به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، نماینده ویژه وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در ساماندهی مراکز آموزش عالی، از انجام و پیگیری اجرای طرح ساماندهی دانشگاه‌ها در ۹ دانشگاه دولتی و چهار دانشگاه پرجمعیت کشور خبر داد.
یک بند از سیاست‌های هشت گانه سند آمایش آموزش عالی به ساماندهی مراکز آموزش عالی اختصاص دارد که از گسترش بدون هدف دانشگاه‌ها جلوگیری می‌کند. وزیر علوم سال گذشته پیگیری ساماندهی مراکز آموزش عالی را به غلامحسین رحیمی شعرباف واگذار کرد که هم اکنون در کسوت معاون پژوهشی و فناوری این وزارتخانه هم مشغول به کار است. طرح مذکور بالاخره بعد از کش و قوس‌های فراوان مقرر شد از سال جاری به طور رسمی در دانشگاه‌ها اجرا شود. از مهمترین اهداف این طرح، پیوستن موسسات آموزش عالی کم توان‌تر به دانشگاه‌های مادر استان برای ارتقای شبکه آموزشی و علمی کشور است.
در این زمینه غلامحسین رحیمی شعرباف روز جمعه در گفتگو با خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا درباره آخرین وضعیت ساماندهی مراکز آموزش عالی در سال جاری، اظهار داشت: ساماندهی آموزش عالی از مدتی قبل در دانشگاه‌ها آغاز شده است. به عنوان مثال در استان‌های خراسان شمالی، همدان، اصفهان، اردبیل و آذربایجان غربی انجام شد و در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، مرکزی و آذربایجان شرقی در حال انجام و پیگیری است. در تهران ساماندهی موسسه‌ای نداریم بلکه باید به ساماندهی رشته‌ای و ماموریت گرایی برسیم که شامل دانشگاه‌های بزرگ و کوچک می‌شود.
دلیل اجرای طرح ساماندهی
شعرباف درباره مشکلاتی که منجر به تصویب طرح ساماندهی آموزش عالی در کشور شد، خاطرنشان کرد: آموزش عالی تا سال ۸۸ از نظر کمی، شرایط مناسبی داشت، اما از آن زمان به بعد باید علاوه بر توقف افزایش کمی، ارتقای کیفیت در اولویت قرار می‌گرفت که البته این موضوع به دلایل مختلف محقق نشد. رشد کمی تا سال ۹۲ ادامه داشت و توازن کمیت بین نیاز اجتماعی، تقاضای ورود به دانشگاه و تعداد دانشجویی که باید تربیت می‌شد، به هم خورد.
وی افزود: با از بین رفتن این تعادل، موسسات به تدریج با کمبود دانشجو مواجه شدند و یک و نیم میلیون از ظرفیت آموزش عالی خالی ماند و بیش از حد دانش آموخته وارد جامعه شد. با به هم خوردن این تعادل به چاره جویی پرداختیم. بنابراین، طرح ساماندهی مراکز آموزش عالی در سال ۹۴ از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و سال ۹۵ از سوی رییس جمهوری ابلاغ شد. در مورد دانش آموختگان باید بگویم به این اعتقاد ندارم که تعداد دانش آموختگان باید به اندازه نیاز اجتماعی باشد چرا که حداقل ۳۰ تا ۳۵ درصد باید بیشتر از نیاز جامعه دانش آموخته داشته باشیم.
معاون پژوهشی و فناوری وزیر علوم با اشاره به اهداف ساماندهی مراکز آموزش عالی، خاطرنشان کرد: ساماندهی سه هدف ارتقای کیفی، متناسب سازی رشته‌ها با نیاز‌ها و استفاده بهینه از امکانات را دارد. ساماندهی مصوب شده در شورای عالی انقلاب فرهنگی منجر به تجمیع، الحاق و ادغام مراکز آموزش عالی می‌شود. ادامه فعالیت برخی از موسسات با تجمیع یا الحاق به یک موسسه بزرگ‌تر برای ادامه فعالیت صورت می‌گیرد که وزارت علوم بر این اساس، برنامه‌ها را تنظیم و سیاست‌ها را ابلاغ کرد.
ساماندهی چهار دانشگاه پرجمعیت
نماینده ویژه وزیر علوم در ساماندهی مراکز آموزش عالی با اشاره به ساماندهی دانشگاه‌های پردانشجو مانند پیام نور، علمی کاربردی، فنی و حرفه‌ای و دانشگاه آزاد، اظهار داشت: این دانشگاه‌ها ساماندهی درونی را در فاز نخست انجام دادند و هر کدام از یکسال گذشته تاکنون این طرح را اجرا کرده اند چرا که نیمی از ظرفیت خود را به خاطر کمبود متقاضی از دست داده بودند. در این باره دانشگاه پیام نور اعلام کرد اگر هر واحدی از این دانشگاه کمتر از ۲۵۰ دانشجو داشته باشد، با یک واحد دیگر باید تجمیع شود؛ چرا که ادامه فعالیت مجزای این واحد‌ها علمی و اقتصادی نیست.
