به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در طول تاریخ، آرزوی آسمان‌نوردی همواره ذهن و دل انسان‌ها را به خود مشغول کرده است. از افسانه‌های کهن تا تحقق این رؤیا در قرن بیستم، پیشگامان شجاعی قدم به جلو گذاشته و افق‌های جدیدی را در عرصه هوانوردی گشوده‌اند. اهتمام آنها نه تنها در توسعه فناوری‌های پرواز بلکه در شکستن مرز‌های ناشناخته و تغییر پایدار دنیای مدرن مؤثر بوده است. در این مطلب، با روایت ۷ داستان از اولین‌های تاریخ‌ساز، به بررسی رویداد‌هایی خواهیم پرداخت که همچون سنگ بنای این صنعت بی‌نظیر، مسیر آینده‌ی هوانوردی را هموار کردند. این روایت‌ها نه تنها به وقایع مهم تاریخی می‌پردازند، بلکه از شخصیت‌های انقلابی پرده برمی‌دارند که برای فتح آسمان‌ها، فراتر از محدودیت‌های زمان خود رفتند.

اولین زنی که گواهینامه پروازی دریافت کرد

الیز دِروش یکی از زنان پیشگام در هوانوردی بود. او در ۸ مارس ۱۹۱۰ به عنوان نخستین زن در جهان موفق به اخذ گواهینامهٔ خلبانی شد. نام کامل او الیز ریمون هِلِن دِروش بود، اما بیشتر با نام هنری خود، بارونس ریمون دِروش (Baroness Raymonde de Laroche)، شناخته می‌شود.

او اولین زنی شد که دارای گواهینامه‌ی رسمی از فدراسیون بین‌المللی هوانوردی (FAI) بود و این مسله به عنوان یک نقطه عطف در تاریخ هوانوردی زنان به شمار می‌رود.   دِروش نه تنها به عنوان یک خلبان حرفه‌ای فعالیت می‌کرد، بلکه در نمایش‌های هوایی نیز شرکت می‌کرد و موفقیت‌های زیادی کسب کرد.

در طول زندگی حرفه‌ای، او به پیشروی بسیاری پرداخت و چندین حادثه هوایی را تجربه کرد، اما به هوانوردی ادامه داد. عاقبت  در ۱۸ جولای ۱۹۱۹ در یک حادثه‌ی هوایی آزمایشی در بوژووال، فرانسه، درگذشت.

اولین پرواز مافوق صوت

اولین پرواز مافوق صوت به طور رسمی توسط خلبان آمریکایی چاک ییگر (Chuck Yeager) انجام شد. این پرواز تاریخی در تاریخ ۱۴ اکتبر ۱۹۴۷ صورت گرفت. چاک ییگر با استفاده از هواپیمای آزمایشی بل ایکس-۱ (Bell X-1) که به اسم "گلینیس سریع" (Glamorous Glennis) نامیده شده بود، توانست دیوار صوتی را بشکند و سرعت صوت را برای اولین بار در تاریخ هوانوردی پشت سر بگذارد. این رویداد یکی از مهم‌ترین نقاط عطف در تاریخ هوانوردی به شمار می‌رود.

هواپیمای بل ایکس-۱ (Bell X-1) یک هواپیمای آزمایشی بود که به طور ویژه برای آزمایش پرواز مافوق صوت طراحی شده بود. این هواپیما توسط شرکت بل ایرکرفت (Bell Aircraft) در همکاری با نیروی هوایی ایالات متحده و کمیته مشورتی ملی هوانوردی (NACA)، که پیشروی ناسا بود، ساخته شد.

اولین رهبر سیاسی که پایش به آسمان باز شد

شاه آلفونسو سیزدهم اسپانیا به عنوان اولین پادشاه جهان که با هواپیما پرواز کرد، شناخته می‌شود. این رویداد در تاریخ ۲۹ مارس ۱۹۱۹ در مادرید رخ داد. او با هواپیمای دوباله De Havilland DH.۴ که توسط خلبان بریتانیایی سر جان پیس هدایت می‌شد، پرواز کرد. این پرواز نمادین، اهمیت روزافزون هواپیما‌ها را در حمل‌ونقل و استراتژی نظامی به نمایش گذاشت.

این اقدام آلفونسو بخشی از تلاش‌های او برای نمایش مدرنیسم و پیشرفت فناوری در اسپانیا بود. شاه آلفونسو سیزدهم، که در یکی از چالش‌برانگیزترین دوره‌های سیاسی در تاریخ اسپانیا سلطنت کرد، علاقه‌مند به فناوری‌های جدید بود و تلاش کرد از آنها به عنوان ابزار‌هایی برای تقویت ارتباطات و نوسازی کشور استفاده کند. او با این پرواز، تعهد خود به مدرن‌سازی و پذیرش نوآوری‌های دوره خود را به نمایش گذاشت.  

