با وجود کمبود قطعات، خودرو پیش‌فروش می‌کنند/ بسیاری از قطعات با نام داخلی هم وارداتی است

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ صنعت تولید خودرو در کشور که در انحصار دو شرکت دولتی است در سال‌های اخیر مشکلات دزیادی را برای مردم بوجود آورده است و علاوه بر افزایش ۲ تا ۳ برابری قیمت‌ها و افت کیفیت و خدمات، مسئله جدیدی میان مشتریان و خودروسازان انحصارگر شکل گرفته و آن هم بدقولی در تحویل خودرو در موعد مقرر به مصرف کنندگان است!

پیش از جهش نرخ ارز بسیاری از مردم حاضر بودند با پرداخت گمرکی بالا و بیش از 2 برابر قیمت، خودروی خارجی بخرند تا از خودروهای گران و بی کیفیت داخلی استفاده کنند اما با افزایش 3 برابری قیمت دلار این شرایط هم سخت شد و بازار عرضه بیش از پیش در انحصار خودروسازان داخلی قرار گرفت!
وضعیت بازار انحصاری خودرو و مدیریت ضعیف دو خودروسازی کشور در نیم قرن گذشته به شکلی رقم خورده است که نه تنها نسبت به سایر کشورها پیشرفتی نکرده بلکه موجب هدر رفت منابع شده است و به نوعی منابع و ظرفیت‌های کشور را میبلعد و همواره در تشدید تورم هم بی تاثیر نبوده است.

سوال اینجاست که تا چه زمانی باید چنین وضعیتی ادامه پیدا کند و تا کی قرار است مردم هزینه صنعت فرسوده و عقب مانده‌ی خودروسازی را بپردازند؟

چرا با وجود پیشرفت‌های چشمگیر و متعدد در علوم نانو، پزشکی، هوافضا، هسته ای، موشکی و ... توانایی ساخت یک خودروی نسبتا با کیفیت و با قیمت مناسب را نداریم؟!

در همین خصوص با علی اصغر شهبازی؛ مسئول بسیج مهندسین صنعتی کشور گفتگو کردیم که در ادامه تقدیم می‌گردد.

 

چرا با اینکه در بسیاری از صنایع و تکنولوژی‌ها پیشرفت‌های چشمگیری داشته ایم، اما در خصوص خودروسازی بعد از گذشت چند دهه هنوز عقبیم و با بدترین کیفیت و بیشترین قیمت خودرو در اختیار مصرف کننده قرار می‌دهیم؟

ابتدا باید به این سوال جواب داد که اساسا ما به صنعت خودرو بپردازیم یا نپردازیم؟!

صنعت خودرو ما تقریبا همزمان با کره جنوبی یعنی ۴۸، ۴۹ سال پیش شروع به کار کرد.
خب اکنون بعد از نیم قرن چه صنعت خودرویی داریم؟! اصلا این تعبیر غلط است، ما صنعت خودرو نداریم در واقع ما صنعت مونتاژ خودرو داریم و این مونتاژ خودروست که ما را بی آبرو می‌کند، چون صنعت نداریم پلت فرمی نداریم که ملی خودمان باشد!

از طرف دیگر مزیت در کشورما زیاد است.
ما در کشور ۶۸ نوع ماده‌ی معدنی داریم، نفت و گاز داریم، انواع گیاهان دارویی و مزارع کشاورزی داریم، اما از آن طرف در خودروی سواری مزیت نسبی نداریم و کالای استراتژیک و راهبردی هم نیست.

اگر فرض کنیم خودرو راهبردی هم باشد یا اینکه بگوییم آرامش و اطمینان خاطر مردم با خودرو گره خورده است، در این سال‌ها باید در این حوزه حرکت می‌کردیم و پلت فرم خودروی ملی خودمان را ایجاد می‌کردیم. اما در مقابل سال‌های گذشته صنعت قطعه سازی در کشور از بین رفت و به جرات می‌توان گفت: قطعه سازان هم تقریبا وارد کننده قطعات شدند! دلیل هم این است که اگر وارداتی نبود نباید با جهش دلار قیمت اینگونه بالا می‌رفت!

بجز این که بسیاری از قطعات وارداتی است چه دلایل دیگری برای گرانی‌های اخیر خودرو وجود دارد؟

بخشی از فضای گرانی‌های اخیر به ویژه در بازار خودرو به دلالی و سودجویی برمی گردد و بخش دیگر به عملیات روانی دشمن مربوط می‌شود که به شدت با برنامه انجام می‌دهد و انتظارات تورمی را در جامعه تشدید می‌کند و در مقابل ما ضعف در فرهنگ سازی و آگاه سازی جامعه در برابر هجمه‌ها داریم.
جبهه انقلاب باید برای حوزه تولید محتوا و خنثی کردن این عملیات روانی سرمایه گذاری کند.
از طرف دیگر خودروسازان ما قطعه ندارند و مشخص نیست خودرو‌هایی که پیش فروش می‌کنند چطور قرار است تحویل داده شود! شاید بگویند تا سال ۹۹ خدا بزرگ است، اما اینطور که نمی‌شود! اگر نتوانند به وعده خود عمل کنند عواقب اجتماعی و حتی امنیتی برای کشور خواهد داشت!

