتر نیک اقبالیان در فروردین ماه سال 1385 ش در دانشگاه شیراز انجام شد. در موضوع پیوند عضو ما مورد مهمی به نام " مرگ مغزی و نحوه فراهم سازی عضو پیوندی " را مشاهده می‌کنیم. تاريخچه فراهم آوري عضو پیوندی در کشورمان چگونه است؟
تاریخچه پیوند اعضاء حاصل از مرگ مغزی در ایران به حدود 50 سال پیش باز می‌گردد و همگام با توسعه چشمگیری که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در زمینه پیوند کلیه صورت گرفت، متخصصین و مسئولین برای ایجاد زمینه مناسب جهت پذیرش عمومی و کسب مجوز های شرعی و به تبع آن تصویب قوانین لازم در این مسیر تلاش کردند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ضمن اشاره به فتوای رهبری در مورد پیوند اعضاء بیان داشت: بعد از فتوای راه‌گشای رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی (ره) - که متن کامل آن به این شرح است- "بر فرض مذکور چنانچه حیات انسان دیگری متوقف بر این باشد با اجازه صاحب قلب یا کبد و امثال آن جایز است" به صورت موردی پیوندهای قلب، کلیه و کبد افرادی که دچار مرگ مغزی شده بودند، در دانشگاه علوم پزشکی شیراز و بیمارستان‌های شریعتی، امام خمینی (ره) و سینا وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفت.
وی افزود: در سال ۱۳۷۲لایحه اجازه پیوند اعضای بدن فوت شدگان در موارد خاص تقدیم مجلس شورای اسلامی شد ولی به تصویب نرسید، تا اینکه در پی فتاوی مراجع معظم تقلید مبنی بر مجاز بودن این امر و بر اساس نیاز جامعه، مجلس شورای اسلامی کلیات طرح پیوند اعضاء از مرگ مغزی را در آبان ماه 1378 به تصویب رساند و در 17 فروردین ماه 1379 ش این طرح از تصویب نهایی گذشت و در تاریخ 24 خرداد همان سال این قانون ابلاغ شد.
بعد از تصویب قانون مذکور، آئین نامه اجرایی این قانون نیز تنظیم و تصویب شد و در طی فاصله تصویب قانون و آئین نامه اجرایی آن، بنا به حکم وزیر بهداشت، درمان وآموزش پزشکی و با همکاری مرکز مدیریت پیوند، دانشگاه علوم پزشکی تهران در بیمارستان امام خمینی (ره) تهران طرح پایلوت پیوند از جسد را اجراء کرد و متعاقب آن در همان سال تشریفات (پروتکل) مرگ مغزی نیز به دستور وزیر بهداشت، درمان وآموزش پزشکی تدوین و ابلاغ گردید.
ولایتی با بیان اینکه نخستین فرد در کشور دارای کارت اهدای عضو خود وی است تصریح کرد: بنده به عنوان یک عضو جامعه پزشکی کشور و به منظور ترویج این امر خداپسندانه اولین دارنده کارت اهدای عضو در کشور هستم. در مرکز تحت مدیریت جنابعالی چه اقداماتی در این زمینه انجام شده است؟ از میان 50 عضو شبکه فراهم آوری اعضای پیوندی در کشور، واحد فراهم آوری اعضاء پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی یکی از فعال‌‌ترین واحدهای شناخته شده در امر اهدای عضو می‌باشد که رتبه اول را در این زمینه به خود اختصاص داده است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اضافه کرد: این واحد از سال ۱۳۸۳ با ۵ مورد اهدا در سال فعاليت خود را شروع كرد و تا به حال در مجموع ۱۴۱۵مورد اهداكننده داشته كه توانسته موجب اهداي ۳۶۴۳عضو شود. البته باید توجه داشت پیوند عضو عمل پیچیده‌ای است که نیازمند مهارت خاص در جراحی می باشد و به علت نیاز یه مهارت و تجهیزات ویژ‌ه ای که نتیجه پیوند را به شدت متاثر می‌کند و نیازمند صرف هزینه و وقت زیاد می‌باشد و به همین علت کمتر مرکز پزشکی در دنیا وارد این میدان شده و جراحان محدودی حاضر به پذیرش این جراحی به علت خطرات بالا می‌باشند.
