به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، آیدا ذوالفقاری؛ کشاورزی در گیلان، شغلی پر مشقت و پر تلاش است، در این امر نه تنها پدر بلکه زن و فرزندان نیز در زمین به کمک می‌آیند تا سود و بهره‌وری به شکلی مطلوب انجام شود. از طرفی برای اینکه کشاورز بتواند با سختی فراوان کار دست و پنجه نرم کند نیازمند حمایت‌هایی از سوی دولت است تا بتواند دخل و خرج را همسو با کار پیش ببرد و ارزش واقعی برنج را حفظ کند.
تلاش کشاورزان از سرما و باران اردیبهشت ماه شروع می‌شود و تا اواسط گرمای شهریور با آنان همراه است. زحمات کشاورزان با دیدن و نوشتن قابل بیان نیست، امکان ندارد کسی از کنار مزارع آنان بگذرد و از زحماتی که به بار نشسته است بی‌توجه عبور کند.
کشاورز در گرما و سرمای سال به کار کشاورزی مشغول است تا بتواند با درآمد عاید از آن زندگی روزمره را سپری کند و بتواند تولید کننده محصولی مرغوب برای دولت باشد؛ دولتی که باید حمایت‌گر تولیدکنندگان برنج باشد تا آنها نیز با پشت گرمی دست به کاشت، داشت و برداشت برنج بزنند.
از طرفی با توجه به مشکلاتی که در ایام کاشت برای کشاورزان، مزارع و محصولات رخ می‌دهد و مقدار معین شده برداشت برنج در کشور اتفاق نمی‌افتد و دولت تصمیم می‌گیرد با برآورد نیاز‌های سالیانه برنج در کشور واردات انجام دهد.
واردات سالانه برنج در کشور چقدر است؟
سالانه با واردات برنج مسئولان کمبود حاضر در کشور را جبران می‌کنند، اما باید توجه کرد که این واردات چقدر است و آیا نیاز واقعی برطرف می‌شود؟
آمار کمرگ باتوجه به وجود تولید سالانه برنج نشان داده است که ما در کشور با کمبود برنج روبه‌رو هستیم و اگر واردات انجام نشود این کمبود قابل جبران نیست، براساس آمار گمرک ایران سال گذشته واردات برنج افت ۴۳ درصدی را نسبت به سال ۱۴۰۱ تجربه کرد.
نیاز کشور به واردات و سطح زیر کشت برنج
کشاورزی تلاش می‌کند که با کشت خود نیاز کشور را برآورده کند، اما ممکن است سطح زیر کشت برنج کفاف داخل کشور را ندهد و در اینجا نیاز به واردات برنج معنی پیدا می‌کند.
جمیل علیزاده شایق رئیس هیات مدیره و دبیر انجمن برنج ایران، درباره موضوع سطح زیر کشت برنج و نیاز به واردات اظهار کرده بود: برداشت برنج تا شهریور و حتی مهر ادامه دارد و بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی سطح زیر کشت برنج در کشور حدود ۷۰۰ هزار هکتار است. بر خلاف آنچه که فکر می‌کردیم در فروردین و اردیبهشت بارندگی نخواهیم داشت؛ بارندگی‌های خوبی رخ داد و همین مسئله نیز موجب شد که کشاورزانی که قصد کشت برنج نداشتند از این کار استقبال کنند. همچنین به دلیل پر بودن انبار‌ها و مناسب بودن شرایط کمی وکیفی تولید ما دیگر نیازی به واردات برنج نداریم و اگر برنجی وارد شود در حق ارز محدود کشور و مردم ظلم است چرا که این ارز باید در جای مهم‌تری هزینه شود.
