پُز عالی جیب خالی؛ وقتی روحانی از «جهانی» کردن قیمت بنزین می‌گوید/ افزایش قیمت سوخت چند نفر را از کار بیکار می‌کند؟

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو –محمد آزادی؛ روحانی می‌گوید قیمتی که برای بنزین در نظر دارد حتی نصف قیمت متوسط جهانی هم نیست. تبصره 18 لایحه بودجه سال آینده به دولت اجازه خواهد داد از محل افزایش قیمت حامل‌های انرژی بیش از هفده‌هزار ملیارد تومان دشت کند؛ مجلس البته اگر تأیید کند! نمایندگان فراوانی ولی معتقدند استدلال آقای رئیس‌جمهور برای توجیه گرانی بزنین منطقی نیست. آن هم درست در شرایطی که خبرها از تصمیم دولت برای حذف یارانه‌ها حکایت دارد. مردم اما سردردگم و نگران تنها نظاره‌گر برنامه‌های دولتی هستند که می‌گفت: «چنان رونق سرشاری ایجاد می‌کنم که افراد داوطلبانه از دریافت یارانه نقدی انصراف دهند!»

توجیه دولت برای گرانی بنزین چیست؟

همین تبصره اما موارد مصرف جالبی را برای این درآمدها در نظر گرفته: «ایجاد اشتغال»! این تبصره اضافه می‌کند: «به دولت اجازه داده می‌شود تا منابع حاصله را ... در جهت حمايت از طرح هاي توليد، اشتغال و آموزش و كمك به كارورزي جوانان دانش‌آموخته دانشگاهي پرداخت نمايد.» یعنی یک هدف جذاب و دهان پُرکن! روحانی معتقد است لایحه‌ای که برای بودجه سال آینده ارائه کرده «چکیده همه وعده‌های دولت» است. لایحه‌ای که مثلاً بنا است با حذف یارانه‌ها «فقر مطلق» را ریشه‌کن کرده و با افزایش قیمت بنزین «اشتغال فراگیر» ایجاد کند!

بررسی یک ادعا؛ گرانی بنزین «اشتغال فراگیر» ایجاد می‌کند؟

مرکز پژوهش‌ها می‌نویسد: «تاکنون برنامه‌ای تحت این عنوان توسط دولت ارائه نشده است و مشخص نیست که این منابع صرف برنامه‌های اشتغال‌زایی جاری دولت مثل برنامه اشتغال فراگیر خواهد شد یا برنامه‌های جدیدی برای اشتغال‌زایی به‌اجرا درخواهد آمد؟ به‌علاوه مشخص نیست شاخص ایجاد اشتغال اصولاً چیست، و چه‌مرجعی و براساس چه‌شاخصی این برنامه دولت را ارزیابی خواهد کرد.»

برنامه فضایی دولت برای اشتغال‌زایی فراگیر حتی صدای حامیان پر و پا قُرص آقای رئیس‌جمهور را هم درآورد؛ شرق یکی از آن‌هاست. این روزنامه در گزارشی با تیتر «بنزین 1500 تومانی؛ سوختِ 800هزار شغل» برنامه دولت را برای افزایش قیمت بنزین مصداق سیاسی‌کاری معرفی می‌کند.

شرق می‌نویسد: «اگر دولت قصد افزايش قيمت حامل‌هاي انرژي را داشت بايد اين امر را از سال ۹۲ و به‌تدريج اجرائي مي‌کرد. با توجه به درپيش‌بودن انتخابات مجلس دهم و انتخابات رياست‌جمهوري دوره يازدهم مي‌توان تعلل دولت دراين‌باره را درک کرد. اينكه دولت چهار سال افزايش تدريجي قيمت حامل‌هاي انرژي كه در قانون پيش‌بيني شده است را اجرا نكرد تا دوباره رأي بياورد و بعد كه خيالش راحت شد جمع آن افزايش‌ها را يكباره اجرا كند تا شوك بزرگ ديگري به پيكره نحيف اقتصاد و معيشت مردم وارد شود، يك تصميم مخرب است. ظاهرا دولت خوب وقتي را هم براي اين شوک انتخاب کرده است چراکه مجلس هم سال آخرش نيست و انتخابات مجلس بعد نزديک نيست و بنابراين نمايندگان هم انگيزه چنداني براي مخالفت با اين شوک ندارند.»

