گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، موضوع آزاد سازی منابع ارزی کشور به دلیل تحریم‌های بانکی، یکی از مهمترین و خبرسازتر ین موضوعاتی بوده که حتی منجر به کشمکش‌های سیاسی بین مسوولان ایرانی و کشور‌هایی شده که منابع ارزی ایران را بلوکه کرده اند. آخرین خبر‌های منتشر شده از سوی برخی از مسوولین از آزاد سازی بخش کوچکی از منابع ارزی ایران در عراق وکره جنوبی دارد، آزاد سازی که همچنان مشخص نیست به صورت ارزی است یا واردات کالا‌های مورد نیاز ما یا همان کالا‌های ضروری که در زمره کالا‌های مجاز برای واردات در تحریم‌ها قرار دارد. سید کمیل طیبی؛ اقتصاددان وعضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان دراین باره به دانشجو پاسخ داده که در شرایط کنونی آزاد سازی منابع ارزیریال به چه شکل به نفع اقتصاد ایران است؟ در ادامه این گفتگو تقدیم می‌شود.
مسوولین ذی ربط، از آزاد سازی برخی از منابع مالی ایران در عراق و کره جنوبی خبر دادند، مساله این است که هنوز به صورت روشن مشخص نیست که با توجه به تحریم‌های بانکی آیا منابع ما به صورت ارزی دراختیارمان قرار می‌گیرد، یا در ازای منابع ارزی خود باید کالا دریافت کنیم؟
دریافت منابع مالی به صورت دلار یا واردات کالا‌های اساسی مثل دارو و تجهیزات پزشکی و اقلام اساسی مورد نیاز تولید و مواد غذایی و معیشتی مردم هر کدام تاثیر گذاری متفاوتی درعرصه اقتصاد به جا می‌گذارند. به هر حال با توجه به اینکه ما در زمینه بانکی تحریم هستیم و نمی‌توانیم ارز‌های خود را به راحتی وصول کنیم، ضمن اینکه هر بانکی که از تحریم‌های آمریکا عدول کند، جریمه می‌شود، لذا دراین موضوع به شدت تحت فشار هستیم و به سرعت و به راحتی نمی‌توانیم منابع ارزی خود را آزاد کرده و برگردانیم. تحریم‌ها جریان ورود سرمایه و یک سری از کالا‌های صنعتی و مورد نیاز تولید که بسیار واجب است را مسدود کرده است. هنگامی که ارتباط بانک‌های ایران با بانک‌های جهانی قطع است نمی‌توان به انتقال ارز چندان امیدوار بود، بنابراین در حال حاضر بیشتر باید به ارتباط و انتقال دارو و غذا بابت ارز‌های خود نزد سایر کشور‌ها از طریق کانال مالی اینستکس امیدوار باشیم.
با توجه به این موضوع بر فرض مثال اگر بتوانیم ارز دریافت کنیم، یا اگر کالا وارد کنیم هر کدام چه تاثیری بر اقتصاد کشور باقی می‌گذارد؟
احتمال واردات مواد غذایی و کالا و داروی پزشکی بیشتر از دریافت ارز‌های نفتی ایران است. اگر جمهوری اسلامی ایران تحریم بانکی نبود، قطعا نقل و انتقال ارز به سهولت انجام می‌شد و تزریق ارز به کشور بسیاری از مسائل و مشکلاتی که به واسطه کمبود و نبود ارز ایجاد شده را از بین می‌برد. واردات کالا‌های مورد نیاز مردم به هر حال روی عرضه کالا اثر گذار است و می‌تواند منجر به کاهش قیمت برخی کالا‌ها شود، اما چون فرآیند واردات مواد غذایی و سایر کالا‌ها طولانی و عموما زمان بر است، یعنی پروسه انتقال کالا نسبت به پروسه انتقال منابع ارزی بیشتر و طولانی‌تر است، آزادی عمل ما در انتخاب کالا‌های مورد نیازمان هم محدود است و فقط قادر به انتخاب و واردات یک سری کالا‌های خاص و دارو هستیم لذا واردات یک پروسه زمان بر است و به سرعت روی روند قیمت‌ها و اقتصاد کشور تاثیر مثبت نمی‌گذارد، بنابراین همین که مشمول زمان می‌شود، نمی‌تواند نیاز‌های همه بازار را تامین کند.
اگر بتوانیم ارز وارد کنیم و برای این موضوع پشت پرده تلاش بیشتری شود، تا چه حد به نفع اقتصاد کشوراست؟
وقتی انتقال ارزی صورت بگیرد با توجه به کمبود‌های ارزی و نوسانات ارزی، قطعا نرخ ارز تحت تاثیر قرار می‌گیرد و شاهد کاهش قیمت ارز در پی گشایش‌های ارزی خواهیم بود. به ویژه تزریق منابع ارزی به اقتصاد ایران به ثبات بازار ارز و سایر بازار‌ها کمک می‌کند و از ریزش بیشتر ریال به واسطه کمبود ارز جلوگیری می‌کند. تزریق ارز به اقتصاد ایران می‌تواند تا حدودی جلوی افزایش نرخ تورم را نیز بگیرد. نکته مهم این است که انتقال منابع ارزی از طریق سرمایه گذاری‌های ارزی اتفاق بیفتد، بالاخره بسیاری از صنایع نیاز به سرمایه گذاری ارزی دارند اگر انتقال ارز صورت بگیرد، به دلیل افزایش عرضه ارز به سرمایه گذاری و توسعه صنعت کمک شایان توجهی می‌کند.
بنابراین تزریق ارز از طریق واردات به نفع اقتصاد کشور است، تا چه حد امکان تزریق منابع ارزی به ایران وجود دارد؟
قطعا یکی از مهمترین نیاز‌های اقتصاد ما به شمار می‌رود چرا که اثرات دریافت ارز به مراتب بهتر از واردات و دریافت کالاست، هر چند به کالا نیاز داریم، اگر هم کالا وارد کنیم امکان واردات کالا‌ها و ماشین آلات صنعتی مورد نیاز تولید باید فراهم شود که متاسفانه این امکان برای ما به دلیل تحریم‌ها وجود ندارد. به هر حال اگر مسوولین به لحاظ رایزنی‌های سیاسی پشت پرده بتوانند ارز وارد کنند، این مساله منجر به ثبات بازار ارزمی شود و بر منابع ارزی و ذخایر ارزی داخلی تاثیر گذار است، اگر این موضوع محقق شود قطعا شاهد ثبات بیشتری در بازار‌های مالی خواهیم بود، موضوعی که تاثیرات مثبتی بر روی بازار‌های کالایی نیز به جا خواهد گذاشت.