الان ببینید در شبکه‌های اجتماعی بحثی‌هایی را دست به دست می‌کنند؛ تصاویر قبل از فروپاشی شوروی را که صف‌های متعددی برای کالا‌های مختلف می‌بستند را شبیه سازی می‌کنند تا اینگونه مشکلات را به سمت ناآرامی اجتماعی و امنیتی هدایت کنند؛ بنابراین اگر هوشمند عمل نکنیم حتما با بحران جدی روبرو می‌شویم.

چون در صنعت خودرو مونتاژ کاریم و بخش قطعه سازی را هم تعطیل کردیم، خیلی از چیز‌هایی هم که با برند داخلی به بازار ارائه می‌شود در واقع وارداتی است و برچسب آن عوض می‌شود.

در هر حال اگر فرض کنیم خودرو برای ما مزیت دارد آیا توان و علم کافی برای ساخت خودروی بومی و با کیفیت در کشور وجود دارد؟

بر اساس آمار رسمی ۳۱ هزار و ۵۰۰ واحد صنعتی و طبق برآورد‌های غیر رسمی بیش از ۵۰ هزار واحد صنعتی در سال گذشته راکد شده است.
اگر ما خودرو را به عنوان کالای اساسی بخواهیم آنقدر توان داخلی داریم که با همت و همین پولی که برای واردات در کشورمان هزینه می‌کنیم و سوبسید می‌دهیم می‌توانیم به یک خودروی با کیفیت ملی دست یابیم.

با توجه به فشار تحریم‌ها چرا از این توانمندی‌های داخلی حمایت نمی‌شود؟

سال ۷۴ یک خودرو به نام فتح سوم را سپاه ساخت، آن زمان من مسئول برق خودرو بودم و قرار بود خودروی سواری ملی شود چند خودرو را ترکیب کردیم در بخش‌های مختلف و دستگاه هم ساختیم منتهی بعد از آن بی توجهی شد، چون در شرایط عادی که می‌شود یادمان می‌رود که به توان داخلی اهمیت دهیم!
در حوزه‌های دفاعی و اتمی اینقدر علم و مهارت و دانش و توانایی داریم که می‌تواند در بخش صنعت عمومی سرریز شود، اما استفاده نمی‌کنند!
واردات بی رویه همین اختاپوسی است که شکل گرفته اجازه پیشرفت به صنعت ملی را نمی‌دهد.

فرمانده نیروی هوافضای سپاه اعلام کرد که ما می‌توانیم به تولید با کیفیت خودرو سواری کمک کنیم، اما از سوی خودروسازان و دولتی‌ها واکنشی نشان داده نشد! علت چیست؟

دولت‌ها هیچگاه به این مسائل عکس العمل نشان نمی‌دهند برای اینکه این یک حرف اساسی است، یعنی اتفاقا این حرف آقای حاجی زاده جدای از اینکه به خودرو برسیم یا نه این است که توان داخلی ما توان انجام خیلی از کار‌ها را دارد که به تحریم ربطی ندارد، اما مسئولین ما علاقه دارند مشکلات را به تحریم‌ها ربط بدهند!

ما طراح خوب در کشور کم نداریم، اراده برای انجام این کار است که کم داریم!
این اراده باید به یک دغدغه اجتماعی تبدیل شود و مردم آن را مطالبه کنند تا به نتیجه برسد.

آیا نیرو‌های مسلح توان مالی و تعجهیزاتی راه اندازی خط تولید یا ساخت نمونه‌ای از خودروی پیشرفته را ندارند؟! حتما باید حمایت دولت وجود داشته باشد؟

بودجه کشور و حتی نیرو‌های مسلح دست دولت است. درست کردن نمونه هزینه‌ی آنچنانی ندارد، اما ما می‌گوییم که اگر بتوانیم دغدغه اجتماعی را ایجاد کنیم و همراهی مردم را جلب کنیم، سپاه در این حوزه هم برای پیشرفت کشورموفق عمل خواهد کرد.

برای حذف واردات مجلس باید پای کار باشد و برای تولید انبوه دولت و وزارت صمت پای کار باشند. تا این هم افزایی اتفاق نیفتد حرکتی صورت نخواهد گرفت.