وی با بیان اینکه دانشگاه‌های دولتی روزانه با کمترین مشکل در ساماندهی مواجه هستند، گفت: برخی از رشته‌ها در برخی شهرستان‌ها با کمبود داوطلب مواجه هست و حتی به دلیل نبودن داوطلب به صورت انگشت شمار تعطیل شد. در طرح ساماندهی دانشگاه‌های دولتی از ۱۲۰ موسسه ۹۰ موسسه مشمول ساماندهی می‌شوند که بعد از آن به ۴۲ یا ۴۳ دانشگاه می‌رسد، این تعداد دانشگاه در واقع ملحق یا تجمیع می‌شوند.
تجمیع به معنای انحلال نیست
معاون وزیر علوم با تاکید بر اینکه در طرح ساماندهی مراکز آموزش عالی، هیچ موسسه‌ای منحل نمی‌شود، تاکید کرد: هیچ هیأت علمی یا کارمندی در این طرح کنار گذاشته نمی‌شود. در تجمیع مراکز آموزش عالی، به عنوان مثال چند موسسه در قالب سه پردیس با یک دانشگاه بزرگ ادامه فعالیت می‌دهند. حتی اگر رشته‌های تحصیلی هم تجمیع شوند، اعضای هیأت علمی کنار گذاشته نمی‌شوند. برای نمونه در ساماندهی‌های انجام شده، اعضای هیأت علمی یک گروه تشکیل می‌دهند.
وی در ادامه این گفتگو بر بهبود وضعیت کیفی همه دانشگاه‌ها در طرح ساماندهی تاکید کرد و افزود: در این ساماندهی، وضعیت دانشگاه‌ها و دانشجویان بهتر می‌شود؛ چرا که موسسه‌های تجمیع شده به دانشگاه تبدیل خواهند شد. یک بند تشویقی هم در آیین نامه ساماندهی مراکز آموزش عالی در نظر گرفته شده است و به این ترتیب اگر دانشجویی تمایل داشته باشد می‌تواند به عنوان مثال مدرک تحصیلی خود را از پردیس داراب دانشگاه شیراز دریافت کند. حتی با تجمیع مراکز آموزش عالی داراب با دانشگاه شیراز، هیأت علمی داراب به عنوان هیأت علمی دانشگاه شیراز ادامه فعالیت می‌دهد؛ بنابراین یک ارتقای درجه هم در این ساماندهی دیده می‌شود.
۸۰ درصد حساسیت‌ها ارتباطی با ساماندهی ندارد
نماینده ویژه وزیر علوم در ساماندهی مراکز آموزش عالی با اشاره به برخی ملاحظات شهری در ساماندهی آموزش عالی، گفت: در طرح ساماندهی، یک سری ملاحظات شهری داریم، چون گاهی اوقات رقابت‌های درون شهری بین نمایندگان جدید و قبلی یا گروه‌هایی که شکل گرفته اند، ایجاد می‌شود و مسائل را طور دیگری مطرح می‌کنند. به عنوان مثال، نماینده غرب یک دانشگاه تاسیس و نماینده جدید آن دانشگاه را منحل کرده است. این در حالی است که همه موسسات آموزش عالی در همان شهر باقی می‌مانند؛ داراب همان داراب در استان فارس می‌ماند یا مجتمع آموزش عالی استهبان با سه تا چهار موسسه آموزش عالی دیگر تجمیع می‌شود و به عنوان مثال یک دانشگاه با نام دانشگاه فارس شرقی با سه پردیس و یک عنوان ملی تشکیل می‌دهد.
این مسوول وزارت علوم ادامه داد: ۷۰ تا ۸۰ درصد حساسیت‌هایی که در شهر‌ها برای ساماندهی ایجاد شده است هیچ ارتباطی با واقعیت علمی ساماندهی ندارد و طور دیگری تفسیر داده می‌شود که اشتباه است. وزارت علوم تاکید دارد هیچ مشکلی در ساماندهی ایجاد نمی‌شود. این نکته را هم باید اضافه کنم اگر می‌خواستیم و تصمیم می‌گرفتیم، بسیاری از موسسات را با ۲ عامل علمی و اقتصادی تعطیل می‌کردیم که به نفع کشور بود؛ نصف بودجه‌ای که به این موسسات می‌دادیم به دانشگاه جامع آن استان برای جذب هزار دانشجو اختصاص می‌دادیم. شاید این امر در کوتاه مدت و از نظر علمی و اقتصادی به نفع وزارت علوم بود، اما در درازمدت و از نظر توزیع امکانات آموزش عالی در سطح استان به نفع نبود؛ بنابراین چنین طرحی را پیاده نکردیم.
