گزارشی از هنرمندان استانی حاضر در جشنواره تئاتر مقاومت؛
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، در چند روز اخیر تعدادی از گروه‌های نمایشی در سراسر کشور در جشنواره تئاتر مقاومت حضور داشتند. حضوری که البته بنا به اقتضائات این دوره، از نوع مجازی بود. ما نیز در ایسنا جویای دیدگاه‌های گروه‌های شرکت‌کننده در این جشنواره شدیم. پیش‌تر بخش اول گزارش ما در گفتگو با نمایندگانی از گروه‌های تهرانی منتشر شد و در ادامه پای صحبت گروه‌های استان‌ها نشستیم.
هدف اولیه انتشار ارزیابی این هنرمندان از جشنواره تئاتر مقاومت بود، ولی بعضی از این کارگردان‌ها انتقادات خود را از کم‌توجهی نهاد‌هایی مانند منطقه آزاد اروند با همه ثروتش یا شکل و شمایل حمایت از گروه‌های تئاتری که حالتی صدقه‌گونه پیدا کرده، مطرح کردند.
* تمرین تئاتر در راهروی اداره
حمیدرضا هراسانی از شهر ساری نخستین کارگردانی است که با او به گفتگو می‌نشینیم. او که با نمایش «میراشکار» به عنوان تنها نماینده استان مازندران در جشنواره حضور دارد، می‌گوید: تئاتر یک کار گروهی است و به تنهایی نمی‌توان اثری نمایشی خلق کرد. به همین دلیل در دوران کرونا، سخت‌ترین شرایط را تجربه کردیم. چراکه مدام اعلام می‌شد وضعیت استان ما قرمز است و طبیعتا باید هزار محدودیت را اعمال می‌کردیم.
او با اشاره به وضعیت تمرین و آماده‌سازی نمایشش برای شرکت در جشنواره ادامه می‌دهد: همه سالن‌های تمرین تعطیل بودند و اگر قرار بود سالنی را برای تمرین ما باز کنند، دیگر گروه‌ها معترض می‌شدند و حق هم داشتند چراکه آنان هم به دنبال تولید کار‌های خود بودند.
هراسانی اضافه می‌کند: نزدیک به چهل گروه تئاتری داریم که همه در این وضعیت بیکار و بی‌درآمد شده‌اند؛ بنابراین حق داشتند که دنبال تولید کار‌های خود باشند.
این کارگردان با تشریح سختی‌هایی که برای تولید نمایش خود متحمل شده است، ادامه می‌دهد: جشنواره تئاتر مقاومت یک چیز را به ما یاد داد و آن اینکه می‌توانیم با تلاش و همت و صبر در یک بازه زمانی یک ماه تا ۴۰ روزه یک کار خوب بسازیم. یاد گرفتیم هرچند کرونا دارد با زندگی ما بازی می‌کند، ولی می‌توانیم نمایشی خوب بسازیم.
هراسانی که نمایش خود را با گروهی ۲۲ نفره آماده کرده است، می‌گوید: خوشبختانه با رعایت همه پروتکل‌ها، هیچ مشکلی برای سلامتی هیچ یک از عضای گروه پیش نیامد، ولی طبیعتا شرایط بسیار سخت است.
او در ادامه با قدردانی از حمایت‌های ستاد برگزاری جشنواره تئاتر مقاومت و اداره ارشاد استان مازنداران می‌افزاید: به دلیل تعطیلی سالن‌های تمرین، ناچار شدیم مرحله دورخوانی را در راهروی محل کارم سپری کنیم، در این وضعیت یا باید از ساخت این کار منصرف می‌شدیم یا مبارزه می‌کردیم و ما راه دوم را انتخاب کردیم.
* حضور نماینده وزارت بهداشت در تمرین تئاتر
این کارگردان اضافه می‌کند: برای تمرین نهایی هم در یک اتاق ۶ در ۴ با رعایت فاصله و باز گذاشتن در و پنجره، کار را به جشنواره رساندیم، چون برای حضور در مرحله بازبینی هم سالن تمرین نمی‌دادند، چراکه نمی‌توانستند به ۳۸ گروه متقاضی، سالن بدهند، اما وقتی به عنوان تنها نماینده استان پذیرفته شدیم، پشت ما ایستادند.
