به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، طبق آخرین آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار و اطلاعات راهبری وزارت کار، تعداد جمعیت مهاجر کشور در سال گذشته حدود ۶۸۴هزار نفر بوده است. بیشترین علت مهاجرت جمعیت شاغل در سال گذشته به ترتیب مربوط به «پیروی از خانوار، جست‌وجوی کار و جست‌وجوی کار بهتر» بوده است. حال باید دید زیرساخت شهر‌ها و به طور کلی کشور تا چه حد آماده پذیرش و رشد شهروندان‌اند.
نتیجه مطالعات اخیر از سوی مرکز آمار و اطلاعات راهبری وزارت کار نشان می‌دهد، بیشترین علت مهاجرت جمعیت مهاجر در سال گذشته، به‌دلیل «پیروی از خانوار» بود به‌طوری که علت مهاجرت ۸/۴۹ درصد از مهاجرت‌کنندگان به‌همین دلیل بوده است. همچنین «جست‌وجوی کار» با سهم ۷/۹ درصد و «جست‌وجوی کار بهتر» با سهم ۵/۷ درصدی به ترتیب بیشترین عامل مهاجرت را در سال گذشته به خود اختصاص داده‌اند.
نتیجه مطالعات اخیر از سوی مرکز آمار و اطلاعات راهبری وزارت کار نشان می‌دهد، بیشترین علت مهاجرت جمعیت مهاجر در سال گذشته، به‌دلیل «پیروی از خانوار» بود به‌طوری که علت مهاجرت ۸/۴۹ درصد از مهاجرت‌کنندگان به‌همین دلیل بوده است. همچنین «جست‌وجوی کار» با سهم ۷/۹ درصد و «جست‌وجوی کار بهتر» با سهم ۵/۷ درصدی به ترتیب بیشترین عامل مهاجرت را در سال گذشته به خود اختصاص داده‌اند.
مهاجرت به خارج از کشور و جابه‌جایی در داخل مرز‌های ایران از دیرباز وجود داشته و در سال‌های اخیر نیز رفته‌رفته بیش از قبل شده است. مطالعات نشان می‌دهد در نقاط روستایی بیشترین علت مهاجرت همچون مناطق شهری به‌علت پیروی از خانوار بوده است. به این ترتیب که ۱/۳۹ درصد از مهاجرت‌کنندگان از مناطق روستایی با این توجیه مهاجرت کرده‌اند. در مناطق روستایی ۸/۱۶ درصد از مهاجرت‌کنندگان به‌علت خدمت وظیفه از این مناطق مهاجرت کرده‌اند، ضمن اینکه «جست‌وجوی کار» سومین عامل مهاجرت از روستا‌ها در سال گذشته را به خود اختصاص داده است.
آمار‌ها چه می‌گویند؟
بیش از ۵۶۱هزار نفر از کل جمعیت مهاجر در سال گذشته در سن ۱۰ساله و بیشتر بوده‌اند که ۱/۸۲ درصد از مهاجرت‌کنندگان را شامل می‌شود. از این تعداد ۲۹۵هزار نفر معادل ۶/۵۲ درصد از نظر اقتصادی فعال و ۲۶۶ هزار نفر معادل ۴/۴۷ درصد غیر فعال اقتصادی بودند. از ۲۹۵ هزار نفر جمعیت فعال مهاجر، بیش از ۲۲۳ هزار نفر شاغل (۵/۷۵ درصد) و ۷۲ هزار نفر بیکار (۵/۲۴ درصد) بودند. در سال گذشته عوامل مهاجرت به ترتیب مربوط می‌شود به «جست‌وجوی کار»، «جست‌وجوی کار بهتر» و «پیروی از خانوار»، همچنین کمترین علت مهاجرت شاغلان نیز مربوط به «تحصیل»، «پایان تحصیل» و انجام خدمت وظیفه بوده است. در واقع دلیل اول و دوم مهاجرت به موضوع اشتغال مربوط است، کسانی که به‌دنبال شغلی هر چند کاذب از دیار خود مهاجرت می‌کنند یا افرادی که با وجود داشتن شغل در پی یافتن شغل بهتری محل زندگی خود را ترک می‌کنند.
