حاشیه‌های بازماندن «رکسانا» از «فجر»

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، نمایش «رکسانا» نوشته علیرضا کوشک جلالی و کارگردانی هومن رهنمون در جشنواره تئاتر استان تهران به صحنه رفت. این اثر که در مراسم اختتامیه چندین جایزه را از سوی هیأت داوران جشنواره دریافت کرد، از سوی مدیرکل ارشاد استان تهران به‌عنوان رئیس جشنواره به همراه ۲ اثر دیگر به دبیرخانه سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر معرفی شد.

هومن رهنمون کارگردان نمایش «رکسانا» درباره برخی اتفاقات و ممانعت‌هایی که از سوی برخی مدیران تئاتر استان تهران برای اجرای این نمایش و در ادامه معرفی نشدن آن به دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر اتفاق افتاده سخن گفت. از سوی دیگر حمیدرضا صفار رئیس انجمن هنر‌های نمایشی استان تهران نیز درباره شرایطی که از سوی کارگردان نمایش مطرح شده، صحبت کرد.

رهنمون درباره وضعیت پیش آمده برای نمایش «رکسانا» در جشنواره تئاتر استان تهران توضیح داد: نمایش «رکسانا» را در شهر فیروزکوه اجرای عمومی کردیم و قرار بود که از ۱۶ آبان تا ۸ آذر نیز در تماشاخانه مهر حوزه هنری به صحنه ببریم که کار بازبینی شد و مجوز اجرا را دریافت کرد، اما به دلیل همزمانی زمان مقرر با برگزاری جشنواره تئاتر استان تهران نتوانستیم در حوزه هنری اجرا داشته باشیم.

وی ادامه داد: برای حضور در جشنواره تئاتر استان تهران نیز نمایش «رکسانا» مانند باقی آثار مورد بازبینی قرار گرفت و از سوی هیأت بازبین مجوز حضور در بخش مسابقه جشنواره را دریافت کرد. روز ۱۰ آبان در سالن استاد رشیدی پردیس تئاتر تهران ۲ نوبت اجرا در بخش مسابقه جشنواره را داشتیم که اجرای اول را به صحنه بردیم، اما برای اجرای دوم که با استقبال قابل توجه مخاطبان همراه بود با اتفاقی عجیب مواجه شدیم.

رهنمون یادآور شد: پیش از اجرای دوم جلسه‌ای با حضور آقایان شریفی معاون هنری و سینمایی اداره کل ارشاد استان تهران، حمیدرضا صفار رئیس انجمن هنر‌های نمایشی استان تهران، امیرحسین شفیعی و سامان ناصری عضو هیأت رئیس انجمن تشکیل شد و از من خواستند که در این جلسه حاضر شوم. در آن جلسه بدون استناد به صحنه‌ای از نمایش و موضوع خاصی، کار توسط این افراد زیر سؤال رفت و تنها آقای شفیعی در آن جلسه به ۲ دیالوگ نمایش اشاره کرد که من هم اعلام کردم این دیالوگ‌ها را اصلاح می‌کنم، اما در جلسه به من گفتند که نباید اجرای دوم نمایش «رکسانا» را روی صحنه ببریم و من به التماس افتادم که زحمت ۸ ماهه گروه برای تمرین و اجرای این نمایش را نایده نگیرند و اجازه اجرای دوم را که اجرای داوری بود، به ما بدهند.

کارگردان نمایش «رکسانا» در ادامه سخنان خود بیان کرد: آقایان حاضر در آن جلسه اصرار داشتند که ما اجرای دوم را روی صحنه نبریم و این در حالی بود که ما مجوز اجرا داشتیم. یکی از آقایان حاضر در جلسه می‌گفت که نمایش با مصالح نظام در تضاد است و اصرار می‌کردند که نهاد‌هایی از بالا با آن‌ها تماس گرفته و خواسته اند که نمایش روی صحنه نرود. البته بعد از تماس‌هایی که با همان نهاد‌های بالا گرفتند، کسب اجازه شد و نمایش «رکسانا» با ۵۰ دقیقه تأخیر روی صحنه رفت.

