توسعه گردشگری مذهبی در گرو توجه به زیرساخت‌ها

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، ایران با قدمتی چندین هزار ساله دارای اماکن تاریخی و مذهبی بسیاری است که در میان آن‌ها مقبره‌های زیارتی و اماکن مقدس مثل مساجد تاریخی جلوه ویژه‌ای به گردشگری کشور ما داده است، دین و مذهب نقش بسزایی درشکل‌گیری و حتی توسعه و پیشرفت برخی از شهر‌های از جمله مشهد، قم، شیراز، قزوین، شوش، اردبیل، گنبد کاووس و ... داشته است؛ حدود ۳۳ پیامبر در ایران دفن شده‌اند که می‌توان به دانیال نبی، حیقوق نبی، قیدار نبی، اشموییل، حضرت یوشع، حضرت خالد بن سنان عبسی، شعیای نبی، حضرت حجی، حضرت مردخای، حضرت قادر، حضرت روبیل، حضرات سلام، سلوم، سهلی و القیا اشاره کرد هریک در میزان جذب گردشگر داخلی و خارجی نقش بسیار پررنگی دارند در این بین خراسان پایتخت مذهبی کشور ایران در میان دیگر اماکن مذهبی شهره بیشتری دارد؛ وجود امام رئوف حضرت علی بن موسی الرضا (ع) در مشهد ارزش این شهر مذهبی را جهانی کرده است و قم دومین شهر مذهبی ایران به دلیل وجود بارگاه حضرت معصومه (س) خواهر گرانقدر امام رضا (ع) اهمیت ویژه‌ای به این شهر داده است قم به عنوان مرکز دانشگاه‌های مذهبی و الهیات توانسته توریست‌های علمی و دانشگاهی جذب کند.

در کل ایران حدود ۱۰ هزار و ۶۱۵ مقبره امام زاده وجود دارد که استان فارس با داشتن هزار و ۴۵۶ امام زاده در رتبه اول قرار دارد که حرم شاه چراغ نگین درخشان آن آن‌ها محسوب می‌شود. استان‌های مازندران و گیلان به ترتیب رتبه‌های بعدی را در میان شهر‌های مذهبی هستند. علاوه بر شهر‌های مذهبی کشور، ایران مراسم مذهبی متفاوتی دارد از جمله مراسم عزاداری امام حسین (ع) در ماه محرم و صفر، زنجیر زنی، سینه زنی و شبیه خوانی و مراسم قالی شویی مشهد اردهال و روز‌های مبارک ماه رمضان از جمله مراسم مذهبی با قابلیت گردشگری بالای کشور ایران محسوب می‌شوند.

فرصت‌ها و تهدید‌های در مسیر گردشگری مذهبی کشورمان وجود دارد می‌تواند در میزان جذب گردشگری مذهبی موثر باشد، فرصت‌های متعددی از جمله وجود آیین‌ها و مراسم‌های سنتی و مذهبی زیاد و جذاب، وجود مکان‌های مقدس اسلامی و سرو غذا‌های حلال می‌تواند نقش موثری در جذب توریست به کشور داشته باشد، در کنار آن تهدید‌هایی همچون عدم تبلیغات و اطلاع رسانی به موقع عدم وجود امکانات رفاهی مناسب بی‌توجهی به توسعه‌ی زیرساخت‌های حمل و نقل در کنار کمبود راهنمایان تور برای راهنمایی گردشگران مذهبی از جمله عواملی هستند که دست به دست هم دادند و تا گردشگری مذهبی کشور پیشرفت چشم گیری نداشته باشد.

محمد جواد جمالی نوبندگانی نماینده مردم فسا در مورد گردشگری مذهبی می‌گوید: گردشگری می‌تواند یکی از منابع مهم ارز آوری در شرایط کنونی برای کشور باشد، در کنار مسائل اقتصادی، فرصتی برای انتقال فرهنگ و هنر ایرانی است در این بین گردشگری مذهبی به نوعی انتقال دهنده عقاید دینی و اسلامی است که اگر در این حوزه سرمایه گذاری کنیم بدون شک می‌توانیم بسیاری از مفاهیم دینی از طریق گردشگری به کشور‌هایی دیگر انتقال دهیم.