خانم دکتر شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس در این‌باره گفت: «آمار منتشر شده می‌گوید بیش از ۶۸۰ هزار مهاجرت درون کشوری در سال گذشته داشته‌ایم که نسبت به دهه‌های اخیر روند کاهنده داشته است. در بازه زمانی سال ۷۵ تا ۸۵ حدود ۱۲میلیون نفر مهاجرت داشته‌ایم که سالانه بیش از یک میلیون نفر می‌شد. اکنون در طی سال گذشته ۶۸۰ هزار نفر مهاجرت کرده‌اند که روند کاهنده را نشان می‌دهد. مهاجرت همواره در چهل سال اخیر در کشور ما وجود داشته است و عامل اول و اصلی آن جست‌وجوی کار بوده، عامل دوم جست‌وجو برای کار بهتر و عمل سوم آن نیز انتقال کار است. البته همیشه در آمار‌ها عامل اول را «پیروی از خانواده» تشکیل می‌دهد، اما آن را نمی‌توان در اینجا گنجاند. به‌عنوان مثال فردی که به‌دنبال شغلی مهاجرت می‌کند؛ خانواده‌اش نیز به‌دنبال او می‌روند، در اینجا سرپرست خانواده به‌دنبال جست‌وجوی کار به شمار می‌آید و خانواده او در عامل تبعیت از خانواده گنجانده می‌شود. به همین دلیل این را لحاظ نمی‌کنیم و مهاجر واقعی را در نظر می‌گیریم نه مهاجر تبعی را.»
این جمعیت‌شناس ادامه می‌دهد: «مهاجرت‌ها همواره از موقعیت‌های توسعه‌نیافته به سمت محل‌های توسعه‌یافته اند. بعد از جست‌وجوی کار، عامل کار بهتر بیشتر آمار مهاجرت را به خود انتقال می‌دهد؛ یعنی فرد کار دارد، اما شغل او کفاف زندگی‌اش را نمی‌دهد به همین دلیل فرد تصمیم به رفتن می‌گیرد. کم شدن مهاجرت الزاماً فراهم شدن زیرساخت‌ها در شهر و روستا و موقعیت‌های شغلی نیست. کم شدن روند مهاجرت به کم شدن روند جمعیت جوان برمی‌گردد، همان‌طور که تعداد داوطلبان کنکور در دهه اخیر کاهش داشته است، تعداد مهاجرت نیز کاهش می‌یابد. در گذشته باروری در خانواده‌ها بیشتر بود و خانواده‌ها با جمعیت چهاریا‌پنج نفره مهاجرت می‌کردند، اما امروزه افرادی که در سن مهاجرت‌اند یعنی سنین ۱۵ تا ۲۴ سال، معمولاً مجردند.»
مهاجرت به خارج
کاظمی‌پور درباره مهاجرت به خارج از کشور هم می‌گوید: در گذشته این نوع مهاجرت کمتر بوده و بیشتر در بین فرهیختگان رواج داشته است. مهاجرت نخبگان نیز در دهه اخیر رواج زیادی پیدا کرده است که مسوولان در ایران به‌دنبال آماده‌سازی زیرساخت‌اند.
وی می‌گوید: در شرایط فعلی جامعه نیز تعداد مهاجرت‌ها نسبت به قبل افزایش زیادی داشته است که البته به نوسانات ارزی اخیر نیز بی‌ارتباط نیست. البته از میزان دقیق مهاجرت‌های اخیرآماری در دست نیست، اما طبق نظریات جمعیتی این امر بدیهی است. در چند سال اخیر که سیل مهاجرت در میان قشر جوان و تحصیل‌کرده افزایش پیدا کرد؛ برخی مسوولان درصدد فراهم ساختن زیرساخت‌هایی برای بازگشتن این افراد به کشور شدند. عده زیادی بعد از تحصیل در ایران مهاجرت می‌کنند و عده‌ای دیگر تحصیل را بهانه می‌کنند تا از کشور بروند.
مدتی پیش آقای دکتر سورنا ستاری، رییس مرکز نخبگان کشور در خصوص فراهم ساختن تمهیداتی برای بازگشت نخبگان به کشور گفته است: درصدد هستیم فضایی برای بازگشت نخبه‌هایمان فراهم کنیم، به‌طوری‌که طی دو‌سال‌و‌نیم گذشته ۱۱۰۰ نخبه ایرانی به کشور بازگشتند.
ستاری در خصوص آمار‌های ضدو‌نقیض درباره مهاجرت‌ها گفته است: بهترین و معتبرترین آمار برای مهاجرت به‌صورت کلی همان آماری است که توسط سازمان‌ملل منتشر می‌شود؛ متاسفانه کسی موضوع مهاجرت را نفی نمی‌کند، اما اعلام اعداد ژورنالیستی در خصوص مهاجرت نخبگان باعث ضربه زدن به سیستم فکری کشور خواهد شد.
منبع: صبح نو
ارسال نظرات