گزارش |
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * بیشتر از یک ماه است که مطالعات محیط زیستی کمربند جنوبی تحویل شهرداری مشهد شده است. نهاد مسئول که باید این مطالعات را تحویل بگیرد، معاونت حمل و نقل شهرداری است؛ اما به نظر می‌رسد که این معاونت قصد تغییر در نتایج مطالعات محیط زیستی را دارد.
مطالعات محیط زیستی این پروژه را انجمن ارزیابی محیط زیست ایران انجام داد؛ البته شهرداری مشهد به این سادگی‌ها حاضر نشد پیوست محیط زیستی را برای این پروژه انجام دهد و آن را به رسمیت بشناسد تا اینکه سمن‌های محیط زیستی خراسانی، اساتید دانشگاه، فعالان رسانه و گروه‌های مختلف مردمی وارد میدان شدند و دادگستری خراسان رضوی را هم پای کار آوردند و با تکیه بر قوانین، شهرداری را به شروع روند مطالعات محیط زیستی کمربند جنوبی مشهد راضی کردند؛ اما حالا شهرداری می‌خواهد زیر میز مطالعات بزند و حاضر نیست هزینه مطالعات را به انجمن ارزیابی محیط زیست ایران بدهد. شاید شرطشان هم این است که نتیجه مطالعات تغییر کند!
مطالعات محیط زیستی این پروژه را انجمن ارزیابی محیط زیست ایران انجام داد؛ البته شهرداری مشهد به این سادگی‌ها حاضر نشد پیوست محیط زیستی را برای این پروژه انجام دهد و آن را به رسمیت بشناسد تا اینکه سمن‌های محیط زیستی خراسانی، اساتید دانشگاه، فعالان رسانه و گروه‌های مختلف مردمی وارد میدان شدند و دادگستری خراسان رضوی را هم پای کار آوردند و با تکیه بر قوانین، شهرداری را به شروع روند مطالعات محیط زیستی کمربند جنوبی مشهد راضی کردند؛ اما حالا شهرداری می‌خواهد زیر میز مطالعات بزند و حاضر نیست هزینه مطالعات را به انجمن ارزیابی محیط زیست ایران بدهد. شاید شرطشان هم این است که نتیجه مطالعات تغییر کند!
پیوست محیط زیستی کمربند جنوبی روی میز شورای شهر
دبیر انجمن ارزیابی محیط زیست ایران قبلا در گفتگو با خبرنگار دانشجو اعلام کرده بود که رأی این انجمن براساس ارزیابی‌های صورت گرفته، انجام نشدن پروژه کمربند جنوبی است؛ البته این انجمن قرار است یک فصل از مطالعات را به پیشنهاداتی برای راه‌های جایگزین که هم محیط زیست را حفظ کند و هم آنچه تاکنون هزینه شده، مورد استفاده مردم قرار گیرد.
بنیاد چهارطبقه یک تشکل مردم نهاد در مشهد است که در حوزه شهرسازی فعالیت می‌کند. اعضای این بنیاد را هم دانشجویان و فارغ التحصیلان مهندسی شهرسازی تشکیل می‌دهد. بنیاد چهار طبقه یکی از تشکل‌های مردمی پیگیر پروژه کمربند جنوبی مشهد است و تاکنون از جنبه‌های مختلفی این پروژه را بررسی علمی کرده است. این بنیاد برای شهرداری مشهد یک مهلت ۱۰ روزه تعیین کرد تا مطالعات محیط زیستی کمربند جنوبی را تعیین تکلیف کند.
سروش باغبان، مدیرعامل این بنیاد در گفتگو با خبرنگار ما توضیح می‌دهد: شورای اسلامی شهر مشهد در ۲۳ تیر امسال مطالعات محیط زیستی را برای پروژه کمربند جنوبی لازم و شرط دانسته بود و پرونده این پروژه را به کمیسیون ماده ۵ ارجاع داده بود. ما از شورای شهر خواستیم که در ۱۰ روز موضع خود را مشخص کند.