نماینده مردم در مجلس دهم ادامه داد: کشور ما به دلیل داشتن مرقد مطهر امام رضا (ع) در مشهد و حضرت معصومه (س) در قم و همچنین وجود بارگاه مطهر شاهچراغ در شیراز از ظرفیت بالای گردشگری در خاورمیانه برخوردار است و فرصتی برای ورود گردشگر به کشور محسوب می‌شود؛ با توجه به این قابلیت‌ها می‌توانیم از ظرفیت کشور‌های عراق، بحرین و سوریه در جذب گردشگر مذهبی استفاده کنیم.

نوبندگانی در ادامه به آموزش زبان‌های مختلف اشاره و تاکید کرد: برای جذب گردشگران باید زیر ساخت‌های آن را مهیا کنیم از تسلط به زبان‌های مختلف در مراکز جذب گردشگری تا تامین شرایط مناسب تفریحی و رفاهی برای گردشگران توجه به تمام زمینه‌ها می‌تواند نقش موثری در جذب گردشگران داخلی و خارجی را داشته باشد.

عضو فراکسیون مستقلان مجلس شورای اسلامی تاکید می‌کند: تبلیغات درست و سازنده در راستای فرهنگ غنی ایرانی از طریق رسانه‌ها علی‌الخصوص رسانه‌های مجازی می‌تواند اقدام موثری در راستای جذب گردشگر به کشور باشد، باید از تمام ظرفیت‌ها در راستای معرفی مکان‌های دیدنی و فرهنگ ایرانی استفاده کنیم در این بین رایزنان فرهنگی ایران باید بیش از قبل معرف ایران در کشور‌های دیگر باشند؛ در کنار آن مدارس علمی و مذهبی سنی و شیعه اماکن مذهبی دیگر از جمله امامزادگان می‌توانند ظرفیت مناسبی برای توسعه اقتصادی و رشد گردشگری مذهبی باشند؛ توجه به گردشگری فرهنگی و مذهبی مسیر توسعه گردشگری سلامت در کشور است حتی باعث سرمایه گذاری کشور‌های دیگر در کشور ما می‌شود.

اصغر مسعودی نماینده مردم نی ریز و استهبان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اماکن مذهبی کشور به ظرفیت بالای جذب توریست در این مکان‌ها تاکید کرد و می‌گوید: گردشگری یکی از ظرفیت‌های است باید دولت به آن توجه ویژه‌ای داشته باشد، تنها قم، مشهد و شیراز را نمی‌توانیم جزو شهر‌های گردشگری مذهبی ایران نام ببریم بسیاری از امامزادگان در شهر‌های مختلف هستند که مورد احترام مردم هستند و این ظرفیت بسیار مناسبی در راستای جذب گردشگر به داخل کشور است.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در ادامه تاکید کرد: در کنار امامزادگان، آستان‌های مقدسی همچون مساجد بزرگ و تاریخی ما در مکان‌های مختلف مثلا مسجد جامع عتیق دوره صفاریان و یا مسجد وکیل را در دوره زندیه در استان فارس و یا مسجد جامع کبیر از جمله ظرفیت‌هایی هستند در حوزه گردشگری می‌تواند در رشد اقتصادی کشور نقش موثری داشته باشد.

وی در ادامه تصریح می‌کند: گردشگری مذهبی را می‌توانیم از طریق فرهنگ غنی اسلامی و ایرانی و جهانگردی توسعه دهیم؛ در اسلام بسیار به سفر و مسافرت توصیه شده در آیاتی داریم که خداوند می‌فرمایند در زمین سیر کنید این سیر و سیاحت امری پسنده از نظر اسلام است؛ اگر نگاه اسلام را بخواهیم اشاعه دهیم امروز بهترین شرایط برای آن مهیا است در گذشته چنین امکاناتی برای مسافرت وجود نداشته و مردم برای مسافرت با سختی و مشقت‌های بسیاری روبرو بودند.

