طرح ناکارآمد تحول سلامت، بحران مدیریتی در عصر کرونا و نابسامانی وضعیت دارو در صدر مسائل درمانی کشورهستند / دانشجویان به دنبال مطالبات نظام سلامت در کشور

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ دولت نابلدها؛ چیزی بیشتر از یک همایش هیجان زده انتخابات است. در واقع قرار است به همت بسیجیان دانشگاه تهران به صورت دقیق و کارشناسی به ابعاد مختلف مسائل کشور از جمله مسئله بهداشت و درمان پرداخته شود. در اولین نشست این دوره، دانشجویان میزبان چند تن از کارشناسان و مسئولین سابق بهداشت و درمان در کشور بودند که به تفصیل مباحث مطرح شده را با هم مرور می کنیم.

ابتدا اسماعیلی کارشناس حوزه سلامت کمی در رابطه با بحران‌هایی که طرح تحول سلامت برای سیستم درمانی کشور ایجاد کرد گفت:

دولت قصد داشت که با اجرای طرح تحول سلامت پرداخت از جیب بیماران را کاهش دهد، اما واقعیت این است تجربه دنیا ثابت کرده که صرفا با نگاه منابع محور نمی‌توان پرداخت از جیب مردم را کاهش داد و این اشتباهی بود که دولت مرتکب شد. امروز نظام سلامت به مرز ورشکستگی رسیده است. این نگاه منابع محور درنظام سلامت موجب شده تا علی رغم اجرای طرح تحول سلامت نیز هزینه‌های مردم افزایش یابد. وباید این را هم اضافه کرد، اگر منابعی که صرف طرح تحول سلامت شد به سیاست گذاری مبتنی بر بهداشت و پیشگیری اختصاص می‌یافت این رویه می‌توانست در مدیریت کرونا به ما کمک کند.

در ادامه این کارشناس حوزه درمان و سلامت از رویکردهای غلط درمان محور در سیستم تصمیمم‌گیری نظام درمانی گفت و اشاره کرد:

رویکرد درمان محور در طرح تحول سلامت به گونه‌ای است که، تا مردم و جامعه بیمار نشوند مداخله‌ای در درمان آن‌ها صورت نمی‌گیرد و این رویه از اسفند سال ۹۸ که شاهد شیوع ویروس کرونا در کشورمان بودیم نیز وجود داشته است. این در حالی است که ما می‌توانستیم از حکمرانی چینی‌ها در مقابله با ویروس کرونا استفاده کنیم، ولی این نگاه وجود نداشت.

کرونا و مدیریت کشور در زمان وجود این ویروس همه‌گیر هم بخشی از سخنان اسماعیلی را به خود اختصاص داد و او اینطور گفت:

در آبان سال ۹۹ روزانه ۵۰۰ نفر از هموطنانمان به دلیل ابتلا به ویروس کرونا جان خود را از دست می‌دادند، اما با تدبیر رهبر معظم انقلاب یک تفکر جمعی برای مقابله با این بیماری شکل گرفت به گونه ای که در غالب اجرای طرح شهید سلیمانی اقدامات موثری انجام شد.

حالا تصور کنید که دولت به جای تعطیلی مشاغل که عملاً تنها گزینه اصلی دولت برای مقابله با ویروس کرونا بود از همان ابتدای همه گیری این ویروس طرح شهید سلیمانی را اجرا می کرد، چه می شد؟

اسماعیلی از وزیر بهداشت به عنوان یکی از مقصران اصلی در مدیریت بیماری کرونا نام برد به گونه‌ای که او دارو‌هایی که هنوز تاییدیه نگرفته بودند به عنوان داروی موثر در درمان کرونا معرفی کرد و در ادامه گفت:

 شیوع ویروس کرونا فرصت خوبی برای توسعه دولت الکترونیک در حوزه سلامت بود و اگر این مهم محقق می‌شد امروز شاهد تزریق واکسن پاکبانان به مسئولان نبودیم.

