خوره «خشکاندن دریا» بر تن ساحلی‌ترین شهر کشور / نوار ساحلی بندرعباس در چنگال دریا خواران

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اسما کارجونژاد؛* دریا همواره نعمتی بزرگ برای هرمزگان بوده و از آب‌های نیلگون خلیج فارس در بندرعباس گرفته تا سواحل زیبای مکران در سیریک و جاسک، جزو شناسنامه این استان هستند.

پیشینه، حال و آینده بندرنشینان هرمزگان به دریا گره خورده و باید حفاظت از این آبی نیلگون در صدر برنامه‌های مردم و مسئولان باشد اما با پیشرفت جوامع صنعتی تیشه به ریشه این نعمت بزرگ خورده و ساحل خواری چند سالی است که ساحل آرام خلیج فارس و مکران را متشنج کرده است.

بندرعباس، یکی از زیباترین و پر گردشگر‌ترین شهر‌های کشور به حساب می‌آید که بخش بزرگی از این موقعیت ایده‌آل به واسطه وجود دریا فراهم شده است. علاوه بر آن، بندرعباس یکی از مهم‌ترین میدان‌های نفتی و گازی جهان را دارا است و مرکز توسعه فعالیت‌های اقتصادی، موقعیت‌های نظامی امنیتی دریایی و... است اما اکنون سال‌هاست که پدیده‌ای به اسم ساحل خواری لرزه بر تن این موقعیت‌های اقتصادی و گردشگری انداخته است.

فعالیت‌های بی‌وقفه برای تخریب طبیعت و سیستم‌های دریایی

طبیعت، همیشه محلی برای آرامش ذهنی و رها شدن از خستگی‌های روانی بوده که با آغوش باز پذیرای بشر بوده است. اما بشر همواره به دنبال راهی برای ارضای طمع خود حتی با آسیب زدن به طبیعت بوده است. خشکاندن درختان و از بین بردن جنگل، تخریب کو‌ه‌ها و جایگزین کردن ساختمان‌ها و اکنون خشکاندن ساحل و ساخت تفریحگاه‌ها، خودخواهی انسان نسبت به محیط زیست و موجودات آن را ثابت کرده و این اقدامات نه تنها حیات موجودات دیگر را به خطر می‌اندازد بلکه یقه نسل بشر را نیز می‌گیرد.

خروار‌ها خروار خاک که در ساحل خالی می‌شوند تا آن جا را برای ساخت مکان تفریحی آماده کنند، در واقع زیستگاه طبیعی موجودات دیگر را نابود می‌کند. برخی موجودات دریایی هستند که فقط می‌توانند در آب‌های کم عمق ساحلی زندگی کنند و پرورش گونه دهند که با ساخت و ساز‌ها در این مناطق و خشکاندن دریا در قسمت سواحل، حیات آن موجودات نیز به پایان می‌رسد.

تخریب با پوشش توسعه

با یک نگاه سطحی به خط ساحلی بندرعباس متوجه دخالت بی‌رویه و غیر ضروری بشر در قوانین خلقت آفریدگار می‌شویم. ساخت و ساز در حاشیه سواحل و عقب بردن محدوده ساحلی، امروزه یکی از آشناترین اقدامات غیرقانونی و به ظاهر قانونی است که به چشم می‌خورد.

با وجود این که طبق اصل ۵۰ قانون اساسی، در جمهوری اسلامی حفاظت از محیط زیست که نسل امروز و نسل‌های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی می‌شود. از این رو فعالیت‌های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست و با تخریب غیرقابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است اما روز به روز این تخریب‌های غیر قانونی محیط زیست افزایش یافته و بیشتر شاهد نابودی زیستگاه موجودات زیر دریایی هستیم.

برخی طرح‌ها به بهانه‌ی توسعه، ارائه و تایید می‌شوند اما در واقع تیشه به ریشه‌ زندگی مردم ساحل نشین می‌زنند و با وجود اعتراضات مردم بندرعباس (سورو، پشت شهر و نخل ناخدا) به این احداث‌های بنیاد بر کن، متاسفانه شاهد برخورد جدی و توقف این اعمال نبوده‌ایم.

قول و قرار‌ها برای رفع تصرف خط ساحلی

سواحل زمانی که بکر و دست نخورده باشند، بسیار دلنشین‌تر و چشم‌نواز‌تر از زمانی هستند که به بهانه‌های مختلف خاک و سنگ‌ریزی شده و به تصرف درآمده‌اند. این اقدامات طبیعت ستیزانه، مردم محلات ساحلی را هم خشمگین کرده و دست به اعتراض زده‌اند. در این میان برخی مسئولان وظایف خود را پشت گوش انداخته‌اند، بعضی‌ها دنبال پیگیری نیستند و پیگیری‌ها را نصف و نیمه رها کرده‌اند و برخی دیگر تسلیم تصمیمات افراد دیگری شده‌اند اما بعضی‌ها هم قول و قرار‌های جدی برای رفع تصرف این نعمت خدادادی داده‌اند.

بابک دین‌پرست، معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای وزیر کشور در خصوص تصرفات ساحلی گفت: برخی از دستگاه‌ها در پیگیری‌های قانونی به عمل آمده از تصرفات موجود در سواحل، رفع تصرف نموده‌اند و سواحل را تخلیه کرده‌اند. اما با این حال تعداد دیگری از اشخاص حقیقی و حقوقی هستند که از این کار سر باز زده و اقدامی انجام نداده‌اند و با خیال راحت کماکان به ساخت و ساز‌های غیرقانونی خود ادامه داده‌اند. 

دین‌پرست چندی پیش از فرصت شش ماهه رئیس جمهور برای دستگاه‌ها جهت ارائه مستندات قانونی خبر داده بود و در این باره گفت: صدور هر گونه مجوز تغییر کاربری در حریم ۶۰ متری کد امن ارتفاعی نوار ساحلی کشور ممنوع است. اما با این وجود و با اینکه مدتی است از آن فرصت ۶ ماهه گذشته است، همچنان ساحل خواران با قدرت زیادی به فعالیت خود ادامه می‌دهند.


مسلما، دریا موهبت بی‌چشم داشت خداوند است که باید در اختیار همه‌ی مردم باشد؛ نه محصور در دستان اشخاص خاص. تصرفات چه قانونی باشد و با مجوز، چه غیر قانونی باشد و با زرنگ بازی، در همه صورت آسیب‌زننده به طبیعت و موجودات آن و همچنین تهدیدی برای حیات خود بشر است. برای کاهش این روند، قاطعیت بیشتری توسط مسئولان مربوط نیاز است و مصمم بودن در اجرایی کردن طرح‌ها برای رفع تصرفات و همچنین دلسوزانه و طبیعت دوستانه‌تر نگاه کردن به این ماجرا می‌تواند در این راستا کمک‌کننده باشد.

در دهه‌های اخیر، درصد این تخلفات افزایش یافته و به تبع حساسیت نسبت به این ماجرا هم بیشتر شده است لذا امید است که این حساسیت‌ها منجر به عزم راسخ‌تر برای رفع تصرفات و آزادسازی سواحل زیبای کشورمان به ویژه سواحل زیبای خلیج فارس باشد.