روزه، دعا و صدقه سه راه تقرب به خداوند در شریعت يهود است

گروه دين و انديشه «خبرگزاري دانشجو»؛ بررسی مشترکات و مفترقات ادیان چه در حوزه اندیشه که جهان بینی دینی مومنان را تشکیل می دهد و چه در حوزه عمل که همان عبادات است، در مطالعات میان دینی یکی از راهکارهای اساسی است که می توان از آن به منظور کشف ریشه مشترک ادیان و یا به اعتباری گوهر دین استفاده کرد.

 

افزون بر اینکه حاصل این نوع بررسی و پژوهش می تواند زمینه ای شود برای بررسی دقیقتر ادعای حقانیت هر یک از ادیان و در نهایت برگزیدن یک دین به عنوان دین کامل.

این مقدمه در کنار حلول ماه مبارک رمضان، انگیزه ای شد برای نگارش چند نوشتار کوتاه که در طی آن به بررسی جایگاه روزه، احکام و فلسفه آن در ادیان مختلف می پردازیم.

 

آنچه بیش از پیش در انتخاب روزه به عنوان عبادتی مشترک میان ادیان تاثیرگذار بود، کلام خداوند در آیه ۱۸۳ سوره بقره بود که می فرماید: «یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علي الذين من قبلکم». یعنی ای اهل ایمان، روزه بر شما واجب شد چنان که بر امت های گذشته واجب شده بود.

همچنین در روایات بسیاری از پیامبران و برگزیدگان الهی در طول تاریخ، چگونگی روزه گرفتن آنان برای ما نقل شده است؛ چنان که می توان از 40 روز روزه داری حضرت موسی در کوه طور یا روزه داری حضرت مریم که با سکوت نیز همراه بود و یا روزه داری حضرت عیسی به عنوان نمونه یاد کرد.

 

لازم به ذکر است که در نگارش این نوشتارها به ادیان توحیدی اکتفا نمی کنیم و ادیان غیرتوحیدی از جمله بودیسم را نیز مورد مطالعه قرار می دهیم؛ نوشتار حاضر به مطالعه روزه در دین یهود که نخستین دین ابراهیمی است – هر چند کاملترین نیست- می پردازد.

معرفی آیین یهود Judaism

دین یهود که به عنوان نخستین شریعت توحیدی شناخته شده است، با پیامبری حضرت موسی کلیم الله پایه گذاری می شود. نخستین رسالت حضرت موسی، نجات قوم بنی اسرائیل است. هم از این روست که برخی این دین را نوعی دین وابسته به قوم بنی اسرائیل خوانده اند که خداوند آن را برای عزت قوم برگزیده خویش! فروفرستاده است.

اعتقاد و التزام به الواح دهگانه یا ده فرمان و کتاب تورات حضرت موسی، وجه اعتقادی دین یهود را تشکیل می دهد. اعتقاد به خداوند یگانه ازلی و ابدی، باور به شریعت حضرت موسی و پیشگویی های وی، باور به ظهور ماشیح (نجات دهنده) و همچنین بازگردانده شدن مردگان به زندگی توسط خداوند از جمله اصول اعتقادی یهودیان است.

 

لازم به ذکر است که در این شریعت، سه راه نزدیک شدن به خداوند و تقرب به او صم، قل و مامون (روزه، دعا و صدقه) است.

انواع روزه در یهودیت

در آيین یهود همچون سایر ادیان، بویژه اسلام، روزه به دو نوع واجب و مستحب تقسیم می شود. روزه های واجب در دین یهود به اختصار عبارتند از:

1. روزه روز کیپور

روزه در روز کیپور (که با کفاره هم ریشه است) مهمترین واقعه مذهبی یهودیان در سال است؛ چرا که بنا به اعتقاد آنان، در این روز گناهان مورد بخشایش خداوند قرار می گیرد. آیات 29 تا 34 باب 16 از سفر لاویان به این امر اشاره دارد:

«این قوانین را همیشه باید اجرا کنید: در روز دهم ماه هفتم نباید کار بکنید، بلکه آن روز را در روزه بگذرانید. این قانون باید هم به وسیله قوم اسرائیل و هم به وسیله غریبانی که در میان قوم اسرائیل ساکن هستند رعایت گردد؛ چون در آن روز، مراسم کفاره برای آمرزش گناهان انجام خواهد شد تا قوم در نظر خداوند طاهر باشد. این روز برای شما مقدس است و نباید در این روز کار کنید، بلکه باید در روزه بسر برید؛ این قوانین را همیشه باید اجرا کنید... شما باید سالی یک مرتبه برای گناهان قوم اسرائیل کفاره کنید و این برای شما یک قانون همیشگی است.»

علمای یهود، ریشه این روزه را عفو بنی اسرائیل از سوی خداوند می دانند و معتقدند که روز دهم ماه هفتم از سال عبری، روزی است که موسی پس از آن که برای دومین بار 40 شبانه روز در کوه سینا بسر برد و بار دیگر موفق به دریافت الواح شد، از کوه پایین آمد و این امر نشانه بخشیده شدن خطاهای بنی اسرائیل است.

روز کیپور نام های دیگری نیز در میان یهودیان دارد که همه نشان از بزرگی و شکوه این روز است، اما یکی از نام های آن که با فرهنگ اسلامی نیز تقارنی دارد، عاسورا است که با عاشورا هم ریشه و هم معنا بوده و به معنای روز دهم می باشد.

اما کیفیت روزه کیپور در نزد یهودیان چنین است که از پاسی قبل از غروب آفتاب تا پاسی پس از غروب آفتاب روز بعد که حدوداً 25 ساعت به طول می کشد، از خوردن و آشامیدن دست می کشند. البته در آداب و سنن آماده شدن برای این روز نیز مستحباتی نقل شده است که از آن جمله خوردن غذاهای مقوی و برخی اعمال است که در حوصله این نوشتار نمی گنجد.

به طور کلی می توان اشاره ای کوتاه کرد به این نکته که روز عاسورا یا کیپور در میان یهودیان با توجه به اینکه الواح حضرت موسی برای دومین بار بر او نازل شد و همچنین اينكه بخشوده شدن گناهان آنان در این روز انجام می پذیرد، همانندی هایی با ایام قدر مسلمانان در ماه رمضان و اعتقاد آنان به نازل شدن قرآن در شب قدر بر قلب پیامبر و نیز بخشیده شدن گناهان در این ایام دارد.

روز نهم از ماه آو روزی است که بیت المقدس دوبار در دو تاریخ 420 قبل از میلاد و سپس 70 میلادی تخریب شد؛ یهودیان در این روز از هر گونه شادی پرهیز می کنند و به نشانه عزای عمومی در این روز، روزه می گیرند.

يهوديان در اين روز به مناسبت رخنه دشمنان یهود به شهر اورشلیم روزه مي گيرند.

يهوديان در یادبود محاصره شهر اورشلیم توسط پادشاه بابل دهم ماه طوت را روزه مي گيرند.

که ناظر بر گرامیداشت یادبود ملکه یهودی ایرانیان و تلاش وی برای حفظ جان یهودیان در زمان کوروش است.

 

ادامه دارد ...