پژوهشگر حوزه تاریخ سیاسی معاصر در برنامه سیاسی «گرا»: برای پاسخ به این سوال که آیا شاه رفت یا فرار کرد باید ببینیم پهلوی چه کارهایی را انجام داد و چه کارهایی را انجام نداد. درواقع رژیم پهلوی اقداماتی را انجام داد که جامعه را به سمت انقلاب برد. انقلاب اسلامی ایران از دههها قبل شروع شده بود و در ۲۲ بهمن سال ۵۷ به پیروزی رسید. برای اینکه انقلاب به پیروزی برسد، فرآیند مبارزاتی چندساله اتفاق افتاده است. مدل حکمرانی و رفتار رژیم پهلوی، مرحله به مرحله طی چندین سال جامعه را به این نتیجه رساند که باید انقلاب بشود. اگر جامعه به این نتیجه نرسد، با بهترین رهبران هم نمیتوانیم انقلاب را رقم بزنیم. حکومت پهلوی در شخصیت محمدرضا پهلوی خلاصه میشود. برای پاسخ به این سوال که چرا انقلاب ۵۷ رخ داد، در وهله اول باید آثار رهبران انقلاب را بخوانیم.