وقتی که کارد «واگذاری» به استخوان «چوکا» می‌رسد / صنایع چوب و کاغذ مازندران در هراس!

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حنانه جانمحمدی _ شرکت صنایع چوب و کاغذ و مازندران که با نام مستعار چوکا شناخته می‌شود، از ابتدای شکل گیری با مشکلاتی هرچند کوچک مواجه بود، اما این مشکلات باعث از پا در آمدن مجموعه نشد و تولیداتش را تحت الشعاع قرار نمی‌داد؛ تا این که در سال ۹۴ مشکلات به اوج رسید. نقدینگی اش کم شد و عرصه برای فعالیتش تنگ.

صنعت چوب مازندران از مجموعه شرکت‌های زیر نظر بانک ملی است. بانک ملی برای دور زدن تحریم‌ها در سال ۹۲ شرکتی به نام شرکت هولدینگ طرح توسعه آینده پویا را تاسیس کرد تا شرکت‌های زیر نظر بانک ملی برای انجام تجارت به مشکل برنخورده، تحریم‌ها را دور بزنند و مواد اولیه را به راحتی وارد کنند؛ البته چندان کارساز هم نبود؛ صنایع چوکای مازندران جزء هشت شرکت تحت نظرهولدینگ طرح توسعه آینده پویا بانک ملی است.

در چند سال اخیر این کارخانه با اضافه شدن به چرخه واگذاری‌ها با اعتراضاتی از جانب کارگران و کارمندان مواجه شده؛ چرا که کارگران بر این عقیده هستند که این واگذاری به نفع شرکت نبوده و باعث زمین خوردن و نابودی و در نهایت بی کار شدن تعداد زیادی از کارگران خواهد شد.

 

رضایی، مسئول بسیج چوکای مازندران است. او معتقد است  بدنه کارخانه اخیرا متوجه اهمال کاری‌های منابع طبیعی در واگذاری چوب‌ها به چوکا و سپرده شدن چوب‌های شکسته به یک شخص حقیقی شدند. می‌گوید: بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی شرکت‌های دولتی باید به بخش خصوصی واگذاری بشوند و ما مشکلی با این قضیه نداریم. رهبری هم در دو سه سال اخیر توصیه به این امر داشتند و البته ایشان در صحبت‌هایی به این موضوع هم اشاره کرده اند که منظور از واگذاری به تاراج بردن کارخانه‌ها نیست بلکه به معنای رشد و پویایی آنهاست. اما کسانی که مسئولیت این امر در شرکت آینده پویا را دارند در زمینه واگذاری‌ها از اظهارات رهبری، سوءتعبیر دارند و چندین بار اقدام برای به مزایده گذاشتن کارخانه‌ها کرده اند.

رضایی عنوان می‌کند: شرکت چوکا توان تولید چیزی بالغ بر ۱۷۰ تن کاغذ را دارد. شوربختانه در داخل کشور شرکتی که بتواند کاغذ تولید کرده و نیاز داخل را برآورده کند، وجود ندارد. با این حال کارخانه چوکا می‌توانست ۳۰ درصد از نیاز داخلی کاغذ را تامین کند. اما مدیرانی که در سال‌های گذشته از جانب هولدینگ آینده پویا برای کارخانه تعیین شده اند، غالبا بی کفایت بوده و شرکت را به سمت تبدیلی شدن سوق داده اند. طبق همین مدیریت‌ها بود که تولیدات کارخانه به حداقل خودش رسید. جای تاسف است که در سال ۹۸ صرفا حدود ۲۵ درصد تولید داشتیم.

به گفته مسئول بسیج چوکای مازندران، تغییرات رسمی برای هیات مدیره کارخانه در روزنامه اتفاق نمی‌افتد، این در حالی است که اگر این این تغییرات رسمی رخ ندهد شرکت نمی‌تواند کارت بازرگانی داشته باشد و نهایتا اگر کارت بازرگانی نداشته باشد، نمی‌تواند مواد اولیه از خارج داخل کند.

