گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ صبح روز چهارشنبه 13تیرماه، خبری عجیب و غافلگیرکننده در میان دانشجویان شریف، دهان به دهان میچرخید:«حکم بازنشستگی دکتر مهدی گلشنی، مدیر گروه فلسفه علم و استاد ممتاز دانشگاه ابلاغ شده و ایشان از 31تیرماه بازنشسته خواهد شد.» شنیدن چنین خبری البته پس از انتقادات تند و تیز دکتر از شیوه اداره دانشگاه شریف، قابل پیشبینی بود. گلشنی از بهمن ماه 96، در بسیاری از سخنرانیها و گفتگوهایش به مدیران ارشد دانشگاه شریف تاخته و از جهات گوناگون آنها را به نقد کشیده. دکتر گلشنی به یقین میگوید که ابلاغ حکم بازنشستگی او ارتباط مستقیمی با این انتقادها دارد. حکمی که دانشگاه شریف میتوانست به دلیل رتبه و جایگاه علمی گلشنی، آن را به تاخیر انداخته و هرگز ابلاغ نکند. برای پی بردن به جزئیات و دلایل ابلاغ این حکم، با دکتر گلشنی گفتگو کردیم تا ماجرا را از زبان خود ایشان بخوانیم. نتیجه، گفتگوی داغی شده که در ادامه خواهید خواند.
فکر می کنید علت اصلی ابلاغ حکم بازنشستگی جنابعالی چیست؟
ظاهر قضیه، بهانۀ سن است و اینکه قانون زمانی را برای باز نشسته کردن اساتید مقرر کرده است. اما در عمل این موضوع به طور یکنواخت اجرا نشده است. افرادی هستند که هیچ کدام از ویژگی های استاد ممتاز و استاد نمونه را نداشتند و بهعلاوه درمحیط داخل و یا خرح از کشورچندان تاثیر گذار نبوده اند ولی این قانون برای آنان اعمال نشده است.
آیا در این مورد ریاست دانشگاه با شما قبلا صحبتی داشتند و این موضوع را به جنابعالی اطلاع داده بودند؟
من هشت- نه ماه پیش به رئیس دانشگاه در نامه ای نوشتم که مخالف باز نشسته شدن نیستم ولی افرادی در دانشگاههای کشور مسن تر از من هستند که کسی سراغ آنها نمی رود. بیایند اثرگذاری بیشتر آنها در داخل و خارج کشور را با من مقایسه بکنند. ولی این گونه مسائل برای اینها مطرح نیست.
دانشگاه می تواند یا اختیاراتی برای تمدید فعالیت شما دارد؟ اگر بله، فکر می کنید چرا از این اختیارات استفاده نمی کند؟
راه برای آنها وجود داشته ولی نخواسته اند که آن را در مورد من طی کنند. مگر چند هفته پیش نبود که ریاست محترم دانشگاه تهران اعلام کردند که اساتید ممتاز آن دانشگاه از باز نشسته شدن معاف هستند ؟ ایشان این مطلب را در هیات امناء دانشگاه تهران به تصویب رساندند. جناب دکتر نیلی ، ریاست دانشگاه تهران، در مصاحبه ای که در پنجم خرداد ماه سال جاری داشتند فرمودند:«براساس آئیننامه جدید اساتید ممتاز کشوری بدون محدودیت زمانی میتوانند در دانشگاه به فعالیت خود ادامه دهند.»
دانشگاه ما هم می توانست این کار را بکند ، ولی این کار را نکردند، چون با من خصومت دارند و در این دو- سه سال اخیر حد اکثر تنگناها را برای گروه فلسفۀ علم که رئیس آن بوده ام فراهم کرده اند. برای اینکه خصومت واضح رئیس دانشگاه و بعضی از معاونان ایشان با اینجانب را ببینید، موردی را عرض می کنم. در اردیبهشت سال 95 انجمن آثار و مفاخر ملی مراسمی را در بزرگداشت این حقیر بپا داشت و در آن از رئیس و معاون آموزشی دانشگاه ما دعوت کرده بودند. اما هیچکدام از آنها در این مراسم شرکت نکردند و نماینده ای هم نفرستادند ، در صورتی که بعضی جاهای دیگر ، که ارتباطشان با من بسیار کمتر از اولیای دانشگاه صنعتی شریف بود ، شرکت کرده بودند. به علاوه با اکثر درخواست های یک سال اخیر گروه فلسفه علم مخالفت شده است.