این استاد دانشگاه در مورد رتبه بندی فعلی میان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور گفت: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مرکز آموزشی و پژوهشی و درمانی دکتر مسیح دانشوری در جایگاه اول پیوند ریه است و دانشگاه علوم پزشکی تهران در بیمارستان امام خمینی جایگاه اول در پیوند قلب را دارد. همچنین دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در بیمارستان لبافی نژاد و مدرس جایگاه اول پیوند کلیه و دانشگاه علوم پزشکی شیراز در بیمارستان نمازی جایگاه اول پیوند کبد را به خود اختصاص داده و دانشگاه علوم پزشکی تهران در بیمارستان شریعتی جایگاه اول در پیوند مغز استخوان را دارد. البته گفتنی است که در بحث پیوند از حیث تنوع و تعداد در کل کشور بالاترین پیوندها مربوط به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است.
وی در مورد روند ثبت روز 31 اردیبهشت به نام " روز پیوند اعضاء" اظهار داشت: متاسفانه هر ۲/۵ ساعت يك ايراني که به دليل بيماري‌هاي پيشرفته قلب، ريه، كليه و كبد در ليست انتظار پيوند عضو مي باشد؛ به علت نرسيدن عضو مناسب جان خود را از دست مي‌دهد و اين در حالي است كه تقريباً معادل همين تعداد موارد مرگ مغزي كه مي‌تواند اهداكننده عضو باشد و جان بيماران را نجات دهد، وجود دارد.هر مورد مرگ مغزي در صورت اهداي عضو در زمان مناسب مي‌تواند 6 بیمار را نجات دهد، اما به دليل آشنا نبودن عموم مردم با مفهوم غيرقابل نجات بودن بيمار مرگ مغزي و رضايت ندادن به اهداي عضو، نه تنها مورد مرگ مغزي فوت مي كند بلكه شانس زندگي 6 ايراني نيازمند به پيوند عضو را با خود به زير خاك مي‌برد.واحد فراهم آوري اعضا و نسوج پيوندي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي با هدف ارج نهادن به بينش و پيشتازي امام راحل (ره) كه به اين امر وجاهت شرعي دادند و به منظور ترويج فرهنگ اهداي عضو از موارد مرگ مغزي ضرورت این نامگذاری مهم و فرهنگ ساز را برای نخستین بار مطرح کرد.
ولایتی ادامه داد: تردیدی نیست که این نامگذاری علاوه بر ايجاد توجه در اذهان جامعه و فرهنگ‌‌سازی كه منجر به كاهش زمان رضايت‌دهي خانواده‌هاي افراد دچار شده به مرگ مغزي و در نتيجه نجات جان بیماران ليست انتظار پيوند اعضا مي‌شود، از جانب دیگر مي‌تواند پزشکان، فقها، حقوق‌دانان، روان‌شناسان را بیشتر متوجه این امر کند تا این افراد بتوانند با توجه به تخصص خود در این زمینه راهگشا باشند. با این هدف اینجانب و سرکار خانم دکتر صادق بیگی (رئیس واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی) در تاریخ 21 اردیبهشت سال 1394 طی نامه‌ای به آقای دکتر پیوندی (رئیس محترم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی) درخواست کردیم تا 31 اردیبهشت ماه، مصادف با سالروز صدور فتوای تاریخی امام راحل(ره) مبنی بر جایز بودن اهدای عضو و تقارن سال 94 به عنوان هشتادمین سالگرد اولین پیوند عضو در ایران به عنوان " روز ملی اهدای عضو " نامگذاری شود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پایان گفت: متعاقب این درخواست دکتر پیوندی از دکتر حسن هاشمی (وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) تقاضا کردند تا با مساعدت ایشان، موضوع در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شود.خوشبختانه در جلسه 783 شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 2 شهریور ماه جاری، بنده به عنوان عضو این شورا، موضوع را از ابعاد مختلف تبیین کردم و با اشاره نجات زندگی حداقل 3 هزار نفر و همچنین جایگاه کشورمان، که در رتبه سوم جهان از حیث میزان رضایت در مرگ مغزی را دارد -با توجه به اختیاری بودن اهدای عضو در کشور ما و عدم اجبار، این موضوع بسیار حائز اهمیت است- و با عنایت به صدور حدود 1 میلیون و 800 هزار کارت اهدای عضو در کشور، خوشبختانه اعضای محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی نامگذاری روز 31 اردیبهشت به عنوان "روز ملی پیوند عضو" را تصویب کردند و ضمن سپاس از دکتر مخبر دزفولی دبیر محترم شورا، دبیرخانه و همه اعضای ارجمند شورای عالی انقلاب فرهنگی امیدواریم این تصمیم راهگشا بتواند این کار خداپسندانه را بیش از پیش تسهیل و ترویج کند.
ارسال نظرات