مسعودی در ادامه تاکید کرد: در اسلام مسافرت و جهانگردی به عنوان وسیله عبرت و تفکر یاد شده است سفر علاوه بر نگاه تفریحی فواید بسیار دیگری هم دارد اگر دیدگاه اسلام را به درستی تبین کنیم بدون شک نگاه مردم نسبت به سفر تغییر خواهد کرد؛ با تقویت گردشگری مذهبی در کشور می‌توانیم گام‌های بلندی در توسعه اقتصادی کشور برداریم؛ ایران امروز به لحاظ پزشکی بسیار پیشرفت کرده است گردشگری مذهبی می‌تواند عاملی در جهت جذب گردشگر سلامت در داخل کشور باشد.

نماینده مردم در مجلس دهم در ادامه یادآور شد: شهر‌های خراسان، قم و شیراز در کنار شرایط مذهبی که دارند با توسعه هتل‌ها و اماکن دیدنی توانایی جذب توریست مذهبی بیشتری را دارند در این میان می‌توانیم فرهنگ ایرانی را در غذا‌های ایرانی و صنایع دستی ایرانی به گردشگران داخلی و خارجی معرفی کنیم.

وی در ادامه تصریح می‌کند: اسلام هراسی و ایران هراسی جزو اهداف دشمنان ایران است، ما باید در راستای معرفی ایران به کشور‌های دیگر تسهیلات بیشتری را اختصاص دهیم حتی اگر برای ورود گردشگر کشور مجبور باشیم هزینه زیادی صرف کنیم؛ گردشگری مذهبی می‌تواند زمینه اشتغال و سرمایه گذاری در داخل کشور را مهیا کند در این بین عرضه هنر‌های دستی و فرهنگ ایرانی گزینه مناسبی خواهد بود.

عضوکمیسیون فرهنگی در ادامه می‌گوید: ما در جذب گردشگر باید نشان دهیم که ایران کشوری امن با ظرفیت‌های بالای گردشگری در تمام حوزه‌ها است، برای رسیدن به این هدف علاوه بر مسئولان رسانه‌های مختلف که نقش بسیاری پررنگی دارند با مشخص کردن قوانین و مقررات ورود و خروج سخت مانع از حضور گردشگران به کشور نباشیم.

احمد امیرآبادی فراهانی نماینده مردم قم در مجلس در مورد گردشگری زیارت می‌گوید: در دهه‌هایی اخیر زیر ساخت‌های بسیاری در جهت توسعه گردشگری کشور علی‌الخصوص گردشگری زیارت در نظر گرفته است، شهر‌های مثل مشهد، قم و شیراز جزو سه شهر مذهبی ایران هستند که قابلیت پذیرش توریست مذهبی را دارند، در میان این سه شهر قم هم بسیار تلاش کرده تا در توسعه گردشگری نسبت به دیگر شهر‌های مذهبی ارتقا دهد، اما هنوز از نقطه مطلوب فاصله دارد.

نماینده مردم در مجلس دهم تاکید می‌کند: شهر قم به لحاظ جغرافیایی دارای چهار فصل است، بخشی از آن گرمای ۴۰ درجه را دارد و بخشی از آن گرمای زیر صفر درجه؛ روستا‌های گردشگری اقداماتی در حوزه آن اندیشیده‌اند قم علاوه بر ظرفیت طبیعی جذابی که دارد می‌تواند در حوزه جذب گردشگر مذهبی بسیار موثر عمل کند.

عضو کمیسیون تلفیق بودجه سال ۹۹ ادامه داد: در حوزه گردشگری مذهبی پروژه‌ای داریم به عنوان حرم تا جمکران این پروژه به لحاظ زمینه اقتصادی و گردشگری بسیار اهمیت دارد؛ شهرداری حدود ۷ کیلومتر را تملک کرده است و ۳۰۰ متر برای خدمات هتل سازی ساخته است؛ اقداماتی در این شهر انجام شده میزان حضور زائران به قم را افزایش داده‌ایم؛ بخش گردشگری مذهبی قم از ظرفیت بالای برخوردار است که در قانون بودجه امسال هم چند پیشنهاد خوب در این حوزه ارائه شده است.

