گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- اعظم ذوالفقاری منظری؛ * یک ویدئوی کوتاه و البته بی کیفیت در فضای مجازی دست به دست می‌شد. امام جمعه جوشقان قالی بود که همراه جمعی کوچک از مردم این شهر در منطقه‌ای که به نظر می‌رسید مرتع است، هشدار می‌داد که اگر معدن افتتاح شود، نماز جمعه را تعطیل می‌کند!

 

شاید اگر آن روز، حجت الاسلام غلامرضا سلمیانی، شهامت نمی‌کرد و مقابل دوربین موبایل یکی از همشهریان خود، شجاعانه برای دفاع از حق مردم پیش قدم نمی‌شد، نام جوشقان قالی و مشکلاتی که مردم این شهر ۶ هزار نفری ، به سادگی به گوش مردم نمی‌رسید.

 

آنچه نام این شهر را بر سر زبان‌ها انداخت، فعالیت معادنی بود که با زیاده خواهی، به حریم شهر ورود کرده بودند. فعالیت معادن در جوشقان قالی در چند سال گذشته در نقاطی با فاصله چند کیلومتری از شهر جریان داشت، اما طی چند سال اخیر به محدوده شهری بسیار نزدیک شده بود. از طرف دیگر فعالیت معادن طبیعت و مراتع اطراف را دستخوش تغییراتی کرده بود.

 

شرکت‌های معدنی براساس قانون موظف هستند که پس از پایان کار، طبیعتی که تخریب می‌کنند، بازسازی کنند، اما به اذعان اهالی جوشقان قالی شرکت کاوش کویر که در اطراف شهر از سال‌های دور فعالیت می‌کند، به این اصل توجهی ندارد و این بی توجهی در سال‌های اخیر پررنگ‌تر هم شده است.

 

مساله جوشقان قالی از چند وجهه قابل بررسی بود؛ اول تخریب طبیعت، دوم خروج معدن از محدوده مجوز خود و سوم تخریب مراتع بود.

 

از بخش سوم به بررسی موضوع می‌پردازیم؛ شغل سنتی مردم جوشقان قالی در کنار کشاورزی، دامداری است. تصاویر مردان و زنانی که شیر دام را می‌دوشند، یا پشمش را می‌چینند، در دامان طبیعت زیبا و چشم نواز این شهر، در فضای مجازی موجود است. اما فعالیت معادن باعث تخریب مراتع شده و دامداری را در این شهر به رکود کشانده است.

 

 

در اثر فعالیت این معادن پروانه‌های دام بسیاری در جوشقان قالی باطل شده است؛ چرا که دیگر مرتعی برای چرای دام وجود ندارد. پیگیری‌های خبرگزاری دانشجو به آنجا رسید که شرکت کاوش کویر مجوز‌های قانونی برای فعالیت معادن را در مناطقی که مورد اعتراض مردم است، دارد. اداره منابع طبیعی کاشان اعلام کرد که، چون کاوش کویر مجوز دارد، این اداره هم برای نظارت و حفاظت از مراتع وظیفه‌ای برخود نمی‌بیند.

 

موضوع وقتی جذاب‌تر شد که مسئولان اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان هم از موضوع اظهار بی اطلاعی کردند و گفتند که اگر به ما شکایتی شود، پیگیری می‌کنیم! البته پس از کمی پرس و جو، یکی از مسئولان به خبرنگار ما گفت که دامداران به فکر منافع خودشان هستند، نه حفظ طبیعت!

 

این سخن از آنجا برمی‌آمد که مسئولان کاوش کویر موظف بودند، بخشی از درآمد خود را به مسئولان جوشقان قالی تحویل دهند. برای مردم و توسعه شهر و همچنین کاوش کویر می‌بایست که بخشی از نیروی کار خود را از جوانان جوشقان قالی تأمین می‌کرد که بدعهدی‌های کاوش کویر، باعث شد صدای اعتراض مردم بلند شود.

 

پیگیری‌های خبرگزاری دانشجو از اداره‌هایی مانند صنعت، معدن و تجارت، حفاظت محیط زیست و مراتع و جنگلداری صورت گرفت، اما پاسخی دریافت نشد؛ چون کاوش کویر مجوز داشت.

 

با این حال، از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان اقداماتی برای توقف کار یکی از معادن صورت گرفت. با اینکه این اقدامات موقتی بود و نتیجه مطلوب حاصل نشد، اما برای گام اول امیدوارکننده به نظر می‌رسید.

 

 

مساله دیگر خروج معادن از محدوده مجوزدار اولیه بود. کارشناسان محیط زیست اصفهان و منابع طبیعی کاشان معتقد بودند که معدن کاران مجوز‌های لازم را از اداره صنعت، معدن و تجارت گرفته اند. اداره کل صمت هم براساس قانون صرفا باید نظر مشورتی اداره منابع طبیعی را دریافت می‌کرده که، چون الزام قانونی نداشته، این کار را نکرده است. در واقع الزام قانونی تأییدیه اداره منابع طبیعی برای صدور مجوز فعالیت در مراتع، پس از آنکه مجوز‌های کاوش کویر برای معادن جدید صادر شده، به اجرا رسیده و به همین دلیل کاوش کویر از نظر مسئولان حق داشت تخریب مراتع را ادامه دهد.

 

اما شاید مساله محیط زیست و طبیعتی که مردم سال‌ها در کنار آن زندگی کرده، روزی خود را از آن گرفته و به آن آسیبی وارد نکرده اند، مساله‌ای مهم‌تر باشد. منطقه شهری جوشقان قالی در سال‌های طولانی، رشد آهسته و پیوسته‌ای را تجربه کرده است. این رشد آسیب حداقلی به طبیعت این منطقه داشته و با توجه به اینکه اغلب ساکنان آن همچنان به دامداری اشتغال داشتند، پویایی و زندگی را در طبعیت این منطقه جاری می‌کردند.

 

دانشجویان کاشان نیز در قالب تشکل‌های دانشجویی به این مساله ورود کردند و در نامه‌هایی به رئیس قوه قضاییه، این موضوع را مطرح کردند. بنا بود جلساتی هم با مسئولان قضایی در کاشان و اصفهان برگزار کنند که این جلسات به دلایلی که نمی‌دانیم، لغو شد.