صفر تا صد دستاورد‌های یکساله ناسا / از پایان اجاره‌نشینی در روسیه تا یافتن فرازمینی‌ها و اعزم فضانورد به ماه

گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، فاطمه صائبی صفت- ناسا از زمان آغاز کار رسمی‌اش در اول اکتبر ۱۹۵۸ تاکنون مهم‌ترین اکتشافات و دستاورد‌های بشر از فضا و کهکشان‌ها را به خود اختصاص داده است. ناسا تعداد زیادی برنامه پرواز فضایی باسرنشین و بدون سرنشین را در تاریخ خود به انجام رسانده است. برنامه‌های بدون سرنشین، موجب شدند تا نخستین ماهواره مصنوعی با کاربرد علمی و مخابراتی به مدار زمین فرستاده شود. این برنامه‌ها، همچنین سبب اکتشاف در منظومه شمسی شده است که با فرستادن کاوشگر‌هایی به زهره و مریخ آغاز شد و شامل برنامه وویجر برای کاوش سیاره‌های خارجی می‌شود.

جالب است بدانید که این آژانس فضایی به تازگی گزارشی منتشر کرده که در آن نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۹ موفق به تولید بیش از ۶۴.۳ میلیارد دلار درآمد از کل اقتصاد آمریکا شده است. ناسا در این مدت از فعالیت بالغ بر ۳۱۲ هزار موقعیت شغلی حمایت کرده که نتیجه آن پرداخت رقمی در حدود ۷ میلیارد دلار مالیات است. به گفته جیم برایدنستاین، مدیر ناسا، این بازدهی اقتصادی با سرمایه‌گذاری فقط نیم درصد بودجه دولت آمریکا حاصل شده است.

رونمایی از نسل جدید لباس‌های فضایی
ناسا سال گذشته از نسل جدید لباس‌های فضانوردی خود رونمایی کرد. کار روی لباس جدید هنوز تمام نشده، اما به گفته ناسا برای حفاظت از فضانوردان در ماموریت فضایی بازگشت به ماه در سال ۲۰۲۴ آماده خواهند شد. این لباس جدید که «واحد تحرک خارج از سفینه» نام دارد با اتکا به نیم قرن پیشرفت در حوزه فناوری لباس‌های فضایی ساخته شده است.

 

 

فضانوردان از ماموریت‌های آپولو آموختند که اصلی‌ترین خطر در ماه این نیست که گرد و غبار پودری آن از وزن فضانوردان پشتیبانی نکند، بلکه این خطر از ذرات گرد و غبار ریز و شیشه مانند می‌آید که می‌توانند به بند‌های لباس فضانوردان برخورد و سامانه‌های پشتیبانی از زندگی را آلوده و به شش‌ها نفوذ کنند. در نتیجه در این لباس جدید، نه تنها بند‌های لباس فضانوردان و سامانه‌های پشتیبانی از زندگی به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا مقاومت بیشتری در برابر گرد و غبار داشته باشند، بلکه سامانه پشتیبانی از زندگی قابل حمل مشابه کوله پشتی آن نمونه مینیاتوری نسخه‌ای است که در آپولو، اسپیس شاتل و ایستگاه بین‌المللی فضایی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

این لباس جدید کلاه ارتباطی‌ای دارد که میکروفون و ایرفون‌ها را در خود جای می‌دهد، با یک سری میکروفون‌های هوشمند در داخل لباس جایگزین شده است که می‌توانند به طور خودکار صدای فضانورد را ردیابی کنند، درست مثل دستیار‌های صوتی که امروزه در بسیاری از خانه‌ها یافت می‌شود.

ماموریت تاریخی دو زن در فضا
دو زن فضانورد اکتبر سال گذشته (مهر ماه پارسال) برای نخستین بار در تاریخ به راهپیمایی فضایی تمام زنانه پرداختند. «کریستینا کک» و «جسیکا میر» در این راهپیمایی فضایی که به مدت هفت ساعت و ۱۷ دقیقه به طول انجامید یکی از باتری‌های ایستگاه فضایی بین‌المللی را تعویض کردند. گفتنی است که کریستینا کوک ۱۴ مارس در نخستین ماموریت فضایی خود وارد ایستگاه بین‌المللی فضایی شد و قرار است که تا فوریه ۲۰۲۰ در این ایستگاه بماند. در این صورت او رکورد دیگری خواهد زد. تاکنون هیچ فضانورد زنی برای این مدت در ایستگاه فضایی اقامت نداشته است.