وی در ادامه یاد آوری می‌کند: مسئولیت گردشگری در سه شهر مشهد، قم و شیراز بسیار سخت‌تر از شهر‌های دیگر است با تمام این تفاسیر در مورد گردشگری اماکن دیدنی و مذهبی کشور تبلیغات چندان ویژه‌ای صورت گرفته نشده است.

عضو هیئت رئیسه مجلس در مورد افزایش تعداد زائران در روز‌های بخصوصی از سال می‌گوید: در ایام عاشورا و تاسوعا و حتی اربعین شاهد افزایش گردشگران داخلی در شهر‌های مذهبی هستیم؛ برای مثال در اربعین امسال قم مرکز مبادلاتی ۱۶ کشور بود، طبق آخرین آمار قرارگاه‌های مردمی در شهر قم به ۱۵۲ هزار ۷۲۰ هزار نفر در طول ۳۰ روز خدمات ارائه دادند؛ ۸۴ هزار و ۷۲۰ نفر آن‌ها پاکستانی، ۲ هزار و ۳۳۰ هزار نفر افغانستانی و ۶۰۲ هزار و ۷۲۰ نفر ایرانی بودند و تعدادی از ترکیه، سوریه، آلمان، تایلند، اتریش ودیگر کشور‌ها هم دراین مراسم حضور داشتند این آمار نسبت به سال ۹۷ حدود ۲۶ درصد افزایش داشت؛ در طول سال حدود ۳ میلیون زائرین وارد این شهر می‌شود اگر بتوانیم این تعداد را ۵ میلیون برسانیم بدون شک در این راستا بسیار موفق عمل کرده‌ایم.

امیرآبادی فراهانی در ادامه یادآوری کرد: آمار‌ها نشان می‎ دهد اگر در حوزه گردشگری مذهبی به زیر ساخت‌ها این شهر مذهبی و دیگر شهر‌های مذهبی توجه ویژه‌ای شود و سرمایه‌گذاری لازم صورت بگیرد بدون شک شاهد رشد گردشگری در قم و شهر‌های مذهبی دیگر کشور را خواهیم بود در این میان فراموش نکنیم جذب اینگونه توریست برای شهر و شهروندان قم درآمدی ندارد بیشتر هزینه است و این شهر در ایام اربعین بیشتر مسیر عبور و مرور زائران برای رسیدن به کربلا است؛ با تمام این تفاسیر درطول سال بیشتر از کشور عراق توریست مذهبی داریم.

نماینده مردم در مجلس دهم تصریح کرد: برنامه‌هایی سازمان گردشگری دارد امیدواریم شهر قم و دیگر شهر‌های مذهبی مورد توجه قرار گرفته باشد برای اینکه بتوانیم گردشگری زیارت را پر رنگ کنیم می‌توانیم از ظرفیت شرکت‌های حج و زیارت استفاده کنیم.

در کنار برشمردن تمامی کاستی‌ها و توجه به امکانات و قابلیت‌های جذب توریست مذهبی، به نظر می‌رسد ارگان‌ها و نهاد‌های مسئول برای تقویت صنعت توریست مذهبی نیاز به بازنگری در برنامه‌ها و شیوه اطلاع‌رسانی دارند. بدین معنی که آن‌ها باید از تمام امکانات فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی در جهت اطلاع رسانی و معرفی جاذبه‌های مختلف از جمله اماکن مذهبی اقدام کنند چراکه اولین قدم در این مسیر شناساندن و آگاه ساختن جهانیان نسبت به میراث گرانقدری است که در کشور وجود دارد. البته ضمن این مسئله توجه و حفظ و نگهداری درست و علمی از این اماکن نیز از مولفه‌های اصلی توسعه گردشکری محسوب می‌شود؛ اقدامی که متاسفانه مسئولان توجه کمتری به آن می‌دهند.