گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ دولت‌های جمهوری اسلامی سال های سال است که شعار عبور از خام فروشی نفت و تکیه بر صادرات محصولات و کالاهای غیر نفتی را سر می دهند، این مساله به واسطه فراهم بودن شرایط برای فروش نفت هیچ گاه محقق نشد تا اینکه تحریم های آمریکا و خروج آقای ترامپ از برجام که عدو سبب خیر می شود این امید را زنده کرد که بتوان از خام فروشی نفت عبور کرد تا درآمد کشور از راه تکیه بر تولید باشد نه فروش منابع طبیعی، به هر حال زمینه برای این موضوع فراهم شده است اما اوضاع تولید و بخش های مختلف اقتصادی خوب نیست، اینکه چرا علی رغم تاکید کارشناسان بر ظرفیت های بزرگ اقتصادی ایران همچنان اقتصاد لنگ می زند، چه کوتاهی هایی صورت گرفته و چه باید کرد را در گفت و گو با میثم مهرپور کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی مطرح کرده ایم که در ادامه آمده است.
با توجه به کاهش درآمدهای نفتی، به نظرتان راهکار اساسی کشور در شرایط فعلی برای جبران کسری بودجه چیست؟
برخی می گویند تحریم های غرب بر علیه ایران، مانع انجام این صادرات است؟
چرا این اتفاق نمی افتد؟
چون هرگز اقدامی در این راستا از سوی دولت های ما اتفاق نیفتاده، تولید صرفا محدود به تولید یا ایجاد یک کالا در کارخانه یا زمین کشاورزی و... نیست بلکه تولید یک پروسه است یعنی تولید از ساخت و ایجاد یک کالا آغاز و با رسیدن به دست مصرف کننده و رضایت آن پایان می یابد. ما در طول این سال ها اخبار متفاوتی از دفن خرما تا دفن سیب زمینی و گوجه و بسیاری از محصولات کشاورزی داشته ایم. دلیل این اتفاقات این است که تولیدات ما مبتنی بر نگاه صادراتی نیست. برای این کار دولت باید فعالان اقتصادی و تجار رسمی ایران را شناسایی و تمام اطلاعات اقتصادی کشورهای همسایه و بازارهای آنها را در اختیار این تجار قرار دهد و در مرحله بعد با تقبل هزینه سفر این تجار به کشورهای همسایه آن ها با بازار این کشورها، ظرفیت ها و نیازهای‌آن ها آشنا کند. در مرحله آخر با حمایت دولت و مجلس در سطح عالی و ایجاد مشوق های صادراتی تجار را ترغیب به صادرات کند. این کار شدنی است و در بسیاری از کشورها نیز رخ داده است.
یعنی مشکل اصلی در کشور ما تولید نیست؟ بلکه در بازاریابی و فروش محصولات خود مشکل داریم؟
در شرایط فعلی باید چه کار کرد. یعنی راه حل مصداقی و عملیاتی شما چیست؟
فعال کردن دیپلماسی اقتصادی، ایجاد تعدد در شرکای تجاری و به فعلیت رساندن ظرفیت های بالقوه اقتصاد ایران از جمله راهکارهای موجود است. اتفاقا شرایط کرونایی و تبعات آن باعث شده کشورها نیاز بیشتری به واردات محصولات کشاورزی و مواد غذایی داشته باشند و کشورهای تولید کننده نیز به دلیل نگرانی از زمان پایان این بیماری، عموما صادرات خود را کاهش داده یا متوقف کرده اند. این موقعیت و افزایش قیمت جهانی این محصولات فرصت خوبی برای اقتصاد ایران و افزایش تولید و صادرات مواد غذایی و محصولات کشاورزی به عنوان جایگزین درآمدهای نفتی برای ایران ایجاد کرده است.