حضرت ‌عباس؛ حاصل تربيت اسلامي اميرالمومنين و ام البنين(عليهم‌السلام)

گروه  انديشه «خبرگزاري دانشجو»؛ با بررسي زندگي علمدار کربلا و عواملی که آن حضرت را به یار باوفا برای امام زمان دوران خویش تبدیل كرد، مي توانيم از آن به عنوان الگو و نمونه ای موفق در پرورش فرزندان خویش بهره برداری نماییم.

بعد از شهادت حضرت فاطمه زهرا(س)، امیرمؤمنان حضرت علی(ع) به برادرش عقیل فرمود: «برای من بانویی انتخاب کن تا از او فرزندان شجاع و دلیری نصیبم شود»؛ گویا حضرت، از همان ابتدا برای تربیت یاور حضرت سیدالشهداء (ع) برنامه ریزی کرده بود. عقیل نیز که آگاه به نسب قبایل مختلف عرب بود، انگشت اشاره بر ام البنین نهاد.
 

فاطمه (ام البنین) از خاندانی ولایت مدار و اصیل بود. خاندانی که از صفات جوانمردی، دلیری، شجاعت و ... بهره ای وافر داشتند. پدرش «حزام بن خالد بن ربیعه» مردی شجاع و مادرش «ثمامه»دختر سهیل بن عامر بن جعفر بن کلاب از بانوان اصیل عرب بود. تا آن جا که در برخی کتب، نام یازده تن از مادران او را بر شمرده اند که همه، از مادران نجیب و همسران اصیل روزگارشان بوده اند.
 

ام البنین صفات برجسته ای در وجود خویش داشت که برخی از آنان مانند شجاعت، دلیری، وفاداری، هنرمندی (ادبیات) و عزت نفس را می توان موروثی دانست و برخي صفات چون ایثارگری، ولایت پذیری، فدایی امامت شدن و تربیت جوانان صاحب بصیرت و آگاهی را بعد از ازدواج با علی (ع) بروز داد. 

 حضرت علی(ع) با ام البنین ازدواج کرد. اين بانوي بزرگوار قبل از علی (ع) با کسی دیگر ازدواج نکرده بود وتمام عمرش را در راه تربیت چهار پسر برومندش (عباس، جعفر، عبدالله و عثمان) گذراند تا در روز رویارویی عظیم حق و باطل، فرزندانش یار و یاور امام دوران، حسین بن علی(ع) باشند و مسیر هدایت را تا ابد زنده و روشن بدارند.

روز میلاد پربرکت حضرت عباس، ام البنین قنداقه فرزند خویش را در آغوش تابناک خورشید ولایت گذاشت. حضرت امیر (ع)  به او فرمود: نام این طفل را چه گذاشته اید؟ ام البنین با کمال ادب و متانت عرض کرد: من در هیچ امری بر شما سبقت نگرفته و نمی گیرم. هر چه خودتان مایل هستید، او را نام گذاری کنید. حضرت فرمودند: من او را به اسم عمویم عباس نامیدم.

 

در حقیقت امام علی (ع) فرزنداين ازدواج را برای واقعه کربلا ذخیره گذاشت و نام بلندش را عباس نهاد. امیرمؤمنان علی(ع) او را از این رو عباس نامید که به شجاعت، شکوه به صولت و خشم او در پیکار با دشمنان آگاهی داشت.

علي (ع) برای این که فرزندی برای یاری حسین(ع) در واقعه کربلا به جای خود داشته باشند: اوّل آنکه همسری انتخاب می کنند که بتواند چنین فرزندانی بیاورد و در دامان خود آنها را تربیت کند. دوّم آنکه با انتخاب اسم مناسب، یعنی عباس، از همان روزهای نخستین به او تلقین می کنند که باید دارای ویژگی هایی که در مفهوم اسم او نهفته، باشد.
 

 سوّم آنکه با بوسیدن دستان آن فرزند متذكر شدند که این دست ها باید طوری آموزش ببینند که در روز عاشورا یاری و حمایت جانانه از امام زمان(ع) را داشته باشند. چهارم آنکه در هنگام شهادت خود، عهد و پیمانی از حضرت عباس(ع) می گیرند و دست امام حسین(ع) را در دست او نهاده و به او می فهماند که باید تا پای جان از امام خود حمایت کند.