بنیاد چهارطبقه یک تشکل مردم نهاد در مشهد است که در حوزه شهرسازی فعالیت می‌کند. اعضای این بنیاد را هم دانشجویان و فارغ التحصیلان مهندسی شهرسازی تشکیل می‌دهد. بنیاد چهار طبقه یکی از تشکل‌های مردمی پیگیر پروژه کمربند جنوبی مشهد است و تاکنون از جنبه‌های مختلفی این پروژه را بررسی علمی کرده است. این بنیاد برای شهرداری مشهد یک مهلت ۱۰ روزه تعیین کرد تا مطالعات محیط زیستی کمربند جنوبی را تعیین تکلیف کند.
سروش باغبان، مدیرعامل این بنیاد در گفتگو با خبرنگار ما توضیح می‌دهد: شورای اسلامی شهر مشهد در ۲۳ تیر امسال مطالعات محیط زیستی را برای پروژه کمربند جنوبی لازم و شرط دانسته بود و پرونده این پروژه را به کمیسیون ماده ۵ ارجاع داده بود. ما از شورای شهر خواستیم که در ۱۰ روز موضع خود را مشخص کند.
شنبه، ۹ اسفند؛ روزی که مهلت ۱۰ روزه بنیاد چهارطبقه تمام می‌شود، جلسه‌ای در شورای شهر مشهد با حضور برخی اعضای کمیسیون حمل و نقل شورا و مشاور محیط زیستی طرح برگزار می‌شود. باغبان درباره این جلسه می‌گوید: برخی اعضای سمن‌های محیط زیستی هم برای اطلاع از محتویات این جلسه حضور داشتند. در این جلسه مشاور محیط زیستی طرح باردیگر تأکید کرد که این مطالعات احداث کمربند جنوبی مشهد را کاملا رد می‌کند.
بهانه‌تراشی شهرداری مشهد برای مطالعات علمی!
او می‌گوید: مسئولان سازمان ترافیک شهرداری که در این جلسه حضور داشتند، نکات جالبی را مطرح کردند؛ مثل اینکه این سازمان ارزیابی محیط زیستی درباره کمربند جنوبی انجام داده و نتیجه ارزیابی هم مثبت بوده است! یا در این جلسه درباره نتایج مطالعات منتشر شده از سوی انجمن ارزیابی محیط زیست ایران تردید شده که براساس نظرات علمی نیست. حتی این ادعا مطرح شده که مسافران بزرگراه حرم تا حرم از کمربند جنوبی عبور می‌کنند در حالیکه این کمربند اصلا اتصالی به این بزرگراه نخواهد داشت!
دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان ناظر مطالعات محیط زیستی کمربند جنوبی انتخاب شده و علاوه بر آن سمن‌های محیط زیستی هم یک شورای مشورتی و نظارتی دارند که در جریان مطالعات قرار دارند. باغبان معتقد است ایراد‌هایی که شهرداری به مطالعات وارد می‌کند صرفا طفره رفتن از واقعیت و مبنای علمی مطالعات است. این مطالعات درباره آلودگی‌های این پروژه به صورت ایستا نگاه می‌کند و اگر بخواهیم پس از بهره برداری این پروژه هم ارزیابی محیط زیستی انجام دهیم، باید بگویم که نتایج ارزیابی آلودگی بیشتری را نشان خواهد داد.
دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان ناظر مطالعات محیط زیستی کمربند جنوبی انتخاب شده و علاوه بر آن سمن‌های محیط زیستی هم یک شورای مشورتی و نظارتی دارند که در جریان مطالعات قرار دارند. باغبان معتقد است ایراد‌هایی که شهرداری به مطالعات وارد می‌کند صرفا طفره رفتن از واقعیت و مبنای علمی مطالعات است. این مطالعات درباره آلودگی‌های این پروژه به صورت ایستا نگاه می‌کند و اگر بخواهیم پس از بهره برداری این پروژه هم ارزیابی محیط زیستی انجام دهیم، باید بگویم که نتایج ارزیابی آلودگی بیشتری را نشان خواهد داد.