یک بند از سیاست‌های هشت گانه سند آمایش آموزش عالی به ساماندهی مراکز آموزش عالی اختصاص دارد که از گسترش بدون هدف دانشگاه‌ها جلوگیری می‌کند. وزیر علوم سال گذشته پیگیری ساماندهی مراکز آموزش عالی را به غلامحسین رحیمی شعرباف واگذار کرد که هم اکنون در کسوت معاون پژوهشی و فناوری این وزارتخانه هم مشغول به کار است. طرح مذکور بالاخره بعد از کش و قوس‌های فراوان مقرر شد از سال جاری به طور رسمی در دانشگاه‌ها اجرا شود. از مهمترین اهداف این طرح، پیوستن موسسات آموزش عالی کم توان‌تر به دانشگاه‌های مادر استان برای ارتقای شبکه آموزشی و علمی کشور است.
در این زمینه غلامحسین رحیمی شعرباف روز جمعه در گفتگو با خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا درباره آخرین وضعیت ساماندهی مراکز آموزش عالی در سال جاری، اظهار داشت: ساماندهی آموزش عالی از مدتی قبل در دانشگاه‌ها آغاز شده است. به عنوان مثال در استان‌های خراسان شمالی، همدان، اصفهان، اردبیل و آذربایجان غربی انجام شد و در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، مرکزی و آذربایجان شرقی در حال انجام و پیگیری است. در تهران ساماندهی موسسه‌ای نداریم بلکه باید به ساماندهی رشته‌ای و ماموریت گرایی برسیم که شامل دانشگاه‌های بزرگ و کوچک می‌شود.
دلیل اجرای طرح ساماندهی
شعرباف درباره مشکلاتی که منجر به تصویب طرح ساماندهی آموزش عالی در کشور شد، خاطرنشان کرد: آموزش عالی تا سال ۸۸ از نظر کمی، شرایط مناسبی داشت، اما از آن زمان به بعد باید علاوه بر توقف افزایش کمی، ارتقای کیفیت در اولویت قرار می‌گرفت که البته این موضوع به دلایل مختلف محقق نشد. رشد کمی تا سال ۹۲ ادامه داشت و توازن کمیت بین نیاز اجتماعی، تقاضای ورود به دانشگاه و تعداد دانشجویی که باید تربیت می‌شد، به هم خورد.
وی افزود: با از بین رفتن این تعادل، موسسات به تدریج با کمبود دانشجو مواجه شدند و یک و نیم میلیون از ظرفیت آموزش عالی خالی ماند و بیش از حد دانش آموخته وارد جامعه شد. با به هم خوردن این تعادل به چاره جویی پرداختیم. بنابراین، طرح ساماندهی مراکز آموزش عالی در سال ۹۴ از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و سال ۹۵ از سوی رییس جمهوری ابلاغ شد. در مورد دانش آموختگان باید بگویم به این اعتقاد ندارم که تعداد دانش آموختگان باید به اندازه نیاز اجتماعی باشد چرا که حداقل ۳۰ تا ۳۵ درصد باید بیشتر از نیاز جامعه دانش آموخته داشته باشیم.
معاون پژوهشی و فناوری وزیر علوم با اشاره به اهداف ساماندهی مراکز آموزش عالی، خاطرنشان کرد: ساماندهی سه هدف ارتقای کیفی، متناسب سازی رشته‌ها با نیاز‌ها و استفاده بهینه از امکانات را دارد. ساماندهی مصوب شده در شورای عالی انقلاب فرهنگی منجر به تجمیع، الحاق و ادغام مراکز آموزش عالی می‌شود. ادامه فعالیت برخی از موسسات با تجمیع یا الحاق به یک موسسه بزرگ‌تر برای ادامه فعالیت صورت می‌گیرد که وزارت علوم بر این اساس، برنامه‌ها را تنظیم و سیاست‌ها را ابلاغ کرد.
ساماندهی چهار دانشگاه پرجمعیت
نماینده ویژه وزیر علوم در ساماندهی مراکز آموزش عالی با اشاره به ساماندهی دانشگاه‌های پردانشجو مانند پیام نور، علمی کاربردی، فنی و حرفه‌ای و دانشگاه آزاد، اظهار داشت: این دانشگاه‌ها ساماندهی درونی را در فاز نخست انجام دادند و هر کدام از یکسال گذشته تاکنون این طرح را اجرا کرده اند چرا که نیمی از ظرفیت خود را به خاطر کمبود متقاضی از دست داده بودند. در این باره دانشگاه پیام نور اعلام کرد اگر هر واحدی از این دانشگاه کمتر از ۲۵۰ دانشجو داشته باشد، با یک واحد دیگر باید تجمیع شود؛ چرا که ادامه فعالیت مجزای این واحد‌ها علمی و اقتصادی نیست.
