ایمن الظواهری که بود؟ / پزشکی که جانشین بن لادن شد

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، ایمن الظواهری که نام کامل وی «ایمن محمد ربیع الظواهری» است در ۱۹ ژوئن ۱۹۵۱ در مصر متولد. وی پزشک و نظریه‌پرداز، دومین و آخرین امیر جهاد اسلامی مصر است. ایمن الظواهری بعد از کشته شدن «اسامه بن لادن»، مؤسس و سرکرده القاعده در افغانستان، سرکردگی این گروهک را برعهده گرفت.

ایمن الظواهری در سال ۱۹۵۱ در شهر المعادی در نزدیکی قاهره در یک خانواده نسبتا مرفه زاده شد. در ۲۳ سالگی و در رشته پزشکی از دانشگاه قاهره با درجه خیلی ممتاز فارغ‌التحصیل شد. از او به عنوان دانشجویی درسخوان که از ورزش‌های خشن بیزار بوده است، یاد شده است.

او در ۱۴ سالگی به اخوان المسلمین پیوست. پس از اعدام سید قطب به اتهام خیانت به عضویت گروه حرکت جهاد اسلامی مصر درآمد. پس از ترور انور سادات، رئیس‌جمهور مصر، وی و همفکرانش در یک سری عملیات‌های پلیسی و امنیتی در مصر دستگیر و محاکمه شدند. در دادگاه از آنجا که وی مسلط به زبان انگلیسی بود به عنوان سخنگوی زندانیان جهاد اسلامی مصر انتخاب شد. سخنرانی‌های آتشین وی در دادگاه باعث جلب افکار عمومی نسبت به وی شد.

پس از آزادی از زندان وی از مصر خارج و همراه مجاهدین عرب که در افغانستان مشغول جنگ با شوروی بودند، پیوست. در آنجا با اسامه بن لادن سعودی آشنا شد و در آنجا بود که شبکه القاعده پایه‌ریزی شد. وی به عنوان نفر دوم شبکه القاعده همچون اسامه بن لادن در ارتباط با حملات تروریستی بسیاری در سرتاسر جهان از جمله بمب گذاری‌های ۷ اوت ۱۹۹۸ در سفارتخانه‌های آمریکا در دارالسلام و نایروبی، حمله به کشتی جنگی یو. اس. اس کول، حمله ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به مرکز تجارت جهانی و پنتاگون تحت تعقیب بین‌المللی قرار دارد.

ایمن الظواهری مطابق قطعنامه ۱۲۶۷ شورای امنیت سازمان ملل به خاطر عضویت مؤثر در گروه القاعده تحریم شد. اسم او در لیست ده رهبر خطرناک‌ترین گروه‌های تروریستی ذکر شده‌است. وزارت امور خارجه آمریکا مبلغ ۲۵ میلیون دلار جایزه نقدی را برای اطلاعاتی که به دستگیری یا کشته شدن او منجر شود، اختصاص داد. پلیس فدرال آمریکا سال ۱۳۹۷ اعلام کرد که برای مقابله با تکرار حوادث یازده سپتامبر، مبلغ ۵ میلیون دلار به کسانی که در بازداشت سرکرده‌های القاعده کمک کنند، اعطا خواهد کرد.

القاعده و داعش از همان ابتدا با هم اختلافات بنیادین داشتند. در سپتامبر سال ۲۰۱۵ همزمان با سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر، ایمن الظواهری، سرکرده القاعده با حمله به ابوبکر البغدادی سرکرده داعش گفت: ما او را فردی شایسته برای خلافت نمی‌دانیم. ایمن الظواهری در پیام صوتی خود افزود: البغدادی با حمایت برخی افراد ناشناس و از طریق زور و انفجار خودرو‌های بمب گذاری شده به جای ترغیب مردم و دادن حق انتخاب به آن‌ها، خود را خلیفه معرفی می‌کند و اقدام به تشکیل چیزی کرده که آن را دولت اسلامی می‌داند.

الظواهری سرکرده سازمان تروریستی القاعده با انتقاد از سرکرده گروهک تروریستی داعش گفت: در حالی که غزه به وسیله بمب‌های اسرائیلی به آتش کشیده می‌شود و می‌سوزد، ابوبکر البغدادی هیچ گونه حمایتی از مردم فلسطین و حتی به صورت لفظی و زبانی نکرده‌است، تمام هم و غم و فکر و ذکر او در این روز‌ها این است که همه نسبت به او ابراز وفاداری کنند و او را خلیفه بخوانند، بدون اینکه نظر آن‌ها را جویا شود. الظواهری در ادامه فعالیت‌های البغدادی را باعث ایجاد فتنه در میان گروهی دانست که وی آن‌ها را مجاهدان خواند و تأکید کرد بر اساس ادله شرعی و تاریخی و مستندات موجود، البغدادی لیاقت خلیفه بودن را ندارد.

منابع آگاه امنیتی در افغانستان و پاکستان روز جمعه ضمن تایید مرگ ایمن الظواهری، رهبر القاعده افغانستان گفتند که "به احتمال زیاد" وی به دلایل طبیعی درگذشته است.

روزنامه "عرب نیوز" در گزارش خود به نقل از حداقل ۴ منبع امنیتی در پاکستان و افغانستان کشته شدن الظواهری را تأیید کرد و افزود که دو نفر از آن‌ها گفته اند الظواهری "درگذشت"، اما آن‌ها غیررسمی صحبت کردند، زیرا مجاز به گفتگو با رسانه‌ها نیستند.

در این گزارش آمده است که "الظواهری (۶۹ ساله) آخرین بار در سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر امسال در یک پیام ویدیویی ظاهر شد. "

بر اساس گزارش سازمان ملل در مورد فعالیت‌های گروه‌های تروریستی از سراسر جهان که در ژوئیه گذشته منتشر شد، القاعده به طور مخفیانه در ۱۲ استان افغانستان فعالیت می‌کرد و ظواهری، رهبر آن در افغانستان مستقر بود. سازمان ملل تعداد کل نیرو‌های القاعده در افغانستان را بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ نفر تخمین زده است.

در صورت صحت مرگ الظواهری، این موضوع تاثیر بالقوه‌ای را بر سر تعیین رئیس بعدی این گروه خواهد گذاشت در حالی که پیش‌تر ۲ نفر از سرکرده‌های ارشد القاعده که در صف جایگزینی با الظواهری بودند، نیز کشته شدند.