پیش‌فروش‌های فوری هم نتوانست اوضاع بازار خودرو را سروسامان بدهد

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، روزنامه ابتکار درباره بازار خودرو گزارش داده است: بازار خودرو کشور این روز‌ها همچنان در مسیر صعودی شدن قیمت‌ها پیش می‌رود. این وضعیت در شرایطی است که خودروسازان بزرگ کشور طرح پیش‌فروش‌های فوری را با امید به کنترل بازار و کاهش قیمت‌ها در دستور کار خود قرار داده بودند، اما همان‌طور که شرایط بازار نشان می‌دهد این طرح هم نتوانست اوضاع آشفته این روز‌های بازار را سروسامان بدهد و بازار برعکس تمام تصورات حرکت می‌کند.

با وجود تداوم طرح پیش‌فروش خودرو و انتظار برای کنترل شرایط آشفته بازار، روند افزایشی قیمت‌ها همچنان ادامه دارد و صاحب‌نظران دلایل مختلفی را برای این وضعیت عنوان می‌کنند. عده‌ای نامتوازن بودن عرضه و تقاضا را دلیلی برای بی‌نظمی در این بازار دانسته و معتقدند هنگامی که عرضه و تقاضا با یکدیگر هم‌خوانی نداشته باشد وضعیت به این شکل خواهد شد. به عبارتی دیگر وقتی عرضه محصولی کم و تقاضا برای مصرف آن زیاد باشد، طبیعی است که بازار شاهد افزایش قیمت باشد. همچنین در همین راستا برخی از نمایشگاه‌داران شکاف عمیق میان عرضه و تقاضا را دلیلی برای کسادی کار خود می‌دانند و نسبت به رکود این صنعت هشدار می‌دهند. در مقابل عده‌ای دیگر تحت تاثیر قرار گرفتن بازار خودرو از بازار ارز را دلیل عمده افزایش قیمت‌ها می‌دانند و می‌گویند نرخ ارز نه تنها در بازار خودرو بلکه در تمام بازار‌ها تاثیر خود را نشان می‌دهد و نمونه آن را می‌توان در بازار مسکن و یا کالا‌های اساسی مشاهده کرد. در این میان وقتی که خودرو به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است، قطعاً بیش از پیش از بازار ارز تاثیر خواهد گرفت. اما این افزایش قیمت‌ها درحالی است که فعالان در این بازار از افت معاملات خبر می‌دهند و معتقدند که رکود گریبان این بازار را گرفته و هیچ محرکه‌ای هم آن را به فعال شدن وادار نمی‌کند. آن‌ها می‌گویند عملاً خرید و فروش‌ها به نصف رسیده است و دارندگان خودرو به امید افزایش بیشتر قیمت‌ها از فروش ممانعت می‌کنند و در مقابل هم مصرف‌کنندگان دیگر توان خرید خودروی داخلی با اندک امکانات را هم ندارند و نتیجه این نوع رفتار کسادی بازار خواهد بود.

سودجویی برخی از افراد در این بازار

البته در این بین برخی از کارشناسان بر این باورند که عدم نظارت بر بازار و حمایت نشدن از حقوق مصرف‌کننده دلیل آشفتگی بازار خودرو شده است و هیچ چارچوبی برای تنظیم قوانین وجود ندارد، که بودن این مشکلات اوضاع بازار را بدتر می‌کند. البته نکته دیگری وجود دارد که می‌تواند بی‌نظمی در بازار خودرو را دوچندان کند و آن‌هم سودجویی برخی از افراد در این بازار است که باز هم به ضعف نظارت‌ها بازمی‌گردد. این افراد با قیمت‌های کارخانه خودرویی را خریداری می‌کنند و در مقابل در کف بازار با قیمت نجومی آن را به فروش می‌رسانند. به عبارتی دیگر با توجه به شرایط موجود از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند و از این طریق سود‌های کلان به جیب می‌زنند. برای اثبات این گفته‌ها کافی است سری به سایت‌های اینترنتی و قیمت انواع خودرو‌ها بزنیم، آنگاه خواهیم دید که رقم‌هایی غیرواقعی برای خودرو‌ها درنظر گرفته می‌شود که علاوه بر سود این افراد، نوعی جو روانی در بازار ایجاد می‌کند و ما به‌دنبال آن شاهد نوسان در بازار خواهیم بود، به عبارتی دیگر تنور ماجرا توسط همین تبلیغات داغ‌تر از گذشته می‌شود. در نتیجه، این بی‌نظمی باعث به وجود آمدن یک بازار آشفته می‌شود که قیمت‌ها در آن روز به روز بیشتر خواهد شد. البته در این میان نباید محدودیت‌هایی که برای کشور توسط تحریم‌ها به وجود آمده و تاثیر هرگونه تصمیم سیاسی و اقتصادی را نادیده بگیریم. در گذشته هم تجربه نشان داده است که بازار‌های اقتصادی به دنبال هر نوع تصمیم سیاسی، به سرعت از خود واکنش نشان داده و به راحتی تغییر مسیر می‌دهند.