وی با بیان اینکه دانشگاه‌های دولتی روزانه با کمترین مشکل در ساماندهی مواجه هستند، گفت: برخی از رشته‌ها در برخی شهرستان‌ها با کمبود داوطلب مواجه هست و حتی به دلیل نبودن داوطلب به صورت انگشت شمار تعطیل شد. در طرح ساماندهی دانشگاه‌های دولتی از ۱۲۰ موسسه ۹۰ موسسه مشمول ساماندهی می‌شوند که بعد از آن به ۴۲ یا ۴۳ دانشگاه می‌رسد، این تعداد دانشگاه در واقع ملحق یا تجمیع می‌شوند.
تجمیع به معنای انحلال نیست
معاون وزیر علوم با تاکید بر اینکه در طرح ساماندهی مراکز آموزش عالی، هیچ موسسه‌ای منحل نمی‌شود، تاکید کرد: هیچ هیأت علمی یا کارمندی در این طرح کنار گذاشته نمی‌شود. در تجمیع مراکز آموزش عالی، به عنوان مثال چند موسسه در قالب سه پردیس با یک دانشگاه بزرگ ادامه فعالیت می‌دهند. حتی اگر رشته‌های تحصیلی هم تجمیع شوند، اعضای هیأت علمی کنار گذاشته نمی‌شوند. برای نمونه در ساماندهی‌های انجام شده، اعضای هیأت علمی یک گروه تشکیل می‌دهند.
وی در ادامه این گفتگو بر بهبود وضعیت کیفی همه دانشگاه‌ها در طرح ساماندهی تاکید کرد و افزود: در این ساماندهی، وضعیت دانشگاه‌ها و دانشجویان بهتر می‌شود؛ چرا که موسسه‌های تجمیع شده به دانشگاه تبدیل خواهند شد. یک بند تشویقی هم در آیین نامه ساماندهی مراکز آموزش عالی در نظر گرفته شده است و به این ترتیب اگر دانشجویی تمایل داشته باشد می‌تواند به عنوان مثال مدرک تحصیلی خود را از پردیس داراب دانشگاه شیراز دریافت کند. حتی با تجمیع مراکز آموزش عالی داراب با دانشگاه شیراز، هیأت علمی داراب به عنوان هیأت علمی دانشگاه شیراز ادامه فعالیت می‌دهد؛ بنابراین یک ارتقای درجه هم در این ساماندهی دیده می‌شود.
۸۰ درصد حساسیت‌ها ارتباطی با ساماندهی ندارد
نماینده ویژه وزیر علوم در ساماندهی مراکز آموزش عالی با اشاره به برخی ملاحظات شهری در ساماندهی آموزش عالی، گفت: در طرح ساماندهی، یک سری ملاحظات شهری داریم، چون گاهی اوقات رقابت‌های درون شهری بین نمایندگان جدید و قبلی یا گروه‌هایی که شکل گرفته اند، ایجاد می‌شود و مسائل را طور دیگری مطرح می‌کنند. به عنوان مثال، نماینده غرب یک دانشگاه تاسیس و نماینده جدید آن دانشگاه را منحل کرده است. این در حالی است که همه موسسات آموزش عالی در همان شهر باقی می‌مانند؛ داراب همان داراب در استان فارس می‌ماند یا مجتمع آموزش عالی استهبان با سه تا چهار موسسه آموزش عالی دیگر تجمیع می‌شود و به عنوان مثال یک دانشگاه با نام دانشگاه فارس شرقی با سه پردیس و یک عنوان ملی تشکیل می‌دهد.
این مسوول وزارت علوم ادامه داد: ۷۰ تا ۸۰ درصد حساسیت‌هایی که در شهر‌ها برای ساماندهی ایجاد شده است هیچ ارتباطی با واقعیت علمی ساماندهی ندارد و طور دیگری تفسیر داده می‌شود که اشتباه است. وزارت علوم تاکید دارد هیچ مشکلی در ساماندهی ایجاد نمی‌شود. این نکته را هم باید اضافه کنم اگر می‌خواستیم و تصمیم می‌گرفتیم، بسیاری از موسسات را با ۲ عامل علمی و اقتصادی تعطیل می‌کردیم که به نفع کشور بود؛ نصف بودجه‌ای که به این موسسات می‌دادیم به دانشگاه جامع آن استان برای جذب هزار دانشجو اختصاص می‌دادیم. شاید این امر در کوتاه مدت و از نظر علمی و اقتصادی به نفع وزارت علوم بود، اما در درازمدت و از نظر توزیع امکانات آموزش عالی در سطح استان به نفع نبود؛ بنابراین چنین طرحی را پیاده نکردیم.
ارسال نظرات