مغز زیر ذره‌بین نانوبات‌ها / مغز‌های مصنوعی در راهند

گروه فناوری خبرگزاری دانشجو؛ حمیده آقاجانی – خداوند تمام اجزای بدن انسان را جفت آفرید به جز مغز و قلب؛ دو عضوی که عجیب‌ترین عملکرد را دارند تا جایی که هنوز هم پزشکان به دنبال کشف ابعاد مختلف آن هستند. مغز به عنوان پیچیده‌ترین و تاثیرگذارترین عضو بدن در فضای کوچکی قرار گرفته و تنها ۳ درصد از وزن بدن را در بر می‌گیرد، اما عملکردش خارق‌العاده است.

بشر از روزی که توانست با همان مغز به دنیای علم و تکنولوژی ورود پیدا کند، گوشه‌ای از وقت خود را به کشف مغز اختصاص داد و حاصل سال‌ها تلاش دانشمندان هوش مصنوعی بود. در تعریف هوش مصنوعی آمده: «هوش مصنوعی به سیستم‌هایی گفته می‌شود که می‌توانند واکنش‌هایی مشابه رفتار‌های هوشمند انسانی از جمله درک شرایط پیچیده، شبیه‌سازی فرایند‌های تفکری و شیوه‌های استدلالی انسانی و پاسخ موفق به آنها، یادگیری و توانایی کسب دانش و استدلال برای حل مسایل را داشته باشند.»

مغز حیوانات و انسان‌ها مرکز تصمیم گیری بدن به حساب می‌آید، حال تصور کنید به هر دلیلی اعم از اختلالات ژنتیکی و یا حوادث این بخش آسیب ببیند، در این صورت موجودات زنده خصوصا انسان‌ها در چه شرایطی قرار خواهند گرفت مضاف بر این که امکان پیوند در این عضو نیز وجود ندارد.

همین چند مورد ساده کافی بود تا برخی دانشمندان، پزشکان و پژوهشگران به فکر ساخت مغز مصنوعی بیفتند. این محققان معتقدند با وجود اینکه مغز از میلیارد‌ها نورون، میلیون‌ها پروتئین و ژن تشکیل شده، اما از نظر بیولوژیکی امکان تولید مغز مصنوعی وجود دارد.

مغز انسان شبیه به یک ابررایانه است و قدرت پردازش اطلاعات در زمان کوتاه را دارد در نتیجه این محققان برای اینکه بتوانند بفهمند ساختار اصلی مغز بر اساس چه الگویی شکل گرفته با کمک علوم اعصاب شناختی و استفاده از هوش مصنوعی ربات‌هایی می‌سازند تا روند تغییرات آن را مورد تحلیل و بررسی قرار دهند.

طبیعتا ساخت جسمی شبیه به مغز شبیه به لطیفه‌ای خنده دار است، اما دانشمندان از سال ۲۰۱۰ تلاش کرده‌اند تا با کمک برنامه نویسان سیستمی طراحی کنند که قادر است همانند انسان در پاسخ به سوالات فکر کند و بعد جواب بدهد، همچنین این سیستم‌ها می‌توانند لیستی از اعداد را به خاطر بسپارند.

 

بسیاری از فناوران دنیا تلاش می‌کنند تا با استفاده از روش‌ها مختلف به ارتقا هوش مصنوعی پرداخته و کارایی آن را در حد مغز انسان ارتقا دهند، به همین دلیل هم دره سیلیکون، ولی مرکزی برای تحقیقات این حوزه شده و البته معروفترین فرد در رسیدن به این پروژه ایلان ماسک معروف است. او تلاش می‌کند تا با ارتقا عملکرد‌های زیستی به رویای ادغام مغز انسان با نرم افزار دست پیدا کند و در زمان کوتاهی به راه درمان تومور‌های مغزی، سکته و سرطان دست پیدا کند. البته این تنها ماسک نیست که به حوزه مغز مصنوعی علاقه‌مند است بلکه شرکت‌های بزرگ بسیاری هستند که با اهداف مختلف می‌خواهند به این تکنولوژی دست یابند.

(«رِی کرزویل» یکی از مدیران اجرایی گوگل پیش بینی می‌کند که تا سال ۲۰۳۰ میلادی، نانوبات‌ها از طریق مویرگ‌ها وارد مغز انسان شده و واقعیت مجازی کاملاً فراگیر و عمیق را از طریق اتصال نئوکورتکس مغز به کلاود فراهم می‌سازند، همان گونه که موبایل‌ها با بهره گیری از قدرت پردازش کلاود به توان عملیاتی بی نهایت دست یافته اند. جالب است بدانید پیش بینی‌های کرزویل از دهه ۹۰ میلادی تا به امروز، در ۸۶ درصد موارد به واقعیت پیوسته است.)

روند توسعه این علم نشان می‌دهد که تا ۱۰ سال آینده مغز مصنوعی یکی از قطب‌های تکنولوژی و فناوری در جهان خواهد شد، به همین دلیل برخی کشور‌های آسیایی‌ها از جمله کشور چین تلاش کرده‌اند از این عرصه جا نمانند.

 

تابستان امسال چینی‌ها اعلام کردند مغز مصنوعی ایجاد و علم جهان را متحول می‌کند؛ در این پروژه از مهندسی معکوس مغز پستانداران تا سطح مولکولی استفاده می‌شود.

دانشگاه جنوب شرقی نانجینگ و یک تیم اروپایی، پایگاه داده‌ای از اعصاب جمجمه‌ای که برای تحقیق در مورد نورون‌های مغز و توسعه پزشکی در نظر گرفته شده است را ایجاد می‌کنند. این گروه می‌خواهند در مقیاس بزرگ از طریق فناوری‌های موجود بازسازی نورون‌های مغز را ممکن کنند.

در ایران نیز به صورت پراکنده اقداماتی صورت گرفته، اما همین کم‌ها هم امیدوار کننده است. یکی از پژوهشگران ایرانی که در دانشگاه MIT فارغ التحصیل شده و به کشور بازگشته و در مرکز رویان مشغول به فعالیت است؛ پروژه‌هایی در حوزه هوش مصنوعی انجام داده است. سیدمهدی خلیق رضوی علاقه‌مند است از مغز مصنوعی هوشمند با استفاده از هوش مصنوعی در ساخت ربات دستیار استفاده کند.