این تجربه در زمان خود بسیار جدید و شجاعانه تلقی می‌شد، زیرا هواپیمایی در آن دوره هنوز در مراحل ابتدایی توسعه خود بود و پروازها، به خصوص پرواز افراد معروف و رهبران، به ندرت اتفاق می‌افتاد. این اقدام شاه آلفونسو تأثیر مثبتی در جهت گیری اسپانیا به سمت آینده‌ای مدرن‌تر داشت.

اولین استفاده نظامی از هواپیما

اولین استفاده نظامی از هواپیما به جنگ ایتالیایی-عثمانی در سال ۱۹۱۱ برمی‌گردد. در این جنگ، ایتالیا از هواپیما‌ها برای شناسایی و بمباران استفاده کرد. یکی از اولین ماموریت‌های شناسایی هوایی توسط کاپیتان پیازا، خلبان نیروی هوایی ایتالیا، در تاریخ ۲۳ اکتبر ۱۹۱۱، انجام شد. او با یک هواپیمای بلریوت ۱۱ بر فراز مواضع ارتش عثمانی در لیبی پرواز کرد.

علاوه بر شناسایی، در تاریخ ۱ نوامبر ۱۹۱۱، ستوان جولیو گاوری یک بمب ۴.۵ کیلوگرمی را بر روی نیرو‌های عثمانی در تریبولی پرتاب کرد. این رویداد به عنوان اولین استفاده از هواپیما برای بمباران در تاریخ نظامی شناخته می‌شود.  جنگ ایتالیایی-عثمانی نشان داد که چطور فناوری می‌تواند باعث دگرگونی در روش‌های جنگاوری شود و روند تحقیق و توسعه در صنعت هوایی به‌شدت تسریع شد، که نهایتاً منجر به تولید مدل‌های پیشرفته‌تر و کارآمدتر از هواپیما‌ها گردید.

این استفاده اولیه از هواپیما در عملیات نظامی فصل جدیدی در راهبرد‌های جنگی بود و زمینه‌ساز توسعه و استفاده گسترده‌تر از هواپیما‌ها در جنگ‌های جهانی و بعد از آن شد.

اولین فردی که در سانحه هوایی کشته شد

توماس سیفریج در ۱۷ سپتامبر ۱۹۰۸ در یک پرواز آزمایشی با اورویل رایت کشته شد. او به عنوان ناظر رسمی ارتش ایالات متحده، در حال ارزیابی هواپیمای رایت بود. حادثه در فورت مایر، ویرجینیا رخ داد و سیفریج به عنوان نخستین فردی که در سانحه هوایی جان باخت، ثبت شد. گفته شده است در طول این پرواز، یکی از پره‌های پروانه عقب شکسته و به یکی از طناب‌های کنترل متصل شده به هواپیما برخورد کرد. این اختلال باعث شد اورویل کنترل هواپیما را از دست بدهد و هواپیما از ارتفاع حدود ۴۵ متری به زمین سقوط کند.

اولین لندنیگ روی ناوهواپیمابر

اولین فرود موفقیت‌آمیز یک هواپیما روی یک ناو هواپیمابر توسط ستوان ادوین هریس دونینگ (Edwin Harris Dunning) انجام شد. این رویداد تاریخی در تاریخ ۲ اوت ۱۹۱۷ رخ داد. ادوین دونینگ موفق شد با هواپیمای خود، یک Sopwith Pup، روی عرشه ناو HMS Furious فرود بیاید. این یک دستاورد بزرگ در تاریخ هوانوردی نظامی بود، زیرا اولین بار بود که یک هواپیمای دارای موتور داخلی به صورت موفقیت‌آمیز روی یک ناو در حال حرکت فرود می‌آمد.

دونینگ چند روز پس از این دستاورد در تلاش برای فرود مجدد روی همان ناو بر اثر حادثه‌ای کشته شد.

اولین هواپیمای جت

نخستین هواپیمای جت جنگنده،  Messerschmitt Me ۲۶   آلمان بود که در اواخر جنگ جهانی دوم توسط نیروی هوایی آلمان به کار گرفته شد و تأثیر زیادی بر روند نبرد‌های هوایی داشت.. این هواپیمای جت جنگنده آلمانی، که به “Schwalbe” به معنای “پرستوی دریایی” نیز معروف بود، به علت سرعت و قدرتش تأثیر قابل توجهی در جنگ و تاریخ هوانوردی داشت.  

Me ۲۶۲ عمدتاً به عنوان یک رهگیر بمب‌افکن‌ها طراحی و استفاده می‌شد. با وجود اینکه می‌توانست در نقش‌های دیگر نیز عمل کند، همچون حملات زمینی، رهگیری و تیراندازی به هواپیما‌های دشمن، عمدتاً در حملات دفاعی به کار رفت. این هواپیما سقف تکنولوژی هواپیمایی آلمان نازی به شمار میرفت.

به قلم: سید نویدرضا موسوی