کاربرد شیمی در زندگی روزمره | قسمت ۷
به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، از آنجایی که کاربرد علوم مختلف در زندگی روزمره یکی از سوالات پرتکرار و همیشگی محصلان در کلاس‌های درس است بر آن شدیم تا بخشی از کاربرد‌های علوم گوناگون را به تفکیک مطرح کنیم. این قسمت شیمی و میوه‌ها! شاید زیاد شنیده باشید که غذا‌های «بدون مواد شیمیایی» برای شما و خانوادتان سالم‌تر هستند. اما حتی طبعیت نیز می‌داند که مواد شیمیایی در هر همه چیز از جمله سالم‌ترین و خوشمزه‌ترین غذا‌ها نیز وجود دارد.
برای مثال، متیل بوتانوات، آنتوسیانین‌ها و اکسین تنها چندتا از بیش از ۳۵۰ ماده شیمیایی است که بطور ظبیعی در توت فرنگی وجود دارد. درحالیکه ممکن است نام بسیاری از این مواد شیمیایی به آسانی شناخته نشوند، به طعم دلنشین و شیرین توت فرنگی‌ها کمک می‌کنند. چند مورد از مواد شیمیایی که در توت فرنگی‌ها و دیگر میوه‌های فصل تابستان وجود دارد را اینجا بررسی می‌کنیم:
توت فرنگی
فصل اصلی این میوه تابستان است. فرآیند رسیده شدن توت فرنگی‌ها با هورمونی به نام اکسین کنترل می‌شود. وقتی فرآیند به بیشترین مقدار خود می‌رسد، سلول‌های دیواره میوه تجزیه شده و توت فرنگی آبدار می‌شود. دو مولکول کلیدی در رایحه توت فرنگی‌ها فورانول و متوکسی فرانول است. طی رسیده شدن میوه، غلظت این مواد در توت فرنگی افزایش پیدا می‌کند و هنگامیکه میوه کاملا رسیده است به بیشترین حد خود می‌رسد. عطر توت فرنگی دارای رایحه خالص فورانول است.
مانند همه میوه‌ها، توت فرنگی نیز رنگ خود را از آنتوسیانین‌ها می‌گیرد. این ترکیبات از افزودن مولکولی به نام آنتوسیانیدین به قند حاصل می‌شوند. آنتوسیانین اصلی موجود در توت فرنگی پلارگونیدین ۳- گلکوزید است. ترکیبات مختلفی در طعم و خاصیت اسیدی توت فرنگی شرکت دارند. شیرینی توت فرنگی طی رسیده شدن آن به وسیله هورمون اکسین بیشتر می‌شود. خاصیت اسیدی ابتدایی آن نیز به علت سیتریک اسید است که طی رسیده شدن کاهش می‌یابد.
شاه توت
شاه توت حاوی مقدار زیادی آنتوسیانین و ترکیبات فنولیک، بطور اصلی فلاونول و الاگیتانین‌ها است که علت خاصیت آنتی اکسیدانی بالای این میوه به این هورمون‌ها وابسته است.
تمشک
یک تمشک حاوی ۲۰۰ مولکول شیمیایی است که در طعم متمایز آن نقش دارند. یکی از این ترکیبات که بطور رایج آن را «کِتون تمشک» می‌نامند در آبنبات‌ها، صابون‌ها و شمع‌ها استفاده می‌شود تا به آن‌ها رایحه یا طعم تمشک بدهد. اتیل فرمات یکی دیگر از ترکیباتی است که در طعم این میوه شرکت کرده و در مرکز کهکشان راه شیری نیز شناسایی شده است!
یک تمشک حاوی ۲۰۰ مولکول شیمیایی است که در طعم متمایز آن نقش دارند. یکی از این ترکیبات که بطور رایج آن را «کِتون تمشک» می‌نامند در آبنبات‌ها، صابون‌ها و شمع‌ها استفاده می‌شود تا به آن‌ها رایحه یا طعم تمشک بدهد. اتیل فرمات یکی دیگر از ترکیباتی است که در طعم این میوه شرکت کرده و در مرکز کهکشان راه شیری نیز شناسایی شده است!
حدود یک تا ۴ میلی گرم از کِتون تمشک می‌تواند از یک کیلوگرم میوه تمشک استخراج شود. کتون تمشک در کرنبری و شاه توت نیز وجود دارد و عموما به عنوان ترکیبات معطر در عطرها، لوازم آرایش و در مقادیر کم به عنوان افزودنی‌های غذایی استفاده می‌شوند. به علت اینکه استخراج مقدار کمی کتون وقت‌گیر و هزینه بر است، کتون تمشک طبیعی یک افزودنی گران به شمار می‌آید. مطالعات بر روی جوندگان نشان می‌دهد که کتون تمشک تاثیر ضد چاقی دارد، اما در حال حاضر هیچ علم ثابت شده‌ای برای تاثیر این ماده روی انسان‌ها وجود ندارد.
اتیل فرمات یکی از مواد شیمیایی است در طعم تمشک‌ها دخالت دارد. در سال ۲۰۰۹، فضانوردان مولکول‌های اتیل فرمات را در مرکز کهکشان راه شیری تشخیص دادند. مولکول های‌ساده دیگری مانند متانول نیز در کهکشان پیدا شده، با این حال ایده اینکه کهکشان طعم تمشک می‌دهد بسیار جالب‌تر است!
بلوبری (توت آبی)
بلوبری‌ها حاوی تروستیلبن است که می‌تواند یک درمان بالقوه برای چاقی باشد.
انجیر
انجیر‌ها حاوی ترکیبات شیمیایی به نام بنزآلدهید هستند. برخی از دانشمندان معتقدند که این ماده ممکن است از رشد سلول‌های سرطانی جلوگیری کند. بنزآلدهید همچنین می‌تواند به عنوان عامل معطر یا حلال (برای تمیزکردن و گندزدایی) در صنعت استفاده شود.
ارسال نظرات