از دیدگاه مدیرعامل بنیاد چهارطبقه، نتیجه مهلت ۱۰ روزه‌ای که از سوی این بنیاد مردم نهاد به شورای شهر و شهرداری داده شده، این است که نتیجه مطالعات در یک جلسه با حضور اعضای شورای شهر و اعضای سمن‌های محیط زیستی ارائه شده و همین یک سند قابل اتکا و دفاع درباره اثرات منفی کمربند جنوبی است. در کمیسیون ماده ۵ و هر ارگان قانونی دیگر می‌توان به این مطالعات استناد کرد. او توضیح می‌دهد: حتی اگر مشاور مطالعات محیط زیستی خلع ید شود و نتیجه مطالعات از او تحویل گرفته نشود یا تحت اعمال فشار مسئولان شهرداری مشهد مجبور به تغییر در نتایج ارزیابی شود، باز هم در یک جلسه نتیجه مطالعات مطرح شده و ما دنبال همین سند بودیم.
باغبان می‌گوید: از این جا به بعد کمیسیون ماده ۵ مهم‌ترین مرجعی است که باید درباره کمربند جنوبی نظر بدهد. هرچه سریع‌تر جلسه این کمیسیون، نه پشت در‌های بسته، باید تشکیل شود و با مستندات علمی موجود به بررسی ادامه کمربند جنوبی بپردازد. وظیفه شهرداری هم در این میان مشص است باید هزینه انجام مطالعات را به انجمن ارزیابی محیط زیست ایران پرداخت کرده و کار را تحویل بگیرد.
چالش بر سر مطالعات EMP یا EIA!
اما سیدمسعود ریاضی، رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد معتقد است که شورای شهر از شهرداری خواسته برای مطالعات محیط زیستی کمربند جنوبی با یک گروهی که مطالعات بالادستی در حد طرح جامع شهری اظهارنظر می‌کنند، درباره این پروژه هم مطالعات EMP را انجام دهند. ریاضی می‌گوید: ما به دنبال ارزیابی روش‌هایی بودیم که باعث کاستن اثرات سوء محیط زیستی در کمربند جنوبی بشود. اما شهرداری به درست یا غلط قراردادی با مشاور بسته که به جای مطالعات EMP مطالعات EIAانجام داده است.
مطالعات EMP در واقع به مخاطبان می‌گوید که حالا برای پروژه‌ای که بخشی از طبیعت را تخریب کرده و برای آینده هم اثرات محیط زیستی مخرب دارد، چه کاری انجام دهیم که این اثرات کمتر شود. مطالعات EIAهم مجموعه تحقیقاتی که اثرات محیط زیستی یک پروژه را ارزیابی می‌کند؛ بنابراین نتیجه این مطالعات بررسی نتایجی است که یک پروژه عمرانی با محیط زیست اطراف خود گذاشته است.
به گفته رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد، آنچه انجمن ارزیابی محیط زیستی ایران در جلسه ۹ اسفند ارائه داده، نتیجه مطالعاتی بوده که نشان می‌داده اگر در شرایط روز نخست اجرای این پروژه بودیم، چه کاری باید انجام می‌دادیم، آیا این پروژه را انجام بدهیم یا نه؟ او توضیح می‌دهد: پاسخ به این سوال خوب است، اما سوال اصلی شورای شهر نبوده. سوال ما این بوده حالا که پروژه تا اینجای کار آمده، چه کنیم که اثرات محیط زیستی آن کم رنگ‌تر شود و آیا ادامه کار به صلاح است یا نه؟
ریاضی ادامه می‌دهد: البته اینکه ادامه کار به صلاح هست یا نه، از چند منظر قابل بررسی است و ابعاد مختلف آن باید مدنظر قرار گیرد. علاوه بر مساله محیط زیست، ترافیک، شهرسازی، اقتصادی و پدافند عامل هم باید در این تصمیم گیری لحاظ شوند و پاسخ همه این وسالات را در کنار یکدیگر داشته باشیم.