طریقت منفرد وزیر بهداشت و درمان دولت دهم یکی دیگر از کارشناسانی بود که در این نشست حضورداشت. او ابتدا به اهمیت نظام درمانی و سلامت در کشور اشاره کرد و با بیان این که در حوزه مدیرت درمان و سلامت در کشور دچار بحران‌های جدی هستیم گفت:

وظیفه حاکمیت تحقق سلامت و امنیت به عنوان حیاتی‌ترین نیاز مردم است و با وجود اینکه کشورمان به دلیل وجود مسئول مدبری همچون رهبر معظم انقلاب در حوزه امنیت افتخار آفریده، اما در بخش سلامت که یکی از پایه‌های استقرار نظام است با مشکل جدی مواجه هستیم. وی افزود: ۲۰ ماده در برنامه پنجم توسعه وجود دارد که به طور مفصل به عملیاتی شدن اصلاحات نظام سلامت پرداخته اند و قالب این موارد نیز در سیاست های ابلاغی رهبر معظم انقلاب و در برنامه ششم توسعه استمرار یافته اند؛  اما هیچ کس در این ممکت نیست که پیگیری کند که چرا این قوانین اجرا نمی شوند.

هزینه‌های سلامت در کشور بیش از سه برابر شده و به تبع آن شاهد ورشکستگی بیمه‌ها هستیم. امروز ۸۰ درصد امکانات کشور دولتی است و چون هزینه‌های اداره این امکانات سنگین است بیمارستان‌ها با مشکلات زیادی روبه رو شده اند و نمی‌توانند به دلیل عدم اجرای قانون به وظایف خود عمل کنند. بنده در زمان مسئولیت خود در وزارت بهداشت رزومه وزیران بهداشت ۴۴ کشور دنیا را بررسی کردم و نتیجه این بررسی این بود که  تنها ۳ نفر از این افراد پزشک بودند. بنابراین تجربه دنیا نیز حاکی از این است که بخش بهداشت و درمان نباید به دست پزشکان واگذار شود.طریقت منفرد بیان کرد: غذا و دارو مهمترین بخش سلامت به شمار می‌رود، اما در کشورمان یک شورای عالی غذا وجود دارد که چندین وزیرعضو آن هستند، ولی یک مصوبه این شورا هنوز اجرا نشده است.

در ادامه طریقت منفرد از رویکرد اشتباه دولت جهت مقابله با ویروس کرونا گفت و همچنین نقدی به طرح تحول سلامت کرد و گفت:

وقتی که بیماری کرونا دارو ندارد و وزارت بهداشت نیز اعلام می‌کند که داروی موثری برای درمان این بیماری نیست راه اصلی مقابله با این بیماری تقویت سیستم ایمنی بدن است با این وجود سوال این است ما کدام رفتار تندرستی را در مقابله با این ویروس اصلاح کرده ایم و آیا منطق حکم نمی‌کند که ما همه امور را روی پیشگیری متمرکز کنیم؟ طریقت منفرد با بیان اینکه گردش مالی نظام سلامت در کشورمان تا پیش از اجرای طرح تحول سلامت ۵ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بوده، ولی با اجرای این طرح به ۲۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته گفت: با این وجود سوال این است چه کسی باید پاسخگوی این افزایش هزینه‌ها باشد؟  

شمالی یکی دیگر از کارشناسان حوزه سلامت در کشور با اشاره به بحران تولید واکسن داخلی و همچنین نقد طرح تحول سلامت و نظام دارویی کشور در ادامه اظهار داشت:

کشورمان در تولید واکسن دارای توان فنی است، اما واقعیت این است که ما برخلاف خیلی از کشور‌های دنیا که در تولید واکسن روی چند پلت فرم خاص تمرکز و بهترین تکنولوژی را انتخاب کردند چنین عملکردی نداشتیم و این ناشی از تعارض منافع است که یک بیماری مزمن در کشورمان به شمار می‌رود. شمالی بیان کرد: یکی از عواملی که باعث شد که کشورمان در تولید واکسن کند عمل کند این است که حاکمیت تصمیم نگرفت قاطعانه در تولید واکسن وارد عمل شود در واقع یک متولی برای تولید واکسن وجود نداشت تا مسیر کشور در تولید واکسن را مشخص کند. ما در اطلاع رسانی حوزه واکسن دچار هیجان شدیم و همین مسئله باعث شد تا انتظارات نامتعارفی در بین مردم به وجود بیاید.