 

 

یک زن به عنوان اولین انسان به ماه می‌رود
ناسا سال گذشته به طور رسمی از طرح ۲۸ میلیارد دلاری خود برای بازگشت به ماه تا سال ۲۰۲۴ خبر داد. ناسا قصد دارد به عنوان بخشی از پروژه خود به نام «آرتمیس»، برای نخستین بار بعد از آخرین فرود انسان به ماه در ۱۹۷۲، یک فضانورد زن و یک فضانورد مرد را به سطح ماه بفرستد. اما برنامه زمانی ناسا برای اجرای این طرح به تصمیم کنگره مبنی بر اختصاص بودجه ۲.۳ میلیارد دلاری برای ساخت سیستم فرود بستگی دارد.

جیم برایدنستاین، مدیر ناسا، در رابطه با ویژگی‌های اولین فضانورد زن گفت: او کسی خواهد بود که آزمایشش را پس داده و به فضا پرواز کرده باشد. کسی که تجربه حضور در ایستگاه فضایی بین‌المللی را دارد. به گفته او، این فضانورد باید دوره آموزشی فضانوردی را تکمیل کرده باشد.

دریافت اطلاعات از یک کاوشگر بعد از ۴۲ سال
کاوشگر «وویجر۲» پس از ۴۲ سال برای نخستین بار اطلاعاتی از خارج منظومه شمسی به زمین فرستاد. این کاوشگر در سال ۱۹۷۷ میلادی به فضا پرتاب شد و سال گذشته از هلیوسفر یا حباب خورشید گذر کرد. وویجر۲ توانست انبوهی از اطلاعات حتی با جزئیات بیشتر از فاصله ۱۱ میلیارد مایلی به زمین ارسال کند. تحقیقات نشان داده هلیوسفر فضایی دقیق‌تر از تصورات کارشناسان است.

جالب آنکه کاوشگر وویجر طوری ساخته شده بود که فقط ۱۲ سال فعالیت کند. این کاوشگر در حقیقت برای مطالعه سیاراتی غیر از مشتری، زحل، اورانوس ونپتون به فضا پرتاب شد، اما همچنان به سفر خود ادامه داد. این کاوشگر طی دهه آینده به تدریج ارتباط خود با زمین را قطع می‌کند.

 

کشف سیاه چاله‌های سه‌گانه
ناسا در جستجوی زوج سیاه‌چاله‌ها بود که کاملا اتفاقی موفق به کشف پدیده‌ای جالب‌تر شد. ناسا به کمک کشفیات دانشگاه جورج میسون ایالت ویرجینیا، یک مجموعه سه‌گانه از سیاه‌چاله‌هایی را پیدا کرده است که در مسیر برخورد با یکدیگر قرار دارند. اتفاقی که باعث می‌شود این سیستم، شگفت‌انگیز باشد این است که سه سیاه‌چاله بسیار بزرگ که در حال بلعیدن فضای اطراف خود هستند، در مسیر برخورد با یکدیگر قرار دارند. این سیستم که SDSS J۰۸۴۹۰۵.۵۱+۱۱۱۴۴۷.۲ نام دارد به کمک چند رصدخانه و سه تلسکوپ ناسا کشف شده است.

 

 

ناسا می‌گوید که این سیستم یک میلیارد سال نوری با زمین فاصله دارد و دانشمندان با ادغام کردن داده‌های تلسکوپ‌ها روی زمین و همچنین تلسکوپ‌های فضایی توانسته‌اند این سیستم را پیدا کنند.

تلاش برای کشف آب روی ماه
ناسا قصد دارد ماه نورد «وایپر» را برای کشف آب به این کره ارسال کند. ناسا معتقد است اگر قرار است انسان در این کره مستقر شود، کشف آب ضروری است. اگر همه چیز طبق برنامه‌ریزی ناسا پیش برود، وایپر سال ۲۰۲۲ روی ماه فرود می‌آید. هدف اصلی ماه‌نورد ناسا مشاهده مستقیم و سنجش موجود آب در بخش‌های تاریک قطبی کره ماه است.

 

 

بخش‌های تاریک کره ماه از میلیون‌ها سال پیش آب و یخ را در خود ذخیره کرده‌اند، چراکه هیچ نور مستقیمی از طرف خورشید برای ذوب و بخار کردن آن‌ها نمی‌تابد. اندازه ماه‌نورد وایپر تقریبا برابر با یک ماشین گلف است. سیستم «نوترو اسپکترومتر» که روی این ماه نورد قرار می‌گیرد، قادر است منابع آب زیرزمینی ماه را از روی سطح تشخیص دهد.