او می‌گوید: سوال ما این است که آیا این پروژه را ادامه بدهیم یا اگر می‌خواهیم ادامه بدهیم به چه صورت باشد یا چه کنیم که اثرات محیط زیستی آن را کاهش دهیم.
رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد معتقد است که آنچه اکنون بین معاونت حمل و نقل شهرداری با انجمن ارزیابی محیط زیست ایران رخ می‌دهد، بحث قرارداد و اختلاف نظر در مفاد آن است. شهرداری در مفاد قرارداد قید کرده که پرداخت هزینه‌های آن وابسته به انجام مطالعات EMP بوده، اما انجمن ارزیابی می‌گوید که مطالعات EIA از آنان خواسته شده است.
ریاضی معتقد است که مشاور هم در جلسه روز شنبه اذعان کرده که هنوز به پاسخ این سوال که آیا کمربند جنوبی باید احداث شود یا نه، نرسیده است. او اختلاف نظر شهرداری و مشاور را به اختلاف نظر درباره برخی امتیاز‌ها نیز عنوان می‌کند و می‌گوید: مشاور برخی امتیاز‌ها را قرار داده که خودش بحث کارشناسی دارد. یک نمونه اینکه در مطالعات عنوان شده که این پروژه آلودگی صوتی برای شهر ایجاد می‌کند و از همین طریق چند امتیاز کم کرده است، در حالیکه مسئولان شهرداری معتقدند که این پروژه آلودگی صوتی با منشأ ترافیک را از قسمت‌های دیگر جمع کرده و به این قسمت می‌آورد. از نظر مسئولان شهرداری این موضوع امتیاز مثبت پروژه کمربند جنوبی است.
ریاضی بیان می‌کند: ابتدا باید این اختلاف نظر‌ها برطرف شود. اول باید ببینند با چه ابزار و محک و معیاری امتیاز‌ها داده شده و این پروژه سنجیده شده است. ما هم به دنبال جواب علمی و منصفانه هستیم و تا نتیجه مطالعات کامل نشود، اظهارنظر قطعی نمی‌کنیم؛ البته پیش از این، صنایع گلدوز، دبیر انجمن ارزیابی محیط زیست ایران به خبرنگار ما گفته بود که مطالعات EMP بدون انجام مطالعات EIA امکان پذیر نیست. در واقع باید پس از ارزیابی اثراتی که کمربند جنوبی بر میحط زیست اطراف خود گذاشته، مطالعاتی درباره کاهش این اثرات صورت گیرد.
نکته مهم در تأیید اصرار شهرداری مشهد در پذیرش مطالعات زیست محیطی این است که شهرداری در حال حاضر اجازه ادامه پروژه کمربند جنوبی را ندارد، اما همچنان مشغول است. در ویدئوی زیر یکی از اعضای سمن‌های محیط زیستی خراسان رضوی است که توضیح می‌دهد شهرداری در حال ادامه پروژه جاده سازی در این منطقه است.
براین اساس به نظر می‌رسد شهرداری مشهد نمی‌خواهد نتیجه این مطالعات را بپذیرید و از طرف دیگر نمی‌تواند زیر حرف خود بزند. شهردار مشهد بار‌ها قول داده که هرچه مطالعات محیط زیستی بگوید، همان می‌شود، اما حالا یکی از معاونان شهرداری مشهد حاضر به پذیرش نتیجه این مطالعات نیست. هرچند به نظر می‌رسد قدرت نفوذ کاظمی در شهرداری آنقدر‌ها هست که حرف شهردار در این یک مورد خوانده نمی‌شود.
ارسال نظرات