رضایی اضافه می‌کند: متاسفانه به این دلیل بخشی از مواد اولیه مثل روتیشن که روی کیفیت کاغذ تاثیر می‌گذارد یا نمی توانیم چوب را از خارج وارد کنیم. طرح تنفس جنگل نیز که در سال ۹۶ از سوی منابع طبیعی مطرح شد کاملا باعث زمین خوردن شرکت شد که مقوله آن جدا است و مجلس هم با لابی گری آن را تایید کرد و متاسفانه صنایع سلولزی را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرد. طی این طرح بدون اینکه به ما اجازه واردات مواد اولیه را بدهند، اجازه برداشت از جنگل را از ما گرفته اند.

 

 

رضایی به بیان یکی از دیگر از معضلات کارخانه چوکا می‌پردازد و می‌گوید: تغییرات مدیریتی زودهنگام یکی از مشکلات صنایع چوب مازندران است. احتمالا هیات مدیره هولدینگ آینده پویا با هدف واگذاری این اقدام را انجام می‌دهد، چون اگر نیت به توسعه شرکت داشته باشند فرد توانمندی را برای این کار انتخاب کرده و باعث پیشرفتش می‌شوند. این واضح است که هدف سیستم عدم فعالیت و تولید کاغذ توسط شرکت صنایع چوب ایران است. این تغییرات شامل کوچک شدن کارخانه از نظر صنعتی، از بین بردن سازمان است که به دنبال آن واگذاری رخ می‌دهد. نکته این جاست که بدنه چوب و کاغذ مازندران با روش واگذاری مخالف است. بدنه به این مسئله معتقد است که واگذاری باید در جهت ارتقا و تولید باشد نه چیز دیگر.

 

رضایی مشکل و دغدغه اصلی کارگران را نحوه واگذاری عنوان می‌کند. می‌گوید: بدنه کارخانه در نحوه واگذاری آن مشکل دارند؛ نه در اصل واگذاری. اینکه کارخانه به شخص حقیقی واگذار شده و بعد از مدتی از هم متلاشی بشود و مستقلات و زمینش به فروش برسد به معنای توسعه آن نیست. صنایع چوب مازندران باید به یک شخص حقیقی یا یک نهاد اسم و رسم دار برسد تا چرخ‌های تولیدش راه بیافتد. چیزی که مشخص است، موفق نبود شرکت آینده پویا در امر واگذاری است که ما نمی‌خواهیم به آن دچار بشویم.

 

آنگونه که مشخص است  از تیر تا مهر ۹۸ بالای ۶ جلسه با حضور معاون اول رئیس جمهور و معاونین وزرا در شرکت چوب مازندران و همچنین در تهران صورت گرفته و شواهد حاکی از آن است که حتی یکی از بند‌های نوشته شده در صورت جلسه‌ها عملی نشده است. طبق تصمیمات این جلسات، چوب‌های شکسته و افتاده در جنگل باید در قبال بدهی منابع طبیعی به کارخانه، بدون هیچ تشریفاتی به چوکا واگذار می‌شد؛ اما بدنه کارخانه اخیرا به متوجه اهمال کاری‌های منابع طبیعی در واگذاری چوب‌ها به چوکا و سپرده شدن چوب‌های شکسته به یک شخص حقیقی شدند. این ها را رضایی گفته است.

به دلیل شیوع کرونا، هولدینگ طرح آینده پویا واگذاری صنایع چوب و کاغذ مازندران را ابطال کرده، اما با توجه به این که حدود ۴۰۰ نفر از این طریق ارتزاق می‌کنند، در صورت واگذاری کارخانه به افراد غیر کاردان و اخراج کارگران چه سرنوشتی در انتظار این ها خواهد بود؟ مسلما اگر واگذاری از راه روش خودش طی نشود مازندران با تنش‌های کارگری جدیدی مواجه می‌شود.