اما حال باید به این قضیه توجه کرد که این حجم از واردات برنج چه معنی دارد، آیا برنج به اندازه کافی در گیلان کاشت نمی‌شود یا با واردات می‌خواهند به کشاورزان کمک کنند تا پاسی از زحمات آنها جبران شود؟
آماری از میزان تولید برنج در انبار کشور
عده‌ای از کشاورزان بر این باور هستند که با توجه به آمار کمرگ ایران، چرا مسئولین این سوال را از خود نمی‌پرسند که کشت کشاورزان داخلی کفاف سالانه برنج در کشور را می‌دهد یا خیر، آیا این نیست که دولت آن چنان که باید از کشاورزان حمایت نمی‌کند؟ مگر یک کشاورز چقدر درآمد دارد که با آن تمام زمین خود را کشت کند؟
بر اساس آمار ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برنج در استان تولید شده است، ۵۰۰ هزار تن نیز از سال گذشته مانده است مجموعاً ۳ میلیون تن برنج در انبار‌ها وجود دارد که جوابگوی نیاز مصرفی کشور خواهد بود و اگر آمار و ارقام موجود همیشه به درستی توسط دولت اعلام شود، تکلیف روشن است که ما چه مقدار نیاز به تولید و واردات داریم.
میزان نیاز سالانه کشور به برنج سفید
بر اساس آمار‌های رسمی، بازار ایران سالانه به ۳ تا ۳.۲ میلیون تن برنج سفید نیاز دارد که حدود یک‌سوم آن از طریق واردات تأمین می‌شود و مابقی سهم تولید داخل است. در این وضعیت هرچه تولید داخل در استان‌های دارای مزیت آبی (شمال کشور) تقویت شود، وابستگی بازار به محصول وارداتی کاهش می‌یابد.
طبق آمار‌های وزارت جهاد کشاورزی، میزان تولید برنج ایرانی در سال گذشته به ۲.۵ میلیون تن رسیده که ۱۹ درصد بیشتر از میزان تولید برنج در سال ۱۴۰۰ است. توقف افزایش قیمت برنج در بازار داخلی، یکی از ملموس‌ترین نتایج همین رشد تولید بوده است.
سوال اینجا است هنگامی که در انبار ۳ میلیون تن برنج ذخیره وجود دارد، چرا بر اساس آمار رسمی ۳ میلیون دیگر باید وارد می‌شود؟ تکلیف برنج ذخیره شده در انبار چیست؟ آیا همچنان در این شرایط تولیدات داخلی در این بازه زمانی جوابگو نیست؟
در ابتدای دولت سیزدهم به دلیل ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت، قیمت‌ها روند صعودی به خود گرفت به همین دلیل در همان سال حدود یک‌میلیون و ۷۸۳ هزار تن برنج وارد شد و در چنین شرایطی طبق هدف گذاری انجام شده قرار است امسال ۲.۷ میلیون تن برنج تولید شود و این با توجه به نیاز ۳.۲ میلیون تنی برنج در سال به معنای آن است که برای ایجاد تعادل در بازار باید ۵۰۰ هزار تن برنج وارد شود، اما طبق گفته‌های وزارت جهاد کشاورزی از ابتدای سال تا پایان مرداد ۴۹۱ هزار تن برنج وارد کشور شده است.
با حمایت کشاورزان تولید برنج افزایش پیدا خواهد کرد
مسئولان با توجه به شرایط موجود و مشکلات کشاورزان می‌توانند با حمایت‌هایی علاوه بر کمک به کشاورز به کشور نیز کمک کنند تا دست کم کمترین ارزی از کشور خارج شود.
پیشه‌ور رئیس نظام صنفی کشاورزی نوشت: «در صورت حمایت‌های مناسب از شالیکاران امسال تولید برنج به بالای ۲میلیون و ۵۰۰ هزارتن می‌رسد و با معرفی ارقام جدید و آموزش و ترویج کشاورزان و بکارگیری اقدامات دانش بنیان امکان افزایش تولید در واحد سطح وجود دارد به طوری که دیگر نیازی به واردات برنج نداریم».