پز عالی، جیب خالی! وقتی روحانی از قیمت‌های جهانی برای بنزین می‌گوید

فضایی‌ترین استدلال آقای رئیس‌جمهور برای افزایش قیمت بنزین اما با اختلاف تعلق می‌گیرد به فرمایشاتشان در همایش حقوق شهروندی؛ جایی که هفته گذشته گفتند حتی اگر قیمت را افزایش دهیم باز هم نصف قیمت‌های جهانی نمی‌شود. این‌که روحانی کجای اقتصاد رکودزده و پریشان ایران را با اقتصاد جهانی مقایسه می‌کند، محل تردید است. در همین رابطه عبادی نماینده مردم بیرجند به خبرنگار خبرگزاری دانشجو گفت: «آیا دولت درآمد امروز مردم را هم با درآمد جهانی مقایسه می‌کند که صحبت از قیمت داخلی بنزین و مقایسه آن با قیمت جهانی می‌کند؟»

 سخنان آقای رئیس‌جمهور درباره قیمت جهانی بنزین

وی در ادامه با انتقاد از اظهارات غیرکارشناسی آقای رئیس‌جمهور، ادامه داد: «در حالی که درآمد متوسط سرانه کشور نصف قیمت جهانی است، درست نیست که بخواهیم قیمت بنزین را با قیمت جهانی آن بسنجیم. از سوی دیگر افزایش قیمت بنزین در شرایط موجود با توجه به فشار اقتصادی حاکم بر مردم اصلاً کارشناسی‌شده نیست.»

محمدرضا حسن‌خانی عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون اصل 90 هم معتقد است اگر بنا است قیمت بنزین را با نرخ‌های جهانی مقایسه کنیم، باید درآمد کارگران و کارمندان را هم با استاندارد جهانی مقایسه کرد. وی در این‌باره به خبرنگار ما می‌گوید: «در حال حاضر هیچ یک از هزینه‌ها از جمله هزینه اجاره بها، دارو و درمان، غذایی و... براساس قیمت جهانی براورد نمی‌شود. البته بسیاری از هزینه‌های ما بیشتر از هزینه‌های متداول در جهان است. به‌طور مثال هزینه اتومبیل در داخل نسبت به قیمت جهانی بسیار بالاتر است. اگر دولت می‌خواهد نرخ بنزین را به قیمت جهانی تبدیل کند باید هزینه اتوموبیلی که بنزین مصرف می‌کند را نیز جهانی کند و به تبع آن درآمد‌ها هم جهانی شوند.»

هدایت‌الله خادمی عضو کمیسیون انرژی هم معتقد است اگر بنا بر افزایش بهای بنزین بود، باید تدریجاً و از سال 92 انجام می‌گرفت. وی به تسنیم گفته: «اقتصاد یک زنجیره‌ی به‌هم پیوسته است. افزایش حامل‌های انرژی به‌روی ده‌ها و صدها محصول و قیمت دیگر تأثیرگذار است. از طرف دیگر درآمدها افزایش نیافته، اشتغال ایجاد نشده و تولیدی هم صورت نگرفته که بتواند این هزینه‌ها را بپردازد.»

چه باید کرد؟/ مردم چه می‌گویند؟

گرانی؛ رکود و بیکاری. به نظر نمی‌رسد عملکرد پنج‌ساله روحانی و دولتش بیشتر از این‌ها باشد. خبر بد این‌که به‌اعتراف اغلب کارشناسان اقتصادی بودجه سال آینده تأثیرات مخربی بر معیشت مردم خواهد داشت. نمایندگان مردم آیا در جریان بررسی لایحه‌ی بودجه با پیشنهادات فضایی دولت موافقت می‌کنند؟ منتظر باید ماند!