دکتر طباطبایی مزدآبادی با بیان اینکه بافت تاریخی که شامل بناها و آثار تاریخی است به معنای بافت قدیمی نیست چرا که این بافت دارای ارزش و بار فرهنگی است و هر بافت قدیمی شهری لزوما ارزشمند نیست، یادآور شد: در کشور بیش از ۶۵ هزار هکتار بافت فرسوده داریم که تنها ۲۵ هزار هکتار از آن به بافت تاریخی اختصاص دارد.
دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی در گفتوگو با خبرگزاری دانشجو با اشاره به اینکه بافتهای فرسوده شهرها علاوه بر تحمل مسائل کالبدی و فیزیکی از لحاظ اجتماعی و فرهنگی هم دچار مشکل شده اند و از چرخه اقتصادی شهر خارج شده اند، گفت: در واقع مشکل این بافتها فقط ناپایداری در برابر زلزله نیست بلکه میتوان گفت: نوعی زلزله فرهنگی و زلزله اقتصادی هم این بافتها را درنوردیده است.
مدرس دانشگاه تهران گفت: بافتهای تاریخی مجموعهای منسجم از معماری، فرهنگ، اقتصاد، پیوندهای اجتماعی و ملاحظات محیطی، هم تجلی هنر و معماری و شهرسازی است و هم تجلی همزیستی سازگار با طبیعت هستند.
طباطبایی افزود: این بناها واجد ارزشهای نادر زیبایی شناختی و تداوم خاطرات جمعی و هویت بخش شهرهای ما هستند، آنها جزء مهمی از سرمایههای فرهنگی ما هستند و حکم اندوخته هایی متراکم را که گنجینه هایی از خاطرات اجتماعی و شیوههای برنامه ریزی و زندگی گذشتگان ما را در بر گرفته اند.
وی با اشاره به اینکه بنا به دلایلی این بافتها کارکرد خود را از دست داده اند و راه زوال و پژمردگی را میپیمایند؛ گفت: آنها دچار فرسودگی عملکردی و کارکردی شده اند و در بسیاری از شهرها این بافتهای تاریخی و ارزشمند بجای اینکه قلب تپنده شهر باشند به محل تجمع جرم و بزه تبدیل شده اند.
مدرس دانشگاه تهران تاکید کرد: بنابراین این بافتها نیازمند جان بخشی، بازآفرینی و احیا هستند و در نگاه توسعه پایدار اگرچه احیا کالبدی فرهنگی واجتماعی و اقتصادی مرتبط با یکدیگر و در تعامل با هم هستند، اما واقعیت امر اینست که احیا اقتصادی این بافتها میتواند دیگر زمینهها را نیز احیا کند.
کارشناس اقتصاد شهری با بیان اینکه بافت تاریخی که شامل بناها و آثار تاریخی است به معنای بافت قدیمی نیست چرا که این بافت دارای ارزش و بار فرهنگی است و هر بافت قدیمی شهری لزوما ارزشمند نیست، یادآور شد: در کشور بیش از ۶۵ هزار هکتار بافت فرسوده داریم که تنها ۲۵ هزار هکتار از آن به بافت تاریخی اختصاص دارد.
وی ادامه داد: بنابراین در حیات بخشی مجدد به بناهای تاریخی از جمله خانه ها، آب انبارها، یخچالها، قلعهها و سایر ابنیه که عموما از طریق بهسازی و تغییر کاربری صورت میگیرد باید هویت و اصالت بافت خدشه دار نشود.
طباطبایی مزدآبادی با اشاره به اینکه در همه جای دنیا امروزه گردشگری شهری بر روی این بافتهای تاریخی تاکید ویژهای دارد، خاطرنشان نمود: این بافتها پتانسیلهای بالقوه گردشکری هستند و از طریق گردشگری شهری میتوانند مجددا به چرخه زندگی شهری بازگردند، بنابراین بازسازی و بهسازی توریسم محور، ارتقاء قابلیتها با حفظ هویت و اصالت بافت، راهکاری برای توسعه پایدار این بافتهاست و این میراث ارزشمند میتواند نقش بی بدیلی در اقتصاد شهری ایفا کند.
وی به آمارهایی در خصوص گردشگری که به صنعت سفید، صنعت پاک و صنعت بدون دود معروف است اشاره کرد و گفت: توریسم در سال ۲۰۱۷، ۶ / ۷ تریلیون دلار یعنی ۱۰ درصد تولید ناخالص جهان را به خود اختصاص داده است و ۲۹۲ میلیون شغل ایجاده که این میزان یک دهم کل اشتغال جهانی است؛ همچنین ۶ / ۶ درصد صادرات جهان و ۳۰ درصد صادرات بخش خدمات در این بخش است.
طباطبایی مزدآبادی با بیان اینکه این اعداد و ارقام گویای اهمیت فزاینده این بخش است بخصوص زمانیکه متوجه میشویم که در سال ۲۰۳۰ نزدیک به ۲ میلیارد گردشگر بین المللی وجود دارد و رقابتی تنگاتنگ بین کشورها و شهرها برای جذب گردشگر وجود دارد، خاطرنشان کرد: همانطور که اشاره شد اهمیت گردشگری در زمینه اشتغالزایی بسیار بالاست بطوریکه در سال ۲۰۲۲ از هر ۱۰ نفر شاغل در دنیا یک نفر در بخش توریسم کار میکند؛ بنابراین در کشور ما نیز اگر ما به دنبال تحقق شعار سال یعنی تولید و اشتغال باشیم و اگر بخواهیم راهبرد توسعه پایدار شهری را دنبال کنیم، توریسم شهری با تکیه بر پهنههای فرهنگی میتواند بسیار راهگشا باشد.