امروز تمام کسانی که موافق اجرای طرح تحول سلامت بودند آن را نقد می‌کنند و این در حالی است که همین افراد در گذشته به نقد واکنش بسیج دانشجویی نسبت به اجرای طرح تحول سلامت می‌پرداختند. امیدواریم مجلس با کار کارشناسی به موضوع ارز دارو ورود پیدا کند تا مشکلات این حوزه حل شود، ولی تاکنون اقدامی در این رابطه نشده است. ک و نیم میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی به دارو اختصاص می‌یابد و این موضوع در تولید اخلال ایجاد کرده است با این وجود مادامی که این ارز اختصاص می‌یابد بحث قاچاق معکوس بر داروی کشور سایه خواهد انداخت.

قناعتی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان آخرین کارشناس این نشست در ابتدا به دستآوردهای پس از انقلاب حوزه سلامت در کشور اشاره داشت و همچنین نوع مدیریت این حوزه را نقد کرد و گفت:

بحران کرونا یک رزمایش بزرگ بود که دنیا را به حرکت واداشت به گونه‌ای که عده‌ای می‌گویند تاریخ به پیش و پس از کرونا تقسیم می‌شود. با استقرار نظام شبکه‌ای در کشور مرگ و میر مادران به طور نجومی کاهش یافت، اما از زمانی که مفهوم سلامت مورد تهاجم قرار گرفت و ما سلامت را با اقدامات درمانی اشتباه گرفتیم با مشکلات عدیده‌ای مواجه شدیم و البته اوج این مشکلات نیز از زمان اجرای طرح تحول سلامت به وجود آمد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اینکه ما طرح تحولات سلامت را بی حساب پیش بردیم، این طرح را از تیغ انتقادات خود کنار نگذاشت و ضمن انتقاد تند و تیز از حسن روحانی اینطور گفت:

قاطبه جامعه پزشکی معتقدند که طرح تحول سلامت ضربه سنگینی به کشور وارد کرده و این در حالی است که رئیس جمهور می‌گوید اگر طرح تحول نبود ما نمی‌توانستیم با کرونا مقابله کنیم البته شرایط نیز به گونه‌ای است که کسی نمی‌تواند در مورد مدیریت دولت نقد کند، ولی ما بچه‌های جنگ هستیم و اگر ملاحظه‌ای می‌کنیم به خاطر مسائل کشور است و گرنه رئیس جمهور باید در دادگاه پاسخ اقدامات خود را بدهد و ما ان شالله نیز او را به دادگاه می‌کشانیم. چه طور می‌شود که در تعطیلات عید همه جا را باز بگذاریم و همه به مسافرت بروند در صورتی که می‌شد با حفظ صیانت از اقتصاد کشور مانع شیوع کرونا شویم. این یعنی اینکه یک نقشه و قصدی پشت این تصمیمات است. به هر حال ما به عنوان مراقبت کنندگان از جمهوری اسلامی باید نگران خیانت، شبه خیانت و اینکه اغراض سیاسی در کار بوده باشیم.

قناعتی با اشاره به تصمیمات عجیب وزارت بهداشت برای کنترل ویروس کرونا به شیادانی که نام طب اسلامی را به دوش می‌کشند هم پرداخت و گفت:

 در ارتباط با دارو‌های درمان کرونا جز استروئید‌ها و اکسیژن تراپی مبنای محکمی برای موثر بودن هیچ دارویی در درمان کرونا وجود ندارد به گونه‌ای که حتی مقاله‌ای که بگوید داروی رندیسویر هم موثر است تاکنون منتشر نشده. سوالی که وجود دارد این است که چرا کشور ما باید بالاترین آمار کارآزمایی بالینی را در مورد چند دارو را نسبت به نرم جهانی داشته باشد به هر روی یکی از معاونین وزارت بهداشت درگیر این قضیه بوده و او باید پاسخگوی عملکردش باشد. عده‌ای شیاد به اسم طب اسلامی وارد عرصه نظام سلامت شده اند و این در حالی است که ما واژه‌ای به نام طب اسلامی که مورد تایید اکثر مراجع شرعی باشد نداریم. به هر روی ما فقط طب سنتی را آن هم در حد قد و قواره خود قبول داریم با این وجود خواهش بنده از مسئولین است جلوی هر گونه انحراف در این زمینه را بگیرند تا کار فقط از طریق دانشگاه‌های علوم پزشکی پیش برود.