 

جالب این که حضرت ام البنین نیز برای آماده کردن فرزند دلبند خود، جهت انجام این مأموریت و مسئولیت مهم، درس ادب، احترام و یاری فرزندان فاطمه(س) را از زمان کودکی به فرزندان خود می دهد. او خود واقف به مقام و مرتبه امامان بوده و خود را از همان روز اول خادمه آنها به حساب می آورد؛ لذا در تاریخ ثبت است هنگامی که می خواهد وارد خانه علی(ع) شود، اول از امام حسن(ع) و امام حسین(ع) اجازه می گیرد تا ایشان اجازه دهند به عنوان خدمتکار وارد خانه شود و بعد وارد می شود.

 

حضرت ابوالفضل(ع) از همان روزهای اول تحت تأثیر تربیت حضرت علی(ع) و مادرش ام البنین، نگاهی از سر عشق و علاقه نسبت به فرزندان فاطمه، به ویژه امام حسین(ع) داشته و همواره با احترام و ادب نسبت به آنها رفتار می کرد، همیشه مانند غلام و عبد در مقابل مولای خود در کنار امام حسین(ع) می نشست.

 

عباس (ع) در دامان مادری پرورش یافت که انگیزه ازدواج شوهرش با او را تا لحظه مرگ از یاد نبرد و آن را بُن مایه تربیت فرزندان برومندش قرار داد. او که از همان آغاز فرزندان خود را بلا گردان فرزندان فاطمه خواست و پس از شهادت شوهر مظلومش علی (ع)، هرگز به ازدواج مرد دیگری در نیامد.
 

پس از واقعه کربلا، «بشیر» به مدینه بازگشت تا خبر این واقعه ی تلخ را به مردم بدهد. او با ام البنین علیهاالسلام رو به رو شد و خود را آماده کرد تا خبر شهادت چهار فرزندش را به او بدهد. اما ام البنین مهلت نداد و از سلامتی حسین علیه السلام پرسید. بشیر گفت: عباس را کشتند. ام البنین باز از حسین پرسید و بشیر خبر شهادت فرزند بعدی را داد و همین طور خبر شهادت هر چهار پسرش را به او رساند، امّا ام البنین باز از سلامت حسین می پرسید و می گفت:
 

«یا بشیر اخبرنی عن ابی عبدالله الحسین. اولادی و من تحت الخضراء کلهم فداء لابی عبدالله...» و زمانی که خبر شهادت حسین علیه السلام را شنید، گفت:« آه که بندهای قلبم را پاره پاره کردی»

 

درباره مقام والای ام البنین، همسر وفادار علی (ع) و مادر یاور حسین(ع)، سخنان فراوانی گفته شده است. عالم ربانی زین الدین معروف به شهید ثانی در این زمینه آورده است:

 

 «ام البنین از بانوان بامعرفت و پرفضیلت بود. او به خاندان نبوت محبت و دلبستگی خالص و شدید داشت و خود را وقف خدمت به آنها نموده بود. خاندان نبوت نیز برای او جایگاه والایی قائل بودند. در روزهای عید به محضرش می رفتند و ادای احترام می کردند. حضرت زینب، پیام آور نهضت حسینی، پس از بازگشت از سفر کربلا به مدینه به محضر او رفت و شهادت فرزندانش را به این شیرزن عرصه صبر و استقامت تسلیت گفت.»

 از این رو حضرت امام صادق(ع)، در زیارت نامه او ویژگی ممتازعلمدار كربلا را عبد صالح خدا بودن و «المطیع لله و لرسوله و لأمیرالمؤمنین و الحسن و الحسین؛ مطیع خداوند، پیامبر و امامان»، بر می شمارد و حضرت عباس(ع) را این گونه توصیف می کند: «السلام علی ابی الفضل العباس الواسی اخاه بنفسه؛ سلام بر ابوالفضل العباس، آن عزیزی که برادرش را با ایثار جان خویش یاری کرد».

 

حضرت ولی عصر(عج) در زیارت ناحیه مقدسه، حضرت عباس(ع) را این گونه معرفی کرده است. «الفادی به الواقی؛ آن عزیزی که خود را فدا کرد و همه تلاش خود را برای حفظ و نگهداری امامش به کار بست.
و چه مقامي بالاتر از اين كه امامان معصوم وي را اينگونه ياد مي كنند./انتهاي پيام/