هراسانی با اشاره به حضو نماینده وزارت بهداشت در تمرین این نمایش می‌گوید: نماینده این وزارتخانه در چند نوبت از تمرین ما بازدید کرد، چراکه برخی گروه‌ها به تمرین ما معترض شده بودند. به هر حال در نهایت موفق شدیم یک روز در میان تمرین کنیم و دو هفته آخر هم تمرین‌مان هر روزه بود.
این فعال تئاتری از تعطیلی کامل تئاتر در دوران کرونا هم سخن می‌گوید و ادامه می‌دهد: فعلا هیچ فعالیت جایگزینی تعریف نشده تا تئاتری‌ها بتوانند کسب درآمد کنند. در این مدت مدیر کل ارشاد استان در قالب پرداخت کمک هزینه، حمایت‌هایی انجام داده که بیشتر مقطعی است. مثلا از طرف ارشاد و سازمان بسیج هنرمندان به همه گروه‌های ثبت شده مبلغ ۳ میلیون تومان کمک هزینه پرداخت یا سبد کالا اهدا شده است. البته گروه‌های زیادی هم ثبت نشده و از این کمک برخوردار نشده‌اند.
* شان هنرمند را حفظ کنیم
او در پاسخ به این پرسش که برگزاری جشنواره مقاومت چقدر توانسته شور و شوقی در فعالان تئاتر استان‌ها ایجاد کند، می‌گوید: برگزاری جشنواره در این شرایط، جای تقدیر دارد. بعد از انتشار فراخوان ناگهان ۶۰۰ گروه از سراسر کشور درگیر شدند و در نهایت به ۲۰ اثر نهایی رسیدیم. تجربه این جشنواره نشان داد دولت به جای پرداخت کمک هزینه می‌تواند کار‌های فرهنگی را به صورت آنلاین برنامه‌ریزی کند.
هراسانی که مسئول سازما ن بسیج هنرمندان است، تاکید می‌کند: دولت به جای اینکه به هنرمندان صدقه بدهد، می‌تواند هنر آنان را بخرد تا شان هنرمند هم حفظ شود.
* اجرای نمایش برای کادر درمان
او اضافه می‌کند: در بسیج هنرمندان ۱۰ انجمن فعال داریم و شخصا برای درآمدزایی آنان راهکار‌های مختلفی را اجرا کردم. مثل سفارش دادن به هنرمندان خوشنویس و عکاس و نقاش. برگزاری نمایشگاه نقاشی با حضور ۴۰ هنرمند نقاش که کار همه آنان را خریدیم. درباره تئاتر و موسیقی هم می‌توان چنین کار‌هایی انجام داد. به عنوان نمونه از چند گروه تئاتر خیابانی و موسیقی درخواست کردیم نمایش‌ها و کنسرت‌های جمع و جوری را با موضوع کرونا در بیمارستان‌ها برای کادر درمان اجرا کنند تا حال و هوای آنان هم عوض شود. یا تمام نکات بهداشتی مربوط به کرونا را با اجرای نمایش به کشاورزان منتقل کردیم تا متوجه شوند در ایام کرونا چگونه باید نکات بهداشتی را در کار خود رعایت کنند. یعنی خودمان می‌توانیم هم به اشتغال هنرمندان کمک و هم فضای جامعه را شادتر کنیم.
* یافتن راه‌های تازه خلق هنری
پاشا بدرود دیگر کارگردانی است که با اجرای نمایش «نقطه آبی در میان حافظه‌ای کبود» از شهر یزد در جشنواره حضور دارد.
او می‌گوید: همه به دلیل کرونا درگیر مساله جدیدی شده‌ایم. بخصوص ما به عنوان فعالان تئاتر یا ناچار شدیم به شیوه‌های تازه‌ای روی آوریم یا اینکه باید به طور کامل شغل‌مان را عوض کنیم.
