ماجرای تفکیک معاونت‌های فناوری و پژوهش دانشگاه آزاد چیست؟ / گامی مهم برای ایجاد موج فناوری در کشور

روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو بیان کرد: دانشگاه آزاد تقریبا یک سال است که با دیدگاهی استراتژیک در حوزه آموزش عالی، معاونت فناوری و نوآوری خود را از معاونت پژوهش جدا کرده و این اقدام، منطق جالبی برای سه مقوله علم (دانستن حقایق)، فناوری (به کارگیری علم برای حل یک مسئله) و نوآوری (اختراع یا ترکیب چند فناوری برای دسترسی به روش، مدل یا محصولی که پیش از این وجود نداشته) است.

دهقانی فیروزآبادی با بیان اینکه تعاریف، مرز‌های بین علم، فناوری و نوآوری را مشخص می‌کنند، ادامه داد: فناوری در دل علم تعریف می‌شود، به عنوان مثال دانش ما حرکت چرخ‌های آسیاب بادی و مسئله، نحوه گرفتن انرژی از آب برای تبدیل به برق است که باید برای رسیدن به آن، کاری روی علم انجام گیرد، اما محصولاتی مثل موبایل یا اینترنت و فضای مجازی ترکیب چند نوع فناوری برای خلق موضوعی جدید است که به آن نوآوری می‌گوییم.

معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی اظهار داشت: داشتن علم ارزش است، فناوری نیاز امروز و نوآوری، آینده‌ساز و نیاز فردا را حل می‌کند بنابراین علم، فناوری و نوآوری سه مقوله جدا از هم هستند که هر کدام به پژوهش و آموزش‌های خاص خود نیاز دارند.

وی بیان کرد: پژوهش درعلم به مقاله می‌رسد، پژوهش در فناوری منتج به تحقیقات صنعتی می‌شود و پژوهش در نوآوری، محصول جدیدی را به ارمغان می‌آورد. عدم تفکیک سه مقوله علم، فناوری و نوآوری از یکدیگر باعث شده که با مدیریت‌های مختلف، سیستم‌های مختلف هم تغییر کنند و گاهی یک بخش مورد توجه بیشتر قرار گیرد و بخشی دیگر کمتر توجه شود چرا که در آن زمان به تفکیک این مقوله احساس نیاز نمی‌شده است، اما دانشگاه آزاد برای جداسازی بخش‌های علم، فناوری و نوآوری اقدام کرد و درحال حاضر معاونت فناوری و نوآوری از دیگر معاونت‌ها جدا شده است.

 

 

دهقانی فیروزآبادی با بیان اینکه حدود ۶ ماه است که معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد درراستای تولید محصول، تجاری‌سازی و تولید ثروت از علم و فناوری تشکیل شده، گفت: در ابتدای کار بیشتر بحث‌های فلسفی و ماهیتی این معاونت شرح داده شد تا بتواند مصوبه هیئت امنا را بگیرد و خوشبختانه پس از اخذ مجوز در اواخر سال گذشته، معاونت فناوری و نوآوری از خرداد امسال کار خود را به صورت رسمی آغاز کرد.

وی ادامه داد: متاسفانه در کشور ما گاهی که یک کار به درستی پیش نمی‌رود، مشخص می‌شود که دارای چندین متولی بوده و تفکیک دقیق مسئولیت بر مبنای توانمندی انجام نگرفته است، اما زمانی که چنین معاونتی در دانشگاه آزاد شکل گرفت تفکیک وظایف و مسئولیت‌ها به عنوان اصلی‌ترین شالوده مدیریت در قالب یک سند راهبردی و شرح وظایف انجام شد.

معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اظهار داشت: فعالیت در معاونت تازه تاسیس بسیار راحت‌تر از فعالیت در معاونتی است که وظایفش محدودتر شده است. زمانی قطار ایستاده خراب می‌شود که تعمیر آن کار آسانی است، اما اگر همین قطار در حین حرکت و دارای مسافر باشد، تعمیرکردنش ساده نیست، بنابراین کار ما نسبت به سایر معاونین راحت‌تر بود.

دهقانی فیروزآبادی اولین اصل حوزه فناوری و نوآوری را چابک بودن عنوان کرد و ادامه داد: معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه با ۲۰ تا ۲۵ نیرو از کوچکترین معاونت‌های دانشگاه آزاد است، چون اینجا یک نهاد قانون‌گذار، ریل‌گذار و هدف‌گذار است و کار‌های اجرایی باید به بدنه دانشگاه سپرده شود.

وی درباره جذب نیرو در این معاونت تصریح کرد: بهترین نیرو‌های انتخابی برای این معاونت افرادی بودند که پیشتر در دانشگاه آزاد کار کرده باشند، البته این دانشگاه محصول فناوری و افراد فناور زیادی دارد، چون جنس دانشگاه آزادی‌ها با دیگر دانشگاه‌ها متفاوت است.

 

وی ادامه داد: دانشجویان دانشگاه‌های مختلف تنها به طرف درس می‌روند و دانشمند می‌شوند، اما جنس دانشجویان دانشگاه آزاد اینگونه نیست لذا از بین حدود ۳۰ هزار استاد واحد‌های مختلف با اعلام فراخوان‌هایی توانستیم مدیران فعال با سابقه درخشان حوزه فناوری را انتخاب کنیم بعنوان مثال برخی از این افراد، خود چندین سال موسس و سهامدار شرکتی دانش‌بنیان بودند و فضای فناوری و نوآوری را به خوبی درک می‌کنند. این درحالی است که برخی مدیران حوزه فناوری کشورتاکنون مدیریت یک شرکت دانش‌بنیان را هم تجربه نکردند و درکی از درد‌های فناوران ندارند.

معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد عنوان کرد: پس از انتخاب مدیران به انجام کار‌های اساسی و ثمربخش پرداختیم بدین شکل که هر هفته به یک استان سفر کردیم و طی دو الی ۳ روز از صبح تا شب ضمن ملاقات با واحد‌های مختلف دانشگاه روی برنامه‌ها و اهداف معاونت جدید دانشگاه آزاد صحبت کردیم و اصطلاحا یک موج فناوری به راه افتاد که خوشبختانه موفق بود، چون در تمامی واحد‌های دانشگاه صحبت از فناوری، ارائه ایده‌های نو و تجاری‌سازی آن‌ها است.

دهقانی فیروزآبادی گفت: همچنین موج خوبی برای ترویج برنامه‌های معاونت تحقیقات به راه افتاده است، چون همایشی را تحت عنوان یک برنامه ۲۵ کارگاهی ۳ روزه برای تمام روسای واحد‌های دانشگاه آزاد برگزار و آن‌ها را موظف کردیم که مسائل مطرح در هر کارگاه را برای سایر مسئولان واحد خود توضیح دهند. از آنجایی که تاکنون دانشگاه آزاد قانونی نداشته است که در حوزه فناوری دست و پاگیر نباشد و قانونمند به فناوران آزادی عمل دهد، ضمن تعامل با واحد‌های استانی، صاحب منصبان، مسئولان فعلی و سابق دانشگاه، آیین نامه جامع بازار فناوری را مصوب کردیم که خوشبختانه به تصویب هیئت رییسه و هیئت امنای دانشگاه نیز رسید.