جستجوی پیشرفته برای یافتن فرازمینی‌ها
ناسا برای یافتن شواهد لازم در مورد وجود فرازمینی‌ها، برنامه‌های بسیاری را آغاز کرده است. دانشمندان ناسا باور دارند که در ۱۰ سال آینده می‌توانند موجودات بیگانه فضایی را کشف کنند. آن‌ها چندین طرح و اکتشاف فضایی را برنامه‌ریزی کرده‌اند که به کشف زندگی فرازمینی‌ها اختصاص دارند. آن‌ها قصد دارند در سال آینده، یک مریخ‌نورد را به سیاره مریخ بفرستند تا نمونه‌های سنگ را از این سیاره سرخ جمع‌آوری کنند.

 

دو فضاپیمای ناسا نیز قرار است برای کاوش اقیانوس‌های روی سطح قمر‌های زحل و مشتری به فضا پرتاب شوند. علاوه بر این، تلسکوپ‌های فضایی جدیدی نیز برای بررسی سیارات بیرون از منظومه شمسی به فضا فرستاده خواهند شد. هدف از این برنامه‌های بزرگ، اثبات وجود فرازمینی‌هایی است که شاید در سیارات دیگر ساکن باشند.

پایان اجاره نشینی ناسا در روسیه، مهم‌ترین دستاورد ناسا
هفتم خرداد امسال روز تحول برای ناسا به شمار می‌رود، زیرا این سازمان که تاکنون برای اعزام فضانوردان خود به ایستگاه بین‌المللی فضایی محتاج تجهیزات روسی بود، این بار از تجهیزات اسپیس‌ایکس، یک شرکت خصوصی آمریکایی استفاده کرد.

 

سیستم موشکی و کپسولی که دو فضانورد ناسا را خرداد امسال به ایستگاه فضایی بین‌المللی رساند، کپسول «کرو دراگون» بود. ناسا که تا سال ۲۰۱۱ میلادی با فضاپیمای شاتل فضانوردان را به ایستگاه بین‌المللی می‌فرستاد، سال‌ها پیش از بازنشستگی این فضاپیما در پی جایگزینی برای آن بود. فضانوردان ناسا از سال ۲۰۰۱ میلادی تاکنون از پایگاهی در قزاقستان راهی فضا می‌شدند. روسیه به عنوان تنها تولیدکننده کپسول‌های انتقال فضانوردان، درآمد هنگفتی از اعزام آن‌ها داشت و آخرین بار برای یک صندلی ۹۰ میلیون دلار دریافت کرده بود.

اسپیس‌ایکس حال برای هر صندلی ۵۵ میلیون دلار گرفته است. کپسول کرو دراگون دو فضانورد ناسا با نام‌های رابرت بنکن و داگلاس هارلی را در قالب ماموریت «دمو-۲» در تاریخ ۱۰ خرداد امسال به ایستگاه فضایی بین‌المللی برد و دوم اوت (۱۲ مرداد) نیز به زمین برگرداند. همانند فرآیند پرتاب، فرود کرو دراگون نیز به صورت خودکار و با پیچیدگی‌های به مراتب بیشتری نسبت به فرود دیگر سفینه‌های فضایی سرنشین‌دار به زمین صورت گرفت.

گفتنی است که این کپسول با پرتابگر فالکون ۹ سفید به فضا پرتاب شد. این پرتابگر که آن هم با حمایت ناسا و توسط اسپیس‌ایکس ساخته شده، در مأموریتی ۱۹ ساعته کپسول کرو دراگون را به ایستگاه بین المللی فضایی در ارتفاع حدودا ۴۰۰ کیلومتری از سطح زمین رساند.

ارسال توالت ۲۳ میلیارد دلاری به ایستگاه فضایی بین‌المللی
چندین دهه است که در تمام خانه‌های اکثر نقاط جهان حداقل یک سرویس بهداشتی پیدا می‌شود، اما برای فضانوردان حاضر در ایستگاه فضایی بسیاری از موارد ساده در کره زمین نوعی چالش است. حالا ناسا با ارسال توالت فضایی ۲۳ میلیارد دلاری خود به ایستگاه فضایی بین‌المللی به فکر رفع این مشکل افتاده است. توالت جدید ناسا تقریبا ۴۳ کیلوگرم وزن دارد و از نمونه‌های قبلی ۶۵ درصد کوچک‌تر است.

 

 

ناسا اعلام کرده که در طراحی این توالت فضایی از نوعی مکانیزم مکنده نیز استفاده شده تا مقدار بیشتری از فضولات را جذب کند. جالب است بدانید ادرار فضانوردان توسط یک دستگاه بازیافت ۲۵۰ میلیون دلاری که در سال ۲۰۰۸ در ایستگاه فضایی نصب شد تسویه شده و به عنوان آب برای پخت و پز و نوشیدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.