بدرود ادامه می‌دهد: جشنواره تئاتر مقاومت تلاش کرده راه‌های ارتباطی و شیوه ارایه را به عنوان الگوی خوبی به دیگر جشنواره‌ها ارایه کند. هرچند همه لطف تئاتر به حضور همزمان بازیگر و تماشاگر وابسته است، ولی این هم تجربه جدیدی برای ما انسان‌هاست که مانند دیگر امور زندگی‌مان راه‌های تازه‌ای برای خلق تئاتر داشته باشیم.
این کارگردان با بیان اینکه هیچ تجربه تازه‌ای بدون خطا نیست، خاطرنشان می‌کند: البته خطا‌ها خیلی کم است و ستاد جشنواره با تمام وجود سعی کرده‌اند بهترین شیوه را داشته باشند.
بدرود با بیان اینکه در یزد هم جشنواره‌هایی برگزار می‌شوند، اضافه می‌کند:، ولی هیچ یک از جشنواره‌های استان مانند جشنواره مقاومت ارتباط نزدیکی با گروه‌های شرکت‌کننده ندارند. نحوه ارایه نمایش‌ها و تبلیغات آن‌ها در جشنواره خیلی خوب است.
او در پایان درباره موضوع نمایش خود می‌گوید: نمایش ما داستانی روان‌شناختی درباره انسان‌هایی است که در موقعیتی خاص قرار می‌گیرند. جوانانی که برای پیک‌نیک به کویرنوردی می‌روند و بعد متوجه می‌شوند از دل میدان مین سر درآورده‌اند.
* دشواری‌های نصب دکور در فضای باز
اما مهدی صفی‌آبادی که با نمایش «ناگهان باران» در این جشنواره حضور دارد، گله‌های خود را از جشنواره تئاتر منطقه آزاد اروند بیان می‌کند.
این کارگردان با اشاره به تعطیلی تئاتر در دوران کرونا اضافه می‌کند: در این مدت هیچ منبع درآمدی نداشته‌ایم بنابراین لازم بود برای آماده‌سازی کار، اعضای گروه را را حمایت کنیم. زیرا اگر تنگنا‌های مالی برطرف نشود، کار تئاتر بسیار دشوار خواهد شد.
صفی‌آبادی خاطرنشان می‌کند: جشنواره تئاتر مقاومت برایم بسیار مهمی بود و می‌خواستم حتما در آن حضور مثمر ثمری داشته باشم و کارم دیده شود. خوشبختانه ستاد برگزاری جشنواره، هزینه تمرین گروه‌ها را متقبل شدند تا فشار‌های اقتصادی تا حدودی کاسته شود. امیدواریم دیگر جشنواره‌ها نیز این رویه را در پیش بگیرند.
او با اشاره به تعطیلی سالن‌های تمرین می‌گوید: به ناچار در فضای باز دکور نصب کرده‌ایم که همین شیوه خیلی هزینه داشت ضمن اینکه سرما و بارندگی هم کار را سخت می‌کند.
* بودجه‌ای که شوخی است
این کارگردان اکران فیلم نمایش‌ها در سایت تیوال را کافی نمی‌داند و خاطرنشان می‌کند: با یک اکران محدود که درآمدی نصیب گروه‌ها نمی‌شود. هر نمایش باید در فاصله زمانی ده دوازده روز اکران داشته باشد و حتی می‌توان تدابیری پیش‌بینی کرد که سی‌دی کار‌ها به فروش گذاشته شود. چراکه تولید محتوا نباید به تولید اثر ختم بشود. مراحل بعد از تولید و ارایه کار هم اهمیت خود را دارد.
این کارگردان خوزستانی که همزمان نمایش دیگری را برای شرکت در جشنواره منطقه آزاد اروند آماده می‌کند، با انتقاد از کم‌توجهی برگزارکنندگان این جشنواره می‌گوید: منطقه آزاد اروند با این همه عریضی و طویلی، کلا ۵۰ میلیون تومان بودجه برای برگزاری جشنواره تئاتر خود در نظر گرفته که باید صرف تولید ۶ نمایش بشود و مشخص است که این رقم شوخی است!