وی افزود: بعد از پایان اجرای دوم که مورد استقبال قابل توجه مخاطبان قرار گرفته بود یکی از آقایان گفت که این نمایش برای آخرین بار بود که اجرا شد. در اختتامیه جشنواره تئاتر استان تهران، نمایش «رکسانا» جایزه بهترین نمایش از نگاه منتقدان، جایزه دوم بازیگری زن و مرد، جایزه سوم کارگردانی و جایزه اول موسیقی را دریافت کرد و از سوی مدیرکل ارشاد استان تهران به همراه ۲ نمایش دیگر به دبیرخانه سی و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر معرفی شد.

رهنمون اظهار کرد: بعد از اختتامیه باز هم جلسه‌ای با حضور همان آقایان تشکیل شد و به من گفتند که رفتن به جشنواره تئاتر فجر را نادیده بگیریم. من گفتم که این موضوع روی صحنه و توسط مدیرکل ارشاد استان تهران اعلام شده و رسانه‌ها نیز حضور داشته‌اند و نباید آن را نادیده گرفت.

این کارگردان تئاتر در بخش پایانی سخنان خود تأکید کرد: از آن روز در تلاش هستم که حق گروه نمایش «رکسانا» به دلیل سلیقه‌های شخصی فردی که صاحب سمت در تئاتر استان تهران هستند، ضایع نشود. تیم‌های نظارت و ارزشیابی که متشکل از کارشناسان تئاتری هستند به نمایش ما مجوزه داده‌اند، ولی یک فرد با تکیه بر سمتی که دارد سرنوشت یک گروه و نمایش را تغییر می‌دهد. دست ما به عنوان گروهی مستقل به جایی بند نیست.

حمیدرضا صفار رئیس انجمن هنر‌های نمایشی استان تهران نیز درباره موارد مطرح شده از سوی کارگردان نمایش «رکسانا»، اظهار کرد: طبق قوانین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، اگر جشنواره‌ای میزبان ۸ کار باشد یک نمایش و اگر بالای ۸ کار باشد، می‌تواند ۲ نمایش را به جشنواره معرفی کند. هیأت داوران جشنواره تئاتر استان تهران نیز در صورت جلسه خود ۲ نمایش را به دبیرخانه جشنواره بین المللی تئاتر فجر معرفی کردند.

وی ادامه داد: آقای جاودانی مدیرکل ارشاد استان تهران به عنوان رئیس جشنواره تئاتر استانی گفت که نمایش «رکسانا» نیز کار خوبی است و صرف مذاکره برای امکان حضور در تئاتر فجر، به همراه ۲ کار دیگر نامش را در مراسم اختتامیه اعلام کرد. در واقع جشنواره تئاتر استان تهران تنها ۲ کار را به دبیرخانه تئاتر فجر معرفی کرده است.

صفار درباره ممانعت از اجرای دوم نمایش «رکسانا» در جشنواره تئاتر استان تهران و برگزاری جلسه‌ای برای این منظور، یادآور شد: جلسه خاصی وجود نداشت و آقای شریفی دبیر جشنواره اصلاحیه‌هایی را که اعضای شورای نظارت بعد از تماشای اولین اجرای «رکسانا» داشتند، به کارگردان نمایش اعلام کرد تا اصلاح شوند. بعد از اصلاح این موارد نیز اجرای دوم نمایش به صحنه رفت.

وی افزود: مدت زمان اجرای نمایش «رکسانا» بالا بود و به همین دلیل اجرای اول دیرتر تمام شد و مدت زمانی هم برای اجرای اصلاحیه‌ها صرف شد و اجرای دوم «رکسانا» با تأخیر زیادی همراه نبود.

رئیس انجمن هنر‌های نمایشی استان تهران تصریح کرد: نمایش «رکسانا» مجوز اجرا داشت و حتی قرار بود در حوزه هنری نیز اجرا شود، از این رو هیچ ممانعتی برای اجرای آن وجود نداشت و تنها چند اصلاحیه از سوی شورای نظارت مطرح شد که به کارگردان انتقال دادیم و کارگردان آن‌ها را اصلاح کرد.