راه‌حل‌ها برای کنترل شرایط و به وجود آمدن یک ثبات نسبی

در میان ماجرای افزایش قیمت روزافزون خودرو‌ها چه داخلی و چه خارجی، کارشناسان برای کنترل شرایط و به وجود آمدن یک ثبات نسبی راه‌حل‌هایی را ارائه می‌دهند که در میان آن‌ها می‌توان از افزایش عرضه به‌صورت مناسب و آزادسازی واردات اشاره کرد که به نظر آنها، این مکانیزم‌ها می‌تواند عطش بازار را کم کند. اما باید بدانیم که جدا از بحث افزایش عرضه مناسب باید شرایط جوی بازار به‌گونه‌ای باشد که هرگونه شایعه و یا تصمیم سیاسی نتواند مسیر را به بی‌راهه بکشاند. به عبارتی دیگر همانقدر که کنترل و نظارت بر بازار، عرضه مناسب و تصمیمات صحیح می‌تواند بخش خودرو را از بلاتکلیفی نجات دهد ایجاد جو روانی آرام هم می‌تواند این بازار را به سمت آرامش سوق دهد. این روز‌ها شاهد هستیم که خودرو حکم کالایی سرمایه‌ای را پیدا کرده و افراد وقتی اخبار سیاسی و اقتصادی را می‌شنوند، به تحلیل شرایط می‌پردازند و بدون توجه به قوانین حاکم بر بازار، قیمت‌های غیرواقعی را برای خودرو‌های خود درنظر می‌گیرند و اینگونه بازار را با آشفتگی روبه‌رو می‌کنند. به گفته بسیاری از صاحب‌نظران این افراد تمایلی به کاهش قیمت و به ثبات رسیدن بازار ندارند چراکه از وضع موجود به نفع خود استفاده خواهند کرد. به عنوان نمونه بعد از انتشار اخباری مبنی‌بر لغو معافیت‌های نفتی و یا تشدیدی تحریم‌ها بازار ارز افزایش قیمت را تجربه کرد و از سویی دیگر در بازار خودرو هم شاهد روند افزایش قیمت بودیم به‌گونه‌ای که در روز جمعه ۶ اردیبهشت ماه پژو ۲۰۶ تیپ ۵ با افزایش ۱ میلیونی با مبلغ ۱۰۳ میلیون تومان و سمند EF۷ با افزایش ۱ میلیون تومانی با مبلغ ۸۸ میلیون تومان قیمت‌گذاری شد. این در حالی بود که محصولات سایپا در بازار افزایش قیمت را تجربه نکردند به گونه‌ای که تیبا در بازار ۵۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و ساینا اتوماتیک نیز با مبلغ ۸۲ میلیون تومان معامله شد.

حال با توجه به شرایط پیش آمده در کشور و تشدید تحریم‌ها، برخی از کارشناسان صنعت خودرو معتقدند که در هفته‌های آینده همچنان شاهد افزایش قیمت خودرو در بازار آزاد هستیم. اما نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که برای سامان دادن به وضعیت و عبور از بحران‌های پیش‌رو باید تمهیداتی اندیشیده شود تا چالش‌ها بر سر راه این صنعت از بین برود و بازار به ثبات قیمتی برسد.