ایا افرادی با شرایط شما در دانشگاه شریف و سایر دانشگاه های کشور هستند که در حال فعالیت باشند و بازنشسته نشده باشند؟
بلی وجود دارند. ولی یا دانشگاه آنها سراغ باز نشسته کردن آنها نرفته و یا مانند دانشگاه تهران یک راه معقول و منطقی را طی کرده اند.
با توجه به اینکه استاد ممتاز هستید، وزارت خانه و دانشگاه مصوباتی دارند که مانع بازنشستگی شما باشد؟
راهش این است که دانشگاه مربوطه مورد دانشگاه تهران را به هیات امناء خود که وزیر محترم علوم رئیس آن هستند ببرند و مصوبه ای نظیر مورد دانشگاه تهران را بگذرانند. من تعجب می کنم که چرا وزیر محترم علوم نسبت به رفتار گوناگون دانشگاههای مختلف در این گونه موارد حساسیتی به خرج نداده اند.
فکر می کنید آیا انتقادات اخیر جنابعالی در مورد جامعۀ دانشگاهی کشور و دانشگاه شریف در این موضوع موثر بوده است؟
یقین دارم که مؤثر بوده است. مشکل بزرگ ما در زمان معاصر عدم دقت در انتخاب رؤسای دانشگاهها بوده است. و من چند بار این را در شورای عالی انقلاب فرهنگی گفته ام. من چند بار از آقای دکتر فتوحی دعوت به مناظره کرده ام که مسائل دانشگاهمان را مطرح کنم ولی ایشان هرگز تن به این کار نداده اند. اما اخیراً در جلسه ای با تعدادی دانشجو جواب بعضی از ایرادهای مرا ، بدون حضور من، دادند که غالباً سفسطه آمیز و پرازمغالطه بود.
پس از ابلاغ این حکم، چه آینده ای برای گروه فلسفه علم دانشگاه شریف متصور هستید؟ چه کسی ریاست آن را بر عهده خواهد گرفت؟
چون در مدیریت فعلی دانشگاه ، خصوصاً بخش آموزشی آن، عقلانیتی نمی بینم، پاسخ سؤال جنابعالی برایم میسر نیست.
ایشان فوق العاده در کشور در تمام حوزه ها و در جهان مخصوصا در حوزه علم و دین اثرگذار و مطرح هستند. شاید بتوان گفت یکی از معدود اساتیدی در شریف که میتوانید پیدا کنید که واقعا کشور و پیشرفتش را قلبا مهم بداند.
مورد قبلی آقای دکتر آرش رستگار بودند (دارای مدال طلای کشوری المپیاد ریاضی، فارغالتحصیل دکتری دانشگاه پرینستون و ....). جرم دکتر رستگار این بود که به جای اینکه مثل خیلیها به چاپ مقالاتی بپردازند که تقریبا هیچ تاثیری در جامعهی علمی ندارند، به تصحیح آموزش ریاضی در آموزش و پرورش ایران همت گماردند. اگر ایشان توی امریکا چنین کاری کرده بودند، رئیس جمهور ایالات متحده نشان لیاقت به ایشان میداد. اما، دانشگاههای ما، چنین فردی را عملا بیرون میکنند: چون ایشان مقاله کم دارند!!!
حالا هم نوبت دکتر گلشنی است. ظاهرا در شریف پرسشگری جرم است! اگر کسی سئوال بنیادی بپرسد به او میگویند سئوال فلسفی پرسیدی؟ شاید تنها رسالت دانشگاه شریف آمادهسازی نهایی نخبگان برای ارسال به آمریکاست؛ و لابد پرسشگری هم کار انسانهای نادان است.
مهدی گلشنی به تنهایی و شجاعانه خاری در چشم این تفکر بود. حالا دانشگاه خار را از چشمان خود خارج کردهاست؛ مبارک باشد.