* بهتر است دکه سیگارفروشی بگذاریم
او ادامه می‌دهد: ناچار شدیم در تعطیلی سالن‌ها، در مکانی خارج از شهر تمرین کنیم که طبیعتا هزینه رفت و آمد آن هم برای گروهی که ۲۵ عضو دارد، همراه با هزینه‌های تولید کار، شرایط را بسیار سخت می‌کند و به ناچار بیشتر هزینه بر عهده خودمان است.
صفی‌آبادی با اشاره به دیگر مشکلاتی که برای تولید تئاتر‌های خود در دوران کرونا داشته است، ادامه می‌دهد: تصمیم داشتم در دوران کرونا دکه‌ای برای اجرای کار‌های نمایشی و فرهنگی در نظر بگیرم تا مردم محلات در کمترین زمان ممکن به آثار سرگرم‌کننده دسترسی داشته باشند و بویژه این سرگرمی‌ها برای کودکان می‌توانست مفید باشد، ولی هیچ حمایتی نشد.
این کارگردان به عنوان امسال که سال تولید ملی است، اشاره می‌کند و می‌گوید: در چنین سالی کالای فرهنگی هم باید تولید شود، ولی من که تنها موسسه رسمی و تخصصی تئاتر را در اهواز داشتم، به خاطر مشکلات اقتصادی به ناچار موسسه را تعطیل کردم. وقتی از تولید کالای فرهنگی حمایت نشود، با چه دل‌خوشی این کار را ادامه بدهیم. در این وضعیت اگر دکه سیگارفروشی بگذاریم درآمدمان خیلی بیشتر از تئاتر است.
* انتقاد از کم‌توجهی ثروتمندترین منطقه آزاد ایران
او ابراز تاسف می‌کند: برای حضور در جشنواره تئاتر اروند هیچ حمایتی از هیچ جا صورت نگرفت. حتی گاه از یک نامه‌نگاری ساده هم دریغ می‌شد و متاسفانه هیچ وحدت رویه‌ای بین بخش‌های آن نیست. به عنوان نمونه درخواست کردم به دلیل محدویت تردد، برای رفت و آمد چند تن از خانواده شهدا که مهمان ما هستند و همینطور اعضای گروه که نمی‌توانند از وسیله‌های شخصی خود استفاده کنند، یک ماشین در اختیار ما بگذارند، ولی از همین هم دریغ کردند.
* کار فرهنگی فقط نصب بنر مناسبتی است؟
صفی‌آبادی اضافه می‌کند: تنها حامی مالی ما حوزه هنری استان بود که مدیرش تئاتری است و همیشه از گروه‌های نمایشی حمایت می‌کند. البته او هم بودجه محدودی دارد، ولی واقعا پرسش من این است که منطقه آزاد اروند که ثروتمندترین منطقه آزاد ماست، چرا از تنها نماینده استان خوزستان که کاری تازه تولید کرده است، کوچک‌ترین حمایتی نمی‌کند. به این نتیجه رسیده‌ام که کار فرهنگی برایشان اهمیت ندارد.
او با اشاره به داستان نمایش خود می‌گوید: نمایش من درباره یک شهید جاوید الاثر است. اما هیچ ارگانی برای انتشار نمایشنامه آن حتی با شمارگان ۱۰۰ عدد همراهی نکرد. آیا این کار فرهنگی نیست؟! یا اینکه کار فرهنگی فقط نصب بنر در مناسبت‌های خاص است؟!
این کارگردان در پایان با بیان اینکه جشنواره تئاتر اروند روز‌های ۱ و ۲ دی ماه برگزار می‌شود، می‌گوید: برای اجرایمان مکانی را پیدا کردیم که حتی جای نشستن ندارد و صندلی کرایه کرده‌ام تا بچه‌های گروه روی زمین ننشینند. ولی در هر حال برای کار خودم ارزش قائلم، چون بر اساس همین کار مورد داوری قرار می‌گیرم. وقتی در کشورمان کمپانی تئاتر نداریم، همه چیز بر عهده کارگردان است. البته که افراد زیادی برای تولید این اثر تلاش کرده‌اند، ولی این تاسف برای ما وجود دارد که چرا منطقه آزاد اروند حتی از تامین یک چادر هم دریغ داشت.
منبعک ایسنا
ارسال نظرات