محمدنیا یکی از کشاورزان محلی در این صوص می‌گوید «دولت اگر نمی‌تواند از همه نظر حمایت کند؛ برای مثال قیمت‌های دستگاه‌های مکانیزه را کاهش دهد، یا نرخ ثابت کار با دستگاه‌های مکانیزه کشاورزی یا کارگری افراد را مشخص کند یا نظارت‌های موجود کم است می‌تواند برای جبران زحمات کشاورزان در واردات برنج ملاحظاتی به عمل بیاورد».
علی قلی ایمانی عضو شورای قیمت گذاری محصولات اساسی کشاورزی نیز درباره این موضوع اظهار کرده است «ما اگر بتوانیم ارزی که به واردات تخصیص می‌دهیم را به تقویت زیرساخت‌های تولید در کشور تخصیص دهیم، می‌توانیم در تامین برنج به خودکفایی برسیم و نیازی به واردات نیست».
بنابر اعلام وزارت جهاد کشاورزی سالانه ۶۰ هزار میلیارد تومان برای ورادات برنج تخصیص می‌یابد درحالی که با اختصاص نیمی از این مبلغ به برنج می‌توان به خودکفایی رسید.
زمان نامناسب واردات قیمت برنج کشاوران در بازار را می‌شکند
کشاورزان می‌گویند دولت در ۴ ماهه نخست سال دست روی واردات برنج می‌گذارد و بعد از اتمام کار کشاورزان برنج در کشور به وفور یافت می‌شود و زمانی کشاورز می‌خواهد برنج خود را در بازار عرضه کند با توجه به سیاست‌گذاری‌های دولت و دلالان قیمت برنج را با وجود برنج موجود در بازار شکسته‌اند و در اینجا کشاورز با ضرر مواجه می‌شود نه تنها هزینه کرده بلکه سودی نیز دست او را نمی‌گیرد و در اینجا دولت می‌تواند تاریخ واردات برنج را به زمانی موکول کند که با تاریخ فروش برنج کشاورزان در بازار یکی نباشد.
اگر این مسئله به همین روال گذشته ادامه پیدا کند کشاورزان دست از کشت برداشته و اقدام به تغییر کاربردی می‌کنند و زمین‌های اراضی خود را از جهاد کشاورزی حذف تا با مسکونی‌سازی و خرید و فروش زمین پولی دست آنها را بگیرد. در غیر این صورت درآمدی دیگر عاید آنها نمی‌شود.
قد علم کردن نمایندگان گیلانی در برابر واردات برنج
نسبت به واردات برنج افراد زیادی معترض شده‌اند که باتوجه به تولیدات داخلی مخالفت واردات برنج به کشور هستند و برخی از نمایندگان گیلانی نیز نسبت به واردات برنج واکنش نشان دادند و عقیده‌شان این است مقابله با وارداتی که به ضرر کشاورزان تمام می‌شود وظیفه ماست.
رحمت زاده نماینده صومعه سرا در مجلس اعلام کرد «بنده و همه نمایندگان گیلان تمام قد جلوی تمامی مافیای برنج خواهیم ایستاد و اجازه نخواهیم داد منابع اقتصادی این محصول پررنج به جیب کسانی رود که هیچ مشقتی در چرخه تولید متحمل نشده‌اند».
لاهوتی نماینده لنگرود در مجلس گفت «ما اجازه نخواهیم داد واردات صورت گیرد، زیرا خیلی از زمین‌های کشت برنج در حال تغییر کاربری می‌باشد که تذکرات لازم در این خصوص داده شده است».
اگر این روند ادامه دار باشد تنها باید شاهد کشمکش بین دلالان و مافیای برنج باشیم تا آنها سود را در جیب بگذارند و کشاورزان چیزی جز ضرر و زیان عاید آنها نشود؛ حال با توجه به شرایط موجود دولت باید به پاس حمایت از زحمات پر مشقت کشاورزان و حل گره‌های آن مثل واردات بی‌موقع برنج و افزایش سازوکار‌های کشاورزی که مانع از کار آنها می‌شود قدم بردارد تا کشاورز نیز سودی در دست داشته باشد و برای سال آینده به کشت و داشت برنج اقدام کند و برای دولت و خانواده خود منفعتی رقم بزند.