اقدامات محیط زیست برای بهسازی باغ وحش‌ها

 

 

تیموری با بیان اینکه احداث مراکز نگهداری حیات وحش با اهداف بالا بردن سطح آگاهی عامه مردم در رابطه با حیوانات و شناخت اهمیت آن‌ها به عنوان بخشی از تنوع زیستی صورت می‌گیرد، گفت:  مراکز نگهداری حیات وحش، آن بخش از مراکزی را در بر می گیرد که ارتقا فرهنگ عمومی عامه مردم در رابطه با حیات وحش را مورد هدف قرار می دهند؛ هر چند در دهه اخیر باغ‌های وحش در سراسر دنیا، مطالعه و تحقیق در خصوص حیات وحش را بسیار مد نظر قرار داده و بدین ترتیب به محلی برای انجام تحقیقات دانش پژوهان تبدیل شده است.

 

 

وی با اشاره به اینکه اقبال عمومی برای ایجاد باغ‌های وحش در ایران از حدود سال 90-89 رونق گرفت؛ اظهار داشت: همزمان ما با واحدهای کوچکی در داخل پارک‌ها و مراکز شهری مواجه بودیم که جمع آوری همه آن‌ها در یک زمان به جهت تقابل با مدیران شهری و عادت شهروندان، غیر قابل امکان بود.

 

 

تیموری ادامه داد: پیرو تشکیل کمیته فنی ساماندهی و نظارت بر باغ‌های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات در سال 89، پس از بررسی ها و جلسات متعدد و اجماع نظرات مخالف و موافق برای حذف یا باقی ماندن این واحدها، واحدهای موجود داخل شهری تحت عنوان مراکز نگهداری از حیوانات تعریف شد.

 

 

مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید با تاکید بر اینکه حجم زیاد مراکز حیات وحش بدون مجوز در کشور و خرید و فروش های غیر مجاز آن‌ها مشکل عمده این مراکز بود، بیان داشت: پس از جلسات متعدد با مسئولان و کارشناسان ستادی و استانی و نیز مدیران شهری و طی مراحل و اقدامات ذیل، یک به یک، موانع و مسائل مربوط مرتفع و از تعداد بسیار محدود مراکز دارای مجوز در سال 90 به حدود 40 درصد در سال 92 و در حال حاضر به حدود صد در صد متمایل شده است.

 

 

وی در ادامه روند ساماندهی باغ‌های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات را بند به بند به صورت ذیل تشریح کرد:

 

 

1.ایجاد کمیته فنی ساماندهی و نظارت بر باغ‌های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات و دبیرخانه دایمی مربوط و استمرار جلسات این کمیته در راستای ساماندهی و نظارت بهینه بر این واحدها.

 

 

2.تدوین و ابلاغ دستورالعمل ایجاد و مدیریت مراکز نگهداری حیات وحش کشور.

 

 

3.برگزاری نشست تخصصی مروری بر دستورالعمل‌ها و ضوابط احداث و مدیریت باغ های وحش و پرندگان.

 

 

4.پیگیری و تنظیم ضوابط استقرار باغ‌های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات.

 

 

5.تعیین چارچوب و چگونگی تقسیم بندی مراکز نگهداری حیوانات وحشی.

 

 

6.تدوین چک لیست پایش و ارزیابی باغ‌های وحش و پرندگان.

 

 

7.ایجاد بانک اطلاعاتی جامع مراکز نگهداری حیات وحش کشور. 

 

 

8.تهیه درفت سامانه مدیریت پارک‌ها و باغ‌های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری دارای مجوز کشور.

 

 

9.تدوین ضوابطی که در خصوص طراحی و شرایط نگهداری باغ‌های وحش و پرندگان باید مد نظر قرار گیرد به منظور آگاهی رسانی و ارایه در نمایشگاه های بین المللی محیط زیست.

 

 

10.پایش باغ‌های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات و ابلاغ موارد در جهت ساماندهی به صورت مجزا به استان.

 

 

11.نظارت بر نقل و انتقالات حیوانات وحشی مابین (باغ‌های وحش و پرندگان و به طور کلی واحدهای نگهداری حیوانات) و اقدام لازم به منظور صدور مجوز با تاکید بر نظر دفاتر تخصصی ذی‌ربط در جهت استمرار ساماندهی  باغ‌های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات.

 

 

12.تنظیم ابلاغیه هایی به استان‌ها در جهت بهسازی و ساماندهی باغ‌های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات به منظور استمرار ساماندهی باغ‌های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات.

 

 

13.مجاب کردن باغ‌های وحش، باغ‌های پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات به بهینه سازی و افزایش فضاهای نگهداری.

 

 

14.پیگیری راه‌های قوت ضوابط و مقررات مربوط به باغ‌های وحش به منظور قویتر شدن ضمانت اجرایی این مقررات و تسریع در روند ساماندهی این واحدها.

 

 

15.جلسات مکرر با مدیران دیگر ارگان‌ها از جمله دامپزشکی و شهرداری در جهت ساماندهی مراکز نگهداری حیات وحش به منظور ایجاد مدیریت بهینه.

 

 

 

 

تیموری با اشاره به آمار ارسالی از ادارات کل حفاظت محیط زیست استان‌ها و بازدیدهای صورت گرفته اظهار داشت: وضعیت تغذیه ای، بهداشتی و جایگاهی اکثر واحدها متوسط تا خوب ارزیابی شده است؛ اما تلاش می شود تا از طریق انتقال گونه های مازاد پردیسان به صورت امانی به باغ‌های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات دارای شرایط جایگاهی مناسب تر گام به گام و گونه به گونه شرایط نگهداری گونه ها بهینه سازی شود.

 

 

وی یاد آور شد: انتقال گونه های مازاد پردیسان صرفا برای باغ های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات دارای مجوز مورد تایید استان و سازمان دارای شرایط بهینه نگهداری امکان پذیر است.

 

 

مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست خاطر نشان کرد: با اعمال محدودیت ها در خرید، فروش، ورود، صدور، معاوضه، مبادله، دریافت و اهدا هر نوع جانور وحشی برای واحدهای بدون مجوز، به نوعی انجام اصلاحات و اخذ مجوز برای واحدها ضروری و لازم الاجرا شده است. وی ادامه داد: تمامی این این موارد به عنوان اهرم هایی در جهت سوق دادن واحدها به سمت ساماندهی و اخذ مجوز به کار بسته و تلاش بر این است که باغ‌های وحش کشور گونه به گونه و گام به گام به سمت بهینه و ایده آل شدن پیش بروند.

 

 

 

 تیموری با بیان اینکه صدور مجوز برای مرکز نگهداری از حیوانات جدید متوقف و طی نامه به ادارات کل حفاظت محیط زیست استان‌ها ابلاغ شده است، تاکید کرد: سازمان حفاظت محیط زیست همانند گذشته از ایجاد باغ‌ها و پارک‌های درخور و محیط های شایسته و سرشار از آرامش برای حیات وحش جانوری که به نوعی ترویج آرامش و نیز فرهنگ حمایت از حیوانات و حیوان دوستی در جامعه انسانی نیز است، حمایت می کند.

 

 

وی وضعیت مراکز نگهداری حیات وحش را درسال 92 و 95 را که براساس آخرین آمار ارسالی از وضعیت باغ‌های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات از سوی استان‌ها و نیز ساماندهی و در مواردی حذف واحدها تنظیم شده است، به طور کامل تشریح و اذعان داشت: در حال حاضر 70 واحد باغ وحش، باغ پرندگان و مرکز نگهداری از حیوانات در کشور وجود دارد که با انجام اصلاحات و رفع مسائل عمده، صدور مجوز 65 واحد از این تعداد به ادارات کل استانی ابلاغ شده است. در این بین 7 واحد نیز به دلیل عدم تطبیق با حداقل ها، جمع و گونه‌های مربوط به باغ های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات دارای مجوز کشور انتقال داده شده اند. 

 

 

 

 تیموری افزود: این در حالی است که در سال 92 کمتر از 40 درصد واحدها دارای مجوز بوده اند که در دوسال اخیر با فشار مضاعف محیط زیست، این واحدها خود را به دستورالعمل سازمان نزدیک کرده و در افزایش فضا و محل نگهداری (در مواردی به چندین برابر) و نیز تغذیه و بهداشت واحد کوشیده و بدین ترتیب موفق به رفع حداقل ها و اخذ مجوز شده اند.

 

 

به گفته وی، پایش واحدها به طور مداوم به منظور بهبود حداکثری فضاها و ارتقا وضعیت تا رسیدن به برترین ها همچنان ادامه دارد.

 

 

 

 تیموری با بیان اینکه باغ های وحشی نیز وجود دارند که با توجه به جمیع جوانب توانسته اند شرایط جایگاهی مناسب تری برای گونه ها فراهم کرده و رویکرد اصلاح پذیر و تعاملی داشته باشند؛ اظهار داشت: باغ وحش ارم(تهران) و باغ وحش باراجین(قزوین) توانسته اند به پاس رویکردهای تعاملی و بهینه سازی ها به عنوان واحدهای برتر سال معرفی شوند که این مهم می تواند نقطه عطفی برای ارتقا سایر واحدها باشد.

 

 

وی ادامه داد : حدود 10 واحد نیز در کل کشور موفق به کسب موافقت اصولی شده اند که پس از پایان عملیات اجرایی (طبق نظر سازمان)، پروانه ایجاد واحد به نام متقاضی صادر خواهد شد.

 

 

 

 تیموری تاکید کرد: سعی سازمان حفاظت محیط زیست بر به حداقل رساندن مراکز تاسیس که رعایت مندرجات دستورالعمل را کنند؛ اما همه می دانیم اجرای این مهم بدون همکاری ادارات کل حفاظت محیط زیست و دستگاه‌های مرتبط اجرایی استانی غیر ممکن است. 

 

 

 

مدیر کل حفاظت و مدیریت شکار و صید از الزام واحدها به نصب دوربین های مداربسته و اجرایی کردن سامانه بانک اطلاعاتی و مدیریت پارک‌ها و باغ‌های وحش و پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات در سال 96 خبر داد و گفت: برگزاری نشست تخصصی و دوره آموزشی برای بهینه سازی وضعیت باغ‌های وحش و پرندگان کشور از برنامه های در دستور کار سال 96 است که تمام تلاش ما بر این است که  به بهترین نحو ممکن انجام شود.

 

             

وی با تاکید بر اینکه اگر چه تلاش سازمان حفاظت محیط زیست بر ساماندهی وضعیت فضاهای نگهداری غیر قابل کتمان بوده است؛ اظهار داشت: اما واقعیت این است که از آنجایی که بخش بزرگی از باغ‌های وحش و پرندگان کشور توسط بخش خصوصی اداره می شوند، بی تردید متاثر از وضعیت اقتصادی کشور خواسته و ناخواسته نمی توانند انتظارات محیط زیست را به منظور بهسازی فضاهای نگهداری مرتفع سازند.

 

 

تیموری افزود: اتمام فعالیت سیرک ها در کل کشور، تحمیلی را بر باغ‌های وحش و سایر مراکز نگهداری حیات وحش کشور به منظور طراحی جایگاه‌های جدیدی در این واحدها به منظور ساماندهی گونه های سیرک ها در برداشته است؛ در این میان علی‌رغم همه حداقل های موجود، همه هم و غم سازمان حفاظت محیط زیست بر این است که پایش باغ‌های وحش و سایر مراکز نگهداری توسط کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان به طور مرتب و پیرو آن ارایه گزارش 3 ماهه به سازمان و توسط کارشناس سازمان حداقل سالی یکبار (در مورد هر استان) انجام شود.

 

 

مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: نباید فراموش کرد که استمرار و جدیت در این امر منوط به همکاری بی شائبه همه دستگاه‌ها و مسئولان ذی‌ربط است و همراهی مدبرانه مسئولان شهری با تسهیل تامین حداقل های فضای نگهداری مناسب یک باغ وحش در کنار صرف حمایت‌های بی قید و شرط می تواند سازمان حفاظت محیط زیست را در رسیدن به